Ä°negöl’ün Yöneticileri – 23.5.1935
Nuri Doğrul Caddesi -1990
İnegöl idman Yurdu
Hükümet Meydanı -2017
DOMANİÇLİ ALİ ve İBRAHİM ÖZYEŞİL KARDEŞLER
MOSTARLI MEHMET ve AHMET GÃœRYILDIZ KARDEÅžLER
Ä°negöl’de mobilyacılığın geliÅŸimine baÅŸlamadan önce, Ä°negöl ve çevresinde yaÅŸanan sosyal ve kültürel hayatın da kısaca bilinmesinde yarar görüyorum.
Ä°negöl 1877’ye kadar Sinanbey, Cuma, Yenice ve Orhaniye mahallelerinden ibarettir. Bu tarihten sonra meydana gelen göçlerle mahalle sayısı yediye yükselmiÅŸtir. 1935 yılında Ä°negöl, Cuma Ma h.,Yenice Mah., Sinanbey Mah., Orhaniye Mah. Osmaniye Mah., Burhaniye Mah. ,Süleymaniye Mah., Hamidiye Mah., KemalpaÅŸa Mah., Mahmudiye Mah. gibi on mahalleden oluÅŸan ve 13.079 kiÅŸinin yaÅŸadığı bir ilçe merkezidir.
Halkının büyük çoÄŸunluÄŸu tarım ve hayvancılık yapar. Daha çok tütün ve ipek böcekçiliÄŸinden para kazanır. O yıllarda Ä°negöl’e dışarıdan göç yoktur.
Köyleriyle birlikte 53.143 kiÅŸinin yaÅŸamını sürdürdüğü Ä°negöl’de, 40.064 kiÅŸi köylerde yaÅŸamaktadır. Kısaca Ä°negöl, kendi yağıyla kavrulan orta gelirli tipik bir Anadolu kasabasıdır.
Ülkenin şehir, kasaba ve köylerinde sosyal hayat ve bu hayatı sürdürürken kullanılan yaşam malzemeleri de birbirinin benzeridir. Kasaba ve köylerde at-öküz arabalarıyla ulaşım sağlanır. Evlerde; üzerlerine işlemeli örtülerin serildiği duvar-köşe yastıklarının süslediği yer minderleri üzerinde oturulur, nadide el işleriyle özenle döşenmiş sedirlerde yorgunluk kahveleri içilir, genç meşe odunu ateşiyle ocaklarda toprak-bakır tencerelerde demlenerek pişirilen yemekler, eşsiz lezzetli turşular eşliğinde, geniş aile bireyleriyle yer sofralarında, gaz lambalarıyla aydınlatılan evin en geniş bölümünde yuvarlak sofralarda adeta yarışılarak tüketilirdi.
Koyun-keçi yünüyle tıka basa doldurulmuş yataklar yerlere serilir, göz nuruyla bezenmiş süslemelerle allı-yeşilli-dallı yorgan ve yastıklarda yatılarak günün yorgunlukları atılırdı. Su, mahalle veya köy ortak çeşmelerinden ailenin özellikle genç kızları tarafından eve taşınır, bulaşık, çamaşır ve diğer ihtiyaçlar bu taşıma suyla giderilirdi.
Aydınlatma ise, içinde gaz yağı bulunan ve ikidebir islenen camları çıkarılarak silinen fener ve lambalarla sağlanırdı. Evin yiyecekleri telli dolaplarda saklanır, kullanılan tabak-çanak ve diğer yaşam malzemeleri de sergenlerde muhafaza edilir, özenle yapılmış ekmekler, fırınlarında pişirilirdi. Ekmek fırını çok özel ve önemliydi. Aileler çoğu zaman fırınlarının önem ve özenini, komşu eş-dost ve tanıdıklarıyla uzun uzun övünerek anlatırlardı.
1935-1945 yılları arasında insanlar, bazen yeni bazen de yamalı lastik ayakkabı, yamalı elbiseler giyerler, kasabaya öküz arabası, at-eşek sırtında giderler, yılda bir defa düzenlenen panayırlarda gönüllerince eğlenirlerdi. İşte böyle hayat akar giderdi İnegöl ve çevresinde.
Ä°NEGÖL’DE MOBÄ°LYACILIK
“Oturulan yerin süslenmesine ve çeÅŸitli malzeme ile doldurulmasına yarayan taşınır eÅŸya” anlamında kullanılan mobilya sözcüğü eski çaÄŸda iskemle, yatak, meÅŸe ve sandık gibi ÅŸeyler için kullanılırken, orta çaÄŸda koltuklar sıralar, büfeler ve peykler için kullanılır oldu. 17.yy’dan itibaren ise saray ve sofalardaki mobilyalar, daha gösteriÅŸli ve kullanışlı bir ÅŸekil almaya baÅŸladılar. 18. yy’da ise mobilya çeÅŸitleri çoÄŸaldı; çeÅŸitli masalar, dikiÅŸ kutuları, köşelikler, çeÅŸitli iskemle ve koltuklar gibi. Modern mobilya ise, 20. yüzyılda I. Dünya Savaşı sonrası mobilya kullanma geleneÄŸi hızlanmıştır. Ãœlkemizde de, 1950’li yıllarda ÅŸehirleÅŸme süratlendiÄŸinden ticaret hayatı da canlanmıştır. Türkiye’nin batıya açılmaya baÅŸladığı bu dönemde sermaye ve teknoloji alışveriÅŸi de artmış, bu durum da hayat seviyesinin önemli ölçüde yükselmesine neden olmuÅŸtur.
Ankara, Ä°stanbul hatta Ä°negöl’ün 45 km kuzeybatısındaki Bursa gibi sanayi ve endüstri şehirleri dururken, mobilya endüstrisinin ilçemizde kurulmuÅŸ olması gerçekten dikkat çekicidir.
Bir endüstri dalının bir yerde kurularak geliÅŸebilmesi için pazara yakınlığı, ulaşım kolaylığı, hammadde temini, sermaye teÅŸekkülü ve insan gücü temin edilmesi gerekmektedir. Ä°lçemizde ise, bu ÅŸartlar esasta aynı olmakla beraber zaman içinde birbirlerinin tamamlayıcısı olmuÅŸlardır. İnegöl’de bu sektörün kurulması için en önemli faktörün aÄŸaç-iÅŸ kolunun Ä°negöl’de eski bir geçmiÅŸi olmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, Ä°negöl’ün çevresinde bulunan ormanlarda birkaç yüzyıldan beri faydalanıldığı söylenebilir. 17. Yüzyılda Evliya Çelebi’nin, mamur (imarlı) bir ÅŸehir olarak bahsetmiÅŸ olduÄŸu Ä°negöl’ün mamur oluÅŸunda, muhakkak ki bu ormanların payı vardır. Osmanlı donanmasının 18. ve 19. yüzyılda kereste ihtiyacının bir bölümünü ilçemiz ormanlarından karşıladığını belirtirsek yeterli olur. Yine aynı dönemde ulaşım ve iÅŸleme kolaylıkları nedeniyle, Bursa ve civar kasabaların da kereste ihtiyacı karşılanmaktaydı.
