İnegöl’ün Yöneticileri – 23.5.1935
Nuri Doğrul Caddesi -1990
İnegöl idman Yurdu
Hükümet Meydanı -2017
DOMANİÇLİ ALİ ve İBRAHİM ÖZYEŞİL KARDEŞLER
MOSTARLI MEHMET ve AHMET GÜRYILDIZ KARDEŞLER
İnegöl’de mobilyacılığın gelişimine başlamadan önce, İnegöl ve çevresinde yaşanan sosyal ve kültürel hayatın da kısaca bilinmesinde yarar görüyorum.
İnegöl 1877’ye kadar Sinanbey, Cuma, Yenice ve Orhaniye mahallelerinden ibarettir. Bu tarihten sonra meydana gelen göçlerle mahalle sayısı yediye yükselmiştir. 1935 yılında İnegöl, Cuma Ma h.,Yenice Mah., Sinanbey Mah., Orhaniye Mah. Osmaniye Mah., Burhaniye Mah. ,Süleymaniye Mah., Hamidiye Mah., Kemalpaşa Mah., Mahmudiye Mah. gibi on mahalleden oluşan ve 13.079 kişinin yaşadığı bir ilçe merkezidir.
Halkının büyük çoğunluğu tarım ve hayvancılık yapar. Daha çok tütün ve ipek böcekçiliğinden para kazanır. O yıllarda İnegöl’e dışarıdan göç yoktur.
Köyleriyle birlikte 53.143 kişinin yaşamını sürdürdüğü İnegöl’de, 40.064 kişi köylerde yaşamaktadır. Kısaca İnegöl, kendi yağıyla kavrulan orta gelirli tipik bir Anadolu kasabasıdır.
Ülkenin şehir, kasaba ve köylerinde sosyal hayat ve bu hayatı sürdürürken kullanılan yaşam malzemeleri de birbirinin benzeridir. Kasaba ve köylerde at-öküz arabalarıyla ulaşım sağlanır. Evlerde; üzerlerine işlemeli örtülerin serildiği duvar-köşe yastıklarının süslediği yer minderleri üzerinde oturulur, nadide el işleriyle özenle döşenmiş sedirlerde yorgunluk kahveleri içilir, genç meşe odunu ateşiyle ocaklarda toprak-bakır tencerelerde demlenerek pişirilen yemekler, eşsiz lezzetli turşular eşliğinde, geniş aile bireyleriyle yer sofralarında, gaz lambalarıyla aydınlatılan evin en geniş bölümünde yuvarlak sofralarda adeta yarışılarak tüketilirdi.
Koyun-keçi yünüyle tıka basa doldurulmuş yataklar yerlere serilir, göz nuruyla bezenmiş süslemelerle allı-yeşilli-dallı yorgan ve yastıklarda yatılarak günün yorgunlukları atılırdı. Su, mahalle veya köy ortak çeşmelerinden ailenin özellikle genç kızları tarafından eve taşınır, bulaşık, çamaşır ve diğer ihtiyaçlar bu taşıma suyla giderilirdi.
Aydınlatma ise, içinde gaz yağı bulunan ve ikidebir islenen camları çıkarılarak silinen fener ve lambalarla sağlanırdı. Evin yiyecekleri telli dolaplarda saklanır, kullanılan tabak-çanak ve diğer yaşam malzemeleri de sergenlerde muhafaza edilir, özenle yapılmış ekmekler, fırınlarında pişirilirdi. Ekmek fırını çok özel ve önemliydi. Aileler çoğu zaman fırınlarının önem ve özenini, komşu eş-dost ve tanıdıklarıyla uzun uzun övünerek anlatırlardı.
1935-1945 yılları arasında insanlar, bazen yeni bazen de yamalı lastik ayakkabı, yamalı elbiseler giyerler, kasabaya öküz arabası, at-eşek sırtında giderler, yılda bir defa düzenlenen panayırlarda gönüllerince eğlenirlerdi. İşte böyle hayat akar giderdi İnegöl ve çevresinde.
İNEGÖL’DE MOBİLYACILIK
“Oturulan yerin süslenmesine ve çeşitli malzeme ile doldurulmasına yarayan taşınır eşya” anlamında kullanılan mobilya sözcüğü eski çağda iskemle, yatak, meşe ve sandık gibi şeyler için kullanılırken, orta çağda koltuklar sıralar, büfeler ve peykler için kullanılır oldu. 17.yy’dan itibaren ise saray ve sofalardaki mobilyalar, daha gösterişli ve kullanışlı bir şekil almaya başladılar. 18. yy’da ise mobilya çeşitleri çoğaldı; çeşitli masalar, dikiş kutuları, köşelikler, çeşitli iskemle ve koltuklar gibi. Modern mobilya ise, 20. yüzyılda I. Dünya Savaşı sonrası mobilya kullanma geleneği hızlanmıştır. Ülkemizde de, 1950’li yıllarda şehirleşme süratlendiğinden ticaret hayatı da canlanmıştır. Türkiye’nin batıya açılmaya başladığı bu dönemde sermaye ve teknoloji alışverişi de artmış, bu durum da hayat seviyesinin önemli ölçüde yükselmesine neden olmuştur.
Ankara, İstanbul hatta İnegöl’ün 45 km kuzeybatısındaki Bursa gibi sanayi ve endüstri şehirleri dururken, mobilya endüstrisinin ilçemizde kurulmuş olması gerçekten dikkat çekicidir.
Bir endüstri dalının bir yerde kurularak gelişebilmesi için pazara yakınlığı, ulaşım kolaylığı, hammadde temini, sermaye teşekkülü ve insan gücü temin edilmesi gerekmektedir. İlçemizde ise, bu şartlar esasta aynı olmakla beraber zaman içinde birbirlerinin tamamlayıcısı olmuşlardır. İnegöl’de bu sektörün kurulması için en önemli faktörün ağaç-iş kolunun İnegöl’de eski bir geçmişi olmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, İnegöl’ün çevresinde bulunan ormanlarda birkaç yüzyıldan beri faydalanıldığı söylenebilir. 17. Yüzyılda Evliya Çelebi’nin, mamur (imarlı) bir şehir olarak bahsetmiş olduğu İnegöl’ün mamur oluşunda, muhakkak ki bu ormanların payı vardır. Osmanlı donanmasının 18. ve 19. yüzyılda kereste ihtiyacının bir bölümünü ilçemiz ormanlarından karşıladığını belirtirsek yeterli olur. Yine aynı dönemde ulaşım ve işleme kolaylıkları nedeniyle, Bursa ve civar kasabaların da kereste ihtiyacı karşılanmaktaydı.
Ağaç işinde sistemli bir şekilde çalışan nüfus, tecrübelerini de arttırarak sonradan mobilyacılığın kuruluşunda ve geliştirilmesinde esas rolü oynamıştır. Ayrıca, günümüzde olduğu gibi yakın geçmişte, hatta geçen yüzyılda dahi ilçemiz, civardaki bütün kasabalardan fazla nüfusa sahip olmuştur. 1895yılında Vital Cuinet’ in endüstriyel ormanlarından bahsettiği İnegöl, ağaç işçiliğinde ihtisaslaşmış bir nüfusa uzun bir müddet sahip olması nedeniyle mobilya endüstrisinin kurulmasına elverişli bir zemin hazırlamıştır. Bir diğer neden de, Marmara Bölgesi’nin güneydoğusundan, İç Anadolu bölgemize açılan yolun üzerinde bulunmasıdır. İnegöl, nitelikli yolların kenarında bulunuşu nedeniyle de, Bursa-Balıkesir-Çanakkale ve İzmir, Bursa-İstanbul, Yenişehir-İznik üzerinden Batı Karadeniz Bölgesine, Eskişehir üzerinden İç Anadolu bölgesine ve yurdumuzun ulaşılabilecek her köşesine rahatlıkla ulaşabilmektedir.
İşte bütün bu pazar ve ulaşım kolaylıkları İnegöl’de mobilya endüstrisinin gelişmesine çok müsait zemin hazırlayan faktörlerdendir.
1930 lu yılların başında Bursa’da bulunan iki önemli ağaç işleme fabrikasından birisi, İnegöl’de kurulu bulunan Uludağ ve Karabel Ormanları İnegöl Kereste Şirketi’dir. Bu modern fabrikada ağaç işinde sistemli bir şekilde çalışanlar, zamanla tecrübelerini de arttırarak mobilyacılığın kuruluşunda ve geliştirilmesinde önemli katkılar sağlamışlardır. Bütün bu etmenlere İnegöl’de bulunan kalifiye eleman varlığı ve işgücü kapasitesini, bitki örtüsünün mükemmelliğini, ulaşım kolaylığını ve pazara yakınlığını da ekleyecek olursak, mobilya endüstrisinin gelişme hızını engelleyecek hiç bir neden bulamayız. Yurdumuzda da mobilya sektörü için gerekli tüm şartları bir arada bulunduran başka bir yerleşim yeri de yoktur kanaatindeyim.
KURULUŞ DÖNEMİ 1946-1953
Kuruluş Dönemi de denilebilecek bu dönemde ilk zamanlar kerestecilik, araba yapımı, sandalyecilik vb. şeylerin yapımıyla başlamış, bu ağaçla temas 1940’lı yıllara kadar devam etmiştir. İkinci dünya savaşı sonlarında bütün dünyada görülen az da olsa ekonomik hayatın canlanmasıyla bu iş kolunda da bir canlanma meydana gelmiştir Marangozluk çalışmaları yanında ev eşyaları olarak çeyiz sandığı, yumurta sandığı, okul çantası, bavul, tel dolap imalatı, tornacılık, bebek beşiği sipariş alınmaya ve imaline başlanmıştır.
O yıllarda, şehir merkezinin çeşitli yerlerinde ayrı ayrı yerlerde çalışan imalathane ve usta sayıları konusunda, o yılları işleyen resmi bir kayıt da bulunmadığından kesin sayıları bilinmemektedir. Buna rağmen, 20 dolayında imalatçının olduğu o günleri hatırlayabilenler tarafından tahmin edilmektedir. Bir kaynakta ise; 1945’li yıllarda şehir içinde üretim yapan on beş marangozhane olduğu belirtilir
Kasabada; İnegöl Kereste Şirketi’ne ait bir kereste fabrikası ile Şakir Lakşe ve İbrahim Bosnalı ortaklarına ait diğer bir kereste fabrikası daha vardır. Hasan Mutlu ve ortaklığına ait bir un fabrikası da mevcuttur. İbrahim Şenbel’e ait süt fabrikasında yağ, peynir, krema imal edilir. Altı tane sandalye fabrikası ve bunlardan başka müteaddit kereste ve ipek işçiliği imalathaneleri, tabakhaneler, su değirmenleri ve küçük sanayiye ait dükkanlar, halı, kilim ve çeşitli kumaş dokuyan tezgahlar bulunmaktadır
1930’lu yılların başında İnegöl şehir merkezinde elektrik olmadığından şehir içine dağılmış küçük işletmeler, buhar gücü veya su gücüyle çalışan makinelerle, petrol ile çalışan küçük motorlardan elde edilen elektrik makineleriyle üretim yapılırdı. Zamanın Belediye Başkanı Ali Reşit Eralp (1930-1934) döneminde İnegöl’e, mazotla çalışan elektrik fabrikası kurulur.
Kasabada; İnegöl Kereste Şirketi’ne ait bir kereste fabrikası ile Şakir Lakşe ve İbrahim Bosnalı ortaklarına ait diğer bir kereste fabrikası daha vardır. Hasan Mutlu ve ortaklığına ait bir un fabrikası da mevcuttur. İbrahim Şenbel’e ait süt fabrikasında yağ, peynir, krema imal edilir. Altı tane sandalye fabrikası ve bunlardan başka müteaddit kereste ve ipek işçiliği imalathaneleri, tabakhaneler, su değirmenleri ve küçük sanayiye ait dükkanlar, halı, kilim ve çeşitli kumaş dokuyan tezgahlar bulunmaktadır.
1930’lu yılların başında İnegöl şehir merkezinde elektrik olmadığından şehir içine dağılmış küçük işletmeler, buhar gücü veya su gücüyle çalışan makinelerle, petrol ile çalışan küçük motorlardan elde edilen elektrik makineleriyle üretim yapılırdı. Zamanın Belediye Başkanı Ali Reşit Eralp (1930-1934) döneminde İnegöl’e, mazotla çalışan elektrik fabrikası kurulur.
O yıllarda mobilya ismi dahi en az duyulan bir sözcüktür. 1945’den sonra Ali ve İbrahim Özyeşil kardeşler tel dolapları, iki kapılı elbise dolapları, masa, sehpa, bavul ve okul çantası gibi mobilya diyebileceğimiz ev eşyalarını sipariş üzerine kasaba halkına yapmaya başlarlar. Kasaba halkının kazancının yavaş yavaş artmaya başlamasıyla, mobilya taleplerinde de bir kıpırdanma olur.
İşte tam da bu dönemde; Ali Usta ve kardeşlerinin 1935 yılında Kasımefendi Caddesi’nde kurdukları ve daha çok inşaat marangozluğu işlerinin yapıldığı atölye, 1946’dan itibaren İnegöl’ün zeki ve mahir gençlerinin de çalışma kervanına katılımlarıyla, mobilya üretilen bir atölyeye dönüşür.
İşte İnegöl mobilyacılığı, Ali ve İbrahim Özyeşil kardeşlerin oluşturduğu bu Mobilya Sanat Mektebi’nde ilk defa şekillenmiş, zaman içinde gelişerek kasaba ve çevre il ve ilçelere bu mektepte yetişen kalfa ve ustalar tarafından meşhur edilip aranır hale getirilmiştir.
Bu ilk Mobilya Sanat Mektebi’nin kurucu fikir babası ise, Ali Usta (Özyeşil) olmuştur. İşte bu nedenledir ki; İnegöl’de mobilya tarihinin Ali Usta Sanat Mektebi ile başlatılmasında, mobilya üreticisi eski ustalar hemfikirdirler. Madem ki İnegöl’de ilk mobilya, Ali Usta Sanat Mektebi’nin mahir ustaları tarafından şekillendirilerek üretilmiş o halde ben de, mobilya tarihini incelemeye ve gelişimini anlatmaya Ali Usta Sanat Mektebi ile başlamayı uygun gördüm.
İNEGÖL MOBİLYASININ DUAYENLERİNDEN DOMANİÇLİ ALİ VE İBRAHİM ÖZYEŞİL KARDEŞLER
1920’li yıllarda Domaniç’ ten İnegöl’e gelen Ali Usta, diğer iki kardeşi ile birlikte İnegöl ve yakın çevresinde bina inşası ile uğraşır. 1938 yılında en küçük kardeş Süleyman Özyeşil vefat eder. Geride kalan iki kareleş ile birlikte çalışmaya devam eder. Bir binanın komple inşası ile uğraştıklarından dolayı doğrama işleri, tavan, yüklük ve bazen dolap üretimiyle de uğraşan Özyeşil kardeşler, ilk marangoz makinelerini (şerit, planya, kalınlık, dik, matkap, yatay freze gibi) 1935’li yıllarda satın alırlar. Bu tarihi referans alırsak ilk mobilya atölyesi 1935 yılında İnegöl’de kurulmuştur diyebiliriz. Özyeşil kardeşler mobilyacılığa,1946 yılı başından itibaren Kasım Efendi Caddesi üzerinde kurulu bulunan iş yerlerinde sistemli bir şekilde başlarlar. İnegöl’de bu işi yapabilecek kişileri yanına alarak “mobilyacılıkokulunu” da açmış olurlar. Bu mesleki okulda ileriki yıllarda İnegöl’ün en ünlü mobilya ustaları olacak; Behçet Menderes, Şevket Şen, Vahit Sümer, Şükrü veTuran, Şemsettin ve Cemal Özyeşil kardeşler, Ömer Çağlayan, Zekeriya Zeybek, İbrahim Arabacılar, Kemal Yüksel gibi ustalar yetişir. Ali Usta ,0 yıllarda evlerde kullanılan çeşitli mobilya örneklerini imalathaneye getirerek usta ve çıraklarından bu örneklerden daha da iyisini yapmalarını ister. Burada sipariş üzerine her çeşit mobilya yapılır. Bu işyerinde yapılan bir kısım örneklerini de, imalathane bitişiğindeki mobilya teşhir salonunda, İnegöllü alıcılar ve diğer müşteriler için tanıtımını yapar. Bir bakıma ilk mobilya teşhir salonu da Ali Özyeşil Usta, 1955’li yıllarda Kasım Efendi Caddesi’nde izleme açmıştır denilebilir.
Zamanla edindiği deneyimler ve sermaye birikimi ile tüm enerjisini kamu ihalelerine ve projelerine yönlendirir. Özellikle 1950’li yıllarda okul ve sinema salonlarına yapılan yatırımlardan önemli pay alır. Üretimi yaptırabilmek için de, bildiklerini usta ve kalfalarına tamamıyla öğretir. Bundan dolayı da, İnegöl mobilya sanayinin oluşum temellerini atar. Özellikle kamu adına farklı yerlerde projeler yaparak İnegöl mobilya sanayinin tanınmasını, bilinmesini sağlar.
Ali Usta, ihalelerden aldığı işlerin bir kısmını, çalışanlarının da ekonomik olarak gelişmesi için onlara yaptırır. Ayrıca, mobilyacılıkla ilgili teknolojik gelişmeleri de yakından takip eder.
Domaniçli Ali Usta (1957) İnegöl’de ,120 cm’lik ilk kaplama kesme makinesini ikinci el olarak İstanbul’dan satın alarak İnegöl’deki imalathanesinde çalıştırır. Bu nedenle, İnegöl’de ilk kaplamayı üreten kişi Ali Usta’dır. Burada ceviz ve maun ağacından üretilen kaplamalar, 1980 yılına kadar İnegöllü mobilyacılara satılır.
Bu makinenin ürettiği ürünler İnegöl sanayisi için o zamanki koşullarda ciddi bir avantaj sağlar. 120 cm boyunda üretilen kaplamalar ile değişik hareli (desen) ürünler yapılır. İnegöl bu tarz kaplamalı ürünleri ile dikkat çekmeye başlar. Daha sonra da, İnegöl’de ilk kontrplak imalatını da Ali Usta yapar.
Ali usta mobilyacılık konusunda yaptığı yatırımlarla, İnegöl mobilyacılığında daima ilklerin öncüsü olur. En önemli özelliği ise; bina yapım ustalığından marangozluğa, marangozluktan da mobilyacılığa geçiş yaparak İnegöl mobilya sanayisine ve mobilyacı esnafa “Kendini dönüştürerek gelişebilir, büyüyebilir ve ayakta kalabilirsin” düşüncesini örneklemiştir. Ali Usta’nın sanat mektebini kısaca tanıttıktan sonra burada yapılan ilk mobilyalara değinelim.
Ali Usta ve yanında çalışan kalfa ve çırakları 1946-1950 arasında daha çok yapımı kolay, el işi az olan kullanım malzemeleri yaparlar. Çünkü o zamanlar gerek elektriğin gün içinde sadece iki saat verilişi ve gerekse teknik-teknolojik aletlerin yok denecek kadar azlığı, halkın da alım gücünün durumu, ince el işçiliği ve sanat ağırlıklı mobilya yapılmasının önünde bir engeldi. Bu nedenle üretilen mobilyalar, tamamen el işçiliği ile ahşap çerçeve içine çakılan kontrplaklarla üretilirdi.1950’den sonra ise, soğuk preslerde kalıplarla sıkılan bombe kapaklı büfeler, gardıroplar, masa, sehpa ve şifonyer gibi mobilya çeşitleri üretilmeye başlanır. Üretilen bu mobilyalar üzerlerine çekiç kaplama tekniği uygulanarak bombeler verilirdi. Bu el işi göz nuru mobilyalarda malzemenin en güzeli, en kalitelisi kullanılarak adeta bir sanat şaheseri yapılırdı.
Bu sanat şaheseri mobilyalar, son olarak da gomalak cila ile parlatılarak ölümsüzleştirilirdi. Bugün çekiç kaplama ve gomalak cila tekniği ile eski ustaların yapmış oldukları mobilyalar, sanat eseri olarak müzelerin ve nadide evlerin özenle korunan en önemli mobilyalarıdır.
Bu mobilya yapım tekniğini İnegöllü kalfa ve ustalar, Ali Usta mektebinde deneme-yamlma yöntemiyle öğrenirler. Mektebe her gelen çırak-kalfa-usta olduktan sonra kendisine ait bir işyeri açması için Ali Usta tarafından yönlendirilerek kendi işinden de bir miktar kendisine verilerek bağımsız iş yapması için cesaretlendirilir. Ali Usta, birçok yetenekli insanı mobilya sektörüne işte bu AHİ GELENEĞİ yöntemiyle kazandırır.
Ali Usta mektebinde yetişerek imalathane açan II.kuşak ustalar da, yine bu ahi geleneğini sürdürerek onlarca usta-kalfa yetiştirirler. 1955-1960 yılları arasında şehir merkezindeki çeşitli sokaklarda, onlarca mobilya atölyesi oluşur. Buralarada da 3-5 kişi çırak-kalfa usta olarak çalışır.
Sonuç olarak İnegöl ve İnegöl Mobilyacıları; İnegöl’ü mobilya ile tanıştıran ve yetiştirmiş olduğu onlarca usta ile İnegöl mobilyacılığının temeline ilk harcı koyan ve sonraki yıllarda da gelişimi için yeni alet ve teknikleri İnegöllü ustalara bizzat tatbiki yöntemle tanıtımını yaparak bilgi ve tecrübe aktarımına devam eden, İnegöl Mobilyası Sanat Mektebi’nin kurucusu , başöğretmeni ve Büyük Ahi Ali Usta ‘yı(Özyeşil) ve örnek çalışmalarını asla unutmamalıdır.
Ayrıca; bu işten geçimini sağlayan işyeri sahipleri ve çalışanların yanında tüm İnegöl’ün Ahi Ali Usta (Özyeşil)’ya şükran borçları olduğu da bir gerçektir.
ALİ USTA OKULU Hakkında Söylenenler
Ali Usta ve kardeşleri Domaniç’ten İnegöl’ gelince buradaki hayatlarına inşaatçılıkla başlarlar. Evler, işyerleri yaparlar. Tabi bürolara mutfak dolapları, büro masaları, sandalyeleri derken işi büyütürler. Ali Usta devlet ihalelerine girer. İhalede almış olduğu işin çeşidine göre İnegöl’de ekip oluşturup yapılacak işi bu ekibe yaptırır.
Böylece Ali Usta’nın yanında çıraklar, kalfalar ve yetişmiş olur. Yetişen bu ustalar 1953’lere kadar Ali Usta’ya çalışırlar. Daha sonraki yıllarda bu ustalar birer-ikişer kendilerine işyeri açmaya başlarlar. Böylece mobilyacılık adım-adım gelişmiş olur.
“1946 yılında Domaniçli Ali ve İbrahim (Özyeşil) kardeşlerin sistemli bir şekilde mobilya imalatını gerçekleştirmeleriyle İnegöl mobilyacılığında ilk adım atılmış olur. Yine bu kardeşler Kasım Efendi Caddesi’ndeki imalathanelerinde üretmiş oldukları mobilyaları da imalathanelerine bitişik mobilya mağazalarında pazarlarlar. Bugün, Bozacılar Helva dükkânının karşısında bulunan yerde açtıkları İnegöl’ün ilk mobilya mağazasını, Ali Özyeşil yıllarca işletir. Mobilyacılık alanında bu günlere gelinmesinin temelini atan bu kişilerdir. Bu nedenle Ali ve İbrahim Özyeşil kardeşlerin heykelinin dikilmesi lazım gelir.”
Ali ÖZYEŞİL
Meslek önderi, usta 1908 Domaniç doğumlu olup küçük yaşlardan itibaren İnegöl’de yaşamıştır. Mesleği doğramacılık olup ağabeyi İbrahim Özyeşil ile birlikte İnegöl mobilyacılığının ilk ustalarındandır. Sistemli mobilya üretimine geçmiş uyguladığı yeniliklerle diğer meslektaşlarına ve çalışanlarına önderlik etmiştir.
Çocukları ile beraber bir çok ustanın yetişmesini sağlamışlardır. 1953 yılında İnegöl Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kredi Kooperatifi Müteşebbis Yönetim Kurulu Heyeti Üyesidir. Uzun yıllar yönetim kurulu üyeliğini sürdürmüştür. Özyeşil adı İnegöl Mobilya Sanayii’nde bir caddede yaşatılmaktadır. 20.04.1971 tarihinde ilçemizde vefat etmiştir.
MOSTARLI MEHMET VE AHMET GÜRYILDIZ KARDEŞLER
MEHMET GÜRYILDIZ
Mehmet Güryıldız, 1935-36 yıllarında Reji Aralığı (Yanar-iş aralığı) sokağında küçük bir işyeri açarak kardeşiyle birlikte mobilya yapmaya başlarlar İşyeri tabelasını “Sanatkârlar Mektebi Mezunu Mehmet Güryıldız” olarak yazdırır. Gerçekten de, mobilya yapımını öğreten bir okulda öğrenim görmüştür. İnegöl’de böyle yetişmiş ilk kişidir. İşyerleri küçük olduğundan kardeşiyle birlikte çalışırlar. Yaptığı mobilyaların çizimlerini kendisi yaparak istek üzerine model geliştirir. Kısa zaman içinde Güryıldız kardeşlerin yaptığı mobilyaların özelliği ve güzelliği önce İnegöl’de sonra da Bursa’da duyulur. O yıllarda İnegöl’ün ünlü iki ustası olurlar.
Mehmet ve Ahmet Güryıldız kardeşler,gardırop, büfe, mutfak dolabı, kapı, camilere minber, mihrap gibi sanatsal değerli ürünler yaparlar. 1950-1960 döneminin en ünlü mobilya ustası olarak bilinirler. Yaptıkları işlerin çoğunu Bursa ve İstanbul müşterilerine sipariş üzerine yaparlar. Ürün siparişi verenler en az bir yıl önceden ücretini ödeyerek sıraya girerler. Mehmet ve Ahmet Güryıldız kardeşlerin İnegöl Mobilyası’na katkıları şöyle anlatılır.
“Mobilyaya estetik ve sanatı tatbik ederek evlerin en nadide köşelerinin oluşmasını sağlayan ilk kişilerdir. Bu iki kardeş işyerlerinin küçüklüğü nedeniyle usta, çırak ve kalfa çalıştırmazlar. Bu nedenle de İnegöllü eski ustalar tarafından yakinen tanınmazlar.
Sonraki yıllarda oğul Ali Güryıldız ise, bu mesleği uzun yıllar başka mekanlarda sürdürmüş, usta ve kalfalar da yetiştirmiştir.
“1950’li yılların başında İnegöl’de üç-dört mobilyacı vardır. Bunların en ünlüsü Mehmet Güryıldız’dır. Bu kişi sadece ısmarlama mobilya yapar. İstanbul’dan Bursa’dan gelirler sipariş verirler bir yıldan fazla süre beklerlerdi. İnegöl’de bugün dahi Mehmet Usta kadar değerli bir mobilyacı tanımıyorum. Diğer mobilyacılar da; Hakkı Usta (Maltepe), Şişko Rasim, İstanbullu İbrahim (Ali Usta’nın damadı) daha sonra da Kemalettin Yüksel çok İyi Ustaydı.
Mehmet GÜRYILDIZ
Mehmet Güryıldız, 1903 tarihinde Mostar’da (Yugoslavya) doğar. İlk ve ortaokulu yaşadığı yerde okuduktan sonra, 1917-1921 tarihleri arası Mostar Sanatkârlar Okulu’nda okuyarak diplomasını alır. Henüz20yaşında iken kardeşi Ahmet ve diğer aile bireyleriyle birlikte 1923 yılında İnegöl’e gelip yerleşirler. 1930 yılında da evlenir.Mehmet Güryıldız, 1955 yılında kurulan Marangoz ve Benzerleri Derneği’nin bir no’lu üyesi olmuş, 1965yılında Yeni kanuna göre tekrar Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’nin oluşumuna kadar da meslektaşlarının yanında olmaya çalışmıştır.
ŞEHİR İÇİNDEKİ DİĞER MOBİLYACILAR
1946-1953 Kuruluş Dönemi İnegöl Mobilyacılığının daha iyi anlaşılabilmesi için şehir içinde, sokak aralarına dağılmış mobilya imalathanelerinden de bahsedelim.
Bu dönemde İnegöl’de mobilya üretimi, küçük çapta ve iptidai denebilecek koşullarda yapılırdı. Mobilya üretiminde kullanılan araçlarının çok az sayıda oluşu, üretim yapan ustaların bazen üretim araçlarının kendilerince iptidai şekilde yapılmasına yönlendirdi. Bu nedenİe mobilya üreticileri, el emeği ve göz nuru sarf ederek mobilya yaparlardı. O yıllarda üretilen mobilyalarda üretim esnasında gerekli olan makineler, bazen saati 0.05 TL ile 0,10 TL arasında değişen fiyatlarla kiralanarak bu üretimler gerçekleştirilirdi.
17 Ocak 1951 ‘de Cerrah elektrik santrali devreye girmeden önce, üreticilere günde 2 saat dönüşümlü olarak 110 kw elektrik verilebilirdi.
Üretimde kullanılan makineler ise; ağaçtan yapılmış planyalar, beton gövdeli bıçkılar, el makineleri gibi ilkel denilebilecek aletlerle çalışılarak harika mobilyalar üretilirdi. Örneğin o yıllardaki mobilyaların üzerine sürülen cila, işyerlerinde bizzat ustalar tarafından imal edilir ve kullanılırdı. Kazein, süt artığı, sönmemiş toz kireç, formaldehit, asit oksit ve gaz yağından imal edilen yapıştırıcılarla imal edilen mobilyaları, halen evlerimizde kullanmaktayız. Ayrıca zeytin yağ, gomalak ve ispirtodan imal edilen cila ile boyanan mobilyalar da yine günümüze dek ulaşmışlardır.
“O zamanlar mobilyaların her şeyi ceviz ağacından yapılırdı. Kayın ağacı mobilyada kullanılmazdı.
Hatta o zamanlar sunta yoktu. İki kapılı gardıroplar yapılırdı. İki kontrplak arasına konan dolgu malzemesi, firkete çivileri ile çakılır ve soğuk tutkal ile yapıştırılırdı. Soğuk tutkal bulunmazsa, ekşimikten soğuk tutkal yapılırdı. O günlerde boya tabancası henüz yoktu, gomalak cila vardı.
Gomalak; bir gece önce ispirtonun içine konulur ve iyice erimesi beklenirdi. Bu cilayı sürmeden önce zemin ponza taşı ile iyice temizlenir, temizlenen zemin zeytinyağı ile yağlanırdı. Sonra erimiş gomalak cilayı zemin üzerine pamuk veya yumuşak bir bezle yuvarlak daireler çizerek ya da sekiz yazıyormuş gibi bastırılarak sürülürdü. Sonra sıcak tutkal çıktı, o da hayvan kemiğinden yapılırdı, daha sonrada boncuk tutkal çıktı. Bu tutkular önce bir kapta eritilir sora yüzeye öyle sürülürdü”
BALIK PAZARI VE CİVARINDAKİ MOBİLYACILAR
İnegöl mobilyasının duayeni ve öğreticisi sayılan ileri görüşlü, çağdaş anlayışlı Ali Usta’nın yanında olgunlaşan ikinci jenerasyon da denebilecek mobilya ustaları, birer birer kendi işyerlerini kurmaya başlarlar. 1950 li yılların başında balık pazarında birinci kuşakta üç mobilya imalatçısı vardır. Bu İmalatçılardan da mobilyacılığın o gün için duayenlerinden İbrahim Efendi, Kemalettin Yükselve İnegöllülerin Şişko Rasim diye tanıdığı Rasim Gülseven’dir. Yıllarını bu mesleği vermiş ve ileri yaşına rağmen halen mobilyacılık yapan, çırak kalfa yetiştiren, duayen mobilyacılardır.
İbrahim Efendi
İbrahim Özyeşil’in damadıdır. İstanbullu İbrahim Efendi olarak da tanınır. Klasik mobilyalar yapar ve bunları yaparken de sıcak tutkal kullanır. Daha çok gardırop, tel dolabı, şifonyer gibi mobilyalar yapar. Kemalettin Yüksel, Şefik Hersekli, Turan Özyeşil gibi bir çok usta yetiştirir. Vefatı nedeniyle işyerini ustalarından Kemalettin Yüksel, 1951-52 yıllarında devralır. İbrahim Efendi birinci kuşak mobilyacılardan biridir.
Kemalettin Yüksel
Birinci kuşak ustalardandır. Balık Pazarı’nda 1950 yılından itibaren kendine ait işyerinde çalışırken sonraki yıllarda yan komşusu İbrahim Efendi’nin, 1954 yılında da diğer komşusu Şevket Şen’in işyerini de devralarak, Özen-İş Mobilya olarak iş yerini büyütür. Şevket Uğurdağ, Nizami Okçu, Muharrem Şentuz, Ömer Çağlayan, Hasan ve Hüseyin Kısacık gibi sonradan ünlü mobilya ustaları da olacak kişileri yetiştirir.
“Kemalettin Yüksel sipariş üzerine çalışırdı. Aldığı sipariş ücretinin de tamamını peşin alırdı. Aldığı siparişi de en güzel bir şekilde yapardı. İşyerinde sürekli önlükle çalışırdı. Çalıştığı mekanın temizlik ve düzeni de çok önem verirdi. Müşteriler sipariş için en az bir yıl beklerdi. Şevket Şen, Ömer Çağlayan ile aralarında gizli bir sanatkarlık yarışı da olduğu söylenirdi. Bu üç mobilyacı sanatkârlıklarını yaptığı mobilyalarda gösterirlerdi. “
Kalfası Ömer Çağlayan da, “Kemal Yüksel benim bildiğim, tanıdığım tertipli ve sanatkar en iyi ustaydı” diye tanımlar.
1965 yılında Büyük Sanayi’den duayen ustalarla birlikte aynı sokakta işyeri alır. Vahit Sümer, Mustafa Çalışkan, İbrahim Arabacılar, Ömer Çağlayan, Şefik Hersekli, Şevket Şen ve Kemal Yüksel sırayla işyerleri açarlar. Mobilyacılık mesleğinden ,1990’da emekli olana kadar da 25 yıl burada çalışmaya devam eder. Çok kaliteli mobilyalar yapar. Az üretir ama çok özen gösterir.
Gardırop, masa, şifonyer, sehpa, yatak odası gibi mobilyaları önceden alınan siparişler üzerine yapar. Birçok genç mobilyacı, Kemalettin Yüksel’in çırağı-kalfası olmak ister. Mobilya ustalığında adeta bir marka olduğu söylenir.
Kemalettin YÜKSEL
2 Mart 1926 tarihinde İnegöl’de doğar. İlkokulu bitirdikten sonra Hakkı Usta (camcı) yanında çıraklığa başlar. Uzun yıllar burada devam eder. 1951 yılında İbrahim Efend’ı’nin işyerini de devralarak işyerini büyütür. 1954 yılında da yanındaki Şevket Şen’in işyerini de devren alır ve işyerini daha da büyütür. Birçok kalfa ve usta yetiştirir. İMASKO kooperatifinde muhasebe işlerinden sorumlu olarak yıllarca görev yapar. Kooperatifin gelişmesine büyük katkıları olur. 09.10.1965 yılında kurulan Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’nin sekiz kişilik kurucu üyeleri arasında yer alır. İş yerini 1965-1966 da yeni oluşturulan Büyük Sanayi’ye taşır. Kemalettin Yüksel, İnegöl mobilyasının birinci kuşak ustalarından birisidir. 1990’da emekli olarak işini oğlu Raşit Yüksel’e devreder.02 Ağustos 2002 yılında vefat eder.
Şişko Rasim (Gülseven)
Şişko Rasim birinci kuşak mobilyacılardandır. Zamanın önemli mobilya ustalarından biridir. Balık Pazarı’nda iki mobilya üreten işyerinden birisi de Şişko Rasim’e aittir. Tel dolap gardırop masa ve benzeri mobilyalar üretir. Az sayıda çırak kalfa çalıştırır. İş yerini yaşlılığı nedeniyle ,1950-1951 yıllarında Ali Usta’nın kalfalarından Şevket Şen’e devreder. Şevket Şen, 1954 yılında Hal Sokak’taki evinin altına yapmış olduğu işyerine taşınana kadar burada çalışır.
‘Şişko Rasim’in bir diğer önemli özelliği de; mobilya yapımında kullanılan bazı makine ve el aletlerinin kalıplarını yapan İnegöl’de tek kişi olmasıdır. Zamanında birçok mobilyacıya çeşitli kalıplar yapmış ve çalışma aletlerinin yapımını gerçekleştirmiştir’
Şevket ŞEN
Şevket Şen, 01 Temmuz 1923 tarihinde İnegöl’de doğar. İlkokuldan sonra 15 yaşında Ali Usta’nın yanında çırak olarak işe başlar. 1952 tarihinde Balık Pazarı’nda Şişko Rasim’e ait olan işyerini devren alana kadar Ali Usta’nın yanında ustalıkyapar. 1954 yılında da Hal Sokak’ta yaptığı evinin altındaki işyerine taşınır. 1976 tarihine kadar aktif olarak mobilyacılık mesleğini sürdürür. İkinci kuşak mobilyacılardandır.
Mehmet ve Süleyman Pakoğlu, Ahmet Şenel, Nizamettin Şimşek, İlhan ve irfan Sarp, Ahmet Meriç, Cemil Ustaer, Ömer Usta ve Ali Osman gibi birçok usta ve kalfa yetiştirir.
Sipariş üzerine, el işçiliği ağırlıklı mobilyalar üretir. Yatak odası, masa, şifonyer, gardırop, sehpa gibi mobilyalar yapar. Temiz, titiz ve tertipli çalışmayı sever. Ayrıca çok disiplinli ve mesleğine çok saygılıdır.
“İnegöl’de mobilya yapımında ilk suntayı kullanan Şevket Şen ustadır. Bir gün iki sunta tablası getirdi ve kapıya dayadı. Dışarıdan alıp getirmiş. Ömer Taner henüz sunta satmazdı. Bize dedi ki ‘Çocuklar mobilya bundan sonra suntadan yapılacak.’ Şevket Şenin’in diğer ustalardan farkı, hem işi kalfalarına tarif eder, hem de kendisi de çalışırdı. Hiç eli boş durmazdı. Disiplinli bir adamdı. İşyerinde her türlü makinesi vardı. İşyeri zamanın en modern işyeriydi. Bana göre İnegöl’ün en büyük mobilya ustası Şevket Şen’dir.
Şevket ŞEN
Meslek önderi, İnegöl Mobilyacılığının ikinci kuşak ustalarındandır. 01.07.1923 İnegöl doğumludur. Mesleği 1938yılından itibaren yanında çalışmaya başladığı Ali Özyeşil Usta’dan öğrendi. Dört yıl olarak yerine getirdiği askerlik hizmeti sonrası aynı işyerinde çalışmaya devam etti. 1952 yılından itibaren mesleğini kendi adına sürdürdü. Bir süre İnegöl çarşısı içinde yer alan işyerini 1954 yılında Kemalpaşa Mahallesi Hal Sokağa taşıdı. Mesleğinin ustalık tarafı yani üretim, ticaret ve pazarlamaya göre onu daha fazla mutlu ediyordu. 1976 yılından itibaren çocukları Mesut ve Turgut Şen Yükseköğrenimlerini tamamlayıp mobilya mağazacılığı yapmaya başlamasıyla Şevket Şen’in atölyesi farklı çalışmaların uygulandığı bir AR-GE Ünitesi gibi kullanıldı. 1995 yılına kadar bu atölyede çalışmaya devam etti. Kısa bir süre İmasko Yönetim Kurulu Üyeliği’de yaptı. Nizamettin Şimşek, Cemil Ustaer, İlhan Sarpdağ, Süleyman ve Mehmet Pakoğlu gibi üçüncü kuşak ustaları da yetiştirmiştir. 02.07.2008 tarihinde vefat etti.