AÄŸaç iÅŸinde sistemli bir ÅŸekilde çalışan nüfus, tecrübelerini de arttırarak sonradan mobilyacılığın kuruluÅŸunda ve geliÅŸtirilmesinde esas rolü oynamıştır. Ayrıca, günümüzde olduÄŸu gibi yakın geçmiÅŸte, hatta geçen yüzyılda dahi ilçemiz, civardaki bütün kasabalardan fazla nüfusa sahip olmuÅŸtur. 1895yılında Vital Cuinet’ in endüstriyel ormanlarından bahsettiÄŸi Ä°negöl, aÄŸaç işçiliÄŸinde ihtisaslaÅŸmış bir nüfusa uzun bir müddet sahip olması nedeniyle mobilya endüstrisinin kurulmasına elveriÅŸli bir zemin hazırlamıştır. Bir diÄŸer neden de, Marmara Bölgesi’nin güneydoÄŸusundan, İç Anadolu bölgemize açılan yolun üzerinde bulunmasıdır. Ä°negöl, nitelikli yolların kenarında bulunuÅŸu nedeniyle de, Bursa-Balıkesir-Çanakkale ve Ä°zmir, Bursa-Ä°stanbul, YeniÅŸehir-Ä°znik üzerinden Batı Karadeniz Bölgesine, EskiÅŸehir üzerinden İç Anadolu bölgesine ve yurdumuzun ulaşılabilecek her köşesine rahatlıkla ulaÅŸabilmektedir.
Ä°ÅŸte bütün bu pazar ve ulaşım kolaylıkları Ä°negöl’de mobilya endüstrisinin geliÅŸmesine çok müsait zemin hazırlayan faktörlerdendir.
1930 lu yılların başında Bursa’da bulunan iki önemli aÄŸaç iÅŸleme fabrikasından birisi, Ä°negöl’de kurulu bulunan UludaÄŸ ve Karabel Ormanları Ä°negöl Kereste Åžirketi’dir. Bu modern fabrikada aÄŸaç iÅŸinde sistemli bir ÅŸekilde çalışanlar, zamanla tecrübelerini de arttırarak mobilyacılığın kuruluÅŸunda ve geliÅŸtirilmesinde önemli katkılar saÄŸlamışlardır. Bütün bu etmenlere Ä°negöl’de bulunan kalifiye eleman varlığı ve iÅŸgücü kapasitesini, bitki örtüsünün mükemmelliÄŸini, ulaşım kolaylığını ve pazara yakınlığını da ekleyecek olursak, mobilya endüstrisinin geliÅŸme hızını engelleyecek hiç bir neden bulamayız. Yurdumuzda da mobilya sektörü için gerekli tüm ÅŸartları bir arada bulunduran baÅŸka bir yerleÅŸim yeri de yoktur kanaatindeyim.
KURULUŞ DÖNEMİ 1946-1953
KuruluÅŸ Dönemi de denilebilecek bu dönemde ilk zamanlar kerestecilik, araba yapımı, sandalyecilik vb. ÅŸeylerin yapımıyla baÅŸlamış, bu aÄŸaçla temas 1940’lı yıllara kadar devam etmiÅŸtir. Ä°kinci dünya savaşı sonlarında bütün dünyada görülen az da olsa ekonomik hayatın canlanmasıyla bu iÅŸÂ kolunda da bir canlanma meydana gelmiÅŸtir Marangozluk çalışmaları yanında ev eÅŸyaları olarak çeyiz sandığı, yumurta sandığı, okul çantası, bavul, tel dolap imalatı, tornacılık, bebek beÅŸiÄŸi sipariÅŸÂ alınmaya ve imaline baÅŸlanmıştır.
O yıllarda, ÅŸehir merkezinin çeÅŸitli yerlerinde ayrı ayrı yerlerde çalışan imalathane ve usta sayıları konusunda, o yılları iÅŸleyen resmi bir kayıt da bulunmadığından kesin sayıları bilinmemektedir. Buna raÄŸmen, 20 dolayında imalatçının olduÄŸu o günleri hatırlayabilenler tarafından tahmin edilmektedir. Bir kaynakta ise; 1945’li yıllarda ÅŸehir içinde üretim yapan on beÅŸ marangozhane olduÄŸu belirtilir
Kasabada; Ä°negöl Kereste Åžirketi’ne ait bir kereste fabrikası ile Åžakir LakÅŸe ve Ä°brahim Bosnalı ortaklarına ait diÄŸer bir kereste fabrikası daha vardır. Hasan Mutlu ve ortaklığına ait bir un fabrikası da mevcuttur. Ä°brahim Åženbel’e ait süt fabrikasında yaÄŸ, peynir, krema imal edilir. Altı tane sandalye fabrikası ve bunlardan baÅŸka müteaddit kereste ve ipek işçiliÄŸi imalathaneleri, tabakhaneler, su deÄŸirmenleri ve küçük sanayiye ait dükkanlar, halı, kilim ve çeÅŸitli kumaÅŸ dokuyan tezgahlar bulunmaktadır
1930’lu yılların başında Ä°negöl ÅŸehir merkezinde elektrik olmadığından ÅŸehir içine dağılmış küçük iÅŸletmeler, buhar gücü veya su gücüyle çalışan makinelerle, petrol ile çalışan küçük motorlardan elde edilen elektrik makineleriyle üretim yapılırdı. Zamanın Belediye BaÅŸkanı Ali ReÅŸit Eralp (1930-1934) döneminde Ä°negöl’e, mazotla çalışan elektrik fabrikası kurulur.
Kasabada; Ä°negöl Kereste Åžirketi’ne ait bir kereste fabrikası ile Åžakir LakÅŸe ve Ä°brahim Bosnalı ortaklarına ait diÄŸer bir kereste fabrikası daha vardır. Hasan Mutlu ve ortaklığına ait bir un fabrikası da mevcuttur. Ä°brahim Åženbel’e ait süt fabrikasında yaÄŸ, peynir, krema imal edilir. Altı tane sandalye fabrikası ve bunlardan baÅŸka müteaddit kereste ve ipek işçiliÄŸi imalathaneleri, tabakhaneler, su deÄŸirmenleri ve küçük sanayiye ait dükkanlar, halı, kilim ve çeÅŸitli kumaÅŸ dokuyan tezgahlar bulunmaktadır.
1930’lu yılların başında Ä°negöl ÅŸehir merkezinde elektrik olmadığından ÅŸehir içine dağılmış küçük iÅŸletmeler, buhar gücü veya su gücüyle çalışan makinelerle, petrol ile çalışan küçük motorlardan elde edilen elektrik makineleriyle üretim yapılırdı. Zamanın Belediye BaÅŸkanı Ali ReÅŸit Eralp (1930-1934) döneminde Ä°negöl’e, mazotla çalışan elektrik fabrikası kurulur.
O yıllarda mobilya ismi dahi en az duyulan bir sözcüktür. 1945’den sonra Ali ve Ä°brahim ÖzyeÅŸil kardeÅŸler tel dolapları, iki kapılı elbise dolapları, masa, sehpa, bavul ve okul çantası gibi mobilya diyebileceÄŸimiz ev eÅŸyalarını sipariÅŸ üzerine kasaba halkına yapmaya baÅŸlarlar. Kasaba halkının kazancının yavaÅŸ yavaÅŸ artmaya baÅŸlamasıyla, mobilya taleplerinde de bir kıpırdanma olur.
Ä°ÅŸte tam da bu dönemde; Ali Usta ve kardeÅŸlerinin 1935 yılında Kasımefendi Caddesi’nde kurdukları ve daha çok inÅŸaat marangozluÄŸu iÅŸlerinin yapıldığı atölye, 1946’dan itibaren Ä°negöl’ün zeki ve mahir gençlerinin de çalışma kervanına katılımlarıyla, mobilya üretilen bir atölyeye dönüşür.
Ä°ÅŸte Ä°negöl mobilyacılığı, Ali ve Ä°brahim ÖzyeÅŸil kardeÅŸlerin oluÅŸturduÄŸu bu Mobilya Sanat Mektebi’nde ilk defa ÅŸekillenmiÅŸ, zaman içinde geliÅŸerek kasaba ve çevre il ve ilçelere bu mektepte yetiÅŸen kalfa ve ustalar tarafından meÅŸhur edilip aranır hale getirilmiÅŸtir.
Bu ilk Mobilya Sanat Mektebi’nin kurucu fikir babası ise, Ali Usta (ÖzyeÅŸil) olmuÅŸtur. İşte bu nedenledir ki; Ä°negöl’de mobilya tarihinin Ali Usta Sanat Mektebi ile baÅŸlatılmasında, mobilya üreticisi eski ustalar hemfikirdirler. Madem ki İnegöl’de ilk mobilya, Ali Usta Sanat Mektebi’nin mahir ustaları tarafından ÅŸekillendirilerek üretilmiÅŸÂ o halde ben de, mobilya tarihini incelemeye ve geliÅŸimini anlatmaya Ali Usta Sanat Mektebi ile baÅŸlamayı uygun gördüm.
İNEGÖL MOBİLYASININ DUAYENLERİNDEN DOMANİÇLİ ALİ VE İBRAHİM ÖZYEŞİL KARDEŞLER
1920’li yıllarda Domaniç’ ten Ä°negöl’e gelen Ali Usta, diÄŸer iki kardeÅŸi ile birlikte Ä°negöl ve yakın çevresinde bina inÅŸası ile uÄŸraşır. 1938 yılında en küçük kardeÅŸ Süleyman ÖzyeÅŸil vefat eder. Geride kalan iki kareleÅŸ ile birlikte çalışmaya devam eder. Bir binanın komple inÅŸası ile uÄŸraÅŸtıklarından dolayı doÄŸrama iÅŸleri, tavan, yüklük ve bazen dolap üretimiyle de uÄŸraÅŸan ÖzyeÅŸil kardeÅŸler, ilk marangoz makinelerini (ÅŸerit, planya, kalınlık, dik, matkap, yatay freze gibi) 1935’li yıllarda satın alırlar. Bu tarihi referans alırsak ilk mobilya atölyesi 1935 yılında Ä°negöl’de kurulmuÅŸtur diyebiliriz. ÖzyeÅŸil kardeÅŸler mobilyacılığa,1946 yılı başından itibaren Kasım Efendi Caddesi üzerinde kurulu bulunan iÅŸ yerlerinde sistemli bir ÅŸekilde baÅŸlarlar. İnegöl’de bu iÅŸi yapabilecek kiÅŸileri yanına alarak “mobilyacılıkokulunu” da açmış olurlar. Bu mesleki okulda ileriki yıllarda Ä°negöl’ün en ünlü mobilya ustaları olacak; Behçet Menderes, Åževket Åžen, Vahit Sümer, Şükrü veTuran, Åžemsettin ve Cemal ÖzyeÅŸil kardeÅŸler, Ömer ÇaÄŸlayan, Zekeriya Zeybek, İbrahim Arabacılar, Kemal Yüksel gibi ustalar yetiÅŸir. Ali Usta ,0 yıllarda evlerde kullanılan çeÅŸitli mobilya örneklerini imalathaneye getirerek usta ve çıraklarından bu örneklerden daha da iyisini yapmalarını ister. Burada sipariÅŸ üzerine her çeÅŸit mobilya yapılır. Bu iÅŸyerinde yapılan bir kısım örneklerini de, imalathane bitiÅŸiÄŸindeki mobilya teÅŸhir salonunda, Ä°negöllü alıcılar ve diÄŸer müşteriler için tanıtımını yapar. Bir bakıma ilk mobilya teÅŸhir salonu da Ali ÖzyeÅŸil Usta, 1955’li yıllarda Kasım Efendi Caddesi’nde izleme açmıştır denilebilir.
Zamanla edindiÄŸi deneyimler ve sermaye birikimi ile tüm enerjisini kamu ihalelerine ve projelerine yönlendirir. Özellikle 1950’li yıllarda okul ve sinema salonlarına yapılan yatırımlardan önemli pay alır. Üretimi yaptırabilmek için de, bildiklerini usta ve kalfalarına tamamıyla öğretir. Bundan dolayı da, İnegöl mobilya sanayinin oluÅŸum temellerini atar. Özellikle kamu adına farklı yerlerde projeler yaparak Ä°negöl mobilya sanayinin tanınmasını, bilinmesini saÄŸlar.
Ali Usta, ihalelerden aldığı işlerin bir kısmını, çalışanlarının da ekonomik olarak gelişmesi için onlara yaptırır. Ayrıca, mobilyacılıkla ilgili teknolojik gelişmeleri de yakından takip eder.
Domaniçli Ali Usta (1957) Ä°negöl’de ,120 cm’lik ilk kaplama kesme makinesini ikinci el olarak İstanbul’dan satın alarak Ä°negöl’deki imalathanesinde çalıştırır. Bu nedenle, Ä°negöl’de ilk kaplamayı üreten kiÅŸi Ali Usta’dır. Burada ceviz ve maun aÄŸacından üretilen kaplamalar, 1980 yılına kadar Ä°negöllü mobilyacılara satılır.
Bu makinenin ürettiÄŸi ürünler Ä°negöl sanayisi için o zamanki koÅŸullarda ciddi bir avantaj saÄŸlar. 120 cm boyunda üretilen kaplamalar ile deÄŸiÅŸik hareli (desen) ürünler yapılır. Ä°negöl bu tarz kaplamalı ürünleri ile dikkat çekmeye baÅŸlar. Daha sonra da, İnegöl’de ilk kontrplak imalatını da Ali Usta yapar.