KARLIOVA İŞHANI
Yapılış tarihi bilinmemekle birlikte, şehir merkezinde halkın çokça kullandığı iş yerlerinden biriydi. Beylik Hanı’nın karşısında, tek girişli, iki katlı ve içinde işyerleri bulunan eski bir handı. Burası 1994’e kadar işledi. Hanın girişinde Elektrikçi İhsan Varışlısoy’un işyeri vardı. İçeride en az on küçük işyeri bulunuyordu. Bir zamanlar otel, bir zamanlar da İnegöl Hapishanesi olarak da kullanılmış, 1995’de yıkılarak yerine işyeri ve daireler yapılmıştır.
Bu hanın içinde iki mobilya imalathanesi bulunmaktaydı. Bunlardan birisi İbrahim Arabacılar’a diğeri de, Nizami Okçu’ya aittir.
Nizami Okçu
Nizami Okçu, Karlıova İş Hanı’nda uzun yıllar mobilya üretir. İnegöl’ün sanatını işine aksettiren ileri görüşlü ve temiz iş yapan mobilyacılarından birisidir. İşyerinde usta ve kalfalar çalıştırır. Bazen, iş yerinde sekiz-on kişi çalıştığı görülür. “1967-68 yıllarında Ankara Caddesi’ nde Sinanbey Cami’ye dönen aranın başında (Bugün bir banka var) İnegöl’de ilk mobilya mağazası açan kişilerden birisidir. Bu mağazayı,1969 yılında Behçet Menderes’e devrederek komşusu İbrahim Arabacı gibi Eskişehir’e taşınmış ve mesleğini orada sürdürmüştür.
Oğlu Kamil Okçu da, iyi ustalardan biridir. 1973 yılında Eskişehir’de “Hilton modeli denilen koltuğu ilk yapan kişidir “
İbrahim Arabacı
1938 yılında henüz 13 yaşında iken Burgaristan’dan İnegöl’e ailesiyle birlikte gelerek yerleşirler. Önce Ali Usta’nın yanında çırak olarak bir müddet çalıştıktan sonra İnegöl’ün birinci kuşak ustalarından Camcı Sandıkçı Hakkı Usta (Maltepe ) ’nın yanında mesleği öğrenir. 1950’li yıllardan itibaren Karlıova İşhanı’nda işyeri açar. Koltuk iskeleti üretimi yapar. Açık berjer, kapalı berjer, çay koltuğu gibi mobilya üretir. Ürünlerini teşhir etmek için de, Nuri Doğrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında 20-25 metrekarelik dükkanda, 1967 yılında İnegöl’ün ilk mobilya satış mağazasını açan kişi olur. 1957-1958 yıllarında Büyük Sanayi Bölgesi’ne Şefik Hersekli’ den sonra işyeri yaparak taşınan, ikinci kişi İbrahim Arabacı olur. 1968 yılında Eskişehir’e taşınana kadar İnegöl mobilyasına ve mobilyacılığına hizmette daima önde olmaya çalışır. Eskişehir’de de mesleğine devam eder. 1972 yılında ürettiği “Dolaplı Portmanto” modeliyle ünlenir. Modelin ismi de “İbrahim Arabacı Portmantosu”olur. İlerleyen yıllarda hobi ve yardım amaçlı camilere estetik rahleler yapar.
Yaptığı camii minberleri içinde bugün, İshak Paşa Camii’nde kullanılan minberde vardır. 1980’den sonra işyerini oğlu Celal’e devreder. 05.01.2007 tarihinde vefat eder.
Mustafa Çalışkan
1925 yılında İnegöl’de doğar. Henüz yirmili yaşlarda Ali Özyeşil Usta’nın yanında çalışmaya başlar. Bir süre sonra, ustası Ali Özyeşil’in kardeşi İbrahim’in kızı ile 1949 yılında evlenerek aileye damat olur. Daha sonra, 1953 yılında Lazlar Camii aralığında kendine bir işyeri açar. Sandık, büfe, sehpa ve iki kapılı bombeli elbise dolabı gibi mobilyalar üretir. Daha sonra da Büyük Sanayi Şen Sokak’ta yaptığı işyerine, 1960 yılında taşınır.Kendisi aslında sandalye ustasıdır. Sonradan ihtiyaca göre mobilyacılığa başlar.
Mustafa Çalışkan, kalın ağaçlardan pres yapıp bombeli mobilya üretiminde kullanan ve İnegöl’e ilk defa formikayı İstanbul’dan getirip satan ve formikadan mobilya üreten kişidir. Ayrıca formika, kontrplak, tutkal, kaplama toptan satışını da yapar.
İMASKO kurulunca, 1970’den itibaren toptan satışını yaptığı malzemenin tümünü İMASKO’ya devreder. 19 Ocak 1969 yılında yapılan ilk genel kurul toplantısında İMASKO’nun idare heyetine seçilen yedi kişiden biridir. Sonraki yıllarda başkanlık görevi de yapar. 1972’de İSTAŞ’ın kurucu ortağı olur. Ayrıca 1968-1973 tarihleri arasında İnegöl Belediye Meclis Üyeliği de yapar.
Mustafa Çalışkan, 26.10 1982’de vefat edene kadar mobilyacılık mesleğini sürdürür. Kalfaları: Ahmet Çavuşoğlu, Mustafa Özdemir, Murat Yörükoğlu, Recep Gülenç, Mustafa Duymuş, Fevzi Zemzem, Necmettin Çimsöken, Selahattin Cambaz, H.İbrahim Bayrak, Vahit Toksöz, Cafer Göktaş ve İsmet Özitgi’dir.
Mustafa ÇALIŞKAN
1925 yılında İnegöl’de doğar. Henüz yirmili yaşlarda I946’da Ali Özyeşil Usta’nın yanında çalışmaya başlar. Bir süre sonra, ustası Ali Özyeşil’in kardeşi İbrahim’in kızı ile 1949 yılında evlenerek aileye damat olur. Daha sonra, 1953yılında Lazlar Camii aralığında kendine bir işyeri açar. Sandık, büfe, sehpa ve iki kapılı bombeli elbise dolabı gibi . mobilyalar üretir. Daha sonrada Büyük Sanayi Şen Sokak’ta yaptığı işyerine, 1960 yılında taşınır.
19 Ocak 1969yapılan ilk genel kurul toplantısında İMASKO’nun idare heyetine seçilen yedi kişiden biridir. Sonraki yıllarda başkanlık görevi de yapar. Mobilyacıların meslek önderlerindendir.
1972’de İSTAŞ’ın kurucu ortağı olur. Ayrıca 1968-1973 tarihleri arasında İnegöl Belediye Meclis Üyeliği de yapar.
26 Kasım 1982 yılında vefat eder.
KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ’NİN KURULUŞU
1950 yılında İnegöl, şehir merkezi nüfusu 16.696, kır nüfusu ise; 46.247 kişiden olan bir Anadolu kasabasıdır. Halkın büyük çoğunluğu tarımla uğraşır. Mobilya sanayi ise, yavaş yavaş gelişmeye başlar.
03 Eylül 1950 yılında yapılan Yerel Yönetim seçimlerinde, belediye başkanlığını Nuri Doğrul (1950-1955) kazanır. İlk yaptığı işlerden birisi, 1950-1951 yılında Osmanbey Caddesi’ni açmak olur. İkincisi ise, şehir içinde zor şartlarda üretim yapan küçük sanat erbabının bir arada olduğu, Küçük Sanayi Sitesi kurmak olur.
Bu dönemde mobilya imalatçılarının hedefi, daha çok İnegöl içi tüketim olur. Üretilen mobilyaların birçoğu, şehir halkı tarafından satın alınır. 1950’den sonra, mobilyaya talebin artması sonucu imalatçı sayısında da hızlı artışlar olur. Yenişehir, İznik ve Bursa’ya satışlar başlar. Bu imalatçıların işyerleri ise şehir içinde çeşitli bölgelere dağılmış durumdadır.
1952 yılında şehir merkezinde her türlü imalatçının bulunması, şehir düzen ve sessizliğini bozduğu için, şehir merkezinin doğusunda bulunan ve nispeten bataklık olan saha, temizlenerek Küçük Sanayi adı ile bir sanayi bölgesi oluşturulur. Burada da küçük sanatkârlar için 160 adet işyeri yapılır. Yapılan bu örnek işyerleri, 1953 yılından itibaren de önce, şehir içinde işyeri bulunan mobilyacı, marangoz, arabacı, kaynakçı, doğramacı esnafına dağıtılmaya başlanır. Ayrıca birinci kuşak Mahir ustaların yanında yetişmiş olan usta ve kalfalar, sonraki yıllarda kendilerine ait mobilya imalathaneleri kurarlar.
Oluşturulan Küçük Sanayi Sitesi’nde mobilyacılar daha çok, Cevat Parman ve Musa Durmaz sokakta iş yerlerini oluşturulur.
Şehir içindeki mobilyacıların KüçükSanayi Sitesi’ne taşınmalarıyla birlikte, 1953 yılından itibaren İnegöl mobilyacılığı yeni bir ivme kazanarak, gelişimine hız verir. Cerrah elektrik santralinin, 17 Ocak 1951 tarihinde iki adet su türbini, toplam 420 HP (beygir gücü) gücüyle devreye girmesiyle, Yeni oluşturulan Küçük Sanayi Sitesi’ne 220 kilowattlık elektrik enerjisi verilmeye başlanır.
Bu güzel gelişme nedeniyle, makineler daha hızlı ve uzun süreli çalıştığından yapılan seri üretimler sayesinde üretim artışı da hızlanır. Ayrıca, Küçük Sanayi Bölgesi, o güne kadar ancak 20-25 civarında olan imalatçı sayısının da, kısa zamanda artmasına neden olur.
Zamanın hükümeti ve Belediye Başkanı Nuri Doğrul’un birlikte çalışması sonucu yapılmış olan Küçük Sanayi Sitesi’ne taşınan mobilya üreticilerinin, düzenli ve toplu bir sitede üretim yapmaları da Bursa ilçeleri içinde bir ilk olmuştur. Bu olumlu gelişme ile İnegöl mobilyacılığı, 1953 yılı sonlarında Kuruluş Dönemi’ni (1946-1953) tamamlamış olur.
İnegöl mobilyasının kuruluş devresinde emeği geçen Âli ve İbrahim Özyeşil Kardeşler ile Mehmet ve Ahmet Güryıldız Kardeşler İnegöl mobilyasının ilk kuşak ustalarıdır. Hakkı Maltepe, İbrahim Ak, Şevket Şen, Kemal Yüksel, Ömer Çağlayan, İbrahim ve Yaşar Arabacı Kardeşler ile Şişman Rasim, ikinci kuşak mobilya ustaları olarak kabul edilir.
İnegöl mobilyasının dünya ülkelerinde bir marka olması için ilk tohumu bu cefakâr insanlar atmıştır. Adı geçen bu ustaların İnegöl mobilyasına atmış oldukları ender güzellikteki imzaları, hiç silinmeyecek ve daima özenle yâd edilecektir.
Bu gün İnegöl Mobilyacıkığı ülkemiz ve dünyada hakettiği yere hızla ilerlemektedir. Yeni ve çağdaş yatırımlar son teknoloji kullanılarak yapılmaktadır. Gelecekte birçok mobilya markası İnegöl’den çıkacaktır.
Nuri DOĞRUL
İnegöl Belediye Başkanı Demokrat Parti İnegöl İlçe Teşkilatı Kurucu Başkanı
İnegöl’ün geçmişinde yüzyıllardır etkin olan Hamzabey Ailesi’ne mensuptur. 1314 İnegöl doğumludur. Değirmencilik, ziraat işleri yaparak hayatını sürdürmüştür. 1935-1942 yılları CHP, 1950-1955 yılları arasında da Demokrat Parti adına İnegöl Belediye Başkanlığı görevini yerine getirmiştir. 05 Mayıs 1946 tarihinde kurulan Demokrat Parti İnegöl İlçe Teşkilatı Başkanlığı yapmıştır. 1953 yılı İnegöl Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi Kurucu Yöneticisidir. İsmi ilçemizde 1959 yılında açılan bir caddede yaşatılmaktadır. Ölüm tarihi 13.10.1964 tür.
Bu bölüme başlamadan önce, 1953 yılında İnegöl’de yaşanan çok önemli gelişmeyi de anlatmamızda fayda vardır. Bursa’dan sonra ilçemizde kuruluşu gerçekleştirilen bu müessesenin, tüm esnafa mali kaynak sağladığı gibi özellikle mobilyacılara yapmış olduğu maddi destekler asla unutulmamalıdır. O zamanlar yapılmış olan bu kaynak aktarımlarından bu gün de, en fazla mobilya imalatçılarının yararlandığı da bir gerçektir.
İNEGÖL ESNAF VE SANATKÂRLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİNİN KURULUŞU
negöl ticaretinin daha canlı hale getirilebilmesi için, esnaf ve tüccarların sıcak paraya ihtiyaçları vardır. Bu problemin, ülkede henüz kurulmaya çalışılan esnaf ve sanatkârları kefalet kooperatifi gibi kuruluşlarca çözülebileceğine inanılır. O gün İnegöl Belediyesi’nde Meclis Üyesi (1950-1955) de olan Ahmet Türkel, İnegöl eşrafından ve ticaret erbabından önemli şahsiyetlerle, konuyu görüşür. Bu çalışmalar kısa zaman içinde, zor da olsa olumlu sonuçlanır.
Kooperatifin kuruluş tüzüğü Ticaret Bakanlığı’nın, 10.04.1953 Gün ve 4/569 sayılı kararı ile kabul edilerek 14.05.1953 tarihinde ticaret siciline “Mahdut Mesuliyetli İnegöl Esnaf ve Sanatkârları Kefalet Kooperatifi” adı ile tescil edilir. Bursa’dan sonra ilk defa İnegöl’de kurulan bu teşkilata, İnegöl halkı çok sevinir.
Kuruluş müracaatını yapanların görev bölümü şöyle olur:
Ahmet Türkel (Başkan), A.Osman Sönmez (ikinci başkan), üye Aziz Aydın(keresteci), üye İsmail Saraç, üye Ali Mutlu, üye Ali Özyeşil, üye A.Galip Hoban (mobilyacı). Murakıplar: Nuri doğrul, Abdüsselam Cumhur (mobilyacı), Mehmet Çelik, Cevat Parman (keresteci). Kooperatif kurulurken 12 kurucu arasında, üç mobilyacı iki de keresteci vardır. Bu da göstermektedir ki, 1950’li yıllardan itibaren mobilya ve ağaçla temas, İnegöl’ün en önemli ticaret alanlarından biridir.
Bu kuruluş, esnaf ve sanatkârlara kredi temininde yardımcı olmaya başlar. İşler yavaş yavaş büyütülür. İnegöl ticaret erbabı, çevre ilçelerden mal alıp-satmaya başlar. Bu kuruluş, uzun yıllar esnaf ve sanatkarların yararına çalışmalar yapar. İşte yeni kurulmuş olan bu kooperatif, çarşının küçük esnafları yanında özellikle keresteci, marangoz ve mobilyacılar ile sandalyecilerin nakit ihtiyacını karşılarken, daha büyük işletmeler kurabilmeleri için de cazip kredi imkanları sunar. İşte bu nedenledir ki, İnegöl mobilyacılığının damarlarına kan veren ve onu daima canlı tutarak büyüten bu müessese çok önemlidir.
1953 yılında İnegöl’de, çarşı esnafı dışında imalat sektöründe çalışan 30’a yakın sandalye üreticisi vardır. Bunlar, Hazeran sandalye dışında çeşitli modellerde park-bahçe, kahvehane ve değişik yerlerde kullanılan işçiliği de az olan normal sandalye üretirler. Üretilen bu sandalyeler de yurdun her yerine İnegöl’den gönderilir. Bugün, mobilya sektöründe olduğu gibi o günlerde de, yeni yetişen gençlerin birçoğu sandalye imalathanelerinde çalışır. İnegöl’ün o zamanlar en önemli işkolu sandalyeciliktir.
Şehir içindeki işyerlerinin. Küçük Sanayi Bölgesi’ne taşınması ile beraber, bu sahada yeni mobilya imalathaneleri de açılmaya başlar. Daha önceleri, büyük-küçük ancak 20-25 civarında olan mobilyacıların sayıları da, 1953 yılından itibaren iki katından fazla artış olur. Daha çok Cevat Parman Sokak ve Musa Durmaz Sokaklarda üretim yapan mobilyacılara yeni işyerleri, zamanla dar gelmeye başlar.
1955 yılına kadar Küçük Sanayi Bölgesi’nde, yeni mobilya imalathanesi açacak yer kalmaz. Mobilya imalatçılarının çoğalmasıyla da, daha fazla elektrik ihtiyacı oluşur.Kurulan işyerleri ve oluşan elektrik ihtiyacı, zamanın Kamu ve yerel yöneticileri tarafından çözümlenmesi hususunda çeşitli çalışmalar yapılır.
Daha önce kuruluş döneminde başlayan civar kasaba ve Bursa il merkezine yapılan mobilya satışları, yerleşim döneminde devamlılık kazanır. Mobilya üretiminin büyük bir kısmı dışarıya satılmaya başlayınca da; imalat kalitesi zorunlu olarak yükseltilmiş ve modeller de çeşitlenmiştir. 1960’lı yıllara kadar mobilyalar kısmen Bursa’da, Eskişehir toptancıları aracılığıyla da, Ankara ve Anadolu’nun çeşitli illerine gönderilir.
Belediye Başkanı Nuri Doğrul (1950-55),Küçük Sanayi’nin elektrik ihtiyacının karşılanması için elektrik işletmesine, 29.01.1955 tarihinde 300 hp,sekiz silindirli ve 500 devirli Blackstone marka Elektrik motorunun sisteme ilave edilmesini sağlar.
Yapılmış olan bu ilave güç aslında; 1934’te USTİŞ’in kuruluşundan itibaren sisteme yapılan dördüncü ilavedir.
1953’te işyerlerinde ustalık yapanlar, sonraki yıllarda kendileri mobilya üreticisi olur. Böylece,onlar sayesinde de mobilyacı sayısında artışlar olur. Ayrıca, sandalye fabrikalarında çalışan kalfa ve ustalar,ağacı tanıdıkları ve ağaç işçilerine yatkın oldukları için büyük sandalye fabrikalarından ayrılarak kendilerine ait mobilya imalathaneleri açarlar. Bu gelişmeler de mobilya üreticisi sayısını artırır.
1955’ten sonra, Küçük Sanayi Bölgesi’ne sığamayan mobilyacı, marangoz ve keresteciler için, Küçük Sanayi’nin devamında büyük bir alan, Büyük Sanayi adıyla oluşturulmaya başlanır. “1956 yılında İnegöl’de büyük bir kereste fabrikası, 28 adet motorla çalışan testere ve bıçkı atölyesi beş sandalye fabrikası vardır. Yıllık sandalye imalatı 200.000 adettir.
İnegöl Belediyesi tarafından, 1955 yılından itibaren oluşturulmaya çalışılan Büyük Sanayi Bölgesi’nde, 1957 yılında Şirin Sokak’ta ilk işyerini yaparak üretime başlayan kişi Şefik Hersekli olur. İkinci mobilya üreticisi ise, İbrahim Arabacı’dır. Daha sonra da Şevket Şen, Kemal Yüksel, Vahit Sümer gibi eski mobilyacılar, aynı sokakta işyerlerini açarlar.
İnegöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti
Kuruluş: 1955
1955 yılı başlarında İnegöl’de bulunan marangoz ve mobilyacılar kendi aralarında bir toplantı düzenleyerek devlet imkanlarından yararlanma konusunu tartışırlar. Sonuçta, Şefik Hersekli’nin önderliğinde Kozahan’da bulunan İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın toplantı salonunda; İnegöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti’nin ilk kurucu yöneticileri belirlenir. (Röportaj:Şefik Hersekli)
1- Mehmet Aydın Başkan
2- Şefik Hersekli Başkan Yardımcısı
3- Nuri İrtem Üye
4- Recep İrtem Üye
5- Cafer Yetiş Üye
Altı ay sonra yapılan ilk genel kurul toplantısında da; ilk yönetim kurulu üyeliğine seçilenler:
İbrahim Arabacı Başkan Şevket Şen Başkan yardımcısı Ömer Çağlayan Muhasip Vahit Sümer Üye Şevket Kaptan Üye
İnegöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti,Yenice Mahallesi Elektrik Sokak No: 53 de bulunan büro da çalışmalara başlarlar. Bu cemiyet Marangoz ve Mobilyacılar Derneği’nin ilk adımı olur.
Bu cemiyet, mobilyacıların istek ve amaçlarının Belediye ve diğer resmi kurumlara ulaştırılmasında önemli çalışmalar yapar. 1965 yılına kadar on yıl çalışır. Yeni sanayinin oluşumunda ve orman işletmesinden tahsisli ağaç alımında mobilyacılara çok yardımcı olur.
NURİ DOĞRUL CADDESİ’NİN AÇILIŞI
İnegöl’ün nüfusunda da artışlar olur. Şehir nüfusu 1960 yılı başlarında 25.297’ye, toplam nüfusu ise, 74.539’a yükselir. Bursa yönünden gelerek Ankara’ya gidecek olan araçlar, Hükümet Meydanı’ndan sağa dönerek Uzun Sokağı geçtikte sonra İshak Paşa Cami önüne gelirler. Bu bölgede köfteciler, lokanta ve diğer esnafların işyerleri vardır. Belediye önünde mola verilerek Ankara istikametine devam edilir. Şehir merkezi ise; Belediye önü. Beylik Hanı ve İshak Paşa Cami’nin çevresidir.
Zamanın Belediye Başkanı Mehmet Çıracı (27.10.1957- 8.10.1959), şehir ulaşımını rahatlatmak amacıyla Nuri Doğrul Caddesi’nin açılması çalışmalarını başlatır. Bir yıla yakın yapılan çalışmalar sonunda cadde, tesviye ve asfaltlama işlemlerinin ardından, Şubat 1959’da halkın hizmetine sunulur. Açılan bu yol, İnegöl’e yepyeni bir çehre kazandırır. Bu cadde üzerinde yeni işyerleri, yeni konutlar yapılmasıyla başlanır.
İnegöl’ün en önemli ulaşım yolu olur. Daha sonra bu bölgede İnegöl’ün alışveriş yerleri açılır. Hatta burada, mobilya satış mağazaları da açılmaya başlanır. Zamanla şehre kattığı görsel güzellik yanında ekonomik canlılık da getirir.
Belediye Başkanı Mehmet Çıracı, diğer bir taraftan da işyeri talebinde bulunan mobilyacıların sorunlarını çözmek amacıyla, kuruluş çalışmaları 1955 yılında başlatılan Büyük Sanayi Bölgesi’nde; Artezyen Sokak ile Uğur Sokak arasındaki alana da, 10.07.1959 tarihinde Belediye Blok Dükkanları adıyla, 44 adet işyerinin temelini atar. Lâkin bu işyerleri, Mehmet Çıracı’nın, sağlık sorunları nedeniyle Belediye Başkanlığı görevinden, 08.10.1959 tarihinde ayrılması ve ardından da yedi ay sonra, 27.05.1960 İhtilalı’nın yapılması sonrasında gelişen değişik ekonomik sebepler nedeniyle ancak, 1964 yılında bitirilerek, marangoz ve mobilya esnafına kiraya verilebilmiştir. Yapılan bu işyerleri biraz küçüktür, birçoğu 12 m2 den oluşur.
Arkalı önlü dört bloktan oluşan bu işyerleri, işyeri alamayacak veya bir arsa alıp işyeri yaptıramayacak durumda olan mobilyacı ve marangoz esnafına kiralanmıştır. İnegöl Belediyesinin İnegöl mobilyacılığına katkı sağlaması bakımından bir ilktir. (Not: 2015 yılında yıkılarak camiye kadar otopark yapılmıştır.Belediye Başkanı Mehmet Çıracı’nın yapmış olduğu çok önemli çalışmalardan birisi de; şehir şebekesinin eskimiş ve çürümüş olan ağaç direkleri sebebiyle, sık sık kesilen elektrikler nedeniyle çok büyük ekonomik kayıplar yaşayan mobilya üreticileri, şehir esnafları ve halkın bu mağduriyetinin giderilmesi amacıyla yapmış olduğu çalışmadır.
03.09.1959 tarihinde şehrin çeşitli yerlerine dört adet trafo, sanayinin yüksek gerilim şebekesi ile şehrin muhtelif yerlerine 730 demir direk dikilmesi, işlerinin geçici ve kesin kabulleri de yapılır. Bu çalışma ile İnegöl’de sık sık elektrik kesintilerinin önüne geçilmiş olur. Böylece üreticiler kesintisiz, arızasız bir elektrik enerjisiyle daha fazla üretim, daha uzun çalışma süresine kavuşmuş olurlar.
Mehmet Çıracı’ nın daha önce, 27.10.1957 tarihinde görevi devraldığı Kemal Özkan’a, bu defa sağlık soruları nedeniyle, 08.10.1959 tarihinde görevi tekrar devretmesinin ardından işe başlayan Belediye Başkanı Kemal Özkan, (1959-1960 ikinci defa) mobilya üreticilerinin bitmek bilmeyen enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla, 23.01.1960 tarihinde Belediye Elektrik İşletmesi’ne 520 hp gücünde bir dizel motor daha ilave edilmesini sağlayarak sanayicilere ve şehre daha çok elektrik verilmesini sağlar. (Şirin İnegöl-28.4.1960). Bu çalışma, İnegöl Elektrik İşletmesi’nin kurulduğu 1934 den itibaren, beşinci defa geliştirme ilavesidir. Mobilya üreticileri çoğaldıkça ve üretimde kullanılan yeni ve modern makineler kullanılmaya başlandıkça, elektrik ihtiyacı da artmaya devam eder.
1950-1960 arasında her yıl, üreticilerin artmasıyla gelişme gösteren mobilya üretimi ile mobilyanın bir parçası olan hazeran (Thonet) tipi sandalye üretimi, mobilyada İnegöl’ün adının duyurulmasına önemli katkısı olur.
Ayrıca 1950-1960 yılları arasında yapılan altyapı yatırımları, üreticileri yeni, çağdaş alet ve makineler almaya, daha geniş mekanlarda üretimin yanında, yeni pazarlar aramaya yönlendirir. Bu dönemde mobilya üreticileri, İnegöl ve çevresi dışında Eskişehir, Ankara, Bursa hatta zaman zaman da İstanbul tüketicisine mobilya satar hale gelir.
Üreticiler yeni pazarlardan önemli ölçüde para kazanırken, yaptıkları çağdaş yatırımlar sayesinde de ürettikleri kaliteli ve katma değeri yüksek, piyasada aranan üretimler sayesinde yeni pazarlarda İnegöl mobilyası adının parlatılmasını sağlarlar. İnegöl mobilyası ve mobilyacılığı adına oluşan bu olumlu gelişmeler, henüz yeni toparlanmaya başlayan ekonomik gelişmeler sonucu, ülke insanının da İnegöl’e ve İnegöl mobilyasına dikkatlerini çevirdiği yıllar olur.
Daha önceleri, ürettiği mobilyaları Eskişehir ve Ankara’daki mobilya toptancıları aracılığıyla yurdun çeşitli yerlerine gönderen üreticiler, İnegöl işadamlarının kurdukları mobilya nakliyat şirketleri aracılığıyla da, aracısız ve sürekli pazarlara açılırlar. İnegöl mobilyasının yükünü uzak pazarlara taşıyarak İnegöl mobilyacılığına önemli katkılar sağlayan ve 1940’lı yıllarda Şükrü Susever ve ortaklarının kurmuş olduğu Suhulet Nakliyat ile daha sonraki yıllarda kurulmuş olan Hür Nakliyat firmalarının, İnegöl mobilyacılığının gelişiminde önemli birer kuruluş olduğu unutulmamalıdır.
Lâkin, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ihtilal nedeniyle tüm ülkede olduğu gibi, İnegöl’de de mobilya üretiminde ve pazarlamasında önemli bir duraklama yaşanır. Nihayet 17 Kasım 1963 tarihinde yapılan yerel seçimler sonucu biraz da olsa düzelen ekonomi sonucu, tekrar İnegöl sanayisinde gelişim çalışmaları başlar.
Ülke ekonomisinde oluşan düzelmeler sonucu da; mobilya talebinde ciddi artışlar görülür.
Bu durum hem mobilya imalatçı sayısında, hem de üretimde artışa sebep olur. Mobilya üreticilerinin her yıl biraz daha artmasıyla, daha önce mobilya üreticilerine tahsis edilmiş olan alanlar dar gelmeye başlar. Bu gelişmeler doğrultusunda,önceki yıllarda İnegöl Belediyesi tarafından yapılarak marangoz ve kerestecilere 1965 yılında tahsis edilen saha, mobilya imalathane ve mağazalarının bulunduğu alan haline dönüşür.
Yapılan bu çalışmalar; İnegöl mobilyacısını yavaş yavaş sanayiciliğe yönlendirdiği gibi, daha büyük ve daha geniş işyerleri oluşturarak daha fazla işçi istihdamıyla daha fazla çeşitli ürünün piyasaya sürülebileceği düşüncesini oluşturur. Aslında bu düşünce, İnegöl mobilyacısına “Büyük düşün; geleceğe yatırım yap” fikrinin ilk örneği de olmuş olur.
Mehmet Hilmi ÇIRACI
1327(1910) İnegöl ‘de doğdu. İlkokul eğitimini İnegöl’de yaptı. Ticaret yaparak hayatını sürdürür. 1928 yılından itibaren sporcu ve üye olarak İnegöl İdmanyurdu Kulübü’nün parçasıdır. 1939yılında, Bursa şampiyonu olan kadronun da sporcusudur. Demokrat Parti İnegöl İlçe Teşkilatı kurucularındandır. 1950-1955 ve 1955-1960 İnegöl belediyesi Meclis Üyesidir. 1957 yılında yapılan kongresinde Demokrat Parti ilçe Başkanı seçilir. Belediye Başkanı Kemal Özkan’ın, 27 Ekim 1957 Milletvekili Genel Seçimlerinde aday olmak için istifası nedeniyle İnegöl Belediye Meclisi tarafından, 08 Eylül 1957 tarihinde Belediye başkanı seçilir. İki yıl kadar bu görevi sürdürür, sağlık sebepleri nedeniyle Belediye Başkanlığı görevini bırakır, yeniden belediye meclis üyeliğine döner. 1968-1973 tarihleri İl Genel Meclisi ve İl Daimi Encümen üyeliği’ yapar. Uzun süre, Kozabirlik İnegöl temsilciliğini üstlenir. Dönem dönem Bizim İnegöl Gazetesi’nde köşe yazıları da yazar. Avcılar Derneğinde yöneticilik ve başkanlık yapmıştır. Bir yolculuk esnasında Yalova’da kalp krizi geçirerek vefat eder. İsmi, İnegöl Akhisar Mahallesi’nde bir caddede yaşatılmaktadır.
BÜYÜK SANAYİ (1965-1967)
1953 yılında yapımına başlanan Küçük Sanayi’ye şehir içindeki arabacılar, demirciler, sandalyeci ve mobilyacılar zaman içinde taşınınca, yapılan yerler çok kısa sürede de dolar. Daha sonra,1955’li yıllardan itibaren de,Büyük Sanayi’nin oluşumuna başlanır. Buraları oldukça büyük ve geniş bir alandır. Bu bölge zaman zaman da, Bedre Deresi’nin suları altında kalan sulak bir yerdir. 1964 yılında Bedre Deresi’nin taşması nedeniyle, dere yatağına yakın ev ve işyerleri de sular altında kalır. 1963 yılında Belediye Başkanlığı’na seçilmiş olan Ahmet Akyollu (1963-1977), ilk iş olarak Bedre Deresi’nin ıslahı ile işe başlar. 1965 yılına kadar süren dere ıslahı işlemlerinin ardından, 1965-1967 yılları arasında “Büyük Sanayi” adıyla anılan bölgenin parselasyon ve altyapı çalışmalarını tamamlayarak, İnegöl Mobilya üreticilerine hazır hale getirir.
Yapılmış olan bu çalışma ile Küçük Sanayi’nin ardından Büyük Sanayi’de, fiilen kurulmuş ve mobilya üreticilerinin istifadesine sunulmuştur. Böylece, Yerleşim Dönemi de(1953-1965) tamamlanmış olur.
Büyük Sanayi’nin en önemli özelliği; mobilya üreticileri yanında keresteciler ve mobilya üretiminde kullanılan diğer ürünlerin de bu bölgede üretim ve satışının yapılmasıyla, mobilya üreticilerine önemli bir imkan sunmuş olmasıdır.
İNEGÖL ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ AÇILDI (16 EYLÜL 1965)
İnegöl mobilyacılığının gelişimi için ,1965 yılında ikinci bir gelişme daha yaşanır. Gelişmenin başladığı bu yıllarda, mobilya imalathanelerinde çalışacak nitelikli insan gücünün karşılanmasına büyük ölçüde katkı sağlayacak olan bu gelişme, gerek İnegöllüler ve gerekse İnegöl esnaf ve sanatkarları arasında büyük bir memnuniyetle karşılanır. Nihayet, Ağaç İşleri, Metal İşleri ve Tesviyecilik Bölümlerini de içinde barındıran Endüstri Meslek Lisesi, 20 Eylül 1965 tarihinde eğitim-öğretime başlar. Başlangıçta, orta ve lise bölümleri için öğrenci alınır. 4000 metrekare alanda eğitim ve öğretime başlayan Endüstri Meslek Lisesi’nin Kurucu Müdürü Adnan Tüzün’ün olağan üstü gayretleriyle, okul kısa zaman içinde önemli gelişmeler gösterir.
Okuldan mezun olanlar, mobilya üretimi yapan işyerlerinde hemen işe başlarlar. Bu tarihten itibaren mobilya üreticilerine ara eleman yetiştiren okulun mezunları, zamanla da mobilya üreticileri olurlar.
Bursa ilçeleri içinde ilk defa İnegöl’de açılan Endüstri Meslek Lisesi, İnegöl mobilyacılığının gelişimine profesyonel katkı sağlayan önemli bir kuruluş olur. Okulda öğrenim gören öğrenciler, o günün yeni ve modern makinelerinde mobilya çeşitlerini üretirler. Bu gelişme, İnegöl mobilya üretiminin gelişmesinin başlangıcını da beraberinde getirmiş olur.
E.M.L Üretimi – 1970
E.M.L. Üretimi- 1975
E.M.L. -2017
Adnan TÜZÜN
İnegöl Erkek Sanat Okulu Kurucu Müdürü, Belediye meclis üyesi, cemiyet adamı. 16.10.1929 Bursa doğumludur. İlk ve ortaöğretimini Bursa’dayaptıktan sonra yüksek öğrenimini Ankara Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu ‘nda yaparak teknik öğretmen oldu.1965-66 öğretim döneminde eğitim ve öğretime başlayan İnegöl Erkek Sanat Okulu ‘na Kurucu Müdür olarak atandı. 16.09.1965 ve 21.09.1970 tarihleri bu görevi yerine getirdi. İnegöl Doğanspor Kulübüne 1968-1970 ve 1980 tarihli Kongrelerde kulüp başkanı seçildi. 26 Mart 1984 Yerel seçimlerinde DYP İnegöl Belediye Meclis üyesi seçildi. 18.01.1994 tarihinde İnegöl’de vefat etti. 2014 yılında İnegöl Belediye Meclisi tarafından kurucusu olduğu İnegöl Erkek Sanat Okulunun bulunduğu Başaran Sokağın adı Adnan Tüzün Sokağı olarak değiştirildi.
İNEGÖL MARANGOZLAR VE MOBİLYACILAR
DERNEĞİ (09.10.1965)
1965 yılı gelişmelerinden üçüncü ve en önemlisi de, Mobilyacılık iş kolunda profesyonel anlamda örgütlenmenin gerçekleşmesidir. 1955 yılında kurulmuş olan Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti ile, 1955 yılında kurulan Keresteciler ve Sandalyeciler Cemiyeti’ne üye olan mobilya ve sandalye üreticileri, 1964 yılında yürürlüğe giren “507 Sayılı Esnaf ve Sanatkar Kanunu” gereğince teşkilat yapılarını yenilerler.
Bu kanun gereğince, 09.10.1965 tarihinde İnegöl Marangoz ve Mobilyacılar Derneği, yeniden yapılandırılarak üye kayıtları yenilenir. Bu derneğin yeni yönetimi; Başkan; İbrahim Arabacı, İkinci Başkan; Ömer Çağlayan.Üyeler ise; Kemal Yüksel, Orhan Bilgiç, Mustafa Çalışkan, Sabahattin Koyu, Mustafa İrtem, Akif koyu ve Muharrem Şentuz’dan oluşur.
Yenilenen dernek, mobilyacı esnafının bir araya gelmesiyle sorunların daha da kolay çözülebileceğinin bilinciyle çalışmalara başlar.
İlk zamanlar, İbrahim Arabacı’nın Şirin Sokak’ta bulunan işyerinde küçük bir büro oluşturulur. Üyelerin işlerini takip için de bir kişi görevlendirilir. Bu görevli, üye kayıtlarını yapar, üyelerin vergi dairelerindeki işlerini takip eder ve üyelerden de aidat tahsil eder.
Dernek ilk iş olarak, mobilyacılara tahsisli kereste temini konusunda Orman Bakanlığı ile ortaklaşa anlaşma yapar. Buna göre; her işyeri için yıllık, 75 m3 saha tahsisli tomruk verilecektir. Dernek de bu tahsisli tomrukları, kura ile mobilya üreticilerine dağıtacaktır. Böylece mobilyacılar uygun şartlarda tomruk alabileceklerdir. Bu dağıtım yılda üç-dört defa yapılacaktır. Bu anlaşma Türkiye’de bir ilktir.
16.10.1965 tarihinde yeniden oluşumu gerçekleşen İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’ne ilk üye kaydı yaptıranlar arka sayfada belirtilmiştir.
HALK BANKASI İNEGÖL ŞUBESİ’NİN AÇILIŞI (02.08.1966)
1966 yılında İnegöl’ün kent nüfusu 27.777’yi, toplam nüfusu ise 77.012 kişiyi (1965 Nüfus sayımı) geçer. O yıllarda ticari faaliyetlerin birçoğu, sandalyecilik ve mobilyacılık alanında gelişmeye başlar. Esnaf ve sanatkarlar ticari işlemlerini daha önce şubelerini İnegöl’de açan,T.C Ziraat Bankası (15.04.1942), Yapı Kredi Bankası (16.01.1950), Türkiye İş Bankası (05.05.1955), ve Eskişehir Bankası (06.12.1966) gibi kuruluşlar aracılığıyla yürütür.
Lâkin, 12.02.1953 tarihinden itibaren İnegöl esnaf ve sanatkârlarına kredi vermeye başlayan S.S İnegöl Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinin kredileri geri ödeme ve kredi talepleri, 13 yıl altı aydan beri Bursa Halk Bankası Şubesi aracılığıyla yapılması zorundadır. Bu durum, İnegöl esnaf ve sanatkârları için büyük bir külfettir. Ayrıca, kaybedilen zaman nedeniyle üretim ve maliyet kaybıdır.
Uzun yıllardır yaşanan bu sorunun çözümünü ve Halk Bankası’nın Bursa ilçeleri içinde ilk defa İnegöl’de şube açmasının hikâyesini, zamanın İnegöl Marangoz ve Mobilyacılar Derneği İkinci Başkanı Ömer Çağlayan’dan aktaralım:
Bu durum esnafa çok zor geliyordu. Dernek olarak bu durumun çözümü için, HalkBankası’nın İnegöl’e şube açmasını istiyorduk. En son yapılan görüşmede yetkililer bize; “Halk Bankası şubesini İnegöl’e açarız ama, açılacak olan şubenin altı aylık kirasının İnegöl’de faaliyette bulunan esnaf derneklerinin bir araya gelerek ödemeleri gerekir” dediler. Bu öneriyi hemen kabul ettik.Bizim derneğe de, 500.00 tl düştü. Biz de bu parayı, yönetimde bulunan İbrahim Arabacı (Başkan), birkaç yönetim kurulu üyesi ve ben, derneğin bütçesinden değil de cebimizden ortaklaşa ödedik. Halk Bankası İnegöl’e böyle getirildi.