Ali usta mobilyacılık konusunda yaptığı yatırımlarla, Ä°negöl mobilyacılığında daima ilklerin öncüsü olur. En önemli özelliÄŸi ise; bina yapım ustalığından marangozluÄŸa, marangozluktan da mobilyacılığa geçiÅŸ yaparak Ä°negöl mobilya sanayisine ve mobilyacı esnafa “Kendini dönüştürerek geliÅŸebilir, büyüyebilir ve ayakta kalabilirsin” düşüncesini örneklemiÅŸtir. Ali Usta’nın sanat mektebini kısaca tanıttıktan sonra burada yapılan ilk mobilyalara deÄŸinelim.
Ali Usta ve yanında çalışan kalfa ve çırakları 1946-1950 arasında daha çok yapımı kolay, el iÅŸi az olan kullanım malzemeleri yaparlar. Çünkü o zamanlar gerek elektriÄŸin gün içinde sadece iki saat veriliÅŸi ve gerekse teknik-teknolojik aletlerin yok denecek kadar azlığı, halkın da alım gücünün durumu, ince el işçiliÄŸi ve sanat ağırlıklı mobilya yapılmasının önünde bir engeldi. Bu nedenle üretilen mobilyalar, tamamen el işçiliÄŸi ile ahÅŸap çerçeve içine çakılan kontrplaklarla üretilirdi.1950’den sonra ise, soÄŸuk preslerde kalıplarla sıkılan bombe kapaklı büfeler, gardıroplar, masa, sehpa ve ÅŸifonyer gibi mobilya çeÅŸitleri üretilmeye baÅŸlanır. Ãœretilen bu mobilyalar üzerlerine çekiç kaplama tekniÄŸi uygulanarak bombeler verilirdi. Bu el iÅŸi göz nuru mobilyalarda malzemenin en güzeli, en kalitelisi kullanılarak adeta bir sanat ÅŸaheseri yapılırdı.
Bu sanat şaheseri mobilyalar, son olarak da gomalak cila ile parlatılarak ölümsüzleştirilirdi. Bugün çekiç kaplama ve gomalak cila tekniği ile eski ustaların yapmış oldukları mobilyalar, sanat eseri olarak müzelerin ve nadide evlerin özenle korunan en önemli mobilyalarıdır.
Bu mobilya yapım tekniğini İnegöllü kalfa ve ustalar, Ali Usta mektebinde deneme-yamlma yöntemiyle öğrenirler. Mektebe her gelen çırak-kalfa-usta olduktan sonra kendisine ait bir işyeri açması için Ali Usta tarafından yönlendirilerek kendi işinden de bir miktar kendisine verilerek bağımsız iş yapması için cesaretlendirilir. Ali Usta, birçok yetenekli insanı mobilya sektörüne işte bu AHİ GELENEĞİ yöntemiyle kazandırır.
Ali Usta mektebinde yetişerek imalathane açan II.kuşak ustalar da, yine bu ahi geleneğini sürdürerek onlarca usta-kalfa yetiştirirler. 1955-1960 yılları arasında şehir merkezindeki çeşitli sokaklarda, onlarca mobilya atölyesi oluşur. Buralarada da 3-5 kişi çırak-kalfa usta olarak çalışır.
Sonuç olarak Ä°negöl ve Ä°negöl Mobilyacıları; Ä°negöl’ü mobilya ile tanıştıran ve yetiÅŸtirmiÅŸ olduÄŸu onlarca usta ile Ä°negöl mobilyacılığının temeline ilk harcı koyan ve sonraki yıllarda da geliÅŸimi için yeni alet ve teknikleri Ä°negöllü ustalara bizzat tatbiki yöntemle tanıtımını yaparak bilgi ve tecrübe aktarımına devam eden, Ä°negöl Mobilyası Sanat Mektebi’nin kurucusu , başöğretmeni ve Büyük Ahi Ali Usta ‘yı(ÖzyeÅŸil) ve örnek çalışmalarını asla unutmamalıdır.
Ayrıca; bu iÅŸten geçimini saÄŸlayan iÅŸyeri sahipleri ve çalışanların yanında tüm Ä°negöl’ün Ahi Ali Usta (ÖzyeÅŸil)’ya şükran borçları olduÄŸu da bir gerçektir.
ALİ USTA OKULU Hakkında Söylenenler
Ali Usta ve kardeÅŸleri Domaniç’ten Ä°negöl’ gelince buradaki hayatlarına inÅŸaatçılıkla baÅŸlarlar. Evler, iÅŸyerleri yaparlar. Tabi bürolara mutfak dolapları, büro masaları, sandalyeleri derken iÅŸi büyütürler. Ali Usta devlet ihalelerine girer. Ä°halede almış olduÄŸu iÅŸin çeÅŸidine göre Ä°negöl’de ekip oluÅŸturup yapılacak iÅŸi bu ekibe yaptırır.
Böylece Ali Usta’nın yanında çıraklar, kalfalar ve yetiÅŸmiÅŸ olur. YetiÅŸen bu ustalar 1953’lere kadar Ali Usta’ya çalışırlar. Daha sonraki yıllarda bu ustalar birer-ikiÅŸer kendilerine iÅŸyeri açmaya baÅŸlarlar. Böylece mobilyacılık adım-adım geliÅŸmiÅŸÂ olur.
“1946 yılında Domaniçli Ali ve Ä°brahim (ÖzyeÅŸil) kardeÅŸlerin sistemli bir ÅŸekilde mobilya imalatını gerçekleÅŸtirmeleriyle Ä°negöl mobilyacılığında ilk adım atılmış olur. Yine bu kardeÅŸler Kasım Efendi Caddesi’ndeki imalathanelerinde üretmiÅŸ oldukları mobilyaları da imalathanelerine bitiÅŸik mobilya maÄŸazalarında pazarlarlar. Bugün, Bozacılar Helva dükkânının karşısında bulunan yerde açtıkları İnegöl’ün ilk mobilya maÄŸazasını, Ali ÖzyeÅŸil yıllarca iÅŸletir. Mobilyacılık alanında bu günlere gelinmesinin temelini atan bu kiÅŸilerdir. Bu nedenle Ali ve Ä°brahim ÖzyeÅŸil kardeÅŸlerin heykelinin dikilmesi lazım gelir.”
Ali ÖZYEŞİL
Meslek önderi, usta 1908 Domaniç doÄŸumlu olup küçük yaÅŸlardan itibaren Ä°negöl’de yaÅŸamıştır. MesleÄŸi doÄŸramacılık olup aÄŸabeyi Ä°brahim ÖzyeÅŸil ile birlikte Ä°negöl mobilyacılığının ilk ustalarındandır. Sistemli mobilya üretimine geçmiÅŸ uyguladığı yeniliklerle diÄŸer meslektaÅŸlarına ve çalışanlarına önderlik etmiÅŸtir.
Çocukları ile beraber bir çok ustanın yetiÅŸmesini saÄŸlamışlardır. 1953 yılında Ä°negöl Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kredi Kooperatifi MüteÅŸebbis Yönetim Kurulu Heyeti Ãœyesidir. Uzun yıllar yönetim kurulu üyeliÄŸini sürdürmüştür. ÖzyeÅŸil adı Ä°negöl Mobilya Sanayii’nde bir caddede yaÅŸatılmaktadır. 20.04.1971 tarihinde ilçemizde vefat etmiÅŸtir.
MOSTARLI MEHMET VE AHMET GÃœRYILDIZ KARDEÅžLER
MEHMET GÃœRYILDIZ
Mehmet Güryıldız, 1935-36 yıllarında Reji Aralığı (Yanar-iÅŸ aralığı) sokağında küçük bir iÅŸyeri açarak kardeÅŸiyle birlikte mobilya yapmaya baÅŸlarlar İşyeri tabelasını “Sanatkârlar Mektebi Mezunu Mehmet Güryıldız” olarak yazdırır. Gerçekten de, mobilya yapımını öğreten bir okulda öğrenim görmüştür. Ä°negöl’de böyle yetiÅŸmiÅŸ ilk kiÅŸidir. İşyerleri küçük olduÄŸundan kardeÅŸiyle birlikte çalışırlar. Yaptığı mobilyaların çizimlerini kendisi yaparak istek üzerine model geliÅŸtirir. Kısa zaman içinde Güryıldız kardeÅŸlerin yaptığı mobilyaların özelliÄŸi ve güzelliÄŸi önce Ä°negöl’de sonra da Bursa’da duyulur. O yıllarda Ä°negöl’ün ünlü iki ustası olurlar.
Mehmet ve Ahmet Güryıldız kardeÅŸler,gardırop, büfe, mutfak dolabı, kapı, camilere minber, mihrap gibi sanatsal deÄŸerli ürünler yaparlar. 1950-1960 döneminin en ünlü mobilya ustası olarak bilinirler. Yaptıkları iÅŸlerin çoÄŸunu Bursa ve Ä°stanbul müşterilerine sipariÅŸ üzerine yaparlar. Ãœrün sipariÅŸi verenler en az bir yıl önceden ücretini ödeyerek sıraya girerler. Mehmet ve Ahmet Güryıldız kardeÅŸlerin Ä°negöl Mobilyası’na katkıları şöyle anlatılır.
“Mobilyaya estetik ve sanatı tatbik ederek evlerin en nadide köşelerinin oluÅŸmasını saÄŸlayan ilk kiÅŸilerdir. Bu iki kardeÅŸ iÅŸyerlerinin küçüklüğü nedeniyle usta, çırak ve kalfa çalıştırmazlar. Bu nedenle de Ä°negöllü eski ustalar tarafından yakinen tanınmazlar.
Sonraki yıllarda oğul Ali Güryıldız ise, bu mesleği uzun yıllar başka mekanlarda sürdürmüş, usta ve kalfalar da yetiştirmiştir.
“1950’li yılların başında Ä°negöl’de üç-dört mobilyacı vardır. Bunların en ünlüsü Mehmet Güryıldız’dır. Bu kiÅŸi sadece ısmarlama mobilya yapar. Ä°stanbul’dan Bursa’dan gelirler sipariÅŸ verirler bir yıldan fazla süre beklerlerdi. Ä°negöl’de bugün dahi Mehmet Usta kadar deÄŸerli bir mobilyacı tanımıyorum. DiÄŸer mobilyacılar da; Hakkı Usta (Maltepe), ÅžiÅŸko Rasim, Ä°stanbullu Ä°brahim (Ali Usta’nın damadı) daha sonra da Kemalettin Yüksel çok Ä°yi Ustaydı.
Mehmet GÃœRYILDIZ
Mehmet Güryıldız, 1903 tarihinde Mostar’da (Yugoslavya) doÄŸar. Ä°lk ve ortaokulu yaÅŸadığı yerde okuduktan sonra, 1917-1921 tarihleri arası Mostar Sanatkârlar Okulu’nda okuyarak diplomasını alır. Henüz20yaşında iken kardeÅŸi Ahmet ve diÄŸer aile bireyleriyle birlikte 1923 yılında Ä°negöl’e gelip yerleÅŸirler. 1930 yılında da evlenir.Mehmet Güryıldız, 1955 yılında kurulan Marangoz ve Benzerleri DerneÄŸi’nin bir no’lu üyesi olmuÅŸ, 1965yılında Yeni kanuna göre tekrar Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’nin oluÅŸumuna kadar da meslektaÅŸlarının yanında olmaya çalışmıştır.
ŞEHİR İÇİNDEKİ DİĞER MOBİLYACILAR
1946-1953 Kuruluş Dönemi İnegöl Mobilyacılığının daha iyi anlaşılabilmesi için şehir içinde, sokak aralarına dağılmış mobilya imalathanelerinden de bahsedelim.
Bu dönemde Ä°negöl’de mobilya üretimi, küçük çapta ve iptidai denebilecek koÅŸullarda yapılırdı. Mobilya üretiminde kullanılan araçlarının çok az sayıda oluÅŸu, üretim yapan ustaların bazen üretim araçlarının kendilerince iptidai ÅŸekilde yapılmasına yönlendirdi. Bu nedenÄ°e mobilya üreticileri, el emeÄŸi ve göz nuru sarf ederek mobilya yaparlardı. O yıllarda üretilen mobilyalarda üretim esnasında gerekli olan makineler, bazen saati 0.05 TL ile 0,10 TL arasında deÄŸiÅŸen fiyatlarla kiralanarak bu üretimler gerçekleÅŸtirilirdi.
17 Ocak 1951 ‘de Cerrah elektrik santrali devreye girmeden önce, üreticilere günde 2 saat dönüşümlü olarak 110 kw elektrik verilebilirdi.
Üretimde kullanılan makineler ise; ağaçtan yapılmış planyalar, beton gövdeli bıçkılar, el makineleri gibi ilkel denilebilecek aletlerle çalışılarak harika mobilyalar üretilirdi. Örneğin o yıllardaki mobilyaların üzerine sürülen cila, işyerlerinde bizzat ustalar tarafından imal edilir ve kullanılırdı. Kazein, süt artığı, sönmemiş toz kireç, formaldehit, asit oksit ve gaz yağından imal edilen yapıştırıcılarla imal edilen mobilyaları, halen evlerimizde kullanmaktayız. Ayrıca zeytin yağ, gomalak ve ispirtodan imal edilen cila ile boyanan mobilyalar da yine günümüze dek ulaşmışlardır.
“O zamanlar mobilyaların her ÅŸeyi ceviz aÄŸacından yapılırdı. Kayın aÄŸacı mobilyada kullanılmazdı.
Hatta o zamanlar sunta yoktu. İki kapılı gardıroplar yapılırdı. İki kontrplak arasına konan dolgu malzemesi, firkete çivileri ile çakılır ve soğuk tutkal ile yapıştırılırdı. Soğuk tutkal bulunmazsa, ekşimikten soğuk tutkal yapılırdı. O günlerde boya tabancası henüz yoktu, gomalak cila vardı.