Halk Bankası İnegöl Şubesi, Ziraat Bankası İnegöl Şubesi’nden (15.0 4.1942) tam 24 yıl sonra açılan ikinci devlet bankası olur.
Halk Bankası Şubesinin açılışıyla, esnaf ve sanatkarlarda büyük bir rahatlama olur. 27.10.1965 tarihinde yapılan Genel Seçimler sonucu tekrar iktidarını sürdüren hükümet, uyguladığı ekonomik istikrar ve gelişim programları nedeniyle, ülke genelinde oluşmuş olan olumlu hava seçimlerden sonra da devam eder. Bu durum İnegöl esnaf ve sanatkarlarında da açıkça görülür. Yeni ve daha geniş kapasiteli yatırımlar yapılır. Küçük ve Büyük Sanayi bölgelerinde mobilya imalatçılarının yatırımları hızlanır. Bu aşamada Halk Bankası’nın, İnegöl yatırımcı iş adamları ile küçük esnaf ve sanatkârlarına çok büyük katkıları olur.
İşini büyütmek isteyen mobilya üreticisi Halk Bankası’ndan uygun faiz oranlarıyla krediler alır. Bu kredilerle de daha büyük yatırımlar yapar.
Ömer ÇAĞLAYAN
13.03.1934 Mestanlı’da (Bulgaristan) doğar. İlk ve orta (Ruşdiye) Mestanlı’da okur. 1948 Tasof Totora isimli Bulgar bir ustanın yanında 15 yaşında doğrama ve mutfak dolabı yapımı ile işe başlar. 15.10.1950’ye kadar marangozluk ve mobilyacılık yapar. 04.01.1951 tarihinde İnegöl’deki akrabalarının yanına gelir. Şubat 1951 de Reji aralığında küçük bir işyeri açar. Temmuz 1951-1954 balık pazarında Şevket Şen’in yanında çalışır. Daha sonra Kemalettin Yüksel’in yanında çalışmaya başlar. Cin aralığında küçük bir işyeri açar. Ali Usta’ya fason iş yapar. 1959’da Büyük Sanayi Ömer Esin Sokak’ta bir işyerine taşınır.
İMASKO’ya ortak olur. İdare heyetinde görevler üstlenir. 1955 yılında Marangozlar ve Benzerleri Cemiyet’ı’ni İbrahim Arabacı, Şevket Şen, Ömer Çağlayan, Vahit Sümer, Şevket Kaplan ile beraber kurarlar. 09.10.1965 tarihinde İbrahim Arabacı (Başkan), Ömer Çağlayan (Başkan Yardımcısı), Kemalettin Yüksel, Mustafa Çalışkan, Muharrem Şentuz, Sabahattin Koyu, Akif Koyu, Orhan Bilgeç, Mustafa İrtem ile birlikte İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’ni kurarlar. İnegöl’de en çok kalfa yetiştiren usta olarak bilinir. Halen Bursa’da yaşama devam etmektedir.
İnegöl’de mobilya sanayinin hızla gelişmesi, elektik ihtiyacının artışını da beraberinde getirir. İnegöl Belediyesi bugüne kadar beş defa elektrik işletmesine ilaveler yapmış olmasına rağmen bu ilaveler, 1964 yılı başlarına kadar ancak yeterli olabilmiştir. Aslında bu zamana kadar kullanılmış olan elektrik, 110 K\N dır. Hatta, yıllardan itibaren enerji yetersizliği nedeniyle mobilya sanayine bazı zamanlar, 24 saat elektrik verilir, 24 saat elektrik verilmez. Bu olumsuz gelişme hem sanayicileri, hem de yöneticileri üzer. Lâkin, ülkenin ekonomik yapısı da henüz toparlanmaya başladığından dolayı sorunların çözümleri de zaman alır. Bu durumdan İnegöl ekonomisi olumsuz yönde etkilendiği için, yetkililer harekete geçer. İnegöllü Bursa Milletvekili Ahmet Türkel, (I.Dönem 19.10.1961-27.10.1965) her zaman olduğu gibi İnegöl’ün bu önemli da el atarak, sorunun çözümünü başlatır.
İlgililerle yapılan çalışmalardan sonra, 22.04.1965 tarihinde İnegöl Belediye Başkanı Ahmet Akyollu (1963-1977) ile Etibank Bursa Müdürü Cemal Külahlı’nın aralarında yaptıkları anlaşma ile, İnegöl’e kesintisiz elektrik verilmeye başlanır. İnegöl’e kesintisiz elektriğin verilmesi hem halkı, hem de mobilya ve fabrika işletmecilerini memnun eder. Ahmet Türkel’in milletvekilliğinin I.Döneminde gerçekleşen bu olay, İnegöl sanayicisine yeni bir sayfa açar.
İnegöl’e verilen bu cereyan, 220 KW gücündedir. İlk günler sisteme uyum güçlükleri yaşansa da, sonraki aylarda normale döner. Sanayide çalışan makineler daha hızlı ve daha güçlü çalışır. Bu son derece olumlu gelişme, üretime de yansır.
MARANGOZLUK VE DOĞRAMA İMALATI
Doğrama kapılarda, pencerelerde, yer ve tavan döşemelerinde kullanarak geçmişte el işçiliği ile daha sonra makinelerle şekillendirmiş malzemesine denir. Bu mesleği yapan ustalara marangoz denilmektedir. 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarına kadar yapılıp günümüze kadar da gelebilen İnegöl evlerinin kapı, pencere, cumba, merdiven, tavan ve yer döşemelerinde örnekleri bulunmaktadır.
MARANGOZLUK
Ağaç işleriyle uğraşan ve ağaçtan çeşitli eşya yapan sanatkâra “marangoz”, bu sanata da “marangozluk” denir. Marangozluk ayrıldığı kollara göre, mobilyacı, doğramacı, dülger, modelci, ağaç tornacısı, arabacı, fıçıcı gibi isimler alır. Mobilyacılık halk arasında “ince marangozluk” diye de adlandırılır. Oturma odası, yatak odası, yemek odası, salon, hol, giriş gibi bütün yerlerin mobilyaları mobilyacılar tarafından yapılır.
Halk arasında “kaba marangoz” denilen doğramacı; kapı, pencere, panjur, lambri gibi işlerini, dülger; bina yapımında, binanın çatı, tavan, taban ve merdiven gibi ağaç işlerini, modelci; dökümü yapılacak kulp, tutamak, çeşitli makine ve motor parçalarının yumuşak ağaçtan modelini yapar. Ağaç tornacısı ise, çeşitli mobilyaların ayak veya kayıtlarını, merdiven küpeştelerini, tepe süsleri gibi çeşitli parçalarını yapar.
Marangozluk, önceleri bir ustanın yanında çırak olarak çalışmak suretiyle öğrenilirdi. Zamanımızda da bu şekilde öğrenilmekte ise de, daha çok Endüstri Meslek liselerinin ağaç işleri üzerine açılmış olan bölümlerinde öğretilmektedir. Bu okullarda marangozluk mesleğinin inceliklerini ve tekniğini öğreten dersler vardır. İster çıraklıktan, ister sanat okullarından yetişmiş olsun, marangozun bilmesi gerekli temel bilgiler vardır. Bunların en önemlisi, “Malzeme Bilgisi”dir.
Hangi cins ağacın hangi işlerde kullanılacağı, okuldan veya ustadan öğrenilir. İkincisi ise “Alet BiIgisi” dir. Avadan denilen marangoz takımlarındaki, 100’e yakın aletin ne işe yarayacağını ancak okulda görerek, çalışarak veya çıraklıkla öğrenmekle mümkün olur.
Bu mesleğin esas ustalığı, bu aletlerin gerektiği gibi kullanılmasındadır. Bütün aletlerin her birinin ayrı ayrı ne işe yaradığını, kullanılan malzemeye göre hangi aletin kullanılacağı uzun tecrübelerle öğrenilen bir gerçektir. Marangozlukta bilinmesi gerekli üçüncü esas bilgi de, marangozluk, mobilyacılık ve yapı işleri tarihidir. Bu bilgi usta bir marangozun daha güzel işler yapmasına yardımcı olur.
Amatör olarak marangozluk işleriyle uğraşmak, boş vakitleri değerlendirmek bakımından çok faydalıdır. Bazı aletlerle evde birçok işler yapılabilir. Bu işler çok zevkli olduğu gibi bu sayede evin ihtiyacı olan ufak tefek birçok marangozluk işi de yapılmış olur. Osmanlı Sultanlarından İkinci Abdülhamid Hanın yaptığı mobilyalar birer şaheserdir.
Vurma ve çarpmalara karşı dayanıklı olabilmesi için marangozlukta kullanılan tezgâhların, gürgen, dişbudak gibi mukavim ağaçlardan, kalın olarak yapılması lazımdır. Normal marangoz tezgâhının boyu 180 cm, genişliği 65 cm,yüksekliği ise 80-90 cm’dir. Bu ölçülerin değiştirilerek yapıldığı tezgâhlar da söz konusudur. Tezgâhın başlıca kısımları; kalın ağaçtan yapılmış tabla, tezgâhın sağ ve sol tarafındaki sıkma (mengene) düzeni, tabla,arkasındaki boşluk (alet koyma yeri, çekmece ve ayaklardır).
Ön mengenede yapılan değişikliğe göre tezgâhlar; Alman ve Fransız tipi tezgâh olarak ikiye ayrılır. Bu iki tip tezgâhtaki tek fark, ön sıkma mengene aletinde olup, diğer kısımlar aynıdır. Yerden kazanmak için dört köşe bir tablanın her köşesine birer arka mengene (sıkma düzeni) konularak yapılan tezgâhlar da vardır. Bunlara “dörtlü marangoz tezgâhı” denir. Bu tezgâhlarda; ortada bir takım (aletler) boşluğu, dört adet çekmece ve tablanın oturduğu ayaklar vardır. İkili tezgâhlarda olduğu gibi dörtlü tezgâhta da, tabla üzerinde, tezgah demirini takma delikleri bulunur.
Belli başlı marangoz aletlerinin isimleri şunlardır: Rende, testere, kerpeten, gönye, bileyi taşı, burgu, eğe, tokmak, çekiç, tornavida, matkap, mengene, pergel vb.
Teknolojinin gelişmesiyle elektrikli makineler marangozlukta da kullanılmaya başlanmış, el aletleriyle yapılan pek çok iş planya matkap, bıçkı, kalınlık, pres vb. gibi elektrikli marangoz tezgahlarında yapılır hale gelmiştir.
İNEGÖL’DE MARANGOZLUK
Ülkemizin önemli ormanlarına sahip olan İnegöl, çok eski tarihlerden itibaren kereste üretim merkezi konumunda olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun kalyon ve çeşitli gemi üretimlerinde kullandığı keresteler, İnegöllüler tarafından hazırlanarak istenilen yerlere götürülmüştür. Kısacası İnegöllülerin ağaçla teması çok uzun yıllara dayanır. 1900’lü yılların başından itibaren kereste ihtiyaçları Uludağ’dan doğan akarsu üzerlerinde kurulan suyla çalışan Hızarlar vasıtasıyla sağlanmıştır.” 1925 yılında İnegöl’de iki büyük marangoz vardır.
Kemalpaşa Mahallesi’nde, İsmail Zülfü Efendi (Laz İsmail Efendi )’ye ait olan imalathanede, günlük 500 adet yumurta sandığı imal edilirmiş. Ayrıca da, 13 büyük keresteci vardır.38
Diğeri de, Orhaniye Mahallesi’nde İlyas Usta’ya ait olan imalathanede, günlük 100 adet araba başlığı imal edilir.”
Bunlardan başka suyla çalıştırılan hızarlardan, marangozluk yapan küçük işletmeler de vardır. 1930’lu yıllardan itibaren Uludağ ve Karamel Ormanları Kereste Limitet Şirketi’ nin çalışmaya başlamasıyla İnegöllüler, marangoz mesleğine daha çok önem verirler. Şehrin çeşitli yerlerinde kurulan bıçkıların sayısı da her yıl çoğalır. Buralarda çalışanların çoğu hayatlarına ,marangoz olarak devam ederler.
Bu marangozların bazıları,1935 yılından sonra İnegöl’de üretilmeye başlanan hazeran sandalye üreticisi olurken bazıları da, park, bahçe ve kahvelerde kullanılan normal sandalye üreticisi olurlar. İnegöl’ün şehir nüfusu 13.079 ,toplam nüfusu ise 53.142 kişidir. Bu yıllarda İnegöl, dışarıdan göç alan değil dışarıya azda olsa göç veren bir Anadolu kasabasıdır.
1940′ lı yılların ortasına gelindiğinde, İnegöl’de 15 tane büyük marangoz atölyesi çeşitli kereste ve diğer ağaç mamulü ürünler üretir. Bu yıllarda İnegöllü üreticiler, işlenmiş kereste ile işlenmemiş kereste yanında, sandalye de ihraç ederler.
1955 yılı başında İnegöl marangozları örgütlenerek İnegöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti” adı altında bir meslek örgütü oluştururlar. Bu cemiyetin 1 No’lu üyesi de, Bosna’da sanatkarlar mektebinden mezun olup İnegöl’e yerleşerek sanatını profesyonelce sürdüren Mehmet Güryıldız’dır.
Yine 1955 yılında marangozluktan sandalyeciliğe geçiş yapan üreticiler de “Sandalyeciler ve Keresteciler Cemiyeti’ni” kurarlar.
1955 yılında 19.297 kişinin yaşadığı İnegöl şehir merkezi,dışarıdan ilk göçlerin de başladığı yıl olur. 1965′ gelindiğinde ise,şehir merkezinin nüfusu 27.777 kişiye ulaşır. Bu yıllarda marangoz ve mobilyacıların sayısında da önemli artışlar olur. Bu artışlar sonucu cemiyetin ismi ,09.10.1965 tarihi itibari ile İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği olarak değiştirilir. 1965 yılında bu derneğe, 65 marangoz ve mobilyacı kayıt yaptırır. 1967 yılında yapılan bir araştırmada; 34 marangoz, 60 Bıçkıcı, 10 Takunyacı ve dört fıçıcının İnegöl’de faaliyet gösterdiği belirtilmiştir.
1975 yılına gelindiğinde şehir nüfusu, 37.085′ kişiye ulaşır.
Marangoz ve mobilyacıların sayısı da,272’ye ulaşır. (İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası Üye Kayıt Defteri) yıllar içinde mobilyaya ilginin artışının bir diğer nedeni de; İnegöl ve Çevre illeri meyve üreticilerinin kullandığı meyve sandıklarının İnegöl’de yapılmasıdır. Özel bir sipariş olmadıkça kavak ağacından tekli, ikili ve üçlü olarak yapılan meyve sandıklarının çakma işi ise, özellikle yaz tatiline giren gençlerin ve çocukların harçlıklarını çıkarmak için çalıştıkları önemli bir çalışma alanı olur. Bu konuda da,İnegöl’de yaz tatillerinde meyve sandığı imalatına gitmeyen genç yoktur diye söylenir.
Böylece İnegöllü her genç, ağaca, tahtaya çiviye de temas etmiş olur. Okul bittikten sonra da, bir çoğu marangoz veya mobilyacı çırağı olarak işe başlar. Bu nedenle uzun süre, İnegöl mobilya üreticileri ara eleman sıkıntısı çekmezler.
O yıllarda, İnegöl’de faaliyet gösteren marangozların tamamına yakını yaz aylarında meyve sandığı imalatı yaparlar. Bugün İnegöl’de marangoz sayıları çok fazla değildir. Daha çok mobilyacı ve sandalyeciler çoğunluktadır.
TEL DOLAP İMALATI
Geçmişin buzdolapları olan tel dolaplar, buzdolabı kullanımı yaygınlaşıncaya kadar evlerin demirbaşıydı. Yiyeceklerin saklanması ve çeşitli canlıların yiyeceklere ulaşmaması için, önü ve iki yanı boş çerçeveli olarak imal edilir,daha sonra da çerçevenin içine tel çakılarak tamamlanırdı. İnegöl’de bilinen en eski tel dolap ustaları, Turgut Kaya ve Beytullah Beşiktepe’dir.
BEBEK BEŞİĞİ
Bebek beşikleri, geçmişte el aletleriyle farklı modellerde tamamen el işçiliği ile yapılırdı. Üzerleri çeşitli motiflerle süslenirdi. İlerleyen yıllarda İnegöl’de mobilya sanayisinin gelişmesi nedeniyle, modern anlamda atölyelerde üretilmeye başlandı. Günümüzde ise,bebek beşiğinin yanına dolabı ve çamaşırlığı da eklenerek bebek odası takımı adıyla yeni tasarımlar geliştirildi.İnegöl’de bu konuda üretim yapan dünya çapında marka olmuş firmalarımız vardır.
ÇEYİZ SANDIĞI, YUMURTA SANDIĞI, OKUL
ÇANTASI VE BAVULU İMALATI
Kökleri Osmanlı dönemine varan bir zanaattır. Önceleri Kayın ağacından, ilerleyen dönemlerde de ceviz ağacından yapılan çeyiz sandıkları, daha sonra boyanıp üzerleri motiflerle süslenip satışa sunulmuştur. Günümüzde de farklı modellerde, farklı boyda ve çeşitli süsleme teknikleri kullanılarak sandık üretimine devam edilmektedir.
İnegöl köylerinden pazara getirilen yumurtaları yumurta tüccarları toplar, toplanan bu yumurtalar da, İnegöl’de üretilen yumurta sandıklarına bir sıra saman bir sıra yumurta şeklinde dizilerek Bursa ve İstanbul tüccarlarına gönderilirdi. 1927 tarihli Bursa Vilayeti resmi kayıtlarına göre, Kemalpaşa Mahallesi’nde İsmail Zühtü Efendi adında bir marangoz ustasının yılda 500 adet yumurta sandığı imal ettiği belirtilmektedir. İnegöl’de, 1960’ların sonuna kadar okul çantası ve bavullar ceviz ağacından üretilir, tüm ülkemize de satışı yapılırdı.İnegöl işi çantalar bu nedenle ülkenin her tarafında bilinir hale gelmişti.
O yıllarda okula giden her öğrencinin özlemi uzun yıllar, ceviz ağacından yapılmış” İnegöl İşi Okul Çantası”nın olmasıydı. İnegöllü üreticiler bu çanta yapımından yıllarca yararlandılar ve İnegöl Mobilyacılığına da önemli katkılar sağladılar. Bu konuda şiirler bile yazılmıştır. Daha sonraki yıllarda bu çantalar, deri ve suni deri kaplamalı üretilmeye başlandı .Yıllar geçtikçe de bu yeni model çanta ve bavulların kullanımının artmasıyla,” İnegöl İşi Çanta “üretimi de sona erdi.
Çeyiz sandığını İnegöl’de ilk yapan Muharrem Gelberi, ikinci ise Şefik Hersekli’dir.
İnegöl İşi Çantam
Parmağıyla ilkokul çantamı tık tık diye vurur cevizdendir,
İnegöl işidir kıymetini iyi bil derdi babam
Küçük bir askerdim ben de
Siyah önlüğümün içinde bembeyaz bir yürek
Dökülürdüm yollara
Hava soğuktu okulum uzak
Bir avucumda közde pişmiş sıcacık bir patates
Hem beslenmeliyim hem üşümesin diye elimi değiştirirdim arasıra
Cevizdendir, “İnegöl İşi”dir kıymetini iyi bil derdi babam
Babamın bilmediği bir şey vardı
Her sabah çantamın içine bir gün doğar ortasından ekvator geçer
Ve masmavi gökyüzünde çantamın
Güneyden kuzeye göçmen kuşlar uçardı
Gülün bakalım bıyık altından şimdi siz
Söylesem inanmayacaktınız
Siz uyurken çantamın içinde Atatürk Samsun ‘a çıkardı
Ve bilirdi 7kere 8’in 42 olduğunu
Bil meşeydi eğer Bandırma vapuru Sinop
Burnuna çarpardı
Ben bir türlü bilemedim aram hiç iyi olmadı Hesap kitapla
Nohut ve fasulyeden bir abaküsüm vardı
Hesabını hala verebilmiş değilim hayata
İyi şiir okurdum ama iyi resim yapardım
Eyvah dediler bu çocuk adam olmaz
Yazık oldu çantaya Cevizdendi, İnegöl işiydi…
Ahmet Uluçay
MALZEME VE NALBURİYE
İlk dönemler daha çok hazeran sandalye ve diğer park bahçe sandalyeleri yapıldığından mobilya malzemeleri ihtiyacı fazla yoktur. 1955-1965 yılları arasında mobilya üretiminde bir miktar artış olur. 1965-1970 yılları arasında da mobilya malzemeleri genellikle İstanbul’dan temin edilir. Bazı mobilyacılar ihtiyaçlarını bizzat İstanbul’a giderek toptancılardan kendileri alırken, daha çok orta düzeyde üretim yapanlar ise; İnegöl’ün ilk ve tek mobilya malzemeleri toptancısı Ömer Taner’den mobilya malzemeleri alırlar.
30.09.1968 tarihinde noter tasdikiyle kurulmuş olan İMASKO’nun, 1970’den itibaren mobilya malzemesi satışına başlaması ile birlikte mobilyacı sayısında artış görülür. Mobilya üreticisinin tüm ihtiyaçlarını temin ettiği kooperatif olan İMASKO, üreticilerin kendileri tarafından kurulduğu için mobilyacıların daima birinci tedarikçisi olur.
İMASKO’da sunta, kontrplak, boya, çivi, vida, tutkal ve el aletleri gibi çeşitli makine ve mobilya malzemesi en kısa sürede üreticiye ulaştırılır. İMASKO İnegöl mobilyacısının sabah ilk uğradığı kapısı olur. Bu kooperatifin İnegöl mobilya tarihinde çok önemli bir yeri vardır. 1970’li yılların sonuna doğru yurt içi mobilya talebindeki artış mobilya üreticilerinin de çoğalmasını sağlar. Bu gelişmeler sonucu bazı mobilyacılar sunta ve kontrplak gibi mobilya malzemeleri satmaya başlarlar.
1970’li yılların sonunda mobilya malzemesine ulaşım kolaylaşmıştır. Türkiye’nin İstanbul ve İsparta’dan sonra üçüncü üreticisi İnegöl İSTAŞ Sunta Fabrikası, 1972’den itibaren üretime başlamış ve Türkiye’nin yanında komşu ülkelere de ihracat yapar konuma ulaşmıştır. Bu gelişme İnegöl mobilyacısına çok büyük imkanlar sunar. İMASKO’nun da ortağı olduğu bu fabrika sayesinde mobilyacılar en önemli ihtiyaçları olan sunta temini sıkıntısı yaşamazlar.
İMASKO’dan sonra ikinci bir önemli kuruluş, 10.09.1970 tarihinde bir gazetede vermiş olduğu ilan ile mobilya malzemeleri satışına başlar. Şükrü ve Fikri Bayraktar’ın Atatürk Bulvarı Hal Sokak No:48’de hizmete giren firması, sunta, kontrplak, tutkal, formika ve kereste satar. Bu firma ayrıca mobilyacıların çeşitli ihtiyaçlarını karşılayabilecek kapasitede olan ilk özel şirket olur.
Daha sonraki yıllarda özel nalburiye dükkanları, suntacılar, kaplamacılar, mobilya boya malzemeleri, kumaşçılar, süngerciler, aksesuarcılar ve camcılar gibi tedarikçi firmalar çoğalarak mobilya malzemeciliği günümüzde önemli bir sektör haline gelmiştir.
Fikri BAYRAKTAR
Belediye meclis üyesi, İnegölspor Kulüp Başkanı, cemiyet adamı, işadamı. 1947İnegöl doğumludur. 1957-1958 İnegöl Altı eylül İlkokulu, 1960-1961 İnegöl Ortaokulu mezunudur. Lise eğitimini Bursa Ticaret Lisesi’nde, yüksek öğrenimini ise Ankara Ticaret Turizm Yüksek Öğretmen okulunda tamamlar. 1970’li yıllarda İnegöl Halk Eğitim Merkezi bünyesinde uzun yıllar fahri daktilo kursu öğretmenliği yaparak birçok kimsenin meslek sahibi olmasına katkı sağladı. 1977-1984 yılları İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve İnegöl Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Üyesidir. 1977-83 yılları İnegöl Yıldızspor Kulüp Başkanı’dır. 1977-80 yılları AP, 1999-2004 yılları MHP İnegöl Belediye Meclisi üyesidir. 1994-95 MHP İlçe Başkanı’dır. 1989 yılından itibaren Beşiktaş Kulübü Kongre Delegesi, Divan Kurulu Üyesi ve İnegöl Beşiktaşlılar Derneği Kurucu Yönetim Kurulu Üyesidir. 1984 yılında Kurucu Yönetim Kurulu üyesi olduğu İnegölspor’da 28 Mayıs 1985,24 Şubat 1987ve 30 Mayıs 1994 tarihli kongrelerde başkanlık görevini üstlenmiştir. İnegöl’de yaşamını sürdürmektedir.
TORNACILIK
Ahşap parçaların yuvarlak formlara getirilip üzerine, çeşitli bıçaklar kullanarak motifler yapılması sanatıdır. Geçmişten günümüze İnegöl’de, ahşap tornalı parçalar, mobilya, aksesuar ve doğrama sektöründe kullanılmıştır.
Ramazan MAZLUM
09.06.1957 Karagölet Köyü’nde doğar. Salih Coş’un yanında çırak olarak işe başlayan Mazlum, daha sonraları Özkan Güriş’ in yanında devam eder. Çoğunlukla İskandinav koltuk üretiminde çalışır.
1981 yılında bir torna makinesi alarak Küçük Sanayi’de kendine ait bir işyeri açar. 1989 yılında da Belediye Dükkanları’na geçer. Devam eden 28 yıl boyunca burada meslek hayatını sürdürür.
Bugün, klasik tornacılığı devam ettiren on kişiden biridir. Mobilyaların ayak, kulp, ağaç aksesuar gibi orijinal malzemelerini üretir.
Halen tornacılık yapan meslektaşları: Ramazan Mazlum, Adem-İbrahim Yenisoy, Haluk Aracıkan, Mevlüt Türk.
İskeletin Yapımı
Her mobilyanın dayanıklılığını ve belkemiğini iskelet yapısı oluşturur. Bu yüzden de iskelet yapımında, sanayi amacıyla yetiştirilen ve birkaç sezon boyunca beklemiş iyi kalite kayın ağacı kullanılır. Kayın ağacı gövdesindeki halkaların diğer ağaçlara göre daha düz olması nedeniyle, üreticiler tarafından daha çok tercih edilir. Gövdenin düz olması zayıf noktaları ortadan kaldırmasının yanı sıra, ağacın dökülmesini ve esnemesini de en az seviyeye indirmektedir.İskeleti daha fazla güçlendirmek için bütün köşeler ağaç blokları ile desteklenerek vida ile sağlamlaştırılır.
Boya ve cilalar; eskitme, antika beyazı, krem, ceviz, natürel ceviz seçenekleriyle kullanılır. Eğer elinizde hazır bir numune varsa, size de isteğiniz doğrultusunda onun aynısı yapılabilir.
İnegöl’de İskeletçilik
KüçükSanayi’nin 1955’li yılların başından itibaren oluşmasıyla daha önceleri, Cevat Parman ve Musa Durmaz Sokak’ta yerleşmiş olan mobilya üreticilerinden bazıları, koltuk iskeletçiliği üretimine yönelirler. İlk yıllarda ‘Çay koltuğu” adı verilen iskeletler yapılır. Daha sonra “Berjer” denilen açık kollu iskeletler yapılmaya başlanır. Birkaç yıl sonra da ceviz ağacından yapılan “Hilton koltuk” adı verilen iskeletler yapılır. Yapılan koltuk iskeletleri daha çok cilalanmış olarak satılır.
1965’e doğru koltuk döşemeciliğinin yaygınlaşmasıyla, iskeletler döşenerek satılmaya başlanır. I960′ yılların sonuna doğru koltuk döşeme hanelerinin de sayısı artar.
Aslında iskelet kapalı ve açık olmak üzere iki çeşittir. Kapalı iskeletin en iyisini, Özkayalar ve Hakkı Değirmenler yapar. Açık iskeletin iyisini ise Akif Koyu, Sabahattin Koyu ve Özkan Güriş yapar.
“Hakkı Değirmenler, Halil ve Mehmet Özgüller ile Atilla Karakoçaken iyi iskelet ustalarıdır. 1970’li yılların başında Behçet Menderes’in Cevat Parman Sokak’ta birden fazla imalathanesi vardır. 25-30 kişi çalışır. Daha sonra, Osmanbey Caddesi’nin sağ tarafında bir mobilya satış mağazacılığı da yaptılar.
Koltukçular ise Güven Mobilya, Solak Mustafa, Hüseyin Çepel, Muzaffer Samda ve ortağı İhsan Akgül iyi konukçudurlar. İnegöl’de 1970’li yılların başında ilk defa Akif Koyu tarafından yapılan “İskandinav Koltuk İskeleti” yıllar ilerledikçe çok aranan model olur. Sonraki yıllarda Zekeriya Zeybek de bu modeli en güzel yapanlardan birisi olur. 1975’den itibaren de Habil Kosova bu modeli yapmaya başlar. Bugün itibari ile Habil Kosava, 42 yıldır bu modeli bozmadan, kalitesinden de taviz vermeden üreten Türkiye’de ilk ve ender Üreticilerdendir.
Oymalı İskelet
Koltuk iskeletçiliğinde, el işçiliği yanında sanat değeri de bulunan oymalı koltuk iskeletler de yapılmaktadır. Daha önceleri Ankara, Gaziantep, Urfa, Adana ve İzmir gibi illerde çokça yapılan bu iskeletler, 1970’lı yılların başından itibaren de İnegöl’de yapılmaya başlanır.
Oymalı koltuk iskeletlerini İnegöl’de ilk yapanlardan birisi de, Oymacı Saim Usta’dır.Ayrıca Kerim Şenol, Mustafa Tekcan ve Akif Koyu’da önemli oymacı ustalardandır. (SöyieşkUfuk inç) 1970 ‘li yıllarda Özkan Güriş, Yeni Sanayi Üçüncü Sokak’taki 800 metrekarelik imalathanesinde, oymalı koltuk iskeleti üretmek için Kahramanmaraş ve Ankara’dan oymacı ustaları getirir. 1972-1980 tarihleri arasında bu imalathanede her gün 25-30 oymacı çalışır. İnegöl’de ilk defa “Barok Sitili” mobilyalarda burada üretilir. Pantograf makinesi (oymanın kabasını alan makine) İnegöl’de ilk defa bu işyerinde kullanılır.
1974-1975’li yıllarda Kemal Keskiner, İnegöl’de ilk defa ‘Burmalı Koltuk” iskeleti imalatını gerçekleştirir. Bu koltuk modeli, 1980’lı yılların başına kadar çok meşhur olur.
Çevre il ve ilçe mobilya mağazalarında, kaliteli İnegöl mobilyası diye satılır. O yıllarda İnegöl’de burmalı koltuk deyince Kemal Keskiner akla gelir. 1965 yılında İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’ne kayıtlı 14,1970’te 24,1975 yılında ise, 66 iskeletçi vardır.
Akif KOYU
1933 yılında İnegöl’de doğar. Ailesi aslen Kırım kökenli Romanya göçmenidir. Mobilyada ağaç oymacılığını öğrenmek için Domaniçli Ali Usta’nın yanında işe başlar ve uzun süre burada çalışır. 1965 yılında da kendi işyerini açar. İstek üzerine kapalı iskeletler de üretir. 1969 yılında İnegöl’de ilk İskandinav koltuk iskeletini yapan Akif Koyu olur. ‘Sitil İskandinav Koltuk imalatı’ adıyla işi Oğlu Ziya Koyu’ya 1983 yılında devredene kadar 20 yılı aşkın süre İskandinav Koltuk üretimi yapar. İyi, kaliteli iskelet isteyenler daima Akif Koy u’yu tercih eder ve onun vereceği teslim tarihini beklerler. Eğer elinde birinci kalite kerestesi yoksa sipariş asla almaz.
1965 tarihinde kurulan İnegöl ve Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’nin 7 no’lu kurucu üyesidir. Sporu çok sever ve İnegöl Doğan Spor Kulübü’ne, 10 Şubat 1967 tarihinde başkan seçilir. Bir dönem başkanlık yapar. Akif Koyu 1996 yılında 63 yaşında vefat eder.
Hüseyin DİREK
1936 yılında İnegöl’de doğar. İlkokulu okuduktan sonra, İbrahim Arabacı Usta1hin yanında askere gidene kadar çırak ve kalfa olarak çalışır.
1958 yılında askerden geldikten hemen sonra aynı işyerinde usta olarak mesleğe devam eder. 1963 yılında da 50 metrekarelik bir imalathane de kendi adına koltuk iskeleti imalatına başlar. Koltuk iskeleti yapan ilk ustalardan biridir.
Çıraklık kalfalık ustalık işyeri sahipliği derken 2012 yılına kadar kendi işyerinde koltuk iskeleti imalatına devam eder. Bugün 81 yaşında olan Hüseyin Direk onlarca iskelet ustası ve kalfası yetiştirir.
Oymacılık
Ahşap oymacılığı, ahşap yüzeylere önceden tasarlanmış motiflerin çizilerek daha sonra çeşitli büyüklüklerde üretilmiş özel bıçaklarla oyularak işleme sanatıdır. Geçmişten günümüze İnegöl mobilya sanayisinde üretilen yatak odaları, yemek odaları ve koltuk takımlarında ahşap oymalar kullanılmaktadır.
Üretilen modellerin, memnun edici bir görünüme sahip olmasında iskelet şekline, tasarımına ve tabii ki dekoratif oymalarına uzun bir zaman ayrılır. Dekoratif oymalar, modelin tarzına ve karakterine uygun olabilmesi için günler hatta bazen aylar süren çalışmalar sonucunda ortaya çıkar. Ürünler de yer alan bütün oyma motifleri, ustalar tarafından elle yapılır.
Tatmin edici bir sonuç almak için ise, tasarımların sanatsal hassasiyetle yapılmasına özen gösterilir.
Modellerdeki temiz ve yalın çizgilerin tamamı, standart oranlara ve tarihsel doğrulara sadık kalınarak yapılır.
Akif Koyu ayrıca, İnegöl’ün en iyi oymacı ustası olarak da bilinir. Bu sanatı da,Ankara’dan gelen İhsan isminde bir ustadan öğrenmiştir. Sonraki yıllarda bu sanatı Dişçi ihsan’ın Oğlu Turan da bu sanatı yapmaya başlar. Saim Uysal da İnegöl’ün en ünlü oymacılarından birisidir. 1972′ den itibaren Özkan Güriş’i de bu sanatı yapanlar arasında sayabiliriz. İnegöl’ün bilinen en eski oyma ustaları: İhsan Usta, Saim Uysal, Kırcalı Hikmet, Arif Sümer, Özkan Güriş ve Ahmet Neğişkaya.
Saim UYSAL
1942 yılında inegöl’de doğdu. Ağaç işleme ile ilk olarak babası marangoz Zekeriya ustanın yanında kapı, pencere, tavan, merdiven yaparak başladı, İnegöl’ün ilk mobilyacısı Ali ustanın yanında çıraklık ve kalfalık yaptı. Askerliğini yapmadan önce İstanbul Kumkapı’da Agop ustanın yanında ağaç oymacılık sanatının inceliklerini öğrendi. Oymacılık dışında mobilya model çiziminde de yetenekliydi.
Ülkemizce tanınmış birçok iş adamı ve sanatçının ev ve işyerine önemli ve güzel eserler yaptı.
1975-77 yıllarında Almanya’nın ileri gelen mobilya firmalarında ustalık, 1986-88 yıllarında Kuzey Yemen başkenti San a’da Kraliyet sarayının oyma işlerini yaptı.
İnegöl’de 10’larca mobilya ve ağaç oymacılığı ustası yetiştirmiş, İnegöl mobilyasının günümüze gelmesinde önemli katkıları olmuştur. 2005 yılında vefat etmiştir.
DÖŞEMEHANE
İnegöl’de iskelet üretiminin artmasıyla birlikte yeni döşemehanelerin kuruluş süreci de hızlanmıştır. İlk yıllarda kırtık, ot,vevijidal kullanılarak yapılan koltuk takımları üretilmekteydi. Döşemehanelerde kompresör yokken koltuklara karabaş çivi kullanılmaktaydı. İlerleyen yıllarda kompresörlerin, döşemede çivi tabancaların, süngerin piyasaya girmesi ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte seri üretime geçilmiştir.
Günümüzde ise, yatak ve yemek odası takımların yanında, iç piyasa ve yurtdışına koltuk takımları satışı yapan markalaşmış çok güçlü koltuk takımı üreten firmalar bulunmaktadır.
İnegöl’de Döşemecilik
İnegöl’de koltuk döşemeciliği 1960’li yıllardan sonra yavaş yavaş yapılmaya başlanır. Daha çok tekli koltuk ve fiskos pufu gibi mobilyalar yapılır.
1965 yılından itibaren de, döşemecilik biraz hızlanır. Eskişehir ve Ankara’dan koltuk döşemecileri getirilir. İlk getirenlerin başında Behçet Menderes Usta gelir. Behçet Usta iskeletini de kendisi yapar kendisi döşetir. (Röportaj;Ufuk İnç) İlk zamanlar kenarları açık koltuk üreten çok azdır. Daha çok kapalı koltuk imal edilir. Koltukların içine yaylar bağlanır, pirinç sapı döşenir, üstüne de içirik denilen malzeme ile örtülerek kumaşı gere gere sırasıyla çiviler çakılır.1974 yılına kadar hep böyle devam eder. 1974 yılında tabanca kompresörler çıkar. Bu aleti de İnegöl’e Yusuf ve Mustafa adlarında iki kardeş getirmişlerdir. 1975’lerden itibaren de döşemeciler bu aleti kullanmaya başlarlar.
İlk koltuk döşemecileri arasında; Behçet Menderes, Muzaffer Samda, Hüseyin Çepel, Osman Oğuz, Selami Seymen, Fehmi Fergana, Ahmet Ungan, Necdet Cayıklı, Rafet Acar, Ahmet Cavcı, Nazmi Akduman, Rıdvan Korkmaz, Ragıp Sürer, Muammer Özşahin, Erdoğan Sezer, Basri Olgun, Ahmet Kemal Temelli, Nurettin Öncel, İlyas İpeker, İzzettin Memiş ve Ali Ondaç sayılabilir.
Yıllar içinde, döşeme malzemeleri ve kullanılan aletlerde de çeşitler artar. Son teknoloji ürünü el aletleri ve kesim, biçim makineleriyle daha gösterişli ve güzel döşemeler yapılır. Döşemecilik bugün de, geçerliliğini sürdüren bir meslek koludur. Mobilya ,döşemeci ustası olmadan üretilemez. İyi mobilyalar, iyi döşemeci ustalarının elinden çıkar.
BOYAHANE
İnegöl’de mobilya üretiminin başlaması ile birlikte her mobilya atölyesi, kendi bünyesinde elle gomalak cila yapmaya başlamıştır.
1960’lı yılların sonlarında ise, kompresörlerin ve sanayi boyalarının yaygınlaşmasıyla birlikte müstakil boyahaneler oluşmaya başlamıştır. Günümüzde de bu boyahaneler faaliyetine devam ederken, bazı mobilya fabrikalarının ise kendi boyahaneleri bulunmaktadır. 1947-1950 yıllarında üretilmeye başlayan camlı şifonyer, iki kapılı bombeli gardırop, çay koltuğu, hazeran sandalye gibi mobilyalarda; bugünkü sentetik boyalar olmadığından gomalaktan üretilen cila kullanılır.