Gomalak; bir gece önce ispirtonun içine konulur ve iyice erimesi beklenirdi. Bu cilayı sürmeden önce zemin ponza taşı ile iyice temizlenir, temizlenen zemin zeytinyağı ile yaÄŸlanırdı. Sonra erimiÅŸ gomalak cilayı zemin üzerine pamuk veya yumuÅŸak bir bezle yuvarlak daireler çizerek ya da sekiz yazıyormuÅŸ gibi bastırılarak sürülürdü. Sonra sıcak tutkal çıktı, o da hayvan kemiÄŸinden yapılırdı, daha sonrada boncuk tutkal çıktı. Bu tutkular önce bir kapta eritilir sora yüzeye öyle sürülürdü”
BALIK PAZARI VE CÄ°VARINDAKÄ° MOBÄ°LYACILAR
Ä°negöl mobilyasının duayeni ve öğreticisi sayılan ileri görüşlü, çaÄŸdaÅŸ anlayışlı Ali Usta’nın yanında olgunlaÅŸan ikinci jenerasyon da denebilecek mobilya ustaları, birer birer kendi iÅŸyerlerini kurmaya baÅŸlarlar. 1950 li yılların başında balık pazarında birinci kuÅŸakta üç mobilya imalatçısı vardır. Bu Ä°malatçılardan da mobilyacılığın o gün için duayenlerinden Ä°brahim Efendi, Kemalettin Yükselve Ä°negöllülerin ÅžiÅŸko Rasim diye tanıdığı Rasim Gülseven’dir. Yıllarını bu mesleÄŸi vermiÅŸ ve ileri yaşına raÄŸmen halen mobilyacılık yapan, çırak kalfa yetiÅŸtiren, duayen mobilyacılardır.
Ä°brahim Efendi
Ä°brahim ÖzyeÅŸil’in damadıdır. Ä°stanbullu Ä°brahim Efendi olarak da tanınır. Klasik mobilyalar yapar ve bunları yaparken de sıcak tutkal kullanır. Daha çok gardırop, tel dolabı, ÅŸifonyer gibi mobilyalar yapar. Kemalettin Yüksel, Åžefik Hersekli, Turan ÖzyeÅŸil gibi bir çok usta yetiÅŸtirir. Vefatı nedeniyle iÅŸyerini ustalarından Kemalettin Yüksel, 1951-52 yıllarında devralır. Ä°brahim Efendi birinci kuÅŸak mobilyacılardan biridir.
Kemalettin Yüksel
Birinci kuÅŸak ustalardandır. Balık Pazarı’nda 1950 yılından itibaren kendine ait iÅŸyerinde çalışırken sonraki yıllarda yan komÅŸusu Ä°brahim Efendi’nin, 1954 yılında da diÄŸer komÅŸusu Åževket Åžen’in iÅŸyerini de devralarak, Özen-Ä°ÅŸ Mobilya olarak iÅŸÂ yerini büyütür. Åževket UÄŸurdaÄŸ, Nizami Okçu, Muharrem Åžentuz, Ömer ÇaÄŸlayan, Hasan ve Hüseyin Kısacık gibi sonradan ünlü mobilya ustaları da olacak kiÅŸileri yetiÅŸtirir.
“Kemalettin Yüksel sipariÅŸ üzerine çalışırdı. Aldığı sipariÅŸ ücretinin de tamamını peÅŸin alırdı. Aldığı sipariÅŸi de en güzel bir ÅŸekilde yapardı. Ä°ÅŸyerinde sürekli önlükle çalışırdı. Çalıştığı mekanın temizlik ve düzeni de çok önem verirdi. Müşteriler sipariÅŸÂ için en az bir yıl beklerdi. Åževket Åžen, Ömer ÇaÄŸlayan ile aralarında gizli bir sanatkarlık yarışı da olduÄŸu söylenirdi. Bu üç mobilyacı sanatkârlıklarını yaptığı mobilyalarda gösterirlerdi. “
Kalfası Ömer ÇaÄŸlayan da, “Kemal Yüksel benim bildiÄŸim, tanıdığım tertipli ve sanatkar en iyi ustaydı” diye tanımlar.
1965 yılında Büyük Sanayi’den duayen ustalarla birlikte aynı sokakta iÅŸyeri alır. Vahit Sümer, Mustafa Çalışkan, İbrahim Arabacılar, Ömer ÇaÄŸlayan, Åžefik Hersekli, Şevket Åžen ve Kemal Yüksel sırayla iÅŸyerleri açarlar. Mobilyacılık mesleÄŸinden ,1990’da emekli olana kadar da 25 yıl burada çalışmaya devam eder. Çok kaliteli mobilyalar yapar. Az üretir ama çok özen gösterir.
Gardırop, masa, şifonyer, sehpa, yatak odası gibi mobilyaları önceden alınan sipariÅŸler üzerine yapar. Birçok genç mobilyacı, Kemalettin Yüksel’in çırağı-kalfası olmak ister. Mobilya ustalığında adeta bir marka olduÄŸu söylenir.
Kemalettin YÃœKSEL
2 Mart 1926 tarihinde Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lkokulu bitirdikten sonra Hakkı Usta (camcı) yanında çıraklığa baÅŸlar. Uzun yıllar burada devam eder. 1951 yılında Ä°brahim Efend’ı’nin iÅŸyerini de devralarak iÅŸyerini büyütür. 1954 yılında da yanındaki Åževket Åžen’in iÅŸyerini de devren alır ve iÅŸyerini daha da büyütür. Birçok kalfa ve usta yetiÅŸtirir. Ä°MASKO kooperatifinde muhasebe iÅŸlerinden sorumlu olarak yıllarca görev yapar. Kooperatifin geliÅŸmesine büyük katkıları olur. 09.10.1965 yılında kurulan Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’nin sekiz kiÅŸilik kurucu üyeleri arasında yer alır. Ä°ÅŸ yerini 1965-1966 da yeni oluÅŸturulan Büyük Sanayi’ye taşır. Kemalettin Yüksel, Ä°negöl mobilyasının birinci kuÅŸak ustalarından birisidir. 1990’da emekli olarak iÅŸini oÄŸlu RaÅŸit Yüksel’e devreder.02 AÄŸustos 2002 yılında vefat eder.
Şişko Rasim (Gülseven)
ÅžiÅŸko Rasim birinci kuÅŸak mobilyacılardandır. Zamanın önemli mobilya ustalarından biridir. Balık Pazarı’nda iki mobilya üreten iÅŸyerinden birisi de ŞiÅŸko Rasim’e aittir. Tel dolap gardırop masa ve benzeri mobilyalar üretir. Az sayıda çırak kalfa çalıştırır. Ä°ÅŸ yerini yaÅŸlılığı nedeniyle ,1950-1951 yıllarında Ali Usta’nın kalfalarından Åževket Åžen’e devreder. Åževket Åžen, 1954 yılında Hal Sokak’taki evinin altına yapmış olduÄŸu iÅŸyerine taşınana kadar burada çalışır.
‘ÅžiÅŸko Rasim’in bir diÄŸer önemli özelliÄŸi de; mobilya yapımında kullanılan bazı makine ve el aletlerinin kalıplarını yapan Ä°negöl’de tek kiÅŸi olmasıdır. Zamanında birçok mobilyacıya çeÅŸitli kalıplar yapmış ve çalışma aletlerinin yapımını gerçekleÅŸtirmiÅŸtir’Â
Åževket ÅžEN
Åževket Åžen, 01 Temmuz 1923 tarihinde Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lkokuldan sonra 15 yaşında Ali Usta’nın yanında çırak olarak iÅŸe baÅŸlar. 1952 tarihinde Balık Pazarı’nda ÅžiÅŸko Rasim’e ait olan iÅŸyerini devren alana kadar Ali Usta’nın yanında ustalıkyapar. 1954 yılında da Hal Sokak’ta yaptığı evinin altındaki iÅŸyerine taşınır. 1976 tarihine kadar aktif olarak mobilyacılık mesleÄŸini sürdürür. Ä°kinci kuÅŸak mobilyacılardandır.
Mehmet ve Süleyman Pakoğlu, Ahmet Şenel, Nizamettin Şimşek, İlhan ve irfan Sarp, Ahmet Meriç, Cemil Ustaer, Ömer Usta ve Ali Osman gibi birçok usta ve kalfa yetiştirir.
Sipariş üzerine, el işçiliği ağırlıklı mobilyalar üretir. Yatak odası, masa, şifonyer, gardırop, sehpa gibi mobilyalar yapar. Temiz, titiz ve tertipli çalışmayı sever. Ayrıca çok disiplinli ve mesleğine çok saygılıdır.
“Ä°negöl’de mobilya yapımında ilk suntayı kullanan Åževket Åžen ustadır. Bir gün iki sunta tablası getirdi ve kapıya dayadı. Dışarıdan alıp getirmiÅŸ. Ömer Taner henüz sunta satmazdı. Bize dedi ki ‘Çocuklar mobilya bundan sonra suntadan yapılacak.’ Şevket Åženin’in diÄŸer ustalardan farkı, hem iÅŸi kalfalarına tarif eder, hem de kendisi de çalışırdı. Hiç eli boÅŸ durmazdı. Disiplinli bir adamdı. İşyerinde her türlü makinesi vardı. Ä°ÅŸyeri zamanın en modern iÅŸyeriydi. Bana göre Ä°negöl’ün en büyük mobilya ustası Åževket Åžen’dir.
Åževket ÅžEN
Meslek önderi, Ä°negöl Mobilyacılığının ikinci kuÅŸak ustalarındandır. 01.07.1923 Ä°negöl doÄŸumludur. MesleÄŸi 1938yılından itibaren yanında çalışmaya baÅŸladığı Ali ÖzyeÅŸil Usta’dan öğrendi. Dört yıl olarak yerine getirdiÄŸi askerlik hizmeti sonrası aynı iÅŸyerinde çalışmaya devam etti. 1952 yılından itibaren mesleÄŸini kendi adına sürdürdü. Bir süre İnegöl çarşısı içinde yer alan iÅŸyerini 1954 yılında KemalpaÅŸa Mahallesi Hal SokaÄŸa taşıdı. MesleÄŸinin ustalık tarafı yani üretim, ticaret ve pazarlamaya göre onu daha fazla mutlu ediyordu. 1976 yılından itibaren çocukları Mesut ve Turgut Şen Yükseköğrenimlerini tamamlayıp mobilya maÄŸazacılığı yapmaya baÅŸlamasıyla Åževket Åžen’in atölyesi farklı çalışmaların uygulandığı bir AR-GE Ünitesi gibi kullanıldı. 1995 yılına kadar bu atölyede çalışmaya devam etti. Kısa bir süre İmasko Yönetim Kurulu ÃœyeliÄŸi’de yaptı. Nizamettin ÅžimÅŸek, Cemil Ustaer, Ä°lhan SarpdaÄŸ, Süleyman ve Mehmet PakoÄŸlu gibi üçüncü kuÅŸak ustaları da yetiÅŸtirmiÅŸtir. 02.07.2008 tarihinde vefat etti.
KARLIOVA Ä°ÅžHANI
Yapılış tarihi bilinmemekle birlikte, ÅŸehir merkezinde halkın çokça kullandığı iÅŸ yerlerinden biriydi. Beylik Hanı’nın karşısında, tek giriÅŸli, iki katlı ve içinde iÅŸyerleri bulunan eski bir handı. Burası 1994’e kadar iÅŸledi. Hanın giriÅŸinde Elektrikçi İhsan Varışlısoy’un iÅŸyeri vardı. İçeride en az on küçük iÅŸyeri bulunuyordu. Bir zamanlar otel, bir zamanlar da Ä°negöl Hapishanesi olarak da kullanılmış, 1995’de yıkılarak yerine iÅŸyeri ve daireler yapılmıştır.
Bu hanın içinde iki mobilya imalathanesi bulunmaktaydı. Bunlardan birisi Ä°brahim Arabacılar’a diÄŸeri de, Nizami Okçu’ya aittir.
Nizami Okçu
Nizami Okçu, Karlıova Ä°ÅŸ Hanı’nda uzun yıllar mobilya üretir. Ä°negöl’ün sanatını iÅŸine aksettiren ileri görüşlü ve temiz iÅŸ yapan mobilyacılarından birisidir. Ä°ÅŸyerinde usta ve kalfalar çalıştırır. Bazen, iÅŸ yerinde sekiz-on kiÅŸi çalıştığı görülür. “1967-68 yıllarında Ankara Caddesi’ nde Sinanbey Cami’ye dönen aranın başında (Bugün bir banka var) İnegöl’de ilk mobilya maÄŸazası açan kiÅŸilerden birisidir. Bu maÄŸazayı,1969 yılında Behçet Menderes’e devrederek komÅŸusu Ä°brahim Arabacı gibi EskiÅŸehir’e taşınmış ve mesleÄŸini orada sürdürmüştür.
OÄŸlu Kamil Okçu da, iyi ustalardan biridir. 1973 yılında EskiÅŸehir’de “Hilton modeli denilen koltuÄŸu ilk yapan kiÅŸidir “
İbrahim Arabacı
1938 yılında henüz 13 yaşında iken Burgaristan’dan Ä°negöl’e ailesiyle birlikte gelerek yerleÅŸirler. Önce Ali Usta’nın yanında çırak olarak bir müddet çalıştıktan sonra Ä°negöl’ün birinci kuÅŸak ustalarından Camcı Sandıkçı Hakkı Usta (Maltepe ) ’nın yanında mesleÄŸi öğrenir. 1950’li yıllardan itibaren Karlıova Ä°ÅŸhanı’nda iÅŸyeri açar. Koltuk iskeleti üretimi yapar. Açık berjer, kapalı berjer, çay koltuÄŸu gibi mobilya üretir. Ãœrünlerini teÅŸhir etmek için de, Nuri DoÄŸrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında 20-25 metrekarelik dükkanda, 1967 yılında Ä°negöl’ün ilk mobilya satış maÄŸazasını açan kiÅŸi olur. 1957-1958 yıllarında Büyük Sanayi Bölgesi’ne Åžefik Hersekli’ den sonra iÅŸyeri yaparak taşınan, ikinci kiÅŸi Ä°brahim Arabacı olur. 1968 yılında EskiÅŸehir’e taşınana kadar Ä°negöl mobilyasına ve mobilyacılığına hizmette daima önde olmaya çalışır. EskiÅŸehir’de de mesleÄŸine devam eder. 1972 yılında ürettiÄŸi “Dolaplı Portmanto” modeliyle ünlenir. Modelin ismi de “Ä°brahim Arabacı Portmantosu”olur. Ä°lerleyen yıllarda hobi ve yardım amaçlı camilere estetik rahleler yapar.