Yurtdışından getirilen gomalak, bir gece ispirtoda bekletilerek erimesi sağlandıktan sonra mobilya üzerine pamuk ile defalarca sürünerek cila yapılır. Gomalağın da birkaç rengi bulunur. Gomalaktan elde edilen bu cila, mobilyanın da ömrünü uzatır. Gomalak cilayı her mobilya üreticisi kendisi özenle yapar. Çünkü gomalak cila, mobilyayı daha iyi gösterir. 1967-1968’den sonra ise, İnegöl’de sentetik boyalar kullanılmaya başlanır. Bunu da ilk kullanan mobilyacı Şefik Hersekli olur.
1970’li yılların başından itibaren İnegöl mobilya sanayisinde bu sentetik boyaların kullanımının artması ve boya işinde kompresörlerin devreye girmesi ile, az oluşmaya başlar
Lâkin bu kompresörler çok pahalı olduğundan her üretici bunu alamaz. 1971 yılında mobilyacı Şevket Uğurdağ, bazı malzemelerin birleşiminden bir kompresör geliştirir. İnegöl’de boya kompresörü kullanan ilk kişi Şevket Uğurdağ olur.
Daha sonraki yıllarda mobilya üretiminin artması ile birlikte, boyahane sayıları da artar. Mobilya sanayisinde daha çok ikinci, üçüncü katlarda kurulmuş olan boyahanelere, mobilya üretimi yapanların büyük çoğunluğu mobilyalarını götürerek boyatır. Bugün dahi küçük çapta mobilya üretimi yapanların tamamı müstakil boyahaneleri kullanır.
Son zamanlarda suntalem (boyalı sunta) kullanıldığından boyahanelerin sayılarında önemli bir azalma olmuştur. Kendi aralarında şirketleşerek büyük işletmeler kuran mobilyacıların fabrikalarında, kendilerine ait boyahaneleri de kurdukları görülmektedir.
DEWILUX BOYA’NIN DÜZENLEMİŞ OLDUĞU TABANCA
İLE BOYAMA KURSU (23.08.1967)
1965 yılı itibariyle üretilen mobilya çeşitlerinde değişim görülmeye başlar. Bazı mobilyacılar, klasik mobilyadan modern mobilya üretimine dönmeye başlar. Modern mobilyalar, klasik mobilyalara göre biraz daha el işçiliği az olan bir mobilya çeşididir.
Lâkin bunların da en önemli özelliği, polyester-lake boyasıdır. Albenisi çok, alıcısı da yeni yeni oluşmaya başlayan bir çeşittir. Bu değişimi ilkönce fark eden, İnegöl’ün duayen mobilya ustalarından biri olan Şefik Hersekli’dir. Bu önemli gelişmeyi. Şefik Hersekli’nin anlatımıyla sunalım.
‘1967’den itibaren modern mobilyaya dönüş yaptım. Bu tür mobilyada oyma, kıvırma gibi el işi olmazdı. Modern mobilyanın en önemli özelliği polyester lake boyasıydı. Bu boyayı öğrenmek için İzmir’e Dewilux firmasının fabrikasına gittim. Boyanın mobilyaya uygulanması üzerine bir ay kurs gördüm. İnegöl’ e gelince de polyester boyayı ilk kullanan kişi oldum.
Daha sonra bu firma, devletin de önderliğiyle İnegöl’e getirildi. Ankara’dan da bir resmi öğretici öğretmen geldi.Boyama Kursu ilk önce, 23.08.1967 tarihinde İnegöl Endüstri Meslek Lisesi’nde başlatıldı. Sonra okulun fiziki koşulları yeterli olmadığı için. Yeni Sanayi’de, benim işyerimde bu kursa devam edildi. Yaklaşık50-60 kişi kursa iştirak ediyordu. Kurs sonunda sözlü sınav yapıldı. Kursiyerlere İnegöl Belediyesi’nin düğün salonunda yapılan törenle belgeleri verildi. Bu törende bana birincilik ödülü, altın saat ve bir de Belge verildi.
Bu kursta dikkat çeken en önemli şey, ikinci ve üçüncü kuşak mobilya ustalarının ilgi göstererek yeni gelişmelere ayak uydurmalarının getireceği güzellikler olur.
Nitekim bu kurstan sonra mobilya üreticilerinin çoğu, boya tabancaları kullanmaya başlarlar. Dewilux firmasının mobilyacılara açmış olduğu bu kapı halen de açıktır. Daha sonraki yıllarda da. Endüstri Meslek Lisesi öğretmenlerinin zaman zaman gerçekleştirmiş oldukları kurslar aracılığıyla, cila ve lake konusunda verdikleri bilgi ve eğitimlerin mobilya sanayisinde çalışanlara çok büyük katkıları olur.
Şefik Hersekli
09.02.1932 tarihinde İnegöl’de doğar. İlk okulu İsmetpaşa ve Gazipaşa ilkokullarında bitirdikten sonra, İnegöl Ortaokulumdan mezun olur. İlkokuldan hemen sonra İbrahim Efendi’nin (Ak) yanında çırak olarak işe başlar. Burada klasik mobilya yapımını ve sıcak tutkal yapımını öğrenir. Daha sonra da İnegöl’ün tek sanat okulu mezunu olan Mehmet Güryıldız’ın yanında, bir müddet çalışır. 1954 yılında da, Cin Aralığı Sokağı’nda bir mobilya imalathanesi açar. Burada, lukens ayaklı masa ve sehpalar yapar.
1958 yılında da,Büyük Sanayi’den bir işyeri arsası alır. O yıllar Büyük Sanayi’nin yeni oluşmaya başladığı yıllardır. 1959 yılında Büyük Sanayide ilk işyerini açan Şefik Hersekli olur. Daha sonra Kemal Yüksel, İbrahim Arabacı, Şevket Şen, Ömer Çağlayan, Vahit Sümer Büyük Sanayide işyeri kurarlar. Uzun yıllar mobilya imalatçılarının duayen önderlerinden biri olur. Yaşının ilerlemesi sebebiyle meslekten ayrılır. Bu gün 86 yaşında olan Şefik Hersekli, uzun yıllar I edinmiş olduğu bilgi ve tecrübelerini halen de meslektaşlarıyla paylaşmaktan da mutluluk duyar.
S.S.İNEGÖL AĞAÇ İŞLERİ İMAL ALIM SATIM
KÜÇÜK SANAT KOOPERATİFİ
(İMASKO)
KURULUŞ
İnegöl mobilyacıları, 1955-1960 yılları arasında daha çok küçük mekanlarda çalışırlar. Makine ve diğer akşamı sınırlıdır. İşyerlerinde baba-oğul veya ağabey-kardeş birlikte çalışırlar. Daha çok 3-4 kişilik işletmelerdir. Küçük Sanayi denilen bölgede Cevat Parman ve Musa Durmaz isimli sokaklarda yoğunlaşmışlardır.
Lâkin 1965’den sonra ülke ekonomisinde görülmeye başlayan canlanma, İnegöl Mobilya üreticilerine de yansımaya başlar. Gerek şehir içi, gerekse ülkenin çeşitli illerindeki evlerde mobilya kullanımı artmaya başlar. Böylece İnegöl’de, mobilya imalatı ve satışları da artar.1960’lı yılların sonuna doğru artan imalatçı sayısı doğrultusunda, mobilya malzemeleri temininde de sıkıntılar olur. Mobilya malzeme ve üretim aletlerinin tamamına yakını İstanbul piyasasından temin edildiği için, zaman zaman malzeme temininde gecikmeler yaşanır.
İnegöl’de mobilya sektöründe başlayan canlanma sonucu artan imalatçı oranında, sunta, ağaç, vernik gibi hammaddelere de ihtiyaç duyulmaya başlanır. Bu sıralarda serbest rekabet ortamı bulunmadığı ve çok az sayıda sermaye sahibi bulunduğu için, hammaddeler tek elden satılmaktadır. Mobilya üreticileri hammaddeleri karaborsa üzerinden temin ederken, bazen de parasını ödedikleri halde haftalarca hammadde beklemek zorunda kalmaktadır.
Zaman içerisinde oldukça zor durumda kalan üreticiler, ilk kez bir dayanışma örneği sergileyerek temel felsefesi birlik, beraberlik ve dayanışma ilkesi olan ve üyelerinin tüm mesleki ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamak, kendilerini tüccara, karaborsacıya karşı korumak için bir örgüt kurmaya karar verirler. Büyük Sanayi Şirin Sok No:1 adresini kiralayarak işe başlarlar. Bu konuda daha önce de tecrübeleri vardır.
1955 yılında kurulan Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti, yine 1955 yılında kurulan Sandalyeciler ve Keresteciler Cemiyeti ve ardından ,09.10.1965 yılında 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile yeniden oluşturulan Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği, 31.08.1965 ve tarihinde oluşturulan Sandalyeciler Derneği oluşumları mobilyacıların devletle olan bağını daha çok kuvvetlendirerek bazı sorunların aşılmasına yardımcı olmaları amacıyla çalışmaktaydı. İMASKO ise, mobilya imalatçılarının mobilya imalatında kullanılan ana malzemelerini, bizzat kendi örgütü aracılığıyla zamanında ve uygun fiyatla temini için yine kendileri tarafından, 05.10.1968 tarihinde kurulan, kuruluşunun noter tasdikiyle onaylanmasıyla ülkemizde örnek oluşturan, ticari, sosyal ve kültürel bir kooperatif kuruluşudur.
İMASKO’nun Kuruluş amacı;
1. Ortaklarının sanat ve meslekleri için ihtiyaç duydukları her türlü hammaddeleri temin eder.
2. Ortakları tarafından imal edilen ürünlerin en uygun şartlarda sürüm ve satışı için gerekli tedbirleri alır. Piyasada düzenleyici görev yapar.
3. Ortakların imal ettiği ürünlerin kalitesinin iyileştirilmesi standardizasyonunun sağlanması, hazırlık, ambalaj ve sevk usullerinin düzenlenmesi ve giderlerinin azaltılması konusunda çalışmalar yapar.
4. Kooperatifin çalışma konusuna dâhil sanat ile ilgili gelişme ve ilerlemelerini izleyerek ortakların bundan yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri alır, gereken makine ve malzemeleri temin eder.
5. Kooperatifin amaç ve konusunun gerektirdiği işletmeler, imalathaneler veya yardımcı atölyeler açar.
6. Kooperatifin kendi ihtiyaçlarını karşılaması amacıyla ilgili finansman kuruluşuna başvuruda bulunur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılması sağlayıcı tedbirleri alır.
7. Amaçlarına uygun gördüğü gayrimenkulleri satın alır veya yaptırır, gerekirse satar ve benzeri tasarruflarda bulunur.
8. Diğer kooperatiflerle işbirliği yapar, küçük sanat kooperatifleri üst kuruluşlarına girer.
9. Ortakların sigorta ihtiyaçlarına aracı olur, teslim ettikleri ürün oranında avans verir.
10. Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur; konusuyla ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur.
İnegöl mobilya üretimine önderlik etmiş, kişililiğiyle ve çalışmalarıyla bu güzel ve özel mesleğe değer katmış ender insanlar; mesleğe olan sevgi ve saygılarını bir kez daha ispatlayarak İMASKO ‘da kuruculuk görevini üstlenirler.
Kuruculuk görevini üstlenenler, İnegöl Mobilyacılığının aslında kutup yıldızlarıdır. Bu güzide topluluk üç ay sonra, 19.01.1969 tarihinde yapılan ilk genel kurul toplantısında aldıkları görevleri, yeni oluşturulan idare heyetine devrederler.
Seçilmiş olan bu idare heyeti de, 29.01.1969 tarihinde imza yetkisini alarak çalışmalara başlar. Bu tarihten itibaren 50 kurucu üyesine hizmet verirken bir taraftan da yeni üye temini çalışmalarına devam eder.
Muhasebe işlerini yürütmesi amacıyla Muhasip Suat ÜNER görevlendirilir. Her ortağın kuruluş sermaye taahhüdü de, 500.00 TL dir ve dört eşit taksitle İMASKO ‘ya ödenecektir.
Kanun ve yönetmelikler hükümleri gereğince 31.01.1970 tarihinde yapılan Genel Kurulda da yeni idare heyeti aşağıdaki şekilde oluşur.
Başkan : Halit TİMUR
2.Başkan : Şevket ŞEN
Muhasip : Ertuğrul TİMUR
Veznedar : Kemal YÜKSEL
Katip : Remzi KILIÇ
Üyeler : Ahmet ŞENEL ve Mehmet AYDIN
Yeni yönetimin yaptığı çok önemli işi, İSTAŞ İNEGÖL SANAYİ TESİSLERİ VE TİCARET A.Ş. tarafından yeni kurulacak olan yonga levha(sunta) fabrikasına ortak olmaktır. Şirketin 700 civarında ortağı vardır. Şirket ortaklarının %10’u tüzel kişiliğe haizdir. Bu ortakların unvan, sermaye payları ve oranları aşağıda verilmiştir.
İSTAŞ Sanayi Tesisleri Yonga Levha Fabrikası deneme üretimine, 01 Aralık 1971 tarihinde başlar.İSTAŞ İnegöl’de İlk sunta bayiliğini, %0.26 hisse oranıyla tüzel kişi olarak ortağı da olan İMASKO’ ya verir.
31.12.1961 tarihi itibariyle İMASKO’da ortak sayısı, 110 kişiye yükselir. Ortak sayısı arttıkça da işler yoğunlaşır. Bu nedenle de Eskişehir Bankası İnegöl Şubesi’nde şef olarak çalışmakta olan Erol EKMEKÇİ, 01.03.1973 tarihinde İMASKO muhasebe müdürlüğüne getirilir.
Sayıları hızla artan mobilya üreticileri zamanla ürünlerini pazarlama sıkıntısına girer. Çünkü İnegöl’ün perakende pazarı Osmanbey Caddesi’dir. Oysa bu caddenin şehir tarafında meskenler olduğundan o tarafta mağaza oluşumu çok sınırlıdır. Bu nedenle,Osmanbey Caddesi’nde mağazası bulunmayan mobilya üreticiler, ürettikleri mobilyaların satışında sorunlar yaşamaktadırlar.
Bu konuyu değerlendiren İMASKO yönetimi, üreticilerini mağduriyetlerini gidermesi amacıyla Teşhir Salonu’ açmaya karar verirler.Kısa an sonra da, Başkan Halit TİMUR’ un konuşmasıyla Osmanbey Cad. No:42’de bir teşhir salonunun açılışı yapılır.
“Teşhir Salonu Açıldı”
10 Mart 1973 Cumartesi günü saat 11.00 de Küçük Sanayi Osmanbey Cad. No:42’de bir teşhir salonu açılmıştır.
Seçkin ortakların hazır bulunduğu açılış töreninde konuşan Kooperatif Başkanı Halit TİMUR konuşmasında İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde de şubeler açacaklarını belirtmişlerdir. Sayın Kaymakamımız Ahmet SİVASLIGİL ‘in kurdeleyi kesmesiyle davetliler teşhir salonunu ve kooperatif ortaklarının salondaki imalatlarını oldukça beğenmişlerdir.
İMASKO YENİ HİZMET BİNASI
İMASKO, kuruluşundan itibaren ortaklarına önemli hizmetler yapar. Ortakların mobilya üretiminde kullandıkları malzemeleri en uygun fiyata kooperatif olarak kendileri sunar. Yıllar ilerledikçe. Kooperatifin ekonomik durumu da güçlenir. Daha önce kiralık olarak bulunduğu işyerinden daha büyük bir yere taşınabilmek için, 04.10.1973 tarihinde Büyük Sanayi İbrahim Şenbel sokakta, kendine ait yeni hizmet binasının temelini atar.1974 yılının sonlarına doğru da, yeni hizmet binasına taşınır. Burası, iki katlı ve geniş bir hizmet alanı olan bir yerdir. Mobilyacıların kullandıkları malzemeler, burada en güzel şekilde mobilyacıların beğenisine sunulur.
Ekonomide oluşan olumlu gelişmeler doğrultusunda, İMASKO Kooperatifinin öncülüğünde İnegöl’de bir mobilya fabrikası kurulması için çalışmalar başlatılır.
03.02.1974 tarihinde yapılan kongrede; Halit TİMUR’ un başkanlığında; Mehmet AYDIN, Ahmet ŞENEL, Gafur ŞAR, Kemal YÜKSEL, Mustafa AŞIR, Enver SOYLU, Mustafa ÇALIŞKAN, muhasipliğe; Ömer ÇAĞLAYAN ve Ali CURA seçilirler. Çok değerli mobilya duayenlerinden oluşan İMASKO yönetimi, mobilya esnafına gerekli her türlü desteği verir. Üye sayıları da her geçen gün çoğalır. Uygun fiyat ve uygun ödeme koşulları, kuruluşun önceliğidir.
Bu arada İMASKO;İSTAŞ, DEWILUX BOYA gibi Türkiye’nin tanınmış mobilya malzemeleri üreten firmaların İnegöl bayi temsilciliklerini alır.
İmasko Kooperatifinin Amblem Yarışması Yapıldı
lçemiz İMASKO Kooperatifi tarafından açılan amblem yarışmasında kız ve erkek sanat öğrencileri hazırladıkları eserleri ile yarışmaya girmişler ve kendi aralarında İMASKO tarafından sunulan ödülleri paylaşmışlardır.
Okul öğrencilerini yarışmalara sevk eden İMASKO’ nun amblem yarışmasında birinciliği Erkek Sanat Enstitüsü’nden İsmail Çetin almış başarı armağanı olarak bir takım kostümlük verilmiştir.
İkinci Ayşe ÖZSARGIN’ a. Kız Sanat Enstitüsü, başarı armağanı olarak bir saat verilmiştir.
Üçüncülüğü Mobilya Sanayi çalışanlardan Refik KOÇ almış, başarı armağanı olarak kendisine dolma kalem verilmiştir.
Sevgi BİLGİÇ (Kız Sanat Enstitüsü), dördüncü olmuş, başarı armağanı olarak kendisine 50. Yıl kitabı verilmiştir.
Mobilya Teşhir Salonunun Devredilmesi
10.03.1973’de Osmanbey Caddesi’nde açılmış olan Mobilya Teşhir Salonu, istenildiği gibi çalıştırılamadığından, 1975 yılında borçlarıyla birlikte İMASKO Başkanı Halit TİMUR’ a devredilir.
İMASKO’ nun Sosyal Faaliyetleri
25 Ekim 1973 tarihinde İMASKO Kooperatifi üyelerine İnegöl Şehir Lokantası’nda, protokolünde katılımlarıyla bir iftar yemeği verilmiştir. Amaç ortaklar arasında kaynaşmayı ve tanışmayı artırmaktır.
İMASKO’ nun Yıllık Kongresi Yapıldı
Geçtiğimiz gün Belediye Düğün Salonunda yapılan, kongrede 1986 yılı bütçesi görüşüldü ve aklandı. Kısa adı İMASKO olan S.S. İnegöl Ağaç İşleri İmal Alım Satım Küçük Sanat Kooperatifi, Enver Soylu Başkanlığında, 1986 yılı mali bütçesi görüşülerek yapılan oylama sonucu aklandı. Müessese Müdürü Erol Ekmekçi ,1987 çalışma raporunu açıklandıktan sonra 13 yıl İMASKO başarılı hizmetler veren, Refik Koç’a bu başarılarından dolayı bir plaket verildi. Bilindiği gibi Refik KOÇ, 1987 yılı başlarında İMASKO’ dan ayrılmıştı. İMASKO’ nun yaptığı yıllık mali kongre sonucu, 1986 yılı bütçesi kabul edilirken 1987 yılı programı da üyelere açıklandı. Daha sonra bazı başarılı üyeler plaketler verilerek, kongre sona erdi.
İMASKO Mobilya Katalogu 1994
İMASKO son olarak İnegöl’de ilk defa mobilya toplu katalogunu bastırarak dağıtımını yapar. Bu çalışma, İnegöl’ ün ilk toplu katalogu olması yanında, İnegöl Mobilya tarihi bakımından da çok önemlidir. İMASKO yönetim kurulu üyesi Bülent TEMELLİ’ nin çok yoğun çalışmaları sonucu hazırlanan Mobilya Katalogu 1994′ de, 110 mobilya firmasının son model ürünleri tanıtılır. Büyük boy renkli kuşe kâğıdında 15000 adet bastırılan katalog, 420 milyon liraya mal olur.
Katalogun önce, İnegöl içinde dağıtımı yapılır. Daha sonra, Türkiye genelindeki mobilya firmalarına, Ticaret ve Sanayi Odalarına Türki Cumhuriyetlere, Arap ve Balkan ülkelerindeki mobilya satıcılarına ve meslek odalarına da gönderilir.
Bu güzel çalışmayı Bülent TEMELLİ, ilgilileri şöyle sunar;
‘Siz değerli müşterilerimizin İnegöl’ de üretilen tüm modelleri gezip görebilmesinin, görse bile mağazasında teşhir edebilmesinin imkânsızlığını bir nebze olsun aşabilmek amacıyla hazırladığımız bu katalogda, umarız amacımıza ulaşmışızdır. Fakat sizler de takdir edersiniz ki ,yüzlerce modelin birçok desende işlendiği, modellerin sık sık değiştiği bir sektörde hepsini bir araya toplamak imkansızdır. Bu nedenle diyoruz ki: ‘Mobilya görerek alınır.’ Gelin misafirimiz olun ,size özel uygun ödeme koşullarımızla tanışın.
1994 yılı modellerimizin sîzlere bol kazançlar getirmesi dileğiyle.
İMASKO İnegöl Mobilyası Adına Bir İş Daha Yapar
İMASKO Nisan 1994 tarihinde, Türkiye Gazetesi ve TGRTTV ile İnegöl Mobilyasının tüm yurt genelinde tanıtımı amacıyla bir sözleşme imzalar. Kısa zaman içinde tanıtım çekimleri yapılır. GünlerceTGRT FM-TGRT TV ve Türkiye GAZETESİ ‘nde İnegöl Mobilyası’nın reklamı yapılır. Yönetim kurulu üyesi Bülent TEMELLİ’ nin üstün gayretleriyle yapılan çalışmalar sonunda hazırlanan bu proje, İnegöl Mobilyası’nın tüm yurtta tanıtılmasına büyük faydalar sağlar. Bu çalışmada, İnegöl mobilyacılığına İMASKO’ nun güzel bir hediyesi olur.
İMASKO’ nun İşyerinin Satışı
Uzun yıllar mobilyacılara hizmet sunan İMASKO, 1991 ‘den sonra yavaş yavaş mali yönden zayıflar. Oluşan borçları ödeyebilmek içinde 21.02.1994 tarihinde hizmet binası satışa çıkarılır.
İMASKO ‘DA KAPANIŞ
Hoşçakal İMASKO
Ahmet Şenel, Mehmet Aydın, Behçet Menderes, Gafur Şar, Halit Timur gibi isimlerin öncülüğünde oluşturulan İMASKO, (İnegöl Ağaç İşleri İmal Alım ve Satım Küçük Sanayi Kooperatifi) 1980 yılına kadar üyelerine oldukça uyğun şartlarda hammadde temin ederken, İnegöl Mobilyasının gelişimine büyük katkı sağlar. 330′ a kadar varan üye sayısıyla İnegöl’ün en güçlü kooperatifi durumuna gelen İMASKO, sonraki yıllarda ekonomik sıkıntılar yaşamaya başlar. Özellikle ekonomide serbest piyasa modeline geçilmesiyle de, İMASKO iş yapamaz duruma gelir.
Kar amacı gözetmediğinden dolayı, yüksek enflasyonla ezilen ve kısa sürede üye sayısı 170′ lere düşen İMASKO’nun son yıllarda 45-50 üye ile ayakta kaldığı gözlenir. Bu arada yöneticilerin yüksek banka kredileri kullanmaları İMASKO’ ya indirilen son darbe olur. İnegöl’de mobilya sanayinin gelişmeye başladığı dönemde kurulup, 26’ncı faaliyet yılını geride bırakan İMASKO, tasfiye kararı alır. O yıl Haziran ayında yapılan genel kurul toplantısında üyelerinin üçte ikisinin olumlu oy kullanması sonucunda tavsiye kararı alınan İMASKO’ nun bu kararı Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafında da tescil edilir.
İMASKO’ nun son yönetiminde görev alan, Bülent TEMELLİ, 10 Temmuz 1995 tarihli Bizim İnegöl Gazetesi’nde;” İMASKO’nun bütün borçlarını üyelerinden hiç para almadan ödemeye çalıştıklarını, bu yılda birkaç etkinlik düzenleyeceklerini vurgulayarak tasfiye kararıyla ilgili şöyle konuşur: ‘Görevde olduğumuz 3 yıl içinde, kooperatifi malzeme alım -satım yönünde çalıştıramadık. Bunun nedenlerinin birisi de, kooperatifin kar amacıyla kurulmamasıdır.
Hal böyle olunca da, mal alım satım ve pazarlık gücümüz kalmadı. Şahsi gayretlerle temin edebileceğimiz malın faturalı olması sebebiyle maliyetler artıyor. Mobilya imalatçılarının piyasadan çok daha ucuza mal alma imkânı bulunuyor. Yıllar önce branşında ilk olarak kurulan İMASKO, bugün ayakta kalan son kooperatif durumuna düşmüştür. Özelde kooperatifler için üzücü olan bu durum, genelde ülke ekonomisinin iyiye gitmesi, yokluk ve kara borsa döneminin ortadan kalktığı anlamına gelmesi nedeniyle de iyi bir gelişmedir.
Misyonunu tamamlayan İMASKO’ ya, İnegöl mobilyasının gelişmesine yapmış olduğu katkılardan dolayı tüm mobilya esnafı ve İnegöl halkı müteşekkir kalmıştır.
26 yıl boyunca İnegöl mobilya imalatçılarına çok büyük hizmetler veren, küçük imalatçıları da o dönemin sermaye sahipleri olan kişilerin karaborsacı yaklaşımına ve tekelci zihniyetine mahkum etmeyen İMASKO, büyük olasılıkla 1996 yılında tasfiye edilir.”
İMASKO’ nun İnegöl Mobilyacılığına Katkısı
-İnegöl mobilyacılığında toplu olarak hareket etme kültürünün ilk uygulamasıdır.
-Adeta her şeyin karaborsa olduğu o günün koşullarında mobilya imalatçısına uygun fiyat ve şartlarda malzeme temini görevini yapmıştır.
-Serbest piyasa ekonomisine geçiş yılları olan,1980′ li yıllara kadar mobilya malzemeleri fiyatlarında belirleyici ve tampon görevi üstlenmiştir.
-İnegöl mobilyacılığının ilk yıllarında çok önemli olan malzeme, tanıtım ve uygulama seminerleri ile mobilya sanayinde ilk eğitim çalışmaları gerçekleştirmiştir.
-1994 yılında 10.000 adet basılıp dağıtılan ilktoplu mobilya katalogu (İnegöl Mobilya ve Ağaç Sanayi İmalat Katalogu ) ile İnegöl Mobilyası’m tüm Türkiye’ye tanıtmıştır.
1994 yılında ilk ciddi reklam kampanyası düzenleyerek, TGRT televizyonu ve Türkiye Gazetesi’nde günlerce İnegöl Mobilyası tanıtımı yaptırılmıştır.
Daha önceleri işyerlerinde usta ve kalfa olarak çalışanların önünü açarak onların da işyeri sahibi olmalarını sağlamış, üretici sayısını arttırmıştır.
“İMASKO kurulunca mobilya malzeme satıcıları da dengeler bir konum üstlenir. Hatta mobilya malzeme satıcıları işlerine gitmeden önce İMASKO’ nun önünden geçer bakarlardı. İMASKO’ da sunta, kontrplak var mı, yok mu; yoksa gelmesi bir iki günü bulur düşüncesiyle kendi sattığı mobilya malzemelerinin fiyatını ona göre ayarlardı. İnegöl’de tampon vazifesi yapardı. Çok faydalı bir kuruluştu.
1963yılında Çankırı’da doğdu. İlk orta ve lise tahsilini İnegöl’de tamamladı. 1986 yılında ticaret hayatına atıldı. 1991-1995 yılları arasında İMASKO kooperatifinde yönetim kurulu üyeliği yaptı. Uzun yıllar İnegöl Halk Kütüphanesi Koruma Derneği yönetim kurulu üyeliği, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası meclis üyeliği gibi görevlerde bulunan Bülent TEMELLİ özellikle ilçemiz ekonomisinin itici gücü durumunda bulunan mobilya sektörü gelişimi ve tanıtımıyla ilgili çalışmalarıyla dikkat çekmektedir. Bu amaçla kurulan MODEF’ in kuruluşundan itibaren içinde aktif rol alarak bugüne gelmesinde önemli ölçüde katkılarda bulunmuştur.
Ekim 2008 ve Ocak 2012 tarihlerinde yapılan ilçe kongrelerinde üst üste iki kez AK Parti ilçe başkanlığına seçilmiştir.
Mobilya sanayinde faaliyet gösteren firmasının yönetim kurulu başkanı olarak ticaret hayatını sürdüren ve orta derecede İngilizce bilen Bülent TEMELLİ, evli ve üç çocuk babasıdır.
BURSA-İNEGÖL ÇEVRE YOLU
Bir diğer önemli gelişme ise; Bursa, İnegöl ve Ankara ulaşım yolunun İnegöl’den geçirilmesi olur. Bursa’yı Anadolu ve Ege Bölgelesi’ne bağlayan bu önemli ticaret yolu, İnegöl1 ü çok kısa sürede şehir haline dönüştürür.
Bursa’dan İnegöl veya İnegöl-Bursa istikametine gitmek isteyenler, Bursa-Kestel-Aksu-İnegöl güzergâhını kullanılırlardı. Bu yol İstiklal Savaşı’nda işgali ve kurtuluşu yaşamış, tarihi kimliği de olan meşakkatli bir yoldur. Cumhuriyetten önceki şartlar içinde yapılmış, zamanın önemli ulaşım yollarından biri olup, Hüdavendigar Vilayeti (Bursa), liva ve sancakları ile beldelerine bu yolla bağlanmıştır.
Bunun için Bursa – Eskişehir yolu, daha geniş ve bakımlı hale getirilecektir. 1967 yılında proje çalışmalarına başlanır.
Bursa-Kestel-Turanköy- Ümitalan istikametine ilave proje ile yol İnegöl’e döndürülür. Yapılacak olan geniş yol, İnegöl’ün dışından geçecek şekilde projelendirilir. Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü’nün en önemli projesi olması nedeniyle çalışmalar fazla uzamaz. 1973 yılında Bursa-İnegöl yolu trafiğe açılır.
Bu çalışmanın hemen ardından, ikinci etap olan yeni yol yapım çalışmalarına başlanır.Eski yol,İnegöl’den sonra Kurşunlu Kasabası, Pazaryeri ilçesi ,Karaköy istikametinden Ahi Dağı’nın kıvrım kıvrım virajlarıyla Bilecik-Bozüyük-Eskişehir yoluna bağlanır. Bu yol da, tarihi çok eskilere dayanan, kurtuluş savaşımızda kullanılan ve ulaşımı oldukça zor olan bir yoldur. Can ve mal kaybının en çok yaşandığı bu tehlikeli yolun güzergâhının mutlaka değiştirilmesi gereklidir. İşte bu nedenle de, ikinci etap çalışmalar başlar.
İNEGÖL-MEZİT-BOZÜYÜK YOLU
1969 yılında Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü personeli ve Mezit Boğazı köylerinin ortaklaşa çalışmaları ile yol güzergâhı belirlenir. Yolun yapımı, 1971 yılı yatırım programına alınır. Plan projeler hazırlanır. 22.08.1971 tarihinde Karayolları, 14. Bölge Müdürlüğü Şantiyesi’ni Mezit Boğazı’nda kurarak yol yapım çalışmalarına fiilen başlar. Yolun yapımı dört yıl sürer. Mezit Vadisi’nde, 04.11.1974 tarihinde yapılan bir törenle trafiğe açılır. Açılışa Ahmet Türkel, Bursa Valisi Sedat Tolga, Karayolları Genel Müdür Yrd. Ahsen Altınalmaz ve Karayolları 14. Bölge Şantiye Şefi Ayhan Gedik İle çok sayıda İnegöllü katılır.
Bu yol sayesinde İnegöl’ün şehir olduğu, sanayi bölgesinin oluşumunun bu yolun İnegöl’den geçmesiyle gerçekleştiği, ayrıca, İnegöl ticaret ve sosyal hayatının bu yol sayesinde bugünlere kadar canlılığını koruyabildiği asla unutulmamalıdır.
1965 YILINDAN İTİBAREN MOBİLYACILIKTA
YAŞANAN GELİŞMELER
Büyük Sanayi kurulmasıyla İnegöl’deki mobilya imalathaneleri, 1965’den sonra biraz daha büyür. Bu alan genişliği, daha çok çalışanla çeşitli ürün yapılmasını sağlar. Aslında bu, mobilyacılık alanında önemli bir gelişmedir. Bu gelişme, İnegöl mobilyacılığının da ayağa kalktığı yıllardır. Böylece 1965 yılından sonra mobilya üretimi hızlanır. 1960’lı yılların başından itibaren mobilya talebinin gerek İnegöl ve gerekse Türkiye’de artması, bir taraftan da demir sandalye üretiminin bir çeşit olarak piyasaya girmeye başlamasıyla, sandalye üreticileri 1965’den itibaren bir arayışa girerler. Bunun sonunda birçok sandalyeci sektörden çekilirken, mobilya üretimine geçenlerin yanında kereste ticaretine yönelenler de olmuştur. Sandalyecilerden sadece Halit Timur mobilyacılığa geçiş yapar. Sandalye imalathanelerinde çalışan yüzlerce usta, çırak ve kalfaların hemen tamamı mobilya sektörüne geçerler. Bunlardan bazıları kendine ait işyeri açarken, bazıları da koltuk iskeletçiliği alanında çalışmaya devam eder.
Daha önceleri, sık sık kesilen elektrik nedeniyle bazı mobilyacılar gece saat 12’den sonra çalışırlar. 22.04.1965 tarihinden itibaren şehre ve sanayi bölgesine kesintisiz cereyan verilince, imalathaneler gece gündüz çalışmaya başlar. O gün için, sanayide üretim yapan büyük- küçük 50’den fazla imalathane vardır. Bunlardan 30 tanesi sandalye imalathanesidir . Bu sandalye imalathanelerinde, 3-8 arasında çalışan vardır. Yılda 130.000 muhtelif sandalye üretilir. Mobilya imalathanelerinde ise, 2-8 kişi arasında işçi çalışır. Yılda 400 oda takımı ve muhtelif mobilyalar üretilir.
İlk Teşhir ve Satış Mağazalarının Kurulması
1-Küçük veya Büyük Sanayi’de yapılan birbirinden güzel mobilyaların bir yerde halka teşhiri de çok önemlidir. Bu konuda ilk öncülüğü eski sandalyecilerden Halit TİMUR yapar. 1965 yılında Belediye önünde Bursa-İnegöl minibüsleri yazıhanesi yanında TANİŞ 55 adıyla bir teşhir ve satış mağazası açar. Burada yemek, yatak odaları, iki kapılı dolaplar, sandalye, sehpa gibi ürünler teşhir edilerek satışı yapılır. Şehrin tam merkezinde olması nedeniyle de büyük ilgi görür. TANİŞ 55 yıllarca şehir merkezinde inegöllü ve diğer alıcılara hizmet eder. Bir taraftan da gazetelere reklam vererek İnegöl Mobilyacının tanıtımına katkı sağlar.
2- Nizami OKÇU, 1967-68 yıllarında Karlıova üretim yapan iki ustadan biridir. Bu i usta da, İnegöl Mobilyası’nın tanıtımı ve ı için Cuma Camii’nden Sinanbey Camii’ne giden aranın başında Nuri Doğrul caddesine cepheli, bugün ise bir bankanın bulunduğu köşede, bir mobilya teşhir ve satış mağazası açar. Lâkin 1970’li yılların başında mülküyle birlikte meslektaşı Behçet Menderes’e satar. Behçet Menderes’de Osmanbey Caddesi’ne geçene kadar burayı işletir.
3-lbrahim Arabacı 1950’li yıllardan beri Karlıova Işhanı’nda çalışan ikinci mobilyacıdır. Koltuk iskeleti imalatı yanında, açık- kapalı berjer ve çay koltuğu gibi mobilyalar üretir. Bu ürünleri teşhir ve satış amacıyla da 1967 yılı başında, Nuri Doğrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında 20-25 m2 mobilya teşhir salonu açar. Daha sonra bu yeri, Eskişehir’e taşınması nedeniyle 1968 yılı sonunda kapatır.
1970’li yılların başlarından itibaren de, Osmanbey caddesinde sağlı -sollu mobilya teşhir-satış yerleri açılmaya başlar.
1965-1975 YILLARI ARASINDA MOBİLYA
YAPIMINDAKİ GELİŞMELER
1964’ün sonuna kadar sunta olmadığından dolgulu, iki tarafı kontrplak kaplamalı yemek odası, yatak odası, gardırop ve şifonyerler üretilir. 1965 yılından itibaren yavaş yavaş sunta üzerine kaplama kullanılmaya başlanır. İnegöl mobilyacılığının sunta ile tanışmaya başladığı yıllardır. İnegöl’de sunta ve kontrplak satışının birçoğunu Ömer Taner yapar. Sunta kaplama ile ilgili mobilyalarda sıcak tutkal bazen de plastik soğuk tutkal kullanılır. Normal preslerle baskılanarak ve sıkıştırılarak kaplamalar yapıştırılır. Mobilyalar bu yöntemle üretilir.
1968-1969 yıllarından itibaren de, formika ve laminant denilen malzeme mobilya üretiminde kullanılmaya başlar. Formika daha çok düz zeminde kullanılan 130-250 cm ebadında tabaka şeklinde sert bir malzemedir. Her ikisi de sunta üzerine plastik tutkal ile yapıştırılıp preslerle sıkılarak mobilyalar üretilir.
1970’den itibaren de mobilya üreticilerinin çoğu formika ve laminant ile mobilya üretir.
Bu durum, kaplamalı mobilya yapan Ankara ve Eskişehir mobilya üreticilerinin, İnegöl Mobilyasının yerine geçtiği bir dönemin de başlangıcı olur. İnegöl’de bile mobilya mağazaları ürünlerinin birçoğunu Ankara’nın Siteler ‘inden getirirler. Satış elemanları alıcılara, Ankara mobilyasının olumlu özelliklerini sıralayarak ürün satmaya çalışırlar. İnegöl mobilyasının adı yavaş örselenmeye başlar.
Formika ve laminant, İnegöllü mobilyacıların birçoğu tarafından 1975’lerin başına kadar kullanılır. Bu dönemde, İnegöl mobilya üreticisi kaplama mobilya üretimini neredeyse unutur hale gelir.
1970-1975 yılları arası, İnegöl mobilyacılığının yeni bir yol bulma dönemidir. Bir bakıma sancılı geçen yıllar olur. Bu dönemi Turgut ŞEN şöyle anlatır:
“1968 yılı başında formika devri başladı. İnegöllü mobilyacılar birkaç yıl içinde kaplama işini unuttu. İşçiliği az ama parası çoktu. Bunun sonucunda bütün İnegöllüler, kaplama işini sürdüren Ankara sitelerinden mobilya almaya başladı. Uzun bir süre İnegöllü mobilyacılar formika işinde bocaladı. Bu nedenle İnegöl Mobilyacılığında kötü günler yaşandı. Formikalı mobilya da, 6-7 sene içinde güncelliğini yitirdi.
En sonunda tekrar kaplamaya dönüldü ama mobilya üreticileri, Ankara mobilyasının İnegöl’ü işgali nedeniyle çok zarar ettiler. Çabuk kaplamaya dönüş yapamamanın acısını tüm üreticiler çekti.”
İnegöllü mobilyacılar 1975’li yılların başından itibaren yapmaya başladığı teknoloji dönüşümüyle beraber artan üretim fazlalığı ise, o güne kadar giremedikleri pazar olan İstanbul piyasasına yönelerek hem üretim hem de satış kapasitelerini geliştirirler.
Mobilya üreticilerinin daha önce çalıştıkları alanların toplamından geniş olan Yeni Sanayi sahasının imalatçılara devredilmesiyle, mobilya endüstrisinde gelişme dönemi başlar. Çok geniş olan bu sahanın hizmete sunulması sonucunda, daha önce mobilya imalathanelerinde kalfa olarak çalışanlar, en kısa zamanda kendi imalathanelerini kurarlar. Buna bağlı olarak da, çalışan işçi sayısında önemli artışlar görülür. Oluşan bu potansiyelle de, mobilya pazarı sahasını genişletir. Marmara Bölgesi, Batı Karadeniz, Batı Ege, Akdeniz Bölgesi’nin doğusundaki iller, İç Anadolu Bölgesi’nde Çankırı,Tokat, Ankara ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Gaziantep gibi iller, İnegöl mobilyacılılarının hedef pazarı haline gelir.
Örneğin, 1965′ de 56 mobilya imalatçıları varken, ilerleyen yıllarda %20 artış göstererek 1969yılında 106’ya yükselmiştir. Daha sonra satış sahasına İstanbul gibi büyük bir nüfusun yaşadığı bölgenin de katılmasıyla imalatçı artış yüzdesinde ani bir yükselme görülmüş %30 artışla 1971 yılında da 173 imalatçıya ulaşmıştır. 1972 yılında Bursa yolu çıkışında sunta fabrikası faaliyete geçer. Bu yıldan itibaren mobilya üretiminde sunta kullanılmaya başlamıştır. Ayrıca elektrikli testerelerin ustalarca mahirce kullanılmaya başlanmasıyla da 1972 de mobilyacı sayısı %40 artış göstererek 240’a yükselmiştir. 1975’de 364′ e sıçramıştır.
İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın, 1975 yılında yapmış olduğu tahmini tespitlere göre 1975 yılında elde etmiş olduğu 564.000.000 tl. Sanayi gelirinin, 420 000 000 TL lik kısmını mobilyacılıktan elde etmektedir. Görüldüğü gibi İnegöl endüstri ve ticaretinin önemli bir kısmını mobilyacılık sektörü sağlamaktadır.
MOBİLYA SANAYİİNDE ALAN GENİŞLEMELERİ
İnegöl Sanayi Kooperatifi (İSKO)
1971 yılında Neşet Akalan, Kadir Akkul,Yaşar Çakmak,Kamil Çetin ve BarikGüleç’in önderliğinde kuruluşu gerçekleştirilen kooperatif, küçük sanatkârlara işyeri sağlamak amacı ile çalışmalarına başlamıştır. Bu iş için de, Bedre Deresi civarı olarak isimlendirilen mevkide, değişik kişilerden satın alınarak toplam, 53000m2 bir yer sağlamıştır. Fakat aldıkları bu yer şehir imar planı dışında kaldığından, Bu bölgede işyeri yapımına ve elektrik alımına olanak bulamamışlardır. Nihayet 1977′ de yapılan yerel seçimlerle yenilenilen İnegöl Belediye Meclis üyeleri ve ile Belediye Başkanı Refik Tabakoğlu, Kooperatifin bu sorunu ile ciddi bir şekilde ilgilenmiş, alınan yerlerin Belediye İmar planı sınırları içine alınmasına ve imar planında buna göre değişiklik yapılmasına karar vermişlerdir.
Kooperatifin kuruluş ve gelişimini Ramazan Şimşek şöyle anlatır:
“120 üyesi olan bu kooperatif, 1982′ den itibaren süregelen yapısal problemlerini çözer. Arsalar, kerestecilere 449 m2, mobilyacılara 200 m2,135 m2, ve 100 m2 olmak üzere dört çeşit olarak oluşturulur. Ara yolları 8-10-12 m2 ye çıkartılır. 1985 yılından itibaren haksahipleri arsa tapularını alırlar. Bazı alt yapı eksiklikleri nedeniyle işyeri yapımları gecikmesine rağmen, 1990 yılı başından itibaren de yapılan işyerlerinde üretimler başlar. Üyelerin çoğu mobilya üreticilerinden oluşan İSKO kooperatifinde çok az da olsa keresteciler bulunur. Bedre Deresi üzerine devlet tarafından 1.köprü yapılır. 2. Köprü ise, 1990-1991 yıllarında İsko üyesi Reşat Erkul’ un önderliğinde, Belediye ve kooperatif üyelerinin katkılarıyla yapılır.”
İSKO kooperatifi üyelerinden Erdinç Akalan ise yapılan çalışmaları şöyle anlatır:
“1978-1982 arasında kooperatif sahasında elektrik yoktu. Su motorlarından elektrik elde edilerek çalışılırdı.
07.11.1982 tarihinde 4721 sayılı ‘Bütünleşen Gecekondu Bölgeleri Kanunu’ ile bir af kanunu çıkarıldı. İSKO olarak bu af kanunundan yararlanarak yapısal problemlerimizi çözdük. 1985’den itibaren de arsa tapuları dağıtıldı. Kısa süre sonra da kooperatif sahasına elektrik verilmesi için müracaatta bulunduk.1990’dan itibaren de işyerlerinde üretim başladı.”
BELEDİYE DÜKKANLARI 1981-1982
1980’lere doğru sayıları hızla artan mobilya üreticileri, sanayi bölgesinde üretim yeri sıkıntısı çekmektedir. Kalfalar hızla usta olurken, ustalar da mobilya imalathanesi yokluğundan şikâyetçidirler. Bu ihtiyacı gören İnegöl Belediyesi, bugün Sanayi Camii’nin kuzeyinde, doğu-batı doğrultusunda uzanan ve 75m2 lik26 işyerinin bulunacağı toplam 1950m2 lik alanda, Belediye Başkanı Rafiz Karataş tarafından 1981 yılında temeli atılır. Kısa sürede bitirilmesi planlanan işyerlerinin vatandaşlara kiralanması çeşitli nedenlerden dolayı gecikir. Nihayet, 18.12.1982 tarihinde yapılan bir ihale ile, yapımı bitirilen 20 adet işyeri 10.800-24.000 TL arasında oluşan fiyatlarla kiraya verilir. İnegöl Belediyesi bu işyerlerinden ayda, 276.960 TL gelir elde eder.
Tapuya kayıtlı işyeri bulunmayan mobilya üreticilerinin katıldığı bu ihalede, işyerleri aşağıdaki kişilerce kiralanır.
Rafiz KARATAŞ
01.07.1947 Yugoslavya-Makedonya Üsküp’de doğar. İlkokulu Dündar İlkokulu’nda okur. İnegöl Ortaokulu’nu bitirdikten sonra, Bursa Cem Sultan Lisesi’ni bitirir. 25 Ağustos 1969 tarihinde İnegöl Kaymakamlığımda Tahrirat Kâtibi Refiki olarak göreve başlar. 15 Mayıs 1977’de İnegöl Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğü’ne getirilir. 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi sonucu, 22 Eylül 1980 ile 28 Mart 1984 tarihleri arasında İnegöl Belediye Başkanlığı görevinde bulunur. 28 Mart 1984 tarihi sonrası yeniden İnegöl Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğü görevine döner. 25 Ekim 2005 tarihinde emekliye ayrı lana kadar burada çalışır. Görev yaptığı 36 yıl boyunca 18 Kaymakamla çalışır. İnegöl Folklorunu Koruma Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği, İnegöl İyi Yönetim Komisyonu Üyeliği, İnegöl Sefertası Derneği Denetleme Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunur. Halen İnegöl’de yaşamaktadır.
YENİ SANAYİNİN OLUŞUMU
1960’lı yılların sonlarına doğru bulundukları bölgeye sığmamaya başlayan mobilyacılar, yetkililerden yeni çalışma alanları oluşturmalarını isterler. Bu gelişmeler sonucunda İnegöl Belediyesi çalışmalara başlar. Yeni sanayi adıyla geniş bir alan belirlenir. Dokuz sokaktan oluşan bölge iki bölümden oluşur.
Birinci bölüm kuzey-güney doğrultusunda 1-9 adet sokağın ucu Özyeşil Caddesi’ne kadar uzanır. Il.bölüm de, Özyeşil Caddesi ile Ertuğrul Gazi Caddesi arasında kalan bölgedir. Birinci bölüm, 1970-1971’den itibaren mobilya imalatçılarına dağıtılmaya başlanır. Bu gelişme İnegöl mobilya imalatçılarına büyük bir kolaylık sağlar. Burada arsalar büyük, ara caddeler geniş olarak düzenlenmiştir. Bu bölge adeta küçük mobilya fabrikaları kurulabilecek şekilde oluşturulur. Il.bölüm de, 1973-1974’den sonra düzenlenerek mobilyacılara dağıtı11r.(Röportaj: Orhan TANHAN)
Belediye Başkanı Ahmet AKYOLLU (1963-1977), Büyük Sanayi’den sonra Yeni Sanayi Bölgesi’ni de imalatçıların hizmetine sunmasıyla, İnegöl mobilyacılığında yeni bir başlangıcın oluşmasına da katkı sağlamış olur. Bu başlangıç yeni bir anlayışı da beraberinde getirir. Bu yeni anlayış; küçük işletmeler yerine daha büyük ve iki-üç katlı işletmelerin oluşumunu başlatır. Bir-iki kişi ile çalışan işletmelerde, 10-15 bazen de 20 kişi çalışabilecek konuma gelir.
Makine ve diğer kullanım malzemeleri de günün son teknolojisine göre düzenlenir. Üretim çeşitleri ve miktarı da artar. En önemlisi ise; mobilya imalatçısının ufku değişir. İşyerine yatırımı artırırken tüm Türkiye’ye mobilya ulaştırabilmenin yollarını arar. Kısacası çok önemli bir başlangıç olan bu gelişme, İnegöl Mobilyacılığımda bir döneminde başlangıcı olur.
‘Yeni Sanayi’ denilen çok geniş bir sahanın birden bire hizmete açılmasıyla, o zamana kadar kalfa olarak çalışanlar en kısa zamanda imalathane sahibi olma yoluna girmişlerdir. Buna bağlı olarak bu alanda çalışan işçi sayısında da hızlı artış görülmüştür. Bu potansiyel, Batı Karadeniz, Batı Ege, Akdeniz Bölgesi’nin doğusu, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ni mobilya pazarı alanı içine almıştır.
1976 yılında mobilya imalatçıları sayısı 429’a ulaşmış, mobilya imalathane sayısı ise ,1981 yılında toplam iki buçuk kat artarak 1065’e yükselmiştir.
“05.01.1955 yılında İnegöl’de doğdum. İlkokulu Gazipaşa İlkokulu’nda okuduktan sonra ağabeyim Zeki AYHAN’ ın torna işiyle ilgili açtığı dükkânda çalışmaya başladım. Yeni Sanayi’deki dükkânların Aralık 1974’de inşaatı bitmişti. Belediye ihale ile kiraya verdi. Biz de Ocak 1975′ den beri burada çalışıyoruz. 5 bloktan oluşuyor. İlkönce 1 blok yani bulunduğumuz bloktaki 35 dükkân yapılmıştı. Sonra sırasıyla 5 blok 1980 yılına kadar tamamlanarak kiraya verildi. 1982’de de Kuzey kısmında yapılan blok bitirilerek kiraya verildi. Böylece belediye dükkânları tamamlanmış oldu. Bugün bu işyerlerinde faaliyet gösteren herkes belediyenin kiracısıdır.”
MOBİLYA ÜRETİMİNDEKİ YENİ GELİŞMELER 1975-1985
1968-1969 yıllarında başlayan mobilya üretiminde formika laminat kullanımı, 1975 yılına kadar zirve yapar. Mobilya üreticilerinin birçoğu bu malzemelerle üretim yapar. Yaklaşık 7-8 yıl böyle devam eder. Bu sürenin sonunda ise bir gerçek ile yüzleşilir.
1975’ten itibaren İnegöl mobilyacıları mobilya pazarının yavaş yavaş Ankara Eskişehir gibi şehirlere kaydığını acı tecrübeyle anlarlar. Daha önce yaptıkları ve çokça para kazandıkları ahşap kaplamalı mobilya üretimine dönüş başlar. Üretimi formikalı mobilyaya göre biraz zahmetli olmasına rağmen kullanımı ve satışı daha kolay olan kaplamalı mobilyalar, sunta üzerine soğuk tutkal sürerek ahşap kaplama yerleştirilir. Elektrik ile ısıtılan büyük preslerde sıkıştırılır, beş altı saniyede yapıştırılarak işlem tamamlanır.
Bu ahşap kaplamaya tekrar dönüşümü Özkan Güriş şöyle anlatır: “O yıllarda Almanya’dan Suphi Usta İnegöl’e gelirken mesleği gereği bir elektrikli pres, bir de kaplama dikiş makinesi getirir.
Suphi Usta, kaplama işini Ali Usta’ dan sonra ikinci defa İnegöl’de işleme koyan kişi olur.
Mobilyacılar kaplamasını Suphi Usta’nın presinde metrekare hesabı ile sıkarlar. Daha önce elde sıkılan kaplamalar ilk defa Suphi Usta’nın presinde beş altı saniyede sıkılmaya başlanır. Daha sonra İbrahim Eroğlu ile İbrahim Çalışkan ortak pres alırlar. Zamanla presçilik sektör haline gelir. Bu gelişim ile kaplamalı mobilya üretiminde çok önemli artışlar olur. Sıcak presle ile birlikte palet zımparalar da kullanılmaya başlanır. Önceleri elle yapılan zımpara işi palet zımpara makinesi ile artık çok kısa sürede yapılır. 1980’li yıllarda Mobilya sanayisinde faaliyet gösteren 40-45 tane pres işi yapan işletme olur.
1975-1990 yılları arasında 15 yıl mobilyalar meşe, ceviz, maun ağaçlardan üretilen kaplamalarla üretilir.1990’lı yılların başından itibaren de suntalem kullanılmaya başlar. Bu dönemden sonra da presçilik işi de yavaş yavaş biter.
1975 yılında İnegöl şehir nüfusu 37.805 kişi, toplam nüfus ise 88.005 kişiye ulaşır. 1960-1975 yılları arasında 15 yılda 12.508 kişi nüfus artışı gerçekleşmiştir. Bu durum İnegöl’e son yıllarda yavaş yavaş göç hareketlerininde başladığını gösterir. O yıllarda İnegöl’de Büyük Sanayi yatırımları henüz başlamamıştır. Daha çok özel sektör tarafından kurulmuş olan bazı fabrikalar vardır. Bunlar da aşağıdaki tabloda görülebilir.
Tablo incelendiğinde, yarısının ağaç işleme ile ilgili fabrikalar olduğu görülebilir.
Ahmet AKYOLLU
Yunanistan İskeçe 1916 yılı doğumludur. İskeçe Ortaokulu mezunu olup 1933 yılında Türkiye’ye göç edip önce Bursa’ya 1942 yılında da İnegöl’e yerleşirler. 1949 yılından itibaren tütün tüccarı olarak tanınmaktadır. 1955-59yılları İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesidir. 1961 yılında Adalet Partisi Kurucu İlçe Başkam olup 17.11.1963,02.06.1968 ve 09.12.1973 tarihlerinde yapılan yerel seçimlerde Adalet Partisinin adayı olarak girdiği seçimleri kazanarak İnegöl Belediye Başkanı seçilmiştir. Kuruluşundan itibaren ilişki içinde olduğu İnegöl Yıldızspor’un 1958, 1959 ve 1960yılları kongrelerinde kulüp başkanıdır. 1959 yılı İnegöl Çimen Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği Kurucu Yönetici, 08.06.1959 İnegöl İlkokulları Yaptırma ve Yaşatma Derneği Kurucu Başkam, 15 Mayıs 1969 tarihinde İnegöl Mehter Takımını Belediye’nin uhdesinden alarak “İnegöl Mehter Derneği”nin kurulmasını sağlayarak İlk başkanı olur. İnegöl Organize sanayi Bölgesi Yaptırma Müteşebbis Heyet Başkam gibi görevlerde bulunur. 25.05.2008 tarihinde vefat etti. İsmi ilçemizde bir caddede yaşatılmaktadır.
İNEGÖL MOBİLYACILARI YAPI KOOPERATİFİ (İMYAK-I)
1975’den itibaren sürekli genişleyen mobilya üretim sahasına Yeni Sanayi’nin güney ucunda kalan Kahraman Sokak ile Ankara Caddesi arasında kalan bölümünde, mobilya üreticileri tarafından yaptırılan İnegöl Mobilyacılar Yardımlaşma Kooperatifi (İMYAK-1) tarafından kurulan 17 işyeri 07Temmuz 1978 tarihinde sahiplerine dağıtılmıştır. Bu gelişme Altıeylül Gazetesi’ne verilen bir ilan ile halka şöyle duyurulur.
İnegöl Mobilyacıları Yapı Kooperatifi inşaatı tamamlanmıştır. Mobilyacı Esnafların ortaklaşa gerçekleştirdik-leri örnek dükkânların açılışı yarın yapılacaktır. 17 dükkânlık ÎMYAK Kooperatifinin açılışına bütün İnegöl’lüler davet edilmişlerdir.
1975’den itibaren hızla gelişen mobilya sektöründe işyeri yatırımları da hızla devam eder. Bu yatırımlar her defasında olduğu gibi İnegöl Belediyesi öncülüğünde gerçekleşmiştir.
Daha önce kurulmuş olan, İnegöl Mobilyacılar Yardımlaşma Kooperatifi İMYAK,Ağaç Sanayicileri Kooperatifi ve Uğur Yapı – İş (Demirciler ve Benzerleri) adlarındaki bu üç kooperatifin işyerleri yapmak amacıyla İnegöl Belediyesi’ne yapmış oldukları arsa talepleri incelenmiş ve uygun görülerek İnegöl Eski Hayvan Pazarı mevkiinden kooperatiflere arsaları, 20 Temmuz 1978 tarihinde teslim edilmiştir.
İMYAK-II üyelerine 120 m2, Ağaç Sanayicileri Kooperatifi üyelerine 540 m2, Uğur Yapı-İş Kooperatifi üyelerine de, 120 metrekarelik arsalar teslim edilmiştir. İnegöl Belediyesi’nin esnaf ve sanatkârlara sağladığı bu güzel katkıdan dolayı, İMYAK Kooperatifi Başkanı Ahmet Şenel, Ağaç Sanayicileri Kooperatifi Başkanı M.Emin Baykoz ve Uğur Yapı Kooperatifi Başkanı M.Ali Özdemir, Belediye Başkanı RefikTabakoğlu’nu makamında ziyaret ederek teşekkürlerini bildirmişlerdir. Bu iş yeri yatırımları İnegöl mobilyacılarının adım adım ilerlemesini, yatırım alanlarının genişlemesiyle iş ve istihdamın da artacağının bir göstergesidir.
UZ KARDEŞLER’İN İNEGÖL MOBİLYASINA KATKILARI
İnegöl’de mobilya sanayinin öncülerinden Uz Kardeşler, 14 Aralık 1978 tarihinde Osmanbey Caddesi’nde düzenlenen görkemli bir açılış töreni ile Möble Sarayı’nın ülkemize ve İnegöllülerin hizmetine sunar. İnegöl’de bir ilk olan ve İnegöl mobilyasının tüm çeşitlerinin aynı çatı altında alıcılarının beğenisine sunar. Bu güzel çalışma İnegöl mobilya üreticilerini de örnek olur.
Osmanbey Caddesi ve çevresinde toplanan büyük mağaza imalathaneler 1980 yılı itibariyle 55-60 civarındadır. İnegöl mobilyasındaki son gelişmeler ve yeni ürünler şehir dışından gelen mobilya alıcıları ve İnegöl’e üreticiler tarafından Osmanbey Caddesi ve çevresindeki mobilya mağazalarından takip edilir.
İbrahim UZ
1 Temmuz 1945 İnegöl doğumludur. Ikokulu Kulaca’ Köyü’nde bitirir. İlkokuldan sonra İnegöl’de İbrahim Arabacı’nın yanında çıraklığa başlar. İlk yıllar çay koltuğu, klasik, arkası oymalı çay berjeri, bombeli elbise dolapları yapar. 1967’de asker dönüşü kardeşleriyle birlikte 1970 yılında Uz Kardeşler Mobilya Anonim Şirketi’ni kurarlar. İnegöl’de ilk defa 1979 yılında radyo ve TV reklamlarını Uz Kardeşler yaptırır. Bu çalışmalar İnegöl mobilyasına önemli katkılar sağlar.
Domaniçli Ali Usta nasıl teknik bilgi bakımından İnegöl mobilya sanayine öncülük yapmışsa ,Uz Kardeşler de mobilya satışı konusunda İnegöl’e büyük katkı sağlamışlardır. Ayrıca son yıllarda İbrahim Uz, Yenice Yolu üzerinde İBERBA Anonim Şirketi’ni çocuklarıyla birlikte kurarak hem yurt İçine hem de yurt dışına mobilya ihraç eder. İnegölspor’da bir dönem yönetim kurulunda görev alır. Kitap okumayı sever. Mesleğiyle ilgili bir çok ödüller alır. Halen de çok sevdiği mesleğini sürdürmektedir.
1980 YILINDAN SONRAKİ GELİŞMELERİ
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi
İnegöl Askeri Havaalanın Organize Sanayi Bölgesi olarak değerlendirilmesi amacıyla, Milli Savunma Bakanlığı ile çalışmalar başlatılır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının konu ile ilgili yazdığı raporu. Yüksek Planlama Kurulu da onaylar. Bu rapor daha sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından, 24.12.1973 tarihinde onaylandıktan sonra, Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girer.
İnegöl Belediyesi, İnegöl Ticaret Odası ve Ahmet Türkel bir araya gelerek yoğun çalışmalar yürütürler. 25.10.2975 tarihinde Milli Savunma ve Maliye Bakanlıkları ile yapılan çalışmalar sonucu Maliye Bakanlığı,İnegöl Havaalam’mn (2.702.500 m2)lik bölümünü, 24.10.1975 tarihinde Arsa Ofisi’ne 18.602.500.000 TL ye satar. Altyapı tesislerinin yapılması için Birdal A.Ş. firması ile, 18.04.1976 tarihinde anlaşma yapılır.
18.02.1975 tarihinde kuruluşun gerçekleşmesi için 108.900.000 tahsisat verilir.
22.06.1977 tarihinde Organize Sanayi Bölgesi’nin tapusu, 28.739.748 TL ödenerek arsa ofisinden alınır. Türkiye’de ilçe bazında ilk Organize Sanayi Bölgesi’nin kuruluşu İnegöl’de gerçekleşmiş olur. Yapılan parselasyon planına göre 10.000 metrekare ile 50.000 metrekare arasında değişen 109 parsel oluşturulur.
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi alanında oluşturulan çeşitli büyüklükte ki 109 parsel, 01.01.1978 tarihinden itibaren satışa arz edilir. İlk önce Şükrü Bayraktar’ın başkanlığında kurulan ve 1980 yılında kuruluş çalışmalarına başlayan MEKAPSAN A.Ş. işyeri arsasını alır.
Fabrikanın makineleri 1 Kasım 1980 tarihinde yerleştirilir. Diğer işlerini de hızlı bitiren şirket, .05.1981 tarihinde 40 işçinin çalışabileceği fabrikanın açılışını yapar. Bu tesislerde kaplama kesme ve ağaç parke mamulleri üretilecektir. Organize Sanayi Bölgesinde ilk faaliyete geçen fabrika MEKAPSAN olur.
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nden, 05.02.1982 tarihinde bir gazeteye yapılan açıklamada; bugüne kadar toplam 14 adet fabrika inşaatına müsaade edildiği, arazi tahsisi yapıldığı ve diğer fabrika taleplerinin de İncelenmekte olduğu, bölgede halen üç fabrikanın faaliyete geçtiği ve diğerlerinin de inşaat proje aşamasında olduğu belirtilmiştir.
Mekapsan 1981, İnegöl Yem Sanayi 1982, İnesgimtaş 1982, AnıllarYem 1983. Projeleri kabul edilerek üretime başlayan bu fabrikalar, ancak 1987 yılında tam kapasite ile faaliyete geçer. 1970’li yıllarda şimdiki Büyük Sanayi Sitesi’nin dolması ile 1973-1977 yılları arasında Organize Sanayi Bölgesi planlanıp tesis edilmiştir.
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi de mobilya sanayine önemli katkılar yapmıştır. Başlangıçta Organize Sanayi Bölgesi’nde yem fabrikaları, kaplama kereste ve sunta fabrikaları birbiri ardına kurulur. Mobilya fabrikaları ise, daha sonra bu alanda yatırım yapmaya başlarlar. Organize sanayi Bölgesi mobilya sanayine ihtiyaç duyduğu malzemeyi isteği miktarda ve daha düşük maliyette sunarak İnegöl Mobilya Sanayi’nin avantajlarını yükseltir.
İnegöl mobilyacılığı 1975’den sonra büyük bir gelişme göstererek işletme sayısı ,1976’da 429 da çıkar. 1981 yılı sonunda da, iki buçuk kat artarak 1065’e yükselir. Bu işletmelerin yüzde sekseni, iki ya da üç kişi çalıştıran küçük işletmelerdir. Aslında bu küçük işletmeler, 1980’li yılların başından itibaren geniş pazarlama imkânına sahip ve ekonomik durumu iyi olan büyük mağazaların imalathanelerinin sipariş ettikleri mobilyaları üretmektedirler.
Şükrü BAYRAKTAR
1939 yılı İnegöl doğumludur. İlk ve ortaöğrenimini İnegöl’de tamamlar. Lise eğitimini Bursa Ticaret Lisesinde bitirir. Baba mesleği kerestecilik ve nakliyecilik yaparak hayatını sürdürür. İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nde, 1981 yılında ilk faaliyete geçen fabrika MEKAPSAN’ın kurucu ortağıdır. 03 Ağustos 1983 tarihinde DYP İnegöl İlçe Teşkilatı Kurucu Başkanı olur. 07 Şubat 1984 tarihinde istifa eder. 1982-83 ve 1985-86 sezonlarında Bursaspor Kulübü yönetim kurulu üyeliği görevinde bulunur. Şükrü Bayraktar, sosyal sorumluluk duyguları çok olan bir yapıya sahiptir. Gerek iş hayatında, gerekse toplum içinde hiç düşünmeden insanlık yararına görev almaktan mutluluk duyan ender insanlardan biridir.
Yaptığı her işe heyecanını yansıtır. İnegöl ve İnegöl Sanayii kendisine minnettardır. 02 Eylül 2017 tarihinde vefat etmiştir.
1980-1985 Yılları Arasında Mobilyacılığın Gelişimi
Önce Mobilya üretmek üzere Kahramanmaraş’tan oymacı ustaları, ardından Ankara’dan cilacı ustaları İnegöl’e gelerek İnegöl’ün işgücü piyasasındaki insan kaynağını zenginleştirir.
“1980’li yıllardan sonra yavaş yavaş Eskişehir ve Ankara’dan İnegöl’e mobilya ustaları gelince, mobilya üretiminde hızlanma görülmeye başlar. Daha önceleri mobilya üretimi fazla yoktur. “Örneğin, haftada bir takım koltuk bitiren usta, patron tarafından bir çeyrek altınla ödüllendirilirmiş. Çiviler ağza alınır, dil ile düzeltilir, çekiçle çakılır. O zamanlar İnegöl’de döşemecilik yok gibidir. İnegöl’de döşemecilik, 1981-1982 den itibaren Eskişehir ve Ankara’dan gelen ustaların katkılarıyla hızlanır.
1980 öncesi Eskişehir mobilyacılıkta çok ileridedir. Daha sonraları gelişen teknolojiye ayak uyduramayınca, İnegöl ön plana çıkar. İnegöl mobilyacıları, 1980’den sonra çok hızlı bir teknolojik dönüşüm gerçekleştirirler. Bu nedenle de Eskişehirli mobilya ustalarının tercihi İnegöl olur. Onların gelmesi ile de, İnegöl mobilyasının da hızlı bir gelişim ve değişim yaşanır. Aynı durum Ankara için de söylenebilir. Bugün ise İnegöl mobilyası ve mobilyacılık hepsinin öne geçmiştir denilebilir” (Söyleşi: Ufuk İnç -23.09.2017)
1982 yılının başında modüler mutfak sistemleri, tüm dünyada olduğu gibi günümüzTürkiye’sinde de çağdaş ev tasarımının vazgeçilmez bir parçası haline gelir. Bu ihtiyacı ve kaçınılmaz gelişmeyi gören Artekol Mutfak firması, çalışmalarını bu yönde yapar. Yapılan çalışmaların zaman içinde dünya normlarına uygunluğu Artekol Mutfak’ı doğurur.
İNEGÖL MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ
İnegöl Mesleki Eğitim Merkezi 1983 yılında İnegöl Endüstri Meslek Lisesi bünyesinde 2 sınıf olarak 2089 Sayılı Çıraklık ve Ustalık Kanunu ile ilçemizde faaliyetine başlamıştır. 1983-1984 eğitim öğretim yılında, 65 mobilyacıya ustalık belgesi verilmiştir. 1983 yılında 2 Meslek Dalı ile eğitim öğretime başlayan Çıraklık Eğitim Merkezi 19/06/1986 tarihinde 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunun yürürlüğe girmesi ile 18 meslek dalında eğitim vermeye başlamıştır.
26 meslek grubunu kapsayan 49 öğrenciye çıraklık eğitimi verilmiştir. Bugün itibariyle 5 yönetici, 7 öğretmen, 2 ücretli öğretmen, 1 memur kadrosu ile hizmet vermektedir. Bugün İnegöl Mesleki Eğitim Merkezi’nde 20 meslek dalında toplam 900 öğrenci eğitim görmektedir.
1985 yılına gelindiğinde İnegöl nüfusunda belirgin değişiklikler olur. 1985’de 45.273 olan şehir nüfusu, 54.654 kişiye yükselir. Böylece İnegöl, tarihinde ilk defa 51.713 kişi olan kır nüfusunu geçmiştir. Bu durum 1985’den itibaren kırdan şehre yerleşimin hızlandığı yılların başlangıcıdır. Bu hızlı nüfus artışında; İnegöl Mobilya Sanayi’nin hızla yükselmesinin yanında, İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan fabrikalarının da 1983-84’den itibaren faaliyete geçmelerinin belirgin etkisi olur. Bir diğer önemli gelişme de, sanayi deyince enerji akla gelir. Hızla gelişen mobilya ve diğer sanayi iş kollarının daha sağlıklı ve kesintisiz güç kaynağı ile çalışabilmeleri için, 1985 yılında Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan 15.400X34.500 Kw gerilimine, 50.000 Kw gücündeki trafo merkezi vasıtasıyla enterkonnekte sistemine bağlanmasıdır.
Bu gelişme, mobilya sanayi için de son derece önemlidir. Bu gelişmeler, kısa zamanda mobilya üretimine kalite ve çeşit bolluğu olarak yansır. Mobilya imalatçılarına çalışma alanları dar gelmeye başlar. Üreticilerin büyük çoğunluğuda, imalathanelerinde son çıkan teknolojik aletlerle üretim yaparak işlerini büyütme isteği oluşur.
İlk örnekler için 1986 yılında Organize Sanayi Bölgesi I.Caddesinde mobilya fabrikaları kurmak için mobilya üreticilerinin yoğun isteği üzerine dört büyük arsa oluşturulur. Oluşturulan bu arsalara, Özkan Güriş, Hasan Çağlayan, Şevket Uğurdağ ve Nurhas A.Ş. mobilya fabrikası kurmak amacıyla satın alır. Bu kişi ve firmalar, İnegöl’ün ilk mobilya fabrikalarının da kurucuları olurlar.
Bu gelişimi Şevket Uğurdağ şöyle anlatır: “Almanya’da 1974-75 yılları arasında çok büyük bir mobilya fabrikasında çalıştım. Orada çok şey öğrendim.
Türkiye’ye döndüğümde büyük işyerlerinde mobilya üretimi yapılması lazım geldiğini her ortamda dillendirdim. Nihayet 1986 yılında zamanın yöneticileri ile görüşerek ve onları da bilgilendirerek Organize Sanayi Bölgesi’nde beşer dönüm yer tahsisi için sekiz kişi müracaatta bulunduk ve sekiz kişiye 40 dönüm yer tahsis edildi. Lâkin dört kişi kararından vazgeçti. 40 dönümü dört kişi paylaştık. İlk önce Nurhas A.Ş. üretime geçti. Sonra Uğurdağ, arkadan da Çağlayan ile Gür Mobilya üretime başladı. Yapılan bu çalışma, İnegöl mobilyacıları arasında güzel bir örnek oldu.Mobilya üreticilerine cesaret geldi.”
Bu fabrikalarda onlarca işçi çalıştırılır. Seri üretim sayesinde üretim kapasiteleri artar. Diğer firmalara da önemli bir örnek oluştururlar. Ondan sonra büyük düşünülmeye başlanır. Küçük üreticiler güçlerini birleştirerek büyük ortaklıklarla firmalar kurulmaya başlar. Bu bir sıçrama tahtası gibi olur ve hızlı bir gelişme devresi başlar.
1990 yılında İnegöl’de, 2500’ü üretim halinde 500’ü de üretime geçme aşamasında olan imalathane vardır. Ayrıca, Mobilya Sanayi Bölgesi’nde 550 mobilya mağazası vardır. Buralarda üretilen ve satışı yapılan ürünler.
650 kamyon ve kamyonetle yurdun çeşitli yerlerine ulaştırılmaktadır. 1990 yılı itibariyle, İnegöl’de hemen her evde bir veya birkaç kişi mobilya üretim-pazarlama-sevkiyat gibi bölümlerde çalışmaktadır.
İnegöl ve Türkiye’ye mobilya ve sunta üreterek uygun fiyatlarla satan İSTAŞ’ın yanında, Organize Sanayi Bölgesi’nde STARWOOD Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1990 yılında kurulmuş ve 1992 yılından itibaren de kontraplak, kontratabla ve kereste üretimiyle çalışmalarına başlamıştır.
İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği 14.04.1986 – 15.07.1996
Üretim alanı geniş bir sahaya yayılan mobilyacılar, 1985 yılından itibaren yurtiçi mobilya taleplerini karşılamakta zorlanmaya başlarlar. Bu sıkışıklığı aşabilmek için de imalathanelerin büyütülmesi ve yeni teknoloji ürünü malzemelerin kullanılmasının zamanının geldiğini anlarlar.
Bu konuda bireysel çözümlerin yeterli olmayacağı, mobilya imalatçılarının birlikte çözmeleri gereken bir sorun olduğuna karar verirler.
Bunun için Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği’nin öncülüğünde, İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği 14.04.1986 tarihinde kurulur.
Seçilen geçici yönetim özellikle mobilyacıların toplanma yeri ihtiyacının giderilmesi için Ali Hatipoğlu Sokak No: 42/A Ap. Zemin katında 100 m2 lik bir yeri lokal olarak kullanmak amayıcla satın alır.
14.04.1986 tarihinde kurulan bu dernek üyelerine, yurtiçinden ve yurtdışından temin edilen broşürler dağıtır, video ve slayt gösterileri ile üyeler aydınlatılır. İmalatçıların sorunlarına çözüm aranır. Bunun yanı sıra esnafın yeni çıkan kanunlar hakkında aydınlatılması, gerekirse eğitim görebilmeleri için bilirkişiler nezaretinde eğitim seminerleri verilir. Yanlarında çalıştırdıkları kalfa ve çırakların kurs ve imtihanlara daha bilinçli bir şekilde hazırlanması sağlanır.
Mobilya üreticilerinin pazarlama konusunda yaşanan sorunların azaltılabilmesi ve yurtdışına adını duyurabilmeleri için gönüllü organizasyonlar oluşturulur. Finansal ve yasal sorunların çözümü için gerekli mercilere başvurular yapılır. En önemli çalışma ise, Ağaç İşleri Küçük Sanayi Sitesi’nin oluşum toplantıları burada yapılmış olmasıdır. 1987 yılında da Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi’nin kuruluşu burada gerçekleşmiştir.
İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi 1987
Bir zamanlar İnegöl mobilya üreticileri şehir içinde çeşitli sokaklara dağılmış işyerlerinde çalışırlardı. İşyerleri bazen 10 m2, bazen de ancak 25 m2 alanlardı.1953 yılında şehrin doğusunda oluşturulan “KüçükSanayi”ye işyerlerini taşıyınca, üreticiler biraz daha geniş çalışma mekanlarına da kavuştukları gibi meslektaşlarıyla karşılıklı etkileşim kurabilme imkanlarına da kavuşmuş olurlar.Bu aslında İnegöl’de ilk defa karşılaşılan bir durumdur. Aslında Sanayi Bölgeleri birlikte gelişmenin daha hızlı olduğu yerlerdir. Öyle de olmuştur.
1959 yılında İnegöl Belediyesi Blok Dükkanlarının işyerlerinin Küçük Sanayi’nin güney kısmında temelleri atılır. Lâkin gelişme hızlı devam ettiğinden, 1963’ten itibaren de üreticilere çalışabilecekleri daha büyük alanlar oluşturulması amacıyla “Büyük Sanayi” adıyla oldukça geniş bir alan daha oluşturulur. Kısa bir süre sonra da; bu bölgenin doğusunda hem geniş ek caddeleri hem de çok daha büyük çalışma alanları yapılması amacıyla, dokuz büyük ve geniş cadde ve onların çevresinde yüzlerce arsa oluşturur.
Planlanan bu bölgelerde kısa zamanda işyerleri yapılır ve üretim çok hızlı bir şekilde çeşitlenerek 1980’lere gelinir. Lâkin yine iş yeri sıkıntısı ve işyeri mekanlarının küçüklüğü sorgulanmaya başlanır.
Çok hızlı gelişen ve İnegöl ekonomisinin de can damarını teşkil eden mobilyacılığın, ülke ve dünyaya açılabilmesi için önündeki mekansal sorunun bir an önce çözüme kavuşturulması gerekmektedir. İşte bu nedenle de, 1987 yılı başından itibaren başlatılan çalışmalar sonucu, 25 Şubat 1987 tarihinde S.S. İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi kurulur. Bu sanayi sitesinde çalışma alanları 3602 olup, caddeler ise çok geniştir. Bir diğer özelliği de Türkiye’nin ilk sanayi sitesi olmasıdır. Türkiye’ye örnek olarak yapılmıştır. 500 işyerinin bulunduğu imalat merkezinde artık CNC Avrupai makineler, ve yeni teknolojiler kullanılarak üretim yapılırken yüzden fazla çeşitli ürün gerek yurtiçi gerekse yurt dışına ihraç edilir. Küçük Sanayi Sitesi İnegöl mobilyacısının güçlü, etkin bir şekilde ayakların üstüne basarak ayağa kalktığı ve tüm ülkeye ben de varım dediği mekansal bir alan olur.
İnegöl mobilyacılığının çok önemli bir çalışmasının kuruluş hikâyesini aşağıda anlatalım.
İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Ağaç İşlerinin Kuruluşu:
Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın, 25 Şubat 1987 tarih ve 1531 sayılı kuruluş onayının ardından Eray Ayçan, Mehmet Işındağ, Atilla Karakoçak, Mehmet Berk, Ömer Lütfi Timur, Hüseyin Erdoğan, M.Fahri Geçim’den oluşan kurucu üyeler tarafından faaliyetlere başlanır. Mobilyacılar için öncelikle İnegöl’ün doğusunda, Ankara yolu boyunca 37.996 m2 bir alan belirlenir. 12 Mayıs 1987 tarihinde üyeler ilk defa bir araya gelir.
Zamanın Belediye Başkanı Muhittin Tanoğlu’nun da önemli katkılarıyla ayrılan, 4337.996 m2 lik alanda oluşturulan mobilya Sanayi Sitesi’nde yapılacaklar, 500 plan ve projeleri İnegöl halkını anlatılır.
Her geçen gün üst yapı çalışmaları hızla sürdürülür. (18 Kasım 1989 tarihli Bursa Hakimiyet yazısı) Nihayet uzun uğraşlar sonucu altyapı çalışmaları düzenlenen bir törenle başlatılır, (i8.11.1989 Bursa Hakimiyet Gazete Küpürü)
Her biri, 60 metre2,120 metre2 200 metre2 ve 360 metre2 den oluşan işyeri inşaatlarının üst yapı işlerinin yapımında; Bayındırlık ve İskan Bakanı Hüsamettin Oruç, Bursa Milletvekili Fahri Sabuniş, Mehmet Gedik, Bursa Valisi Erol Çakır, İnegöl Kaymakamı Hüseyin Atak ile çeşitli kurum ve kuruluşların yöneticilerinin de katıldığı görkemli bir törenle başlanır.
İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatif yönetim i bundan sonra işleri çok hızlı bir şekilde yönlendirerek altyapı işlerini tamamlar. Daha sonra işyerlerinin üst yapıları olan su başmanlarının yapımına başlanır. Kooperatif yerlerinin katkılarıyla 29 Eylül 1993 tarihinde su başmanlarının önemli bir bölümünün yapımı tamamlanır. 15.08.1994 tarihinde de %80’lik bölümü bitirilmiş olur.
Çok geniş bir sahayı kapsayan bu inşaat malarının bir an önce bitirebilmesi için etten 24 Şubat 1998 tarihinde 75 milyar ödenek gelir.
Ödeneklerle de işyerlerinin üst çatı kaplamaları yapılarak üyelere teslim edilecek duruma getirilir. Şubat 2000 tarihinde yapılan kura çekimi ile işyerleri üyeleri dağıtılır.
OSMANBEY CADDESİ (1970-1980)
“1960-1965’li yıllarda şehrin elektrik ihtiyacı, Cerrah Hidroelektrik Santrali ile Etibank şebekesinden karşılanmaktadır. İnegöl’ün senelik elektrik ihtiyacı 3 milyon kilovatsaattir. Bunun 900.000 kilovat saati Cerrah santralinden geri kalan kısmı da Etibank şebekesinden temin edilmektedir.
Cerrah Hidroelektrik Santrali yaz aylarında 100 kilovat saat, kış aylarında 260 kilovat saat enerji üretmektedir. Elektrik abone sayısı 5800 kadardır.”21
Osmanbey Caddesi’nde mobilya satış mağazaları, 1965-1970 yılları arasında yavaş yavaş oluşmaya başlar. Bu oluşum imalatçıların çoğalmasıyla zamanla hızlanır. Bazı mobilya üreticilerinin Osmanbey Caddesi’nde hem üretim yeri, hem de teşhir salonları bulunurken, bazılarının da sadece pazarlama-satış mağazaları vardır.
Aslında bu mobilya teşhir ve satış yeri açma işine, daha önce şehrin içinde başlanmış lâkin Osmanbey Caddesinin mobilya alıcılarının sıkça uğrayıp alışveriş yaptığı yer haline dönüşmesiyle, şehir içinde açılmış olan bu yerler daha sonra kapatılmıştır.
“1965’te Belediye Meydanında Halit Timur’un açtığı “Taniş 55″ mobilya mağazası, 1967’de Nizami Okçu’nun Nuri Doğrul Caddesi Sinanbey Cami’sine giden sokak başında açtığı, kısa süre sonra da Behçet Menderes Usta’ya devrettiği mağazası, ve 1968’de İbrahim Arabacılar Usta’nın yine Nuri Doğrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında açmış olduğu mağazası ile 970’li yılların başında Uz Kardeşler firmasının Çınarlar altında, ayrıca Atatürk Caddesi’nde Vehbi Demiröz’ün evinin altında açtığı mobilya mağazaları örnek olarak sayılabilir.”
Osmanbey Caddesinin oluşumunu ve gelişimini duayen mobilya ustalarından dinleyelim: “1965’te kesintisiz cereyan İnegöl’e verilene kadar Osmanbey Caddesi’nin sağ tarafı mesken olduğundan 110 volt ev cereyanı vardı. Bu nedenle bu cadde Mobilya üreticileri için o kadar değerli değildi.
Esas değerli yerler, Küçük Sanayi’deki Cevat Parman ve Musa Durmaz sokaklardı. Mobilyacılar daha çok bu iki sokakta yoğunlaşmışlardı. Osmanbey Caddesi; Belediye Başkanı Ahmet Akyollu (1963-1977) zamanında, Etibank ile yapılan anlaşma ile 22.04.1965 tarihinde İnegöl’e 220 volt kesintisiz elektrik verilmeye başlanmasından sonra sağlı sollu değer kazanmaya başladı. 1965-1966’dan sonrada Osmanbey Caddesi’nin sağ tarafında mesken olarak kullanılan yerler, yavaş yavaş işyerine dönüşmeye başladı. Kısacası, Osmanbey Caddesi’nin her iki yanında, 1966-1967’den itibaren hızlı bir canlanma oldu. Arka tarafta çalışan imalatçıların bazıları işyerlerini bu caddeye taşıdı.
Bazıları da burada yeni mağaza açmaya başladı. Mobilya üreticilerinin hızla çoğalması, yapılan mobilyaların pazarlanması sorunu gündeme getirdi. Üreticiler mobilya üretiyor ama pazarlama işi başka bir işti. Bu durum Osmanbey Caddesi’ ndeki işyerlerini harekete geçirdi. Hızlı bir şekilde mobilya satış mağazaları kuruldu. Üretilen mobilyaları Osmanbey Caddesi’nde alıcı-toptancı daha çabuk bulabiliyordu. Sonra bugünkü gibi mobilya modelleri beş-altı ay arayla değişmiyordu. Üretilen modellerin en az üç-dört yıl hatta beş yıl üretimi devam ediyordu.”
“Osmanbey Caddesi, 1965-1967 yılları arasında genelde üreticilerin piyasası iken, 1970’li yılların başından itibaren satıcıların yoğunlaştığı caddeye dönüştü. Profesyonel anlamda olmasa da, satıcılar piyasasının kısa sürede oluşması, üreticiler piyasasının daha da büyümesine katkı yaptı. Zira Osmanbey Caddesi satıcıları, o günün kısıtlı koşullarında dahi, bütün Türkiye’yi dolaşıp ülke genelinde mobilya satışını başlattılar. Zincirleme olarak birbirini tetikleyen bu gelişmeler, İnegöl’ün marka olarak adının duyrulmasını sağlamıştır.”
“Bu dönemde İnegöl mobilyası sunta üstüne kaplama mobilya üretimi yapıyordu. İnegöl mobilya sanayisi ceviz, maun ve bunun gibi kaplamalarla şekillendirilmiş harika mobilyalar üretiyordu. Bu durum, 1960’lı yılların sonuna kadar devam etti. Formika kaplamanın çıkmasıyla da İnegöl mobilya üreticileri, 1970’dan itibaren formika kaplamalı mobilya üretimine başladı. Kısa zaman içinde ağaç kaplamalı mobilyacılık unutuldu. Çünkü ağaç kaplama mobilyalar emek, zaman ve sanatkârlık gerektirmekteydi. Formika düz zemine kullanıldığı için kolay ve işçilik o kadar gerekmez. Bu gelişme, Osmanbey Caddesi perakendecilerini Ankara mobilyasına yönlendirdi. Aslında bu gelişme, hayra alamet olmamıştı.
Kaplama ile yapılan mobilyaların %80’i Ankara’dan getirilerek satışa sunulmaya başlandı. Ankara üreticilerin en iyi müşterisi İnegöllü mağazacılar oldu. Hafta sonları, Osmanbey Caddesi sağlı-soldu müşterilerle dolardı. Bazen de Ankara mobilyasıdır, değerlidir, kalitelidir diye müşterilere telkinlerde bulunurdu tezgâhtarlar.”
“1970’lı yılların başından itibaren de, Osmanbey Caddesi’nde mobilya satış mağazaları hızla çoğaldı. Adeta perakendeciler pazarı oluştu.
Caddenin doğusunda oluşan mobilya üretim atölyelerinde yapılan mobilyalar, Osmanbey Caddesi’nde satılırdı.
1965-1974 arasında Osmanbey Caddesi’ndeki mağazalar; Güler Mobilya, Menderesler, Sadullah Şanlı, İbrahim Oğuz, Mustafa Demirel, Ertuğrul Tosun,Yılmaz Dişbudak, Gür Mobilya, Enver Soylu, Sedat Tandoğan, Muzaffer Samdağ-İhsan Akgül, Ramazan Solak, Hisar Mobilya, Halil İbrahim Bayrak, Şevket-Turgut Şen, Mehmet Cavcı, Hüseyin Çepel, Ömer Çağlayan, Abdurrahman ve Mülayim Şeşka”
Osmanbey Caddesi’nin gelişimini Kumaşçı Ufuk İnç şöyle anlatır:
“Babam Sami İnç ,Uz mobilyada çalışırdı. Ben de Lazlar Camii yanında bir işyerinde 1971 yılında “Cennet yatağı” adıyla sünger yatak imalatına başladım. Bu yatakları satmak için Osmanbey Caddesi’nde bir satış yeri açtım. Çok satış yapıyordum. 1974 yılında da Osman ve İbrahim uz kardeşlerin yönlendirmesiyle kumaş işine de girdim. Onlar daha çok koltuk üretiyorlardı. Üretilen koltukları Karadeniz Bölgesi’ne gönderirlerdi. En büyük müşterim de Uz Kardeşler’di. İnegöl’de benden başka kumaş satan yoktu. Santrolen kumaş satıyordum. Penkle, Tekzen, kadifetex, Hisar Mensucat gibi büyük firmaların bayiliğini aldım. Yurtdışından İthal kumaşlar getirdim. 1990 yılına kadar bu iş yaptım.
1970′ li yıllarda Osmanbey Caddesi’nde, yedi-sekiz mobilya satış mağazası vardı. Osman Uz, Mustafa Demirel, Ragıp Sürer, Sadullah Şanlı, İbrahim Oğuz, Ömer Çağlayan, Muzaffer Samda ile Hüseyin Çepel bunlardan bazılarıydı. Zaman içinde Türkiye’de perakendecilik yayılmaya başlayınca, daha önceleri Osmanbey Caddesi’nde bulunan demirci, arabacı ve yağcılar yerlerini mobilyacılara bıraktı.Ben o zamanlar, İnegöl’de mobilyacı sayısı az olduğu için Eskişehir, Ankara ve İstanbul mobilyacılarına da kumaş satardım. 1980’den sonra Eskişehir ve Ankara’dan mobilyacılar İnegöl’e gelmeye başladı. İşte ondan sonra mobilyacılık hızla İnegöl’de gelişti. Buna bağlı olarak da, Osmanbey Caddesi’nde mobilya mağazaları da çoğaldı.”
Osmanbey Caddesi, 1970-1990 yılları arasında İnegöl mobilyacığına tanıtım ve perakende satışları konularında görevini yapar.
Caddenin fiziki yapısı nedeniyle genişleme ve modernleşmeye elverişli olmadığı için, bir türlü istenen sonuç alınamaz. Hatta son olarak 1991 ve 1992 yıllarında yapılan Mobilya ve Dekorasyon Fuarları Osmanbey Caddesi’nde gerçekleştirilir. Kısacası Osmanbey Caddesi, 1990’lı yılların başından itibaren İnegöl mobilya üretici ve perakendecilerine dar gelmeye başlar. Son olarak da Belediye Başkanı Cemal Arık ve çalışma arkadaşları, Osmanbey Caddesi esnafı ile birlikte yoğun bir çalışma başlatırlar.
O günlerde Osmanbey Caddesi’nin iyileştirilmesi için yapılan çalışmaları Cemal Arık şöyle anlatır: “Osmanbey Caddesi’ni o kadar meşhur hale getirelim ki, Türkiye’de mobilya deyince Osmanbey Caddesi akla gelsin ve mobilya perakende fiyatları Osmanbey Caddesi’nde belirlensin.
Bunun için Osmanbey Caddesi’ndeki bazı binaların lenmesi ve caddenin baştan aşağı çağdaş ünümlü hale getirilmesi gerekiyordu. Osmanbey Caddesi esnafının yüzde sekseni bu çalışmaya katıldı. Metre kare başına belirlenen paralarını yatırdılar. Lâkin o zamanın büyük ve tanınmış firmalarından 8-10 kadarı, sonradan ne hikmetse daha önce vermiş oldukları sözlerinden caydılar ve bu güzel çalışmayı da gerçekleştiremedik. Katılım paylarını da geri iade etmek zorunda kaldık. Tabii ki üzüldük. Bugünkü parayla da, 15-20 milyon lira para toplanmıştı. O gece Belediye’de ilgililerle toplandık ve bir karar aldık.
Ertuğrulgazi Caddesi’nin planlamasını yaptık. Çok kısa zamanda bu Cadde oluştu. Zaman içinde de, çağdaş bir görünüme ulaştı. Sonraları, Osmanbey Caddesi’ndeki girişimimize engel olan 8-10 kişi, “Osmanbey Caddesi esnafını Ertuğrul gazi caddesi bitirdi’ propagandası yaptılar, doğru. Çünkü, İnegöl mobilya pazarının böyle bir caddeye çok ihtiyacı vardı. Yıllar sonra Ertuğrulgazi Caddesi de, Mobilyum’un Önünü açmıştır.”
Osmanbey Caddesi’nin İşlevini Yitirmesi
“Osmanbey Caddesi’nin işlevini yitirmesinin en önemli nedenlerinden birisi, 1974 yılında Bursa-İnegöl Çevre yolunun trafiğe açılmasıdır. Uzun yıllardır şehrin içinden geçen bu yolu kullanan vasıtalar Osmanbey Caddesi’nin girişinden geçerlerdi. Mobilya alıcıları ve toptancıları, zorlanmadan Osmanbey Caddesi’ne ulaşırdı. 1974’den itibaren bu ünlü caddeye ulaşım zorlaştı. Müşterilere şehir içindeki mobilya mağazalarına ulaşmak zor geldi. 1992’den itibaren yapımına başlanan Ertuğrulgazi Bulvarı İse, Bursa-Ankara Çevre yoluna bağlandı. Yıllar önce Osmanbey Caddesi’nin durumuna benzer bir konumda oluşturuldu. Mobilya alıcı ve toptancıları için kolay ulaşım olduğundan, Osmanbey Caddesi cazibesini hızla yitirdi.
Bir diğer önemli neden de; Osmanbey Caddesi esnafının %80’i mağazacı, %20 si ise imalatçıydı. Osmanbey Caddesi esnafı, imalat yerine hep al-sat düşüncesiyle çalıştı. Ankara-Izmir-İstanbul, Adana, Hatay gibi birçok ilden mobilya getirip İnegöl mobilyası diyerek sattı. İmalatını kendimiz yapalım diye uzun süre hiç düşünülmedi. Kar miktarı perakende de çok yüksek olduğundan imalat düşünülmedi. Kazanılan paralar imalat alanına aktarılamadığı için de İnegöl Mobilyası zaman zaman tökezlemiştir. Buna rağmen Osmanbey Caddesi esnafı, 1970-1990 yılları arasında İnegöl mobilyasının adını her yerde duyurarak zamanında önemli bir görev de yapmıştır.”
Ufuk İNÇ
18.09.1957 İnegöl’de doğmuştur. Gazipaşa İlkokulu’ndan sonra İnegöl ortaokulunu bitirir. İlk önce, 1971 yılında “Cennet Yatağı”markasıyla üretmiş olduğu yaylı sünger yatakları satmak için Osmanbey Caddesi’nde bir işyeri açar. 1974’yılında da, Osmanbey Caddesi’nin ilk kumaş mağazasını açar. O yıllarda İnegöl’de mobilyacı sayısı az olduğu için, İstanbul-Ankara ve Eskişehir’e kumaş satar. Osmanbey Caddesi’nde Ufuk İnç’ten başka kumaş satan yoktur. Bu işe de Uz Kardeşler’in yönlendirmesiyle girer. Pengle,tekzen, kadifeteks, Hisar Mensucat gibi büyük firmaların bayiliklerini alır. Yurtdışından ithal kumaşlar getirir.
1990yılında kumaş satışına son verir. 1985yılında Osmanbey Caddesi’nde açmış olduğu mobilya satış mağazasına, 1990’dan itibaren tamamen ağırlık verir. İzmir ve Ankara’da mobilya satış mağazaları açar. 1984 yılında OSB’de ilk kurulan fabrikalardan, Altın Yem’in kurucu on ortağından birisidir. Bu gün de Ertuğrulgazi Caddesi’ndeki mobilya satış mağazasında hizmetlerini sürdürmektedir’.
1990 YILINDAN İTİBAREN MOBİLYACILIKTA
YAŞANAN GELİŞMELER
1990’lı yılların başından itibaren suntalem kullanmaya başlayan üreticiler, suntalem ile mobilya üretiminin kolaylığından güç alarak geleneksel üretim sisteminden fabrikasyon üretim sistemine hızla geçiş yaparlar.
Bu geçişi tetikleyen en önemli faktör ise, İnegöl mobilya üreticilerini gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışı mobilya fuarlarına taşıyan organizasyonlar olur. Bu fuarlar İnegöl mobilya üreticilerinin dünyaya bakışını ve ilgisini değiştirir.
Bu gelişmeyi mobilya ustaları şöyle anlatır; Melaminli suntanın mobilya üretiminde kullanılmaya başlaması. “İnegöl mobilyasının hızlı gelişmesi, melaminli suntanın (boyalı suntalem) üretilmesi ve müşterinin de bu tür malzemeyle üretilmiş mobilyalara yönelmesiyle, İnegöl mobilyasında hızlı bir dönüşüm yaşanır.
Çünkü; daha az insan gücü, gelişmiş makinalarla az zamanda daha fazla ürün yapılabiliyor. Müşteri potansiyelinin de bu tür ürünlere yönelmesi ile suntalem (boyalı sunta) İnegöl Mobilyacılığında çığır açtı denilebilir. (Söyleşi; Ahmet Selvioğlu)
“1990’lı yılların başından itibaren suntalem çıkar ve kısa zamanda suntalem, formika ve kaplamanın yerini alır. Mobilyada renkli suntalemlerin çıkması ve üretime bilgisayar teknolojisinin de girmesiyle, İnegöl mobilyası her geçen gün gelişir.” (Söyleşi; Cemil Ustaer)
“1990 yılların başından itibaren laminant malzemenin mobilya yapımında kullanılmaya başlanmasından itibaren ahşap kaplamalı ve ahşap mobilyaya talep günden güne azalınca, İnegöl mobilya sanayinde ahşap mobilya yapan bütün usta ve kalfalar büyük bir boşluk içinde kaldılar.
Laminatlı mobilya üretimine ayak uydurabilenler devam etti. Uyduramayanlar da işyerlerini kapamak mecburiyetinde kaldılar. Bu durum 1955’den itibaren İnegöl mobilya sanayinde bir dönemin kapanmasına, yeni bir döneminde başlamasına neden oldu. Yeni dönemde fabrikalaşma ön plana çıktı. Mobilyanın her parçasını bir kişi değil, her bir parçasını değişik kişi ve işletmeler yapar hale geldi. Daha sonra bu parçalar birleştirilerek mobilyaları üretilir oldu. Yatak odasının hazasını başka bir işletme, başlığını da başka bir işletme yapar hale geldi. Yani her işletme, her şeyi üretmiyor. Bir bakıma oto yan sanayi gibi bir oluşum meydana geldi. Bu aslında, sessiz, sedasız mobilya sanayi üretim devrimi gerçekleşmesiydi.” (Söyleşi: Atilla Karakoçak03.08.2017)
Ülkemizde mobilya sanayinin gelişmesinde önemli payı olan İnegöllü mobilyacılar, klasik sistem yerine teknolojik gelişmelerden istifade ederek, mevcut makine parkurlarını yenileyip 1995’den sonra otomasyon sistemle üretime geçmeyi başarmış, üretimde maliyetlerin düşmesini sağlamışlardır.
Mobilya üretimi konusunda İnegöl’de şu anda faaliyet gösteren firma sayısı, 3000 dolayında seyretmesi, ilçede mobilyacılıksektörünün ne denli gelişme gösterdiğini açıkça ortaya koymaktadır. Öte yandan son üç-dört yıldan bu yana özellikle fabrika düzeyinde üretim yapan bir çok işletme, üretimini gerçekleştirdikleri ürünleri, dünyanın çeşitli ülkeleri ile Arap ülkelerine ihraç etmektedirler.
İnegöl’de mobilyacılık hareketini artık Türkiye geneli tanımış ve kabul etmiştir. Mobilyacılığın öncülüğünü yapan ilçemiz mobilya fabrikalarında daha ucuz, daha kaliteli, seri üretim yapılmakta ve ülkemiz mobilya üretiminde ilk sıralarda yer almaktadır.
Bugün için İnegöl’de; 3000 üretim halinde, 600 üretime geçme aşamasında imalathanenin bulunduğu, 700 mobilya pazarlama mağazasının İnegöl Mobilya Sanayi bölgelerinde bulunduğu bir gerçektir. Buralarda üretilen mobilyalar, mobilya nakliyesinde çalışan 800 adet kamyon ve kamyonetle yurdun çeşitli yerlerine nakledilmektedir. İnegöl’de bir sanat halini alan mobilyacılıktan bugün tahminen, 25.000 kişi kazanç sağlamaktadır.
İNEGÖL MOBİLYACILIĞININ ZOR YILLARI 1990-1994
Irak’ın, 02 Ağustos 1990 da Kuveyt’i işgal etmesiyle, ABD öncülüğündeki 40’a yakın ülkenin dahil olduğu bir koalisyon gücü, Irak’a karşı askeri hareket düzenler. Körfez Savaşı olarak bildiğimiz bu savaş, 17 Ocak 1991-28 Şubat 1991 arasında gerçekleşir ve Kuveyt işgalden kurtarılır.
Yanı başımızda cereyan eden bu krizin ve savaşın sonucunda, Türkiye’de tüm dengeler ve beklentiler bir anda değişir. Dövize olan talepte patlama olur. 1990 yılında enflasyon %40 iken, 1991’de %6Te fırlar. Ekonomik büyüme %9’dan %0’a kadar düşer. Sayısız işletme kapanır.
1993 yılının sonuna gelindiğinde, ülkede Cumhuriyet tarihinin en büyük cari açığı oluşur. Yıl sonunda göreve gelen, DYP-SHP (Çiller-Karayalçın) hükümeti, iç borçlanma politikasında maliyetleri düşürecek arayışlara girer.
Borçlanma ihaleleri iptal edilir, borçlanma kâğıtları üzerinden elde edilen faiz gelirlerine ise, ek vergi getirme kararı alınır. Bunun ardından, son hızla bir ülkeden sermaye çıkışı yaşanmaya başlanır.Türkiye, döviz rezervlerini göz açıp kapayıncaya kadar yok eden bu tür bir şokla, daha önce karşılaşmamıştır. 5 Nisan 1994’te hükümet, ekonomi tarihimize “05 Nisan Kararları” olarak geçen bir önlem paket ilan eder.
%400 faizli borçlanma kâğıtları piyasaya sürülür; ancak faiz oranlarını yapay yolla düşürmeye çalışan bu çaba, faizde çok daha büyük bir fırlamaya neden olur. Sonuçta %40’a yakın oranda TL devalüe edilir. Bu gelişme doksanlı yılların en derin krizi olmuştur.
Körfez krizi, mobilya satışlarını da durdurur. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden sonra, Türkiye’nin özellikle Ortadoğu ülkelerine yaptığı ihracatta önemli düşüşler görülür.
İnegöl’ün mobilyacı esnafı; Körfez Krizi’nin başlamasından sonra ihracat bağlantılarının büyük bir çoğunluğunun iptal edildiğini, bu durumun da mobilyacılara çok zararı olduğu” görüşünde birleşir.
MARKALARIN OLUŞUMU
İnegöl mobilyacıları, 1994-1995-1996 Perşembe pazar yerinde, 1997 yılında da Belediye Ek hizmet Binası’nda düzenlemiş oldukları Mobilya Fuarı organizasyonlarında büyük bir tecrübe kazanırlar.
11 Kasım2000 tarihinde ise, Kültür Park içinde yapılan geniş ve modern Fuar alanında Mobilya ve Dekorasyon Fuarı (MODEF)’nı tertip ederler. Bu fuar İnegöl Mobilyacılarının, Dünyadaki örneklerine benzeyen ilk profesyonel Mobilya Fuarıdır. Yurtiçinden ve yurtdışından yüzlerce alıcı gelir. Bu Fuar Türkiye’de de örnek olur. İnegöllü mobilya üreticilerinin ufkunu açar.
Bu fuardan sonra İhracata yönelik modern, çağdaş, yeni tasarımlar geliştirilmesi ve dünya devletlerine ihracat yapılması düşüncesi Mobilya üreticilerinin hedefi olur. İşte İnegöl mobilyacılığında çağın gereklerine uygun dönüşüm, 11 Kasım 2000 tarihinden itibaren başlar. Küçük firmalar bir araya gelerek şirketler oluşturur. Bu şirketler kendilerine daha uygun büyük çalışma alanlarına taşınır. Büyüyen bu çalışma alanlarına da, seri üretim yapacak son model LNC Modüler Mobilya üretimini gerçekleştirecek makineler alınır. Her şirket kendine bir veya birden çok Marka tescil ettirir. 2005 yılından itibaren de, Dünya’nın çeşitli ülkelerinde düzenlenen Mobilya Fuarlarına katılan Mobilya üreticileri, buralardaki gelişmeler doğrultusunda yabancı dillerde markalar da oluşturmaya başlarlar. NDESİNG, CASCADE, CLASSİ, MORELLO, CASSONİ, LİVALLİ, WELTEW, GALA, NILL’S, ÇİLEK, SALONI, ODAM, NELL, EVA, BİEZZA, AYHAN, ÇELMO, İNMODA, RENDİ, GABBA, SELİMOĞLU…. Gibi. Bazı firmalar üretmiş oldukları yeni modellerdeki kalite ve tasarımlarıyla çeşitli özel ödüller almaya başlarlar.
İnegöl Mobilya üreticileri 2009 yılında, dünya devi Mobilya markalarıyla ilk defa İstanbul Mobilya Fuarı “2009 İMOB” da ilk defa buluşurlar. 2010 İMOB’ un 200 katılımcısından 68’ini, İnegöllü mobilyacılar oluşturur.
Bu gelişme, Türkiye ve dünya mobilya markaları arasında İnegöllü mobilya markalarının kendilerine yer açma mücadelesinin de bir göstergesi olur. Nasıl ki, 1995 yılında “ÇİLEK” markası 0-24 yaş Genç Odası konseptiyle markalaşma serüvenine başlayıp, 2000 yılında markasını 48 ülkede tescil ettirip, 2001 yılında ilk mağazasını Malta’da açıp, 2007 yılında 50 ülkeye ihracat yapan, yurtiçinde 85, yurtdışında 39 mağaza açan, 2009 yılında 3.632.901 TL kurumlar vergisi ödeyerek İnegöl kurumlar vergisi birinci sırasına çıktıysa, bugün için Dünya da bir milyondan fazla 0-24 yaş arası çocuğun odasınında “ÇİLEK” markalı mobilyanın başarı öyküsü hala canlı ve heyecanlı olarak yaşıyor ve yaşatılıyorsa, niçin dünya mobilya pazarında onlarca mobilya markası İnegöl’ den çıkmasın.
Bu güzel düşünceden hareketle, 05.10.2009 tarihinde İNEGÖL MOBİLYASI TANITIM GRUBU oluşturulur. Yerel, ulusal ve uluslar arası yazılı ve görsel basın aracılığıyla İnegöl mobilyasının tanıtımlarına başlar. Dünya’ da mobilya markalarının oluştuğu ülke İtalya ise, Türkiye’de de mobilyanın başkenti İnegöl olması yönünde yoğun çabalar sarf edilir. Bu amaca ulaşmak için yapılan çalışmaların en başında, Türkiye’nin ilk “İnegöl Mobilya Ağaç İşler İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, 11.05.2006 tarihinde kurulmuştur. I. Organize Sanayi Bölgesi alanından bugün itibari ile 5 kat daha büyük olup, 4100 dönüm alana sahiptir. Bu gün için 45 mobilya fabrikası üretimini burada gerçekleştirmektedir. Yakın gelecekte sayıları 80’e ulaşacak olan mobilya fabrikaları, İnegöl mobilyacılığına önemli katkılar sağlayacaktır. 2009 yılında Avrupa Kalite ödülü birinciliği ile İstanbul İhracatçılar Birliği ihracat ödülü alan DONAT ve çeşitli ödülleriyle gurur duyulan ÇİLEK örneğinde olduğu gibi İnegöl’de, mobilyada Dünya ülkelerine yön verecektir.
İSTAŞ bu bölümde sîzlere geniş bir şekilde anlatılacaktır. Çünkü İSTAŞ, İnegöl mobilyasının Ülkemiz ve Dünyada tanınmasını sağlayan çok önemli bir kuruluştur. İnegöl’ün ünlü mobilya ustaları İnegöl Mobilyasfnın gelişimimi anlatırken, İSTAŞ’ tan önce böyleydi ama, İSTAŞ’ tan sonra daha güzel şeyler oldu diyerek sözlerini sürdürmüşlerdir.İşte bu nedenle de İSTAŞ’a bu bölümde geniş yer ayrılmıştır. Umarım okuyanlara ve araştırıcılara yararlı olur.
İnegöllü iş adamları tarafından daha önce kurulan, 04.08.1975 tarihinde de üretimine başlayan ve 1965 yılına kadar da sorunsuzca çalıştırılan Kiremit ve Tuğla Fabrikası, yatırımcılarına kazandıran iyi bir örnek olur. Bu güzel örnekten güç alan İnegöllü işadamları, Ahmet Türkel ve Ahmet Zeki Kalyon’un önderliğinde ‘İnegöl Sanayi Tesisleri ve Ticaret Anonim Şirketi (İSTAŞ) ni, 11.01.1966 tarihinde kurarlar. Tamamen halka açık olan bu şirketin 650 ortağı vardır. Şirket ortaklarının %10’u tüzel kişiliği haizdir. Halkın tasarruflarını değerlendirmek amacıyla 1.050. 000 tl sermaye ile kurulmuştur.
İSTAŞ şirketi ilk iş olarak, İnegöl Ziraat Odası ve İnegöl çiftçilerinin de katılımıyla İSTAŞ SOĞUK HAVA DEPOSU’ nu , 19.04.1967 tarihinde bir merasimle açar. İnegöl’de özel sektörün kurmuş olduğu bu ilk ve tek soğuk hava tesisi, ilk olarak 800 ton meyve, 1500 ton süt ve süt ürünlerinin muhafazası ve sanayinin ihtiyacı olan ‘kalıp buz’ üretimiyle başlar. Kurulduğu yıldan itibaren de ortaklarına kar payı dağıtır.
Kiremit ve tuğla fabrikası ile İSTAŞ Soğuk Hava Deposu’nun ortaklarına her yıl kar payı dağıtması, İnegöllü yatırımcılarda büyük bir memnuniyet oluşturur. Bu memnuniyet üzerine, ikinci bir yatırım için İSTAŞ Yönetimi Yonga Levha (sunta) fabrikası kurulmasına karar verir.
Yonga Levha Ünitesi (Sunta) İnegöl’ün çevresinde bulunan orman varlığının daha verimli bir şekilde değerlendirilmesi için, Yonga Levha Üretim Fabrikası kurulmasına karar verilir.
İSTAŞ’ in II. Kuruluşu olacak bu fabrikayı Alman BÖEHLER firması yapacaktır. 04.09.1969 tarihinde firmayla yapılan anlaşma gereğince, 3.800.000 mark verilecektir. İSTAŞ Şirketi yöneticilerinden Suat Üner, İlhami Bosnalı, Ahmet Kalyon yapılacak olan tesislerin onayını, 04.08.1969 tarihinde Devlet Planlama Dairesi’nden onaylatırlar. Yatırım indirimi, gümrük muafiyeti ve kredi temini teşviklerinden faydalanmak üzere, Ticaret Bakanlığından Teşvik Belgesi alırlar. Zamanın Ticaret Bakanı Ahmet Türkel, tüm kapıların hızla açılabilmesi için gerekenleri yapar.
650 ortaklı halka açık olan İSTAŞ öncülüğünde kurulan bu fabrika, tam kapasite ile, 01.01.1972 tarihinde üretime başlar. 24900 m3 /yıl yonga levha kapasiteli bir tesistir. 42.500.000 TL’ye (1973 fiyatı) mal olur. Bu modern tesislerde 75 işçi ve teknisyen çalışmaya başlar. Standart boyda, 183cm-366cm ve 8 mm, 10 mm, 13mm, 16mm, 19mm, 22mm, 25mm kalınlıklarında kaliteli yonga levha üretir. Mobilya sanayi ve inşaat sektörünün belli başlı kuruluşları, yıllarca İSTAŞ ürünlerini büyük bir beğeniyle kullanırlar.
Yapılan yeni yatırımlar sonucu,1976’dan itibaren de;0.65 mm kalınlığında ceviz, 0,7 mm kalınlığında kayın, 0.8mm kalınlığında meşe ve kavak kaplama üretir.
1976 yılı ikinci yarısından itibaren de, melamin üretim bölümünü devreye alarak melamin üretimine başlar.
Yanmadan ve sudan etkilenmeyen bu malzeme, çok kısa zamanda mobilya sektöründe kullanılmaya başlanır.
İSTAŞ aynı yıl, melaminli suntanın ithal mallı girdisi olan empreyenli kağıdın imalatı için yeni bir tesis daha kurar. Bu ünite de, 1977 yılı sonunda üretime geçer. Böylece melaminli sunta her şeyiyle İSTAŞ tesislerinde üretilmiş olur.
İSTAŞ yapmış olduğu bu yatırımıyla,183 cm eninde, 366 cm boyundaki yonga levhaların üzerinde melamin veya kaplama pres ederek, kaliteli yonga levhasına bir değer daha kazandırır. Melaminli yonga levha beyaz renkli veya desenli üretilir. Kaplamalı yonga levha da İSTAŞ’ ın ürettiği birinci sınıf kaplama ve yonga levhanın birleştirilmesiyle elde edilir.
İSTAŞ’ TA MOBİLYA ÜRETİMİ
İSTAŞ 01 Mayıs 1977 tarihinden itibaren faaliyete geçen mobilya tesislerinde, halk tipinden en lüks tipe kadar her cins ağaç kaplama, melamin kaplama ve aynı şekilde de, Türk ve Avrupa standartlarına uygun mobilya çeşitleri üretir. Halka ve resmi kuruluşlara uygun, ucuz ve kaliteli çeşitleri ile mobilya sanayinde yeni bir çağ açar.
İSTAŞ Mobilya Bölümü’nün kuruluş çalışmalarını biraz daha detaylandırarak anlatılması gerekir. Bu nedenle de, mobilya bölümünün oluşmasında bizzat görev alan duayen ustalarımızdan BURHAN ALICI, kuruluş sürecini şöyle anlatır:
“İSTAŞ, Mart 1974 tarihinde mobilya bölümünü oluşturmaya başlar. Bunun için de, Ortadoğu ve balkanların en büyük mobilya üretim fabrikası olan, Hacettepe Üniversitesi Vakfı’nın sahibi olduğu TEPE Mobilya fabrikasında çalışan Ertuğrul Hoca İSTAŞ fabrikasında da danışman olarak görevlendirilir.
Ertuğrul Hoca da, daha önce öğrencileri de olan Hasan Eke (kaplama). Fazıl Kara (cila), Ethem İnce (masif). Burhan Alıcı (teknik resim), İsmail Çakmak, Sami Kırgan (tabla) ve Erdoğan Çiftel’i (ön maliyet işi) konularında çalıştırmak üzere getirir. Bir ay sonra fabrikayı kuran Alman firması; FarukÇemenli (suntalem). Burhan Alıcı (mobilya), Yusuf Kurt (kereste kaplama), Mahmut Sokullu (sunta), Süleyman Gencay (mobilya), Erdoğan Çiftel’i (ön maliyet işi) Almanya’nın çeşitli mobilya fabrikalarında bilgi ve tecrübe kazanımı için bir ay süreyle Almanya’ ya götürür. Almanya dönüşü mobilya üretimi başlar. Bir yıl sonra da Alman Mayer Usta, İSTAŞ’ın mobilya bölümünün yöneticisi olur.
İlk iş olarak Eczacıbaşı firmasına SELENA markasıyla suntalem hazır mutfak üretilir. Suntalemi İSTAŞ, üç renkte üretmektedir; türkmeşe, rustikmeşe ve beyazdır. Suntalem üretimine çok büyük bir talep olur. İnegöllü mobilyacılar, suntalem ile mobilya yapılabileceğini ‘Selena Mutfak’ üretimiyle anlarlar. Daha önceleri hazır mutfak üretimine önyargıyla yaklaşanlar, hazır mutfak yapımını İSTAŞ’ ta görürler. İSTAŞ çağdaş anlayış ve modern çizgileriyle, İnegöl mobilya üreticilerinin gelişimine katkı sağlar. Hatta burada yetişen usta ve çırakların da önemli bir meslek okulu olur. İSTAŞ mobilya bölümü tam kapasite ile çalışmaya başladığında, 300 kişi ile çalışır. Mobilya bölümünde yemek odası, yatak odası, oturma odası ve kapı üretilir.
Türkiye’ de ilk defa İSTAŞ, 07.07.1980 tarihinde İsviçre’ye mobilya ihracatı gerçekleştirir. Ayrıca üretilen mobilyaların cam bölümleri için Ortakçı Cam Firması çeşitli makineler alarak İSTAŞ’ ın işlerini yapar. İnegöllüler de, yapılan işleri örnek alarak mobilyacılıktaki yeni gelişmeler sağlanır.
Bir de, İSTAŞ’ m Almanya’dan ithal ederek kullandığı mobilya aksesuarlarının Türkiye’de yapılması için Samet Aksesuar ile anlaşma yapılır. Böylece, Ortakçı Cam ‘dan sonra Samet Aksesuar da, İSTAŞ sayesinde mobilya piyasasında adından söz ettiren ikinci firma olur. Bu aksesuarlardan İnegöllü Mobilyacılar da çok yararlanır. İSTAŞ’ ta zamanla kalifiye elemanlar yetişir. Bunlar daha sonra, kendi işyerlerini açarlar. İSTAŞ yapmış olduğu bu değerli hizmetiyle de İnegöl mobilyacılığına en önemli katkıyı sağlamış olur.”
Timpaş
İSTAŞ’ ın ürettiği tüm ürünlerin, yurt içi ve yut dışında daha rahat pazarlanması için, 1978yılında TİMPAŞ adı ile bir şirket kurulur. Bu şirket tekelden satışlar yapar. 1979yılında İstanbul Hilton Oteli’nde düzenlenen MODEHA Mobilya Fuarı’na İnegöl’den sadece İSTAŞ firması katılarak ürünlerini sergiler. Uzun yıllar İnegöl’de ticaret yapan bu firma, devlete büyük oranda katma değer kazandırır.
İSTAŞ’TA 1981 YILINDAN SONRAKİ GELİŞMELER 1970’li yılların sonlarında Türkiye’deki ekonomik koşulların ağırlığı, faiz hadlerin anormal değişmesi, ve ekonomik zorlamalar bazı şirketleri olumsuz yönde etkilemiştir.Bu nedenle İSTAŞ da yeni bir yapılanmaya gitmek zorunda kalmıştır.Nihayet 1981 yılında İSTAŞ ‘ta ortaklık grubu değişmiştir. Bu değişimden sonra yönetim kurulu başkanı olan Memet Yıldız 1982’ den itibaren oluşan değişim ve gelişimleri şöyle anlatır:
“1982-83 yıllarında yatırımlara tekrar devam edilmiştir. Kaplama ünitesi ayda bir milyon 250 bin metrekare üretimle, üç misli kapasiteye çıkartılmıştır. Ayrıca, mobilya üretimi ayda iki bin adet yatak odası takımına, 15 bin adet kapı, üç bin adet sandalye, iki bin 500 adet mutfak takımına, melamin kapasitesi de aylık, 254-300 adet üretime başlamıştır.
Yıllar peşpeşe geçerken, Avrupa’daki yeni teknolojileri Türkiye’ye getirme şansına ilk sahip olan şirketimiz, 1986 tarihinde yatırım maliyeti büyük olan Postforming olayına girmiştir. Postforming radüs olabilen, piyasada bilinen formika cinsinde bir malzemedir. Alınan yonga levha, MDF, ağaç radüslü olarak şekillendikten sonra üzerine yapıştırılan bir nevi formikadır. Postforming, sert darbeli zeminlerde, ıslak ,rutubetli alanlarda, hijyenik yerlerde çok rahat kullanılabilen bir malzeme olarak, modern binaların lüks otellerin yapımında, mutfak tezgahlarında, büro masalarında yerini bulmuştur. 1986′ dan itibaren de bu malzeme ile (laminat) mobilya yapımına başlanır.
Türkiye’de ormanların azalması ve ihtiyaç olan tomruk cinslerin çoğalmasıyla kaliteli mobilya doğramasının ihtiyaç gösterdiği 1980′ li yılların sonlarına doğru, firma entegrasyonuna kereste bölümü de eklenmiştir. Böylece, Afrika’dan çeşitli cinslerde tomruklar ithal edilerek, kaplama ve masifinde bulunmak üzere kereste imalatına başlanmıştır.
1988yılına gelindiğinde Türkiye’nin ilkve tekağaç entegre tesisi yine İSTAŞ’ tır. Yılda 30 bin m3 tomruk ve 25 bin ton odun işleyerek ülkemiz ekonomisine çok büyük katkılar sağlar.
Hammadde ihtiyacının büyük bir bölümünü halen ithalat yoluyla sağlamakta olan İSTAŞ ,entegre bir tesis olduğu için, ürettiği mamullerin büyük kısmını kendi bünyesindeki diğer üretimlerde tüketir. Kalanını ise iç piyasaya sürer.
İnegöl’ ün emek istihdamı açısından büyük önem taşıyan kuruluşlarından biri olan İSTAŞ’ın başlıca mamulleri; tomruk, kereste, mobilya, yonga levha, ahşap kaplama ve yıldız lam dır.
Toplam 700 personelin çalıştığı fabrikada, üretilen mamullerin tamamı yine kuruluşa ait bayilerce pazarlanır. Türkiye geneline yayılan bayiler, aynı zamanda İnegöl adının duyurulması ve tanıtımı açısından önemli bir rol üstlenirler.”
1992 yılında İSTAŞ’ m suntalem (laminat) ile üretmiş olduğu mobilyalar ülke genelinde önemli bir çığır açar. Titiz ve yeniliğe yönelik çalışmalarla üretilen laminat mobilyalara, büyük bir talep olur. Modüler mobilya grupları yanında, modüler mutfak, hazır kapı üretimlerini çeyrek asrı aşan tecrübesi ve modern teknolojisi ile tüketicisine sunar. Bunların yanında melaminli yonga levha, MDF, ahşap kaplama, ahşap kaplı yonga levha, yıldızlam, kenarfalı, kontrplak kereste ve kontratabla gibi üretimini yaptığı ürünleri Türkiye pazarına sunarken, birçok ürünü de Ortadoğu ve Avrupa ülkelerine de ihraç eder.
Laminant mobilyanın ülkemizde yeni kullanılmaya başlamasıyla birlikte, mobilya üretiminde yeni bir dönem de başlamış olur. Laminat mobilyaların hammaddesinin yanmaması çizilmemesi ve kolaylıkla deforme olamaması nedeniyle müşterilerin çok ilgisini çeker.
Laminat ile üretilen mobilyaya ülke genelinde önemli bir talep olur. Artık ülke mobilya tüketicisinin hazır (modüler) mobilyaya yöneldiği görülür. Bu talebin en önemli nedeni ise toplu konut yapımının, 1985’den itibaren hızla artmasıdır. Bu sektörde yapılan projelerde standart üretim yapılmasının istenmesiyle »mobilya sektörü de hızla modüler (hazır) mobilya, hazır mutfak ve hazır kapı üretimine geçiş yapar. İSTAŞ, bu hızlı geçişin de ülkemizin önder kuruluşu olur. İSTAŞ ilçemizdeki tesislerinde üretimini yaptığı hazır mutfaklar ile, 1991-1992 yıllarında hazır mutfak pazarının yüzde %20 sini tek başına üreten çok önemli bir kuruluş haline gelir.
Bu hızlı gelişmenin sebebi. Bursa yolu çıkışında Ocak 1972 tarihinde tam kapasite ile faaliyete geçen entegre tesisi olan SUNTA FABRİKASI’ dır. Yılda 24 900 m3 yonga levha (sunta) üreten bu kuruluş, İnegöl Mobilyacılığının can damarı olur.
İSTAŞ kurulduğunda, 650 ortaklı anonim şirkettir. Ayrıca İSTAŞ, ekonomi çevrelerinde Türkiye’nin çokortaklı halka açıkilkanonim şirketi olarak kabul edilir.
Mobilya sanayi ve inşaat sektörünün önemli kuruluşları, İSTAŞ ürünlerini kullanır. İnegöl’ de mobilya üretiminde 1972 tarihinden itibaren İSTAŞ sunta kullanılmaya başlanır. Bütün bu gelişmeler sonucu, 1972 yılı sonu itibariyle mobilya üreticilerinin sayısı, 240’a, 1975 yılında ise 364’e yükselir.
İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın 1975 yılında yapmış olduğu tespitlere göre, 564.000.000 TL olan Sanayi gelirinin, 420.000.000TL’ lik bölümünü, mobilyacılıktan elde edilen gelirler oluşturur. Görüldüğü gibi o yıllarda, İnegöl endüstri ve ticaretinin çok önemli bir kısmı mobilya sektörü tarafından gerçekleştirilmiştir.
Ülkemizin bu önemli tesisinin İnegöl’ de kurulması ve üretiminin çeşitlenerek yine İnegöl’ den ihraç edilmesi, İnegöl mobilya üreticilerinin ufkunu açar. Türkiye ve dünya pazarlarında gurur kaynağı olur. İSTAŞ, 1998 yılında kapanana kadar tam 26 yıl İnegöl’ e katma değer sağlar.
İSTAŞ’ ı bu kadar önemsememiz; hem İnegöl mobilyacılığına açtığı ufuk, hem de İnegöl sanayisine yapmış olduğu öncü katkıları nedeniyledir. Türkiye’nin ilk ilçe Organize Sanayi Bölgesi’ nin 28.12.1973 yılında, İnegöl’de kurulmasına karar verilmesinde dahi, İSTAŞ ve bağlı kuruluşlarının çok büyük payı olmuştur.
1950’li yıllardan itibaren dışarıya göç veren bir kent, 1970’li yıllardan başlayarak dışarıdan göç alan bir şehir haline dönüşmüşse eğer, İSTAŞ ve bağlı kuruluşlarının çok büyük faydaları olmuştur.
İşte bunun için bu konu ile ilgisi olanlar derler ki; İnegöl’de mobilya sanayi, İSTAŞ’dan önce ve İSTAŞ’tan sonra diye İki ana bölümde tasnif edilerek anlatılmalıdır.
İSTAŞ tüm üniteleriyle ,1998 yılında üretimine son verir. Bugün İSTAŞ A.Ş. ortaklarına halen kar payı dağıtmaya devam etmektedir.
İSTAŞ’IN DÜNÜ BUGÜNÜ
İnegöl mobilyasının gelişimini İSTAŞ’ın kurucularından Ahmet Zeki Kalyon şöyle anlatır:
“Şimdi mobilya sanayisi olan İnegöl’ de o zaman üç mobilyacı vardı. İnegöl sanayiye şirketleşmeye soğuk bakıyordu. Çünkü daha önce bir kiremit fabrikası kurulmuş, başaramamışlar. Bu girişimcilerin moralini bozmuş. Biz bir soğuk hava deposu kurduk. Sermayi toplamakta da bu nedenle çok güçlük çektik. Fakat çok güzel işlettik. İnegöllüye itimat geldi. Sonra Ahmet TÜRKEL Ticaret Bakanı oldu. Biz İnegöl’de nasıl bir fabrika kurarız diye düşünüyoruz. Önce tekstil konusunu araştırdık. Sonra sunta denilen yonga levha fabrikası çok cazip geldi. Türkiye’de üretim yapan Kartal Sunta diye bir fabrika vardı. Bizi fabrikaya sokmadılar. Yurtdışında araştırmaya başladık.
Biz fabrikaları Avrupa’da gördük. Çok zoruma gitmişti. Bize sanayi olarak neyiniz var diyorlar ‘Soğuk hava depomuz var’ diyoruz. Tabii durum tuhaf. Fakat yıkılmadık. Bu arada bizimle beraber iki şirket daha kuruldu Türkiye’de. Birisi Demirel’in kardeşi Şevket DEMİREL. Bir de bugün İstanbul Belediye Başkanı TOPBAŞ. Neyse sonuçta bütün engellemelere rağmen, İSTAŞ A.Ş. adıyla Türkiye’nin dördüncü yonga levha fabrikasından birini İnegöl’de kurduk. Böylece şimdiki mobilya sektörünün temeli atılmış oldu.”
İnegöl’lüler bu fabrikaya sahip çıktılar, maddi manevi destekleriyle zamanla fabrika çok gelişti. Değişik yatırımlar yapıldı bu fabrika sayesinde İnegöl ekonomisi de gelişmiş oldu.
Ahmet Zeki KALYON
25.05.1927 tarihinde Mudanya’ da doğar. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni 1949 yılında tamamlar. İnegöl’ün ilk ve tek eczacısı Ali Reşit Eralp’ın 1949yılında vefatı nedeniyle Eralp ailesinin isteği üzerine ,1952’de İnegöl’e gelir. 1955’te Eralp’in Eczanesi’ni devralır. Başarılı çalışmalarıyla dikkat çeken Ahmet Zeki Kalyon, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı olarak, 21.08.1964-14.12.1972 tarihleri arasında sekiz yıl dört ay aralıksız görev yaparak, o güne kadar en uzun süreyle görev yapan ilk kişi olur. Daha sonra, İnegöl Sanayi Tesisleri Anonim Şirketi (İSTAŞ)’m kurucuları arasında yer alır. Bu şirket; 19.04.1967 tarihinde İSTAŞ Soğuk Hava Tesisleri’ni işletmeye açar. 01.01.1972 tarihinde İSTAŞ Yonga Levha Fabrikası açılır. 1972 yılında Kimya Endüstri Ticaret A.Ş. (KENTAŞ), 1978yılında İSTAŞ Mobilya Ünitesi kurulur. Tam 32 yıl yönetici ve hatırı sayılır bir hissedar olarak, İnegöl Sanayisinin kurulmasında elini taşın altına koyarak öncülük eder. 2018 yılı itibariyle hala İSTAŞ hissedarıdır.
İSTAŞ’IN İNEGÖL MOBİLYASINA KATKILARI
Nakliyeciler uzun yıllar İnegöl Mobilyası’nı yurdun her köşesine hasarsız ve zayiatsız taşıdılar. Onlar da zamanla, mobilyanın alıcısına en iyi şekilde nasıl ulaştırılabileceğini öğrendiler.
İSTAŞ, Türkiye’nin en iyi mobilya camcısı olan Ortakçı Cam’ı yetiştirdi. Bunlar hep İnegöl Mobilyası’nın yanı başında oldu.
En önemlisi de İnegöl’ün Ahmet Türkel’ e sahip olmasaydı. Bu gün İnegöl ekonomisi incelendiğinde, kalkınma hedeflerinin altından daima Ahmet Türkel çıkar.
İnegöl mobilyacısı ve çalışanları daima İSTAŞ’ı örnek almıştır. Eğer bu önemli örnek yanı başında olmasaydı, İnegöl mobilyacısı da maalesef yoktu.
Bu nedenle İSTAŞ’ın İnegöl’e katkısı çok büyüktür. İSTAŞ’a gelen ustalar İnegöllülere cam delmesini, cam işlemesini, pres nedir, freze nedir bir firmanın içinde malzeme nasıl taşınır, ham madde nasıl nakledilir bunun gibi modern öğretiler, İSTAŞ’ta görüldü ve öğrenildi. İSTAŞ’ın İnegöl mobilyacısına yapmış olduğu bilgi, görgü ve teknoloji bilgisi sayesinde İnegöllü üreticiler üç nesil bir arada çalışır oldu.
İSTAŞ tesislerinde 700 de fazla işçi çalıştırarak, 1965’den itibaren hızla artan dışarıya göçün de durmasına yardım etmiştir. Mobilyanın ham maddesi olan sunta, kaplama çeşitleri gibi malzemeyi İnegöl mobilyacısı her zaman elinin altında kolayca bulabilmiştir İSTAŞ sayesinde.
Burhan ALICI
1949 yılında Ankara’da doğdu. Erkek Sanat Enstitüsü Ağaç işleri bölümünden mezun olur. Ankara Teknik Resim Bölümü’nden 7 969 yılında bitirir. Daha sonra ek sınavlar vererek Teknik Öğretmen unvanını alır.
1969 yılında Hacettepe Üniversitesi Vakfının kuruluşu olan Tepe Mobilya Fabrikasında işe başlar. Daha sonra, İSTAŞ fabrikasına çalışmak üzere İnegöl’e gelir. Bir ay sonra fabrikayı kuran Alman firması Burhan Alıcı ‘yı, Köln şehrindeki bir fabrikada teknik resim kursundan yararlanması amacıyla Almanya’ya görür. Daha sonra, İSTAŞ’ daki işlerinin başına döner. 1981 yılında, İnegöl’de kurulan NURHAŞ A.Ş. ‘nin daveti üzerine İSTAŞ’tan ayrılır.
İSTAŞ’tan edindiği bilgi ve tecrübelerini NURHAS’a aktarır. NURHAS, İSTAŞ’tan sonra İnegöl mobilyacısının kolektif üretim alanında bilgi ve tecrübeler edindiği ikinci okul olur. 1990 yılın kadarda, NURHAS’ta çalışır.Daha sonra, kendine ait bir işyeri açarak bilgi ve tecrübelerini genç mobilya üreticilerine aktarır.
NURHAS MOBİLYA
1974 yılında Ahmet Selvioğlu birkaç arkadaşıyla birlikte. Has mobilya adıyla bir mobilya imalathanesi açarlar. O yıllarda daha çokformikalı mobilya üretilmektedir. 1976 yılı başından itibaren de Ali Kemal Tuna, Ahmet Selvioğlu ve Hamit Ersoy, Yıldırım Mobilya adıyla Büyük Sanayi Şirin Sokak no: 15’te bir komandit şirket kurarlar. İlk yıllar mobilya imalatı yapılır. Daha sonra, kaplama ve mobilya üretim malzemeleri satışı da birlikte yapılmaya başlanır. 1980 yılı başından itibaren şirketi büyütme çalışması sonucu, İnegöl’ün İSTAŞ’tan sonra ikinci çok ortaklı mobilya şirketi NURHAS A.Ş kurulur. Yapılan mobilyalar Şirin Sokak no: 15’te bulunan teşhir mağazasında satışa sunulur. Üretim ise, Büyük Sanayi Uçkun Sokak No: 14’te yapılır.
NURHAS A.Ş Organize Sanayi Bölgesi’nde
Organize Sanayi Bölgesi’nde , mobilyacılar İçin oluşturulan 10.000 metrekarelik dört parselden birisini, 1986 yılında Nurhas A.Ş alır. Kısa süre içinde yatırımını tamamlar. 4000 metrekare kapalı alanı olan fabrikada, yeni makineler ve yeni çizimlerle mobilya üretimine geçilir. Daha önce küçük atölyelerde yapılan imalat geniş ve büyük fabrikaya taşınır. Yüzlerce işçi çalışarak seri üretimle daha çok mobilya üretimi gerçekleştirilir. Nurhas A.Ş, 1977 yılında mobilya üretimine başlayan İSTAŞ’tan sonra, 1987 yılı başından itibaren mobilya seri üretimini gerçekleştiren ikinci kuruluş olur. İSTAŞ’da olduğu gibi, bu kuruluşta da çalışan işçiler modern anlamda mobilya üretimini Nurhas’da öğrenir.” Mobilya fabrikası” düşüncesi İnegöl mobilyacılığında oluşmaya başlar.
Daha önceleri beş-on kişiyle çalışan mobilya üretim atölyeleri, daha fazla üretim yapma düşüncesiyle birkaç mobilyacı birleşerek şirket kurmaya başlarlar. Nurhas’ın açmış olduğu ufuk sayesinde birleşmeler çoğalır.
İSTAŞ fabrikası entegre bir tesistir. İSTAŞ’da sunta, kereste, kaplama, mobilya vs üretimi yapılırken Nurhas’da sadece mobilya üretimi yapıldığından, İnegöl mobilyacılarına önemli bir örnek olur. Sadece mobilya üreten yapısıyla İnegöl’ün Çok ortaklı ilk oluşumu Nurhas A.Ş olmuştur.
NURHAS A.Ş İHRACAT
“Nurhas ilk yıllar, üretiminin büyük bölümünü yurtiçine pazarlar. İlk ihracatını da ,1980 de Ürdün’e gerçekleştirir. Daha sonrada Arabistan’a ihracat yapmaya başlar. O zamanlar Arabistan’da mobilya mağazacılığı pek yaygın değildir. Şehrin kenarında belirlenen bir yerde, yerlere serilen naylonların üzerine mobilyalarımızı yerleştirirdik.
İkindiden sonra Arap müşteriler gelir domates, biber satışı gibi mobilyaları satardık. Bin bir güçlükle mobilyalar satılırdı. Sonraki yıllarda yavaş yavaş mağazalar açılmaya başladı. Onlara mobilyaları vermeye başladık. İlk yıllarda İnegöllüler, zahmetli sunumlarla Araplara çok mobilya satmışlardır. Yıllar ilerledikçe Kuveyt’e de ihracat yapmaya başlandı. Sonraki yıllarda da Yunanistan, Atina ve Selanik’e ihracat yapılmaya başlandı.”
NURHAS A.Ş. olarak ilk fuara katılım, 1988 yılında eski sebze halinde düzenlenen fuara olmuştur. Bu fuar Özkan Güriş ve Ali Kemal Tuna’nın sorumluluğu çerçevesinde hazırlanmıştır. Nurhas bu fuarda “Jüri Özel ödülü” alır. Nurhas, İnegöl’de daha sonra düzenlenen fuarlara da katılır. 1989’da ürünlerini sergiler. Nurhas A.Ş ayrıca İstanbul, Ankara, Samsun, Gemlik ve Beşinci satış mağazasını da, Yıldırım (Bursa)’da, 4 Kasım 1996 tarihinde açar.
Ahmet SELVİOĞLU
04.04.1955 tarihinde İnegöl’de doğar. İlk ve orta okulu İnegöl’de, okuduktan sonra Bursa İmam Hatip Lisesinden 7 973 yılında mezun olur. Ayrıca İnegöl Lisesi son sınıfında bir yıl daha okuduktan sonra ikinci bir lise diploması alır. Bursa iktisadi ve idari bilimler fakültesinden 1980yılında mezun olur.
1974 yılında açmış oldukları Erkam Mobilya imalathanesinde işlerine devam eder. 1976 tarihinde Ali Kemal Tuna ve Hamit Ersoy ile birlikte Yıldırım Mobilya firmasını kurarak hem mobilya üretimi hem de mobilya üretiminde kullanılan, sunta, kaplama, boya, tutkal vs malzemelerinin satışını yaparlar.
Bir süre sonra şirketi çok ortaklı anonim şirket haline getirerek adını da Nurhas A.Ş olarak değiştirirler. Uzun yıllar bu şirketin yönetiminde çeşitli görevler alır.
2011’de sanayiden çekilir. Ahmet Selvioğlu hayatını emekli mobilyacı olarak sürdürmektedir.
Nurhas A.Ş.’nin kuruluşunu ve gelişimini Ali Kemal Tuna şöyle anlatır:
“Önce, üç arkadaş olarak bir komandit şirketi kurduk. Daha sonrada A.Ş.’ye dönüştürdük. Burada yemek odası, yatak odası koltuk üretimi yapılırdı. Ben mobilyacılığa ,1974’te başladım ama şirketi 1976 da kurduk, çok ortaklı bir şirketti. 1986′ da Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yere daha fazla büyümek için geçtik. Çünkü o yıllar,çok güzel mobilya pazarı vardı. Mobilya konusunda büyümek istedik.Talep bizi büyümeye yönlendirdi.
Yeni yerimizde, 4000 metrekare kapalı alan oluşturduk. Makineleri da Almanya’dan ithal ettik. Almanya’dan getirilen makinelerden İnegöl’de pek yoktu, ilk ihracatımızı da, 1980’li yılların başlarında Ürdün’e yaptık .Daha sonra Arabistan, Mısır, Yunanistan derken devam ettik .Yurt içinde ise en çok mobilyayı İstanbul’a gönderdik. 1984 – 1993 tarihleri arasında Bursa’da düzenlenen Mobilya Dekorasyon Fuarlarının bir çoğuna katıldık.
1988 yılında eski sebze halinde düzenlenen fuar organizasyonu Özkan Güriş ile birlikte yaptık. Dört kategoride yarışma yapıldı. Nurhas’ta ödüllendirildi. Nurhas Anonim Şirketi İnegöl mobilyacılığında daima önder olmaya çalıştı.
Yıllarca İnegöl’e yetişmiş eleman kazandırdı. Ben Nurhas şirketinden 2002 yılında ayrılarak emeklilik hayatına başlamış oldum.”
Ali Kemal TUNA
1952 yılında Trabzon’un Yomra ilçesinde doğdu. Mobilya sanayii konusunda uzun bir araştırma ve inceleme yapan Tuna, Türkiye’nin mobilya üretimi konusunda önemli merkezlerinden biri konumunda olan Bursa’nın İnegöl ilçesinde, 1978 yılında Nurhas Mobilya Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ni bir kaç arkadaşıyla birlikte kurar. Uzun yıllar bu şirketin Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü olarak çalışır.
İnegöl mobilyacılığına yeni bir anlayış ve çağdaş bir görüş kazandırılmasında öncü olur. Nurhas A.Ş.’ni birçok mobilyacının yetişmesi için meslek okulu haline getirir. İnegöl’e çok sayıda mobilya ustası yetişmesi sağlanır. Nurhas, İnegöl ekonomisine önemli katkılar sağlar. İnegöl mobilyacılığına örnek bir kuruluş olur. Ali Kemal Tuna 25 yıl çalıştıktan sonra 2002’de Nurhas’tan ayrılır. Evli ve 4 çocuk babasıdır.
ÇİLEK
İnegöl’ün ve Türkiye’nin gururu, dünya markası Çilek Mobilya’nın kuruluş ve marka olma serüvenini, Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Çilek şöyle anlatır:
“Üç kardeş olarak hepimizin tecrübeleri vardı ve bu tecrübelerimizi birleştirerek, mobilya işine yansıttık. Mobilya sektöründe alanımızı belirleyip yeni bir firma kurma, yeni bir marka oluşturma arzumuz vardı. Ancak bizden önce, mobilya sektörü dünyasında güçlü şirketler ve tanınmış önemli markalar da vardı. Bunların arasından ne yaparak sıyrılıp, büyümenin zincirlerini kırabiliriz diye çok düşündük. O zamanlarda mobilyacılar; adı mobilya olan her şeyi imal edip satıyorlardı. Dünya mobilyacıları çocuk ve genç odaları da imal ediyorlardı ancak modeller, düz ve sade, hepsi aynı renkte, heyecansız mobilyalardı.
Bundan 22 yıl önce, Türkiye’nin genç nüfusunun yüzde ellisini 0-24 yaş olduğu basında yazılmıştı.
Yine aynı dönemde basında, çocukların markaya olan etkisinden bahsediliyordu. Yani anne ve babaların marka tercihlerinde çocukların oynadığı rollerden bahsediliyordu.
Madem Türkiye’de bu kadar genç nüfus var, madem çocuklar markaları bu kadar çok etkiliyor, o zaman direk çocuklara yönelik bir marka oluşturalım dedik. Çocuklara yönelik mobilya yapıp, onların odalarına sahip çıkalım dedik. Bunu yaparken de, sadece odalarına mobilya değil, mobilyadan da öte aksesuarlarını, halısını perdesini, lambasını, sandalyesini, cibinliği bütün olarak düşünelim ve bir oda sunalım, böylece orada da farklı olalım konuda uzman bir marka olalım istedik.
Tam 22 yıl önce böyle bir konumlama yaptık. Dolayısıyla işin en başındayken hedefimizi belirlemiştik.
Soyadımızı marka haline getirmeyi başlangıçta düşünmemiştik. Fakat hep bilimsel hareket ettik; daha işin başında ciddi bir araştırma yaptırıp, Çilek kelimesinin uygun bir marka olup olmayacağını anketlerle belirledik. Çok sayıda insan olumlu cevap verince, soyadımızı marka yaptık. ÇİLEK Logosu da Ali Taran tarafından tasarlandı. Hedef kitlesine uygun olan iyi bir marka adı, zaferin yarısını peşin kazanmak gibidir.
Çocukların ve gençlerin hayallerine daha fazla yaşam alanı açmak; işte bizim uzmanlık alanımız. “Her çocuğun ve her gencin dünyası ayrı, hayalleri farklı” düşüncesinden hareketle 1995’te yola çıktığımız mobilya üretiminde, hayallerin yaşam bulacağı stil işi tasarımlara odaklandık. Kendi yaşları, ilgi alanları ve tarzlarına hitap eden odalar tasarlayarak, onlarla hep ortak noktada buluştuk.
Böylece hayallerinden esinlenerek, kendilerini yeniden keşfedecekleri odalarla hepsini ayrı ayrı mutlu etmeyi başardık.
Fakat yaptığımız araştırmalar bebek ve genç mobilyasının toplam mobilya pazarı içindeki payının %5 dolayında olduğunu gösteriyordu. O halde hem bu mini pazar içinde çok albenili olmak; hem de milli pazarla yetinmeyip dünyaya açılmak zorundaydık.
Çilek, ulusallık ve küreselliği aynı anda deneyip başaran çok özel bir vakadır. İlk yıllarda, kapanan İstaş Fabrikası’nı makine ve ekipmanları ile birlikte kiraladık. Kiralama sayesinde elde olan kapitalimizi, makine ve ekipmanımıza ve işletme sermayesine ayırdık. Bu sayede daha iyi makinelerle, daha iyi şartlarla yüksek kapasitede ürün yapabildik. Burada altı yıl kaldık. 2000 yılında da, Kurşunlu’da yapmış olduğumuz kendi işyerimize taşındık. Gerek İnegöl’de ve gerekse Kurşunlu’daki işyerlerimizde klasik mobilya üretiminden farklı bir üretimimiz olduğu için öncelikle, İnegöl Meslek Yüksek Okulu Mobilya Dekorasyon bölümü mezunlarını işe alıyorduk.
Yurt içinde İlk defa, 06.09.1995 tarihinde Eski Perşembe Pazarı’nda düzenlenen İnegöl Mobilya Fuarına katıldık.1996 yılında da, daha bir yaşındayken profesyonellerin katıldığı ünlü uluslararası fuarlara katılmaya başladık. “Aynı fuara en az üç yıl katılma” gibi bir ilkemiz oldu. Bu fuarlar ilk zamanlar hiç işe yaramıyor gibi gözükse de, sonuç alabilmek için mutlaka katılmaya devam ettik.
Görünür olmak, sahneyi terk etmiyor olmak önemliydi. Sonuçta 71 ülkeyi ve 3 milyondan fazla çocuğu çilek odası ile tanıştırdık.
İnegöl’de ilk defa modüler mobilya seri üretimi İstaş tarafından yapılmıştır. Çilek 1995 yılında, Istaş’tan sonra İnegöl mobilya sanayisinde modüler mobilya yapan ikinci kuruluştur. Ayrıca Çilek mobilya, üretimi, pazarlaması, satın alması, ihracat ve muhasebesi ile İnegöl’de farklı bir ekol ile her zaman bir okul olmuştur.
Biz yaklaşık 15 yıldır kesintisiz iki vardiya :. Son dönemde Çilek ürünlerine artan talepleri karşılamak için üç vardiya sistemine döndük ve mavi yakalı personel sayımızı yaklaşık %20 oranında artırdık. Aslında Çilek olarak tüm çocukların düşlerini gerçeğe çevirmek için gece gündüz çalıştığımızı söylesek yanılmayız. Bugün Çilek, beş kıtada 71 ülkede 500’ü aşkın satış noktasına, 2000 çalışana ve 60.000 metrekare satış alanına sahiptir.
Çilek olarak, 2017 yılının ilk on ayında pozitif bir büyüme sergileyerek yıl sonu hedefimizi tutturacağımızı öngörüyoruz. On aylık süreçte yurtiçinde 35, yurtdışında ise 55 yeni mağaza açıp %39 oranında bir büyüme gerçekleştirmenin gururuyla 2023 yılı hedeflerimize emin adımlarla yürüyor, gelecek altı yıl içinde satış noktamızın beş yüzden 1000’in üzerine çıkarmayı, iç ve dış pazarda daha da büyümeyi hedefliyoruz. Aynı zamanda 2023 yılına kadar özellikle Güney Amerika, Afrika ve Asya Pasifik gibi bölgelerde yeni ülkelere gitmek ve yüzlerce mağaza açmak için çalışıyoruz. Lâkin biz, üretime ilk defa İnegöl’de başladık ve bu verimli ve bereketli topraklarda yatırımlarımızı yaptık, burada da devam edeceğiz. Çünkü İnegöl müteşebbis ve inovatif ruha sahip bir şehirdir. Dünyanın mobilya başkenti olmaması için hiçbir sebep yoktur. İnegöl’deki tüm yerel yöneticiler ve işletme sahipleri uzun yıllardan beri yılmadan ve kesintiye uğratmadan İnegöl mobilyasının daha ileri teknoloji, hammadde ve pazar olanaklarına kavuşması için çalışmaktadır. Bu çaba günümüzde meyvelerini vermiştir. İnegöl gelecekte “Dünya Mobilya Başkenti” olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Günümüzde tüm mobilya merkezleri tarafından gıpta ile izlenmektedir.
STAR ORMAN ÜRÜNLERİ SAN. TİC. A.Ş. (STARWOOD)
STARWOOD A.Ş. KURULUŞU
“1990 yılı başlarında İdareci pozisyonundakiler ve mühendisler Dünya literatürünü takip ederek, teknolojinin devamlı değişmesi nedeniyle zamanla ilerlemeleri görmek için hükümet politikasından da esinlenerek, yabancı ortaklık kurmanın ülkemize menfaat getireceğini, şans tanıyacağını düşünerek, yabancı ortaklık kurmaya karar verirler. Yapılan araştırmalar sonunda İsviçre Grubu Infore Inwerst AG firmasıyla %50 – %50 ortaklık kurulur. İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nde 190 dönüm arazi üzerine Ortadoğu Balkanlar ve Avrupa’nın tam entegre tesisi olan 100 bin m2 kapalı alanda
imalatının %75’i ihracata dönük olmak üzeregünlük üretimi 250 metreküp kontrplak, 50 metreküp kontratabla, 350 metreküp kereste, 600 metreküp yonga levha üreten büyük bir işletme faaliyete geçer.
1990 yılında Star A.Ş.’ nin kurulmasıyla, kontrplak, kontratabla ve kereste üretimine geçilir, bir taraftan da sunta ve melamin tesisleri montajı da devam eder. Proje 1994 yılı olarak planlamasına rağmen 1991 yılının ikinci altı aylık döneminde tamamlanacaktır. Yatırım değeri 55 milyon dolar olan yeni tesiste 1500 kişi çalışacaktır.”
1990 yılında Organize Sanayi Bölgesi’nde Ortadoğu, Balkanlar ve Avrupa’nın tam entegre tesisi olarak kurulan Starwood ,164 m2‘si kapalı olmak üzere 190 m2 alan üzerinde 1992’den itibaren de; kontrplak, kontratabla ve kereste üretimi ile işe başlar. 2003 yılında da, İstanbul Sanayi Odası’nın en büyük 500 sanayi kuruluşu sıralamasında, 121. Sırada yer alarak büyük bir başarıya imza atan firma, kendi alanında da birinci durumdadır.
Yüz bin kişinin yaşadığı yerleşim alanının elektrik ihtiyacını karşılayacak güçte elektrik tribünlerine sahip olan firma, kendi elektriğini kendi üreten ülkemizin nadir kuruluşlarından da biridir.
2000 yılına kadar üretiminin büyük bir bölümünü iç piyasaya veren firma, 2002’de üretiminin %10’unu, 2003 yılında da %19’unu Irak, Yunanistan, Bulgaristan, Azerbaycan, Gürcistan ve İran gibi komşu ülkelere ihraç eder.
Ana felsefesini ‘Önce ve daima kalite’ olarak belirleyen firma, 2004 yılında günlük 500 m3 olan üretim kapasitesini yapacağı yeni tesisiyle 3000m3 kapasitesine çıkarak Avrupa’nın sayılı firmaları arasına girmeyi, böylece Avrupa ve Afrika ülkelerinin de bir kısmına ihracat yapmayı amaçlamaktadır.
Starwood, müşterileriyle yakın iletişime çok önem verir. Ürünlerinin renk ve model seçimini uluslararası fuarlara katılan diğer firmaların ön görüleri ve talepleri sonucu şekillendirerek piyasayı daha yakından izleme imkânı elde eder.
Starwood’ un çok önemli bir özelliği de; kendi personelini kendi yetiştirmesidir. Bu sebeple Starwood, meslek okulu olma özelliği de taşımaktadır.
İnegöl’ün Ünlü işodomı Mehmet Yıldız 7 ve yoşom öyküsünü gençlere ve genç işadamlarına örnek olması amacıyla sunuyorum.
25.06.1942 tarihinde Samsun’un Bafra ilçesinde dünyaya gelir. İlkokulu Bafra Gazi İlkokulu’nda okuduktan sonra Bafra Ortaokulu ve Samsun Ticaret Lisesi’ni bitirir. Üniversite öğrenimini de İstanbul İktisat Akademisi’nde tamamlar.
ve orta öğrenim süresince ailesi yanında çeşitli işlerde çalışır. Akademi öğrenimi süresince de İstanbul’da çok değişik işlerde çalışarak para kazanmanın acı ve tatlı anılarını yaşar. 1962-1964 yılları arasında Gaziantep’te yedek subay olarak askerliğini yapar.
Daha önceleri bayisi olarak ürünlerini pazarladığı İnegöl’de Kurulu bulunan İSTAŞ A.Ş’nin %50’den fazla hissesini 1981 yılında satın alarak sanayiciliğe başlar. Birkaç yıl içinde İSTAŞ Anonim Şirketi ürünleri her yerde aranır konuma gelir. 1993 yılında İnegöl’de14.7 69.964.000 Tl ile en fazla kurumlar vergisi ödeyen şirket olur.
Bir taraftan da 1990 yılında, İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nde Ortadoğu ve Balkanların en büyük ve tam entegre fabrikası olan Starwood’u %50-50 hisse dağılımıyla kurarlar. Fabrika 1992 yılından itibaren de üretime başlar. 3-4 yıl sonra da Starwood’un tamamını satın alır.
1998 yılında İSTAŞ A.Ş. üretimini sonlandırdıktan sonra, emeğini ve olanca gücünü Starwood Anonim Şirketi’ne ayırır. Çok kısa süre içinde bu fabrikayı Türkiye’nin yıldızı yapar.2003 yılında İstanbul Sanayi Odası’nın yapmış olduğu en büyük 500 sanayi kuruluşu sıralamasında 121. sırada yerini alır.
Mehmet Yıldız hangi işi yaparsa yapsın yaptığı işi beğenmeyen, daha iyisini yapamaz mıyım diye düşünen bir yaradılışa sahiptir. Bugün 75 yaşında olmasına rağmen yorulmadığını bunu da, “Benim annem bana çok iyi bakmış. Dedem istedi diye üç yaşıma kadar annem bahçede sepet taşırken bile beni emzirmiş” diye espriyle anlatır.
Mehmet Yıldız, özellikle eğitime olağanüstü önem verir. Bu nedenle İnegöl’de iki tane ilk ve orta öğretim okulunu yaptırarak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışlar. En son olarak da, içinde özellikle birden çok mesleki okulların bulunduğu ve çok sayıda öğrencinin eğitim görebileceği Hacı Sevim Yıldız Eğitim Kampüsü’nü yaptırarak 2015 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı’na devreder.
Mehmet Yıldız’ın spor hariç her türlü hayır hasenat işlerine günül kapısı ardına kadar açıktır. Hatta bu konuda “Verin ki Allah size daha çok versin” diye de çevresindeki dostlarına öneride bulunur.
Yaptığı yardımlar konusunda; nerede, ne zaman, ne kadar ve kime verdiğini de o gün unutacak kadar gönül terbiyesine sahiptir. En son olarak da geçmişine, atasına olan sevgi bağının bir örneğini oluşturan İstanbul Sultanahmet Cami’nin restorasyonu ve çevre düzenlemesi çalışmalarının tüm masraflarını üstlenerek, Allah’a olan gönül bağını güçlendirir.
Gençlere de şöyle tavsiyede bulunur: “Kendi imkânlarıyla ne kadar yapabilirlerse hayır yapsınlar, ne miktarda yaparlarsa yapsınlar, servetleri azalmaz. Aksine Allah, daha fazlasını muhakkak verir. Ne zaman verir, tabi onu da Allah bilir.”
Kendini yapmış olduğu işe yoğunlaştırdığından ayrıca boş vakti kalmaz. Sadece evine ve çocuklarına vakit ayırabilir. En büyük hobisi, torunlarıyla olabildiğince vakit geçirmektir. Tek başına seyahat edip alışveriş yapabilecek kadar İngilizce anlar ve konuşur. Evli bir erkek, iki kız babası ve iki erkek, dört kız torun sahibidir.
Mehmet YILDIZ
25.06.1942 tarihinde Samsun’un Bafra ilçesinde dünyaya gelir. İlkokulu Bafra Gazi Ilkokulu’nda okuduktan sonra Bafra Ortaokulu ve Samsun Ticaret Lisesi’ni bitirir. Üniversite öğrenimini de İstanbul İktisat Akademisi’nde tamamlar. 1981 yılında İSTAŞ A.Ş. ni satın alarak sanayiciliğe başlar. 1990yılında da,İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nde Ortadoğu ve Balkanların en büyük ve tam entegre Starwood A.Ş. fabrika sini kurar. Mehmet Yıldız, eğitime olağanüstü önem verir. Bu nedenle İnegöl’de iki tane ilk ve orta öğretim okulunu yaptırarak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışlar. Son olarak da, içinde birden çok mesleki okul bulunan ve çok sayıda öğrencinin eğitim görebileceği Hacı Sevim Yıldız Eğitim Kampüsü’nü yaptırarak2015yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na devreder.
Mehmet Yıldız’ın en büyük hobisi, torunlarıyla olabildiğince vakit geçirmektir. Tek başına seyahat edip alışveriş yapabilecek kadar İngilizce anlar ve konuşur. Evli bir erkek, iki kız babası ve iki erkek,dört kız torunu sahibidir.
SÜLEKLER
Sülekler, 1973’de Kerestecilik yapmaya başlarlar. 1975’de Salih Sülek askerden gelir. Keresteciliğe devam ederler.1978’de Salih Sülek evlenir ve ayrılarak kendi işini kurar. Fason kereste kestirerek kereste ticareti ile işe başlar. 1981 yılından itibaren de, yeni Sanayi Beşinci Sokak’ta kaplama iş yapmaya başlarlar. Daha çok toptan kaplama satışı yaparlar.
Kardeşler bir araya gelerek 1987 yılında, Sülekler Anonim Şirketi kurulur. Daha önce Kerestecilik yaptıkları İbrahim Şenbel Sokak’taki işyeri, mobilya satış mağazasına çevrilir. Daha sonra, kaplama işinin hızlı yükselişi nedeniyle de,mobilyacılığı sonlandırarak kaplama üretimi alanına yönelinir.
1993 yılında,İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’nin girişinde, Sülekler Anonim Şirketi olarak kaplama fabrikası kurulur. 1993 yılında İnegöl’de;13-14 kaplama kesen fabrika vardır. Sülekler Anonim Şirketi sondan ikinci fabrikadır. Son olarak da Severler Kaplama Fabrikası kurulur. Bugün ise; en son kurulan iki fabrika üretime devam etmektedir. Diğerleri zamanla kapanır.
Türkiye’de 1990’lı yılların sonlarında, çeşitli ağaçlardan kaplama üreten 27-28 fabrika vardır. Lâkin SÜLEKLER, çok çeşit ağaç türünden kaplama üreten, diğer ülkelerdeki kaplama üretim fabrikalarıyla diyaloga girerek onların kalitesini yakalayan, çok önemli bir fabrika olur. Bugün dünyanın en iyi kerestesini ve en iyi kaplamasını Sülekler üretir. Üretilen ürünlerin %80’i ihraç edilir. Sülekler’de Dünyanın en modern kurutma makineleri, kaplama ve kereste kesim makineleriyle üretim yapılır.
Fabrikada, 20.000 m2 kapalı, 20.000 m2 açık alanda üretim yapılır. Ayrıca gelece yatırım amacıyla da, II.OSB’de Büyük bir fabrika yeri satın alınır. Bugün ülkemizde, bu işi layıkıyla yapan dört-beş firma vardır. Sülekler A.Ş. bunların içinde de lider bir Türkiye kuruluşudur. İşlerin çok hızlı olduğu zamanlar, 90-95 kişi çalışır. Yurtdışında İran da büyük bir satış noktası, dünyanın çeşitli ülkelerinde de bayileri vardır. Nijerya, İtalya, İran, İsrail, Lübnan gibi onlarca ülkeye ihracat yapılır.
Dünyanın her yerinde işleriyle ilgili düzenlenen fuarlara Sülekler A.Ş. standını açarak katılır. İlk defa 1995 yılında Milano’da düzenlenen fuara katılmıştır. Daha sonra İspanya, Güney Afrika, Almanya, Nijerya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Rusya Federasyonu gibi bir çok ülkede düzenlenen fuarlara bizzat katılımcı olarak teşhir reyonu açar. SÜLEKLER A.Ş. bu gün de, İnegöl’ün ve ülkemizin en önemli kaplama ve kereste imal eden ve ihracat yapan kuruluşlarında birisidir.
Salih SÜLEK
05.12.1952’de İnegöl’de doğar. İlkokuldan sonra İnegöl Orta Okulu ikinci sınıftan ayrılarak babası Hacı İbrahim Sülek’in yanında çırak olarak işe girer. 1973 yılında kereste ticaretine başlar. 1975 yılında askerden gelince de keresteciliğe devam eder.1978 yılında kendi işyerini açarak kaplama satışı yapar.
1993 yılında kardeşleri Sinan ve Kenan ile birlikte Sülekler Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ni kurarlar.
2004 yılında da Sülekler Tekstil Sanayi anonim şirketini kurarlar.
Salih Sülek halen ülkemizin önemli sanayi kuruluşlarından birisi olan Sülekler Anonim Şirketi’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Sülekler Tekstil Sanayi Anonim Şirketi’nde Yönetim Kurulu Üyeliği yapmaktadır. 1978-1979 yıllarında da İnegöl Doğan Spor Yönetim Kurulunda görev alır.
Evli ve iki çocuk babasıdır.
EKONOMİK GELİŞMELER
İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası üyelerinin 2008-2015 yılları arasındaki sayısal gelişim.
İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası’ndan alınan verilere göre, İNMOB’ un üye sayısı 2008’den başlayarak 2013’e kadar her yıl azalış göstermiş, 2014 ve 2015 yıllarında ise artmıştır. 2008’de 1362 üyesi bulunan İNMOB’ un üye sayısı toplamda yaklaşık %46 azalarak 2015’te 624’e düşmüştür.
AÇILAN FİRMA
Açılan firma sayılarına bakıldığında, 2008’den 2012’ye dalgalı bir trend seyrettiği görülmektedir. Açılan firma sayısı 2008’den 2009’a yaklaşık %59 azalarak46’dan 19’a gerilemiştir. 2010’da ise açılan firma sayısı yaklaşık%32 artarak 28’a ulaşmış, 2011 yılında yine yaklaşık %32 artarak 37’e ulaşmış, 2012 yılında yaklaşık %26 artarak 46’ya ulaşmış, 2013 yılında yaklaşık %6 artarak49’a ulaşmış, 2014 yılında %273 artarak 183’e ve 2015 yılında %12’lik bir azalışla açılan firma sayısı 161’e düşmüştür.
KAPANAN FİRMA
Kapanan firma sayıları da, 2008’den 2014’e dalgalı bir trend seyretmiştir. 2008’de 230 olan kapanan firma sayısı 2009’da %38 azalarak 142’ye düşmüştür. 2010’da yaklaşık %56’lık bir azalışla 63, 2011 yılında da yaklaşık %230 artarak 208, 2012 yılında %43’lük düşüşle 118, 2013 yılında %237 oranında artışla 398, 2014 yılında yaklaşık %86’lık bir azalışla 56 ve 2015 yılında ise %11 oranında artışla 63 olarak belirlenmiştir.
Mesleki Eğitim Merkezi
Mesleki Eğitim Merkezi’ne kayıt olan öğrenci sayısı 2008’de 28 iken, 2009 yılında yaklaşık %60 azalarak 11 olmuştur. 2010’da yaklaşık %27 oranında artış göstererek 14 olan kayıt olan öğrenci sayısı, 2011 yılında sadece bir kişi farkla 13 kişi, 2012 yılında yine bir kişi farkla 12 kişi, 2013 yılında 10 kişi, 2014 yılında 8 kişi ve 2015 yılında 6 kişi, 2016 yılında 25 öğrenci, 2017 yılında 35 yeni kayıt ile toplam 60 öğrenci olarak belirlenmiştir.
MOBİLYA ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ (AVM)
Mobiya Kent- Mobiliyum
Türkiye’nin ilk Mobilya AVM’si Mobiliyum 15.06.2015 tarihinde İnegöl’de açıldı.
225.000 m2 kapalı alanı, 26.000 m2 otoparkı, çocuk oyun alanları, kafeler, beş yıldızlı 150 odalı oteli, 365 gün açık fuar anlayışı, 200 mağazası, 200 yerli üretici markasıyla; yatırımcıyı üetici ile, toptancıyı parakendeci ile, kaliteli seçkin ürünleri de müşterisiyle buluşturur.
Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmanın getirdiği ticari hareketliliği ve hammadde kaynaklarına yakın olmanın avantajıyla İnegöl; 150’nin üzerindeki ülke ihracatı, ülkemizdeki mobilya üretiminin yüzde ellisini karşılayan kapasitesi, 31 sektör çalışanıyla Türkiye’de mobilya endüstrisinin kalbi konumundadır.
Bu ekonomik ve sosyal bilinçle, İnegöl, 100.000.000$ lık maliyetle yapılandırılan Mobiliyum AVM ile de, bölgenin ve dünyanın mobilya merkezi olması yolunda en ciddi yatırımı gerçekleştirir. Dev bir komplekste, tamamen kapalı ve konforlu bir mekanda binlerce ürünü müşterisiyle buluşturur. Mobilya alışverişine kolaylık ve keyif katar.
İMOTİM (İnegöl Mobilya Ticaret Merkezi)
İMOTİM; İnegöl’de 150 Mobilya üreticisinin bir araya gelerek oluşturduğu, mobilya ticaret merkezidir. 2014 yılında İnegöl Bursa karayolu üzerinde inşa edilen, 40.000 metrekare kapalı alana sahip binanın temeli, Seyran Koltuk Firma’sı sahibi Mahmut Yaran ve kardeşleri tarafından atılmıştır.
Mobilya Fuarı konsepti ile tasarlanan ticaret merkezinde farklı tarzlarda üretim yapan mobilya firmaları, ürünlerini toptan ve perakende müşterilerine sergileme imkanı bulmaktadır.
Gelişen mobilya sektöründe İMOTİM akla gelen ilk adres olmayı hedeflemektedir.
Mobilya alış-verişine yepyeni bir soluk getiren İMOTİM, kolay ulaşımı, geniş otoparkı, çocuk oyun alanı, Meşhur İnegöl Köftesinin sunulduğu Restoranı, katlar arasında rahatça dolaşmayı sağlayacak yürüyen merdivenleri, yaz kış çalışan iklimlendirme sistemleri ile alışverişe konfor katarak, mobilya ticaret merkezi isminin hakkını veriyor.
SANAL DÜNYADAN MOBİLYA MARKETLER
Online Satış
İletişim çağında alışveriş kültürü artık bilgisayarlara kaymış durumdadır. Bilişim, teknoloji ve cep telefonu hayatımızın her anını kuşatmıştır. Bu gelişmeler doğrultusunda İnegöl’de bazı firmalar kurumsallaşma, markalaşma yolunda hızla ilerleyen firmalara enteraktif pazarlama siteleri ile ticarete yeni bir boyut kazandırmak amacıyla mobilya marketleri kuruyorlar. Bu siteler daha çok, İnegöl mobilyasına damga vuran, tanınan ve kalite üreten markalarla çalışıyor. Yapılan bu çalışmalarla aslında; İnegöl’ün mobilya vitrinini sanal dünyadaki tüketiciye de kolay ve hızlı bir şekilde görsel sunumunu yapmış oluyorlar. E-ticaret dünyasında farklı sunumlar, kolay erişim ve çeşitli galerilerle müşterileri ve özellikle de kadınları sanki bir mobilya mağazasında geziyor gibi alışverişe çağırıyor. Marka mobilyaların buluşma adresi mobilya marketler, zaman zaman farklı kampanyalarda düzenleyerek çok ciddi bir rekabet ortamının oluşmasını sağlıyorlar.
Klasik, avangart, modern, spor ve düşlediğimiz her çeşit mobilyalarınız hayatınızı, yaşam biçiminizi ve karakterinizi belirler hale geldi. Hangi mobilyayı tercih ederseniz edin, kendinize nasıl bir dünya kurmak isterseniz isteyin artık evinizi veya büronuzu bir “tıkla” döşeyebileceğiniz yepyeni bir alışveriş kavramı ile çalışan mobilya marketlerle buluşuyorsunuz.
Mobilya modasına yön veren seçkin markaların yer aldığı son trendleri konsept çerçevesinde sunan bu siteler, hızlı ve kolay alışveriş fırsatlarıyla evinizin ihtiyacı olan tüm mobilya çeşitlerini kapınıza getiriyorlar.
Bu konuda İnegöl’de ilk çalışmayı başlatan firma ise “Mobilyam İnegöl’den” logosuyla kurulmuş olan “e-mobilya mağazası “mobilya marketleridir. Bu konuda faaliyet gösteren başka marketler:
1- Mobilyam.net
2- Mobilyanınbaskenti.com
3- Mobilyadünyası,
Mobilyacılığın İnegöl Ekonomisine Faydaları
İnegöl’ün lokomotif sektörü mobilya, şehri ayakta tutan önemli bir dinamiktir. Uzun ince bir yoldan tecrübe ve bilgi birikimiyle sürekli yükselen bir ivme kazanarak günümüze kadar gelen bu sektör artık,Türkiye mobilya pazarının %24’den fazlasını elinde tutar konuma gelmiştir.
2001 yılında 77 firma, 52 ülkeye ihracat yaparken, bugün 130 ülkeye ihracat yapmaktadır. 2001 yılında 10.971.209.01 dolarlık mobilya ihracatı İnegöl ihracatı içinde %4.9’nu teşkil ederken, 2011 yılında ise 176.553.018.60 dolara İnegöl ihracatı içindeki payı da %26.11’lere yükselmektedir. 10 yıl içinde oluşan beş kattan fazla artış aslında tarihi bir rekordur.
Bugün Türkiye’de toplam ihracatın %1’ini, mobilya ağaç ürünleri ihracatının %17’sini, yurtiçi mobilya talebinin ise %40 ‘mı İnegöl karşılamaktadır. 2011 yılı itibariyle İnegöl Mobilya sektörü ,168.530.243 dolar dış ticaret fazlası veren bir lokomotif sektör haline gelmiştir.
Yukarıdaki veriler incelendiğinde bugün dünya markası olan ÇİLEK Mobilya, Modüler Mobilya ihracatının % 81.96’sını gerçekleştirmiştir.
Yine 2001 yılında mobilya ihracatı yapılan ilk beş ülke şöyle sıralanıyordu;
İnegöl’ün Dış Ticaret İstatistikleri ve Mobilya Sektörü
İnegöl’ün Dış Ticaret İstatistikleri
İnegöl 2015 yılında 705 firma ile, 796.193.751,84 dolar ihracat, 41 firma ile de 268.880.928,64 dolar ithalat gerçekleştirerek toplam dış ticaret hacmini 1.065.074.680,48 dolara çıkartmıştır.
2015 yılında İnegöl, 527.312.823,21 dolar dış ticaret fazlası vererek ülkemiz için model ekonomi şehri olma geleneğini sürdürmüştür.
Sektörel olarak incelendiğinde, 2015 yılında en fazla ihracatın mobilya sektöründe olduğunu görülür.
İnegöl 2015 yılında 705 firma ile, 796.193.751,84 dolar ihracat gerçekleştirmiştir. İhracat rakamları içerisinde en yüksek orana mobilya sektörü sahiptir.
650 firma ile toplam ihracatın %41’i bu sektör tarafından gerçekleştirilirken; Tekstil, Gıda, Orman Ürünleri, Otomotiv Yan Sanayi, Diğer Sektörler, Kimya ve Makine&Metal ihracat rakamları ile Mobilya Sektörünün arkasından gelmektedir.
İnegöl mobilyacılığın bugünkü ekonomiye katkısı azımsanmayacak kadar büyüktür. Kurulduğu yıllarda parmakla sayılabilecek kadar az olan mobilyacı işyerleri bugün yerini yüzlercesine bırakmıştır. Bu iş yerlerinde üretilen mobilyaların çeşitleri ve modelleri oldukça zengindir.
Sektördeki firmalarımız, İnegöl’de her yıl organize edilen mobilya dekorasyon fuarları ile hem ulusal hem de uluslar arası düzeyde işadamları ve tüketicileri misafir etmekte ve onlara İnegöl mobilyasını tanıtma fırsatı sunmaktadır.
İNEGÖL MOBİLYA AĞAÇ İŞLERİ İHTİSAS
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
Kuruluş
Bursa İli, İnegöl ilçesi sınırları içerisinde 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümleri çerçevesinde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 11.05.2006 tarih ve 4660 sayılı yazısında belirtilen 245 sicil numarası ile kuruluş protokolü onaylanarak faaliyete geçmiştir.
İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas OSB, İnegöl Belediyesi, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası ile Bursa Yatırım izleme ve Koordinasyon Başkanlığının ortak girişimleri ile kurulmuştur. Bu kurumlar kuruluş aşamasında toplam 1.000.000 TL vererek OSB’mizin ilk sermayesini oluşturmuşlardır. Yer seçiminin kesinleşmesinin ardından Kuruluş Protokolü yapılarak ana sözleşmesi hazırlanmış ve 11.05.2006 tarihinde Tüzel Kişilik kazandırılmıştır.
İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas OSB İnegöl ilçesinden 8 km, Yenişehir İlçesinden 17 km uzaklıkta, Hamzabey-Tokuş – Boğazköy-Çayırlı ve Akçapınar köyleri arasında kurulmuştur.
4.100 Dönümlük I.Etabın 2.500 Dönümü Sanayi parseli, geri kalan alan ise Yol,Yeşil alan Teknik Alt Yapı alanı Sosyal Altyapı alanı vs. olarak ayrılmıştır.
2.500 Dönümlük sanayi parselinden 119 firmaya 2.479 Dönüm yer tahsis edilir. Bu firmalardan 91 ‘ı İnegöl, 25’ İ ise İnegöl dışındandır. 2500 dönüm sanayi parselinde oluşacak toplam inşaat alanı 1.750.000 m2 dir.
İnegöl Mobilya Ağaç İşleri OSB’sinde 45 adet üretim de, 37 adet inşaat halinde, 15 adet harfiyat çalışması yapan, 24 adet proje aşamasında toplam 119 adet tahsisli sanayi parseli bulunmaktadır. Faaliyette olan 45 fabrikada toplam 3000 civarında kişi istihdam edilmektedir.
Üretimdeki Fabrikalar
Arıcı (İdol) Mobilya, Bayramoğluları Orm.Ürün., Akbel Koltuk, İnegöl Arı Mobilya, Özcanlar (Leta) Sandalye, Akyol (Odam) Mobilya, Fuat Fener, Pınar Orm.Ürün., Genç Stil (Gencecix) Mobilya, Altınzambak (Gala) Mobilya, Nirvana Mobilya, Yaprak (Rendi) Orm.Ürün., Sülekler Orm.Ürün., Beytaş Cam, Calimera Genç Odası, İnegöl Murat Cam, Starwood A.Ş.(3), Arimis Plastik, Cem Sünger, Depar Mobilya, Samet Nalburiye, Doğagüneş Mobilya, Erdinç Ürpermez, Woodlent Orm.Ürün., Bay-Pa Mobilya, Dilay Mobilya, Özgür Mobilya, Onursal Konveyör, Umut Colletion, Fladim Boya, İnmoda Mobilya, Kenar Mobilya, Sakalar Mobilya, Sanat Mobilya, Ahmet Oran, Cemre Koltuk, Arhan Ahşap, Gündemir Mobilya, Avcılar Mobilya, Samer Mobilya, Elifya Mobilya, Veli Fidanverdi Mobilya, Asama İzoasyon.
İnşaat Durumundaki Fabrikalar
Ömer Fergana, Emek Mobilya, Orhan Arıcıkan, Baleno Orm.Ürün., Yerekonmazlar Mobilya, Baysal Orm.Ürün., Sistem Elektrik, Yılmaz Sünger, Özel İnegöl Teknik Okulu, Ülke Ticaret, İbrahim Ortakçı Cam, Kenar Mobilya, İsil Mobilya, By Ahşap Sandalye, Osman Aybil, İslamoğlu Plastik, Elit Preabrike, Estetik Yay(2), İnegöl Ada Koltuk, Bayraktar Orm.Ürün., Titi Mobilya, KamelyaMobilya(2), Muzaffer Mobilya, Aykaçlar Mobilya, Anıl Orm.Ürün., Köse Mobilya, Encorthrem Fırın, Gündoğdu Mobilya, Ali Akyol, Star Mobi, Ahmet Arslan, Elmalı Mobilya, Limra Yapı, Cihangir Tahirler, Dizaynekol Plastik.
Harfiyat Yapan Fabrikalar
Metin Alkanat, Sadık Mobilya, Lidya Mobilya, Günsan Çel i k(2). Kamsan Sandalye, Bilbay Orm.Ürün., Atabey Aktepe, Meran A.Ş., Pega Otomotiv, Ademoğlu Mobilya, Gümüş Ev Mobilya, Aysan Kanepe, Berkfa Kenar Bandı, Özcanlar(Leta) Sandalye.
İNEGÖL-YENİCE ISLAH ORGANİZE SANAYİ
BÖLGESİ
İnegöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’ne ait kuruluş protokolü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca 21.04.2015 tarihinde onaylanarak sicil kayıt defterine 306 sicil numarası ile işlenmiştir. 2015 yılı itibariyle, İnegöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’ne ait nazım ve uygulama imar planlarının revizyonları yapılmaktadır. Bu sebeple kamulaştırılan parsel bulunmamaktadır. Bölgeye ait alt yapı teknik çalışmaları projelendirme süreci devam etmektedir.
2015 yıl sonu itibariyle tamamlanan yol çalışması ve Bölge Müdürlüğüne tahsis edilebilecek parsel bulunmamaktadır.
İnegöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’nde 10 adet tekstil, 10 adet mobilya ve orman ürünleri, 4 adet gıda, 4 adet kimya-plastik, 1 adet ambalaj, 1 adet makine, 1 adet soğuk hava tesisi ve 1 adet cam ayna sektöründe faaliyet gösteren toplam 32 firma bulunmaktadır. Firmaların toplam istihdam sayısı 1988’dir.
2017 SONU İTİBARİYLE İNEGÖL EKONOMİSİ
İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası (İTSO), İnegöl’ün 2016 yılı dış ticaret rakamlarını açıkladı. İTSO Başkanı Metin Anıl, İnegöl 2006 yılında 726 firma ile 777 milyon $ ihracat, 44 firma ile 344 milyon $ ihracat yaparak 1.121.000.000 $ dış ticaret hacmi gerçekleştiğini ve 433 milyon $ dış ticaret fazlası verildiğini ifade etti.
2016 yılı ihracatı 2015 yılına göre %2 gerilediğini belirten İTSO Başkanı Metin Anıl “İhracat 796 milyon $’dan 777 milyon $ düşerek %2 geriledi. İthalat 269 milyon $’dan 344 milyon $ artarak%28 arttı. Bu verilere göre 2006 yılında ilçemizin dış ticaret hacmi de yaklaşık %5,28 arttı.”
İHRACAT BİRİNCİSİ MOBİLYA OLDU
2016 yılının ihracat birincisi mobilya sektörü oldu. Tekstil Orman Ürünleri ihracatında düşüş yaşanırken mobilya sektörü, 345 milyon $ ihracat gerçekleştirerek İnegöl’ün ihracatında %44 ile en büyük paya sahip oldu. İhracatta en büyük düşüş %14 ile tekstil sektöründe yaşanırken diğer sektörlerde toplam ihracattaki düşüş %22 olarak gerçekleşti. Kimya sektöründe %40, makine ve metal sektörünün ihracatında %38, gıda sektörünün ihracatında %16, mobilya sektöründe %4 artış gerçekleşti. İthalatta %28 lik bir artış yaşanırken gıda sektöründe %190, tekstil sektöründe %73, otomotiv yan sanayi sektöründe %61 ve kimya sektöründe %27 artış gerçekleşti. İthalatta makine ve metal sektörü %69, mobilya %23, orman ürünleri %7 ve diğer sektörlerde %5 düşüş yaşandı.”
İNEGÖL, TÜRKİYE’DE İLLER SIRALAMASINDA YEDİNCİ SIRADA
“İnegöl olarak 2016 yılında 777 milyon $ ihracatla 21. sıradaki yerimizi koruduk. 344 milyon $ ithalat ve 25., 1 milyar 120 milyon $ dış ticaret hacmi ile 20. sıraya yükseldik, 433 milyon $ dış ticaret fazlası ile Türkiye’nin iller sıralamasında yedinci sırada yer aldık. Mobilya sektöründe Türkiye’nin toplam ihracatı 2.142.000.000 $ olarak gerçekleşmiş, İnegöl bu ihracatın %16’sı olan 345 milyon dolarlık kısmını gerçekleştirdi.”
Metin ANIL
1956yılında İnegöl’de doğdu. Gazipaşa İlkokulu’nu bitirdikten sonra Orta ve Lise öğrenimini de İnegöl Lisesi’nde 1974 yılında tamamladı.
20.03.1984 – 23.11.1987 tarihleri arasında İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Başkan Yardımcılığı yaptı. 23.11.1987 tarihinde yapılan seçimlerde de Yönetim Kurulu Başkanlığı’na seçildi. 32 yıldır bu görevini sürdürmektedir.
Dört dönem, yaklaşık 16 yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Konsey Üyeliği yapmaktadır. 23.05.1984 tarihinde kurulan İnegöl Spor’un kurucuları arasında yer aldı. 1990-1991 yılları arasında da bir yıl İnegöl Spor Başkanlığı yaptı. İnegöl Spor’un kuruluşundan 2007sezonuna kadar da Yönetim Kurulunda uzun süre görev aldı. Çocukluk yıllarından itibaren avcılık ve balıkçılık sporlarıyla ilgilenmektedir. Hatta avcılık yaşam biçimi haline dönüşmüştür. Halen İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdürmektedir, sanayici ve işadamıdır. Metin Anıl evli ve üç kız babasıdır.
İNEGÖL MOBİLYACILIĞINDA DİĞER GELİŞMELER
2000 yılından itibaren küçük mobilya imalathaneleri yerlerini, daha büyük işletmelere yani fabrikalara bırakmaya başlar. Mobilya fabrikaları 2005 yıllarına kadar yaygınlaşır. İnternet teknolojisi ve çok kaliteli ürün katalogları ile de pazar ağını genişletirler. Yurt içi ve yurt dışında düzenlenen fuarlara katılan büyük işletmeciler, 2010’lu yıllara gelindiğinde ise ,talebi karşılayabilmek için mobilya sanayisinde bulunan küçük işletmelere istekleri doğrultusunda fason mobilya veya ürettikleri mobilyaların daha çok el işçiliği gerektiren parçalarını yaptırarak bir bakıma, oto yan sanayi gibi mobilya yan sanayinin oluşmasını sağlarlar.
İnegöl Mobilyası son on yıldır da tarihinin en parlak dönemini yaşıyor denilebilir. İnegöl mobilyasının bu konuma gelmesindeki en önemli etkenin ise, teknoloji ile tasarımın AR-GE ile de güçlendirilerek seri üretime hızlı geçiş yapabilmesi olmuştur.
Haritada nerde olduğunu bile bir çoğunun bilmediği onlarca ülkeye mobilya ihraç eden İnegöl, aslında daha fazlasını hak etmektedir. Ekonomik büyüklük olarak Türkiye’deki 15 ilden sonra 16. Sırada gelmesi de bunun önemli bir göstergesidir.
İnegöl’deki mobilya firmaları, kaliteli üretimin yanı sıra, doğru pazarlama stratejileri geliştirerek dünyanın bütün ülkelerine mobilya ihraç edebilecek seviyeye gelmişlerdir.
Ayrıca ,Cumhuriyetin 100. Yılı olan 2023 yılına kadar Türkiye’de mobilyanın başkenti olmayı amaçlayan İnegöl mobilya üreticileri, bu konuda yapılabilecek her tür çalışmayı dünyayı gezerek öğrenmekte ve en az bir milyar dolar mobilya ihracatını hedeflemektedirler. Bugün itibariyle 25.000 kişinin çalıştığı mobilya sektörü, tüm sivil toplum kuruluşları, resmi kuruluşlar ve İnegöl halkı ile birlikte, 2023 hedeflerine rahatlıkla ulaşılabileceği, herkes tarafından samimi düşüncelerle kabul görmektedir.
2017 yılı itibari ile İnegöl’lü mobilya üreticileri her geçen gün çok ortaklı şirketler oluşturarak büyük mobilya fabrikaları kurmaktadır. Şirket oluşumunu gerçekleştiremeyenler de, kendi üretim bantlarında bu büyük fabrikalara mobilya üretmektedirler. Son yıllarda mobilya talebinin artması nedeniyle üretilen bir modelden yüzlerce adet istendiği için bu isteği ancak modern ve yeni makinelerle bilgisayar destekli üretim bantları olan işletmeler karşılayabilmektedir.
Bu nedenle her geçen gün hızla oluşan büyük mobilya şirketleri, ürünlerini 365 gün sergileyebilecekleri mobilya alış veriş merkezleri oluşturmak veya internet üzerinden satış yapmak suretiyle İnegöl ekonomisine canlılık sağlamaktadır.
MOBİLYA NAKLİYECİLİĞİ
Ülkelerin ve o ülkeye ait şehirlerin ekonomik kalkınmasında taşımacılık büyük rol oynamaktadır. Taşımacılık hizmetleri bir ülkenin, bir şehrin ekonomisini ya da firmayı diğer şehirlerle ve dünya ile bütünleştirir. Böylece insanların ve eşyaların en ekonomik, en hızlı ve en kaliteli şekilde dolaşımı sağlanmış olur.
Nakliye’nin önemi her alandadır. Doktoru hastaneye, ilacı hastaya, kitabı okula, çimentoyu inşaata, evlerimizde kullandığımız yaşam malzemelerini konutlara kısacası her türlü ürünü tüketiciye ulaştıran sistem nakliyedir. Nakliye olmadan da ticaretinin yapılamayacağı bir gerçektir.
Taşımacılığın önemini vurguladıktan sonra İnegöl’deki durumuna bakabiliriz. İlk önce 1930’lu yıllardan itibaren hazeran sandalye üretimi yanında Bursa’nın en büyük iki kereste fabrikasından biri olan Uludağ ve Karabel Ormanları A.Ş.’nin İnegöl’de üretim yapması, kereste ve hazeran sandalye ihracatının oluşumunu sağlamıştır.
İnegöl’den 1945 yılında işlenmiş kereste ihracatı yapılmıştır. Bunun yanında İnegöl’ün güneyindeki Domaniç Dağlarfnın bakir ormanlarındaki orman varlığının da nakliyeciliğin gelişiminde önemli katkıları olmuştur. 1950’li yılların başlarından itibaren de mobilya üretiminin başlamasıyla nakliyecilik biraz daha çeşitlenmiş olur.
Konumuz mobilyacılık olduğundan bu bölümde daha çok mobilya nakliyatçılığı ve nakliyatçılığın İnegöl ekonomisine katkıları üzerinde durulacaktır.
1930’lu yıllardan itibaren İnegöl’de üretilen hazeran ve diğer sandalyelerin sekiz adedi bir bağ yapılmak suretiyle at veya manda-öküz arabalarıyla Kurşunlu-Pazaryeri üzerinden Karaköy Tren istasyonuna götürülerek Ankara-Eskişehir’e komisyoncu veya tüketicilere gönderilir. Bu durum 1950’li yıllara kadar genellikle böyle devam eder.
Domaniçli Ali Usta kendi üretmiş olduğu mobilyaları 1950 yılından itibaren kendi arabasıyla götürür. Daha sonra Şükrü Susever ve ortaklarının kurduğu Suhulet Nakliyat ilk defa mobilya nakliyatına başlar.
1955-1960 arasında Hür Nakliyat ve Özen Nakliyat kurulur. Ekim 1961 de Yusuf Fergana ve Aziz Hoşcan’ın kurmuş olduğu Yeni Nakliyat daha sonrada Muzaffer ve Zafer’in ortaklaşa kurdukları Zafer Nakliyat firmaları İnegöl mobilyasını Ankara-Eskişehir-İstanbul gibi illere taşıyan nakliyat firmaları olur. Bu dönemde daha çok sandalye üreticileri vardır. Sayılarının 48-50 olduğu söylenir. Bu nakliyat firmaları parça başına ücret alırlar. Bazı mobilya ve sandalye üreticileri bir kamyon mal üretir ve alıcıya götürürler. Cumartesi hariç her gün iki araba sandalye götürülür. Salih Soyuak-Özçetinler, Taner sandalye, Ali Mutlu, Şevket Mutlu gibi üreticiler en çok sandalye yapan firmalardır.
Ekim 1961 tarihinde kurulan yeni nakliyat firması her pazar ve perşembe günleri Ankara’ya, Eskişehir’e ise her gün nakliye yapar. Arabalar gece sabahlara kadar yüklenir, sabah yola çıkılır. Mobilya nakliyat işini 1970’e kadar profesyonelce Yeni Nakliyat firmasının yaptığı söylenir.
1965 yılından itibaren üretilen mobilyaların tamamına yakını, dışarıya pazarlanmaya başlanır. Pazar sahası Bursa ilinin tamamı ile, Balıkesir, İzmit, İstanbul, Eskişehir gibi illeri kapsar. Pazarın genişlemesi, imalatçı sayısındaki artışı da beraberinde getirir. 1965 yılında 64 mobilya imalatçısı varken, ilerleyen yıllarda %20 artışla 1969 yılında 128’e yükselir. Daha sonra satış sahasına büyük bir nüfusun yaşadığı İstanbul bölgesinin de katılmasıyla 1970 yılında 182 İmalatçıya ulaşır. (Kaynak : İMMO Kayıt Defteri) Mobilya üretiminin çoğalması onlarca nakliyeci esnafının oluşmasını sağlar. Yurdun her köşesine mobilya taşıyan bu nakliyatçılar, İnegöl mobilyasının tanıtım elçileri olurlar.
Bunların her biri, gidiş gelişlerinde İnegöl ekonomisine canlılık sağlar.
“1970’li yıllara kadar mobilyalar kayın ağacı tahtalarından yapılan ve “tabut ambalaj” denilen bir sistemle istenilen yere gönderilir. Çam ve kavak ağacı tahtaları da kullanılır ama kayın ağacının sağlamlığı nedeniyle genellikle kayın ağacı kullanılırdı. Önce Eskişehir’e komisyoncu Kadir Hoşcan’a gönderilir, oradan da istek sahiplerine ulaştırılırdı. İnegöl’de nakliyat firmaları kurulunca Eskişehir’e gönderme işi de sonlandı.
1970’li yılların başında işler çoğalmış ama nakliyat üreticileri, 8-10 yıl önceki rayiçler üzerinden ödenmesi İnegöl nakliyat firmalarını, 03.05.1970 tarihi itibari ile grev yapmalarına neden olmuş. Akaryakıt zamları ve kamyon fiyatlarının artması nedeniyle bundan böyle kilo olarak nakliyat yapılmasına gidileceğini belirterek greve başlamışlardır.
“Mobilya sektörünün gelişmesinde İnegöl’ün dışarıdan aldığı göçlerin de büyük payı vardır. Özellikle 1970’lerden bu yana sektörün gelişmesine paralel olarak İnegöl; Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinden göç almaktadır. Ekonomik ve sosyal açıdan oluşan bu yapı İnegöl’ün sosyo ekonomik yapısına etki eden en büyük faktörlerdendir. Mobilya sektörünün oluşturduğu Bu çekim gücü, bu sektörden dolaylı olarak yararlanan yan sektörlerinde doğmasına yol açmıştır. Bu sayede şehir içi ve şehir dışına malzeme ve mal sevkiyatı yapan nakliye işkolu da gelişmiştir.”
İnegöl’e yurdun her bölgesinden gelen göç ile 1970 yılında şehir nüfusu 31.839’a toplam nüfusu ise %9 artışla 80.778’e ulaşır. İnegöl’de kurulan Türkiye’nin ilk ilçe Organize Sanayi Bölgesi’nin de etkisiyle 1975’te toplam nüfus %16 artışla 88.005 kişiye ulaşır.
Mobilya imalathanelerinin sayılarının her geçen gün artış göstermesi ile genişleyen istihdam sahası nedeniyle göçler de hız kesmeden devam eder. 1980 yılına gelindiğinde şehir merkezi nüfusu 45.837 ye toplam nüfus ise %20 gibi yüksek bir oran artışıyla 97.812 ulaşır. İnegöl’de nüfus artışı ekonominin de her alanda hareketlenmesini beraberinde getirir. Nakliyatçılık da bunlardan biridir.
İnegöl’de 1994 yılında mobilya nakliyatı yapan 22 nakliyat firması vardır. Bu firmalar 1975’lerden itibaren mobilyaları daha çok siyah battaniyelere sararak arabalara yüklemeye başlar. Bu yöntem 2000’li yıllara kadar devam eder. Hatta bugün bile az da olsa bu yöntemi kullanan mobilya nakliyatçıları vardır. 2000’den sonra yavaş yavaş fabrikasyon üretimine geçilmesi ile de mobilyalar karton ambalajlarla nakledilmeye başlanır. Bugün itibariyle %90 oranında mobilyalar böyle taşınır. Bugün itibariyle mobilya nakliyatı daha modern anlayışla ve çok yeni model arabalarla gerek yurt içine, gerekse yurt dışına sorunsuzca taşınmaktadır.
İnegöl Genç İşadamları Demeği İGİAD’ın önerisi üzerine İFOR tarafından gerçekleştirilen İnegöl Mobilyası logolu tırlar yollara çıktı.
İnegöl Mobilyası’nın Türkiye kapsamında reklamının yapılması amacıyla başlatılan nakliye araçlarının, “İnegöl Mobilyası” logolu giydirme kullanmaları projesi kapsamında ilk35 tır hazırlanır. Belediye Başkanı ve İFOR Yönetim Kurulu Başkanı Alinur Aktaş, İTSO, İGİAD, Mobilyacılar Odası, Şoförler Odası ve İfor yetkilileri ile birlikteTIR’ların tanıtımını yapılır.
Proje ile ilgili açıklama yapan İnegöl Belediye Başkanı Alinur Aktaş, “İnegöl Belediyesi başta olmak üzere, 6 kuruluşun destekleriyle 300 bin TL’lik bir bütçe oluşturduklarını ve 100 tırlık bir proje yaptıklarını dile getirdi. Şu ana kadar 35 tır giydirildiğini aktaran Aktaş, amacımız ilk etapta 100 civarında tırı giydirmek. Umarım çok yakın bir zamanda, tüm Türkiye’de şehirlerarası yollarda ve şehir içlerinde, İnegöl Mobilyası logolu tırlarla yeniden konuşulur olacağız” dedi.
18 Aralık 2012 tarihinde alınan karara göre 100 aracı giydirmeyle alakalı bir komisyon oluşturulur Belediye Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda İFOR tanıtım kurulu üyesi Yusuf Şen başkanlığında, Mobilyacılar Odası Başkanı Özcan Ayhan, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve aynı zamanda İGİAD Başkanı Bahadır Bayraktar, İnegöl Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Bahattin Korkmaz, İFOR Yönetim Kurulu Üyesi Burhan Alıcı, İFOR Avukatı Mehmet Yılmaz ve İGİAD üyesi olan Umut Ortakçı ile İFOR Şirket Müdürü Ali Karasu ile birlikte sekiz kişiden oluşur. Projenin finansı ise, İnegöl Belediyesi başta olmak üzere, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası, birinci organize sanayi bölgesi, mobilya ihtisas sanayi bölgesi, İnegöl Küçük Sanayi Sitesi ve İnegöl Mobilyacılar AVM olmak üzere 6 kuruluşun destekleriyle oluşan 300 bin TL’lik bir bütçedir.
Tır’lar da başka bir şirket reklamı veya bir mobilya firmasının reklamı kullanılmaz. Bu reklamda sadece İnegöl Mobilyası vurgulanıyor. Bir kıyısında da nakliye şirketinin kendi ismi ve telefon numaraları verilir.”
MOBİLYA VE İÇ MEKÂN TASARIMI TEKNOLOJİSİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ
Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Teknolojisi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı tematik proje okulu olarak eğitim öğretime başlamıştır. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi sertifikalarına sahiptir. Bu okul, mobilya sektörünün ihtiyaç duyduğu alanlarda uzman, teknolojik gelişmelere açık, ekip çalışmasına yatkın ve etik değerlere sahip insan gücünün yetişmesinde önemli rol oynamayı hedeflemektedir.2018-2019 Eğitim Öğretim yılından itibaren orta öğretime geçiş sisteminde sınavla öğrenci alan okullar arasındadır. Mobilya sektörünün önde gelen firmalarıyla imzalanan protokoller sayesinde sektör ile beraber hareket eden okul, öğrencilerine mezun olduklarında iş garantisi sunmaktadır. Bu doğrultuda okulda İç Mekan ve Mobilya Teknolojisi, Mobilya İskeleti ve Döşeme ile Mobilya ve İç Mekan Ressamlığı dallarında eğitim verilmektedir.
İç Mekân ve Mobilya Teknolojisi dalında eğitim gören öğrenciler, mobilya imalatı yapabilen, mobilya imalatında kullanılan makinelerin bakım, onarım ve kullanımı konularında uzmanlaşmanın yanında son teknoloji CNC makinelerinin kullanımı ve yazılımlarına hâkim, planlama ve yönetimi konularında bilgili olarak mezun olmaktadırlar. Mobilya İskeleti ve Döşeme dalında eğitim gören öğrenciler, ileri seviye döşemeli mobilya imalatı yapabilen, bilgisayar ortamlarında mobilya iskeleti ve döşeme resmi tasarlayabilen, üretim aşaması için gerekli dosyaları ve prototipleri hazırlayabilirle konularında bilgili olarak mezun olmaktadırlar. Mobilya ve iç mekân ressamlığı dalında eğitim gören öğrenciler, ileri seviye mobilya tasarımı yapabilen, AR-GE- inovasyon konularında bilgili, bilgisayar kontrolüne sahip mobilya imalat makineleri için gerekli CAD-CAM programlarını bilen, üretim aşaması için gerekli dosyaları ve prototipleri hazırlayabilen iş yeri yönetimi ve planlama konusunda bilgi sahibi olarak mezun olmaktadır.