Yaptığı camii minberleri içinde bugün, Ä°shak PaÅŸa Camii’nde kullanılan minberde vardır. 1980’den sonra iÅŸyerini oÄŸlu Celal’e devreder. 05.01.2007 tarihinde vefat eder.
Mustafa Çalışkan
1925 yılında Ä°negöl’de doÄŸar. Henüz yirmili yaÅŸlarda Ali ÖzyeÅŸil Usta’nın yanında çalışmaya baÅŸlar. Bir süre sonra, ustası Ali ÖzyeÅŸil’in kardeÅŸi İbrahim’in kızı ile 1949 yılında evlenerek aileye damat olur. Daha sonra, 1953 yılında Lazlar Camii aralığında kendine bir iÅŸyeri açar. Sandık, büfe, sehpa ve iki kapılı bombeli elbise dolabı gibi mobilyalar üretir. Daha sonra da Büyük Sanayi Åžen Sokak’ta yaptığı iÅŸyerine, 1960 yılında taşınır.Kendisi aslında sandalye ustasıdır. Sonradan ihtiyaca göre mobilyacılığa baÅŸlar.
Mustafa Çalışkan, kalın aÄŸaçlardan pres yapıp bombeli mobilya üretiminde kullanan ve Ä°negöl’e ilk defa formikayı Ä°stanbul’dan getirip satan ve formikadan mobilya üreten kiÅŸidir. Ayrıca formika, kontrplak, tutkal, kaplama toptan satışını da yapar.
Ä°MASKO kurulunca, 1970’den itibaren toptan satışını yaptığı malzemenin tümünü Ä°MASKO’ya devreder. 19 Ocak 1969 yılında yapılan ilk genel kurul toplantısında Ä°MASKO’nun idare heyetine seçilen yedi kiÅŸiden biridir. Sonraki yıllarda baÅŸkanlık görevi de yapar. 1972’de Ä°STAÅž’ın kurucu ortağı olur. Ayrıca 1968-1973 tarihleri arasında İnegöl Belediye Meclis ÃœyeliÄŸi de yapar.
Mustafa Çalışkan, 26.10 1982’de vefat edene kadar mobilyacılık mesleÄŸini sürdürür. Kalfaları: Ahmet ÇavuÅŸoÄŸlu, Mustafa Özdemir, Murat YörükoÄŸlu, Recep Gülenç, Mustafa DuymuÅŸ, Fevzi Zemzem, Necmettin Çimsöken, Selahattin Cambaz, H.Ä°brahim Bayrak, Vahit Toksöz, Cafer GöktaÅŸ ve İsmet Özitgi’dir.
Mustafa ÇALIŞKAN
1925 yılında Ä°negöl’de doÄŸar. Henüz yirmili yaÅŸlarda I946’da Ali ÖzyeÅŸil Usta’nın yanında çalışmaya baÅŸlar. Bir süre sonra, ustası Ali ÖzyeÅŸil’in kardeÅŸi Ä°brahim’in kızı ile 1949 yılında evlenerek aileye damat olur. Daha sonra, 1953yılında Lazlar Camii aralığında kendine bir iÅŸyeri açar. Sandık, büfe, sehpa ve iki kapılı bombeli elbise dolabı gibi . mobilyalar üretir. Daha sonrada Büyük Sanayi Åžen Sokak’ta yaptığı iÅŸyerine, 1960 yılında taşınır.
19 Ocak 1969yapılan ilk genel kurul toplantısında İMASKO’nun idare heyetine seçilen yedi kiÅŸiden biridir. Sonraki yıllarda baÅŸkanlık görevi de yapar. Mobilyacıların meslek önderlerindendir.
1972’de Ä°STAÅž’ın kurucu ortağı olur. Ayrıca 1968-1973 tarihleri arasında Ä°negöl Belediye Meclis ÃœyeliÄŸi de yapar.
26 Kasım 1982 yılında vefat eder.
KÜÇÜK SANAYÄ° SÄ°TESÄ°’NÄ°N KURULUÅžU
1950 yılında İnegöl, şehir merkezi nüfusu 16.696, kır nüfusu ise; 46.247 kişiden olan bir Anadolu kasabasıdır. Halkın büyük çoğunluğu tarımla uğraşır. Mobilya sanayi ise, yavaş yavaş gelişmeye başlar.
03 Eylül 1950 yılında yapılan Yerel Yönetim seçimlerinde, belediye baÅŸkanlığını Nuri DoÄŸrul (1950-1955) kazanır. Ä°lk yaptığı iÅŸlerden birisi, 1950-1951 yılında Osmanbey Caddesi’ni açmak olur. İkincisi ise, ÅŸehir içinde zor ÅŸartlarda üretim yapan küçük sanat erbabının bir arada olduÄŸu, Küçük Sanayi Sitesi kurmak olur.
Bu dönemde mobilya imalatçılarının hedefi, daha çok Ä°negöl içi tüketim olur. Ãœretilen mobilyaların birçoÄŸu, ÅŸehir halkı tarafından satın alınır. 1950’den sonra, mobilyaya talebin artması sonucu imalatçı sayısında da hızlı artışlar olur. YeniÅŸehir, Ä°znik ve Bursa’ya satışlar baÅŸlar. Bu imalatçıların iÅŸyerleri ise ÅŸehir içinde çeÅŸitli bölgelere dağılmış durumdadır.
1952    yılında şehir merkezinde her türlü imalatçının bulunması, şehir düzen ve sessizliğini bozduğu için, şehir merkezinin doğusunda bulunan ve nispeten bataklık olan saha, temizlenerek Küçük Sanayi adı ile bir sanayi bölgesi oluşturulur. Burada da küçük sanatkârlar için 160 adet işyeri yapılır. Yapılan bu örnek işyerleri, 1953 yılından itibaren de önce, şehir içinde işyeri bulunan mobilyacı, marangoz, arabacı, kaynakçı, doğramacı esnafına dağıtılmaya başlanır. Ayrıca birinci kuşak Mahir ustaların yanında yetişmiş olan usta ve kalfalar, sonraki yıllarda kendilerine ait mobilya imalathaneleri kurarlar.
OluÅŸturulan Küçük Sanayi Sitesi’nde mobilyacılar daha çok, Cevat Parman ve Musa Durmaz sokakta iÅŸ yerlerini oluÅŸturulur.
Åžehir içindeki mobilyacıların KüçükSanayi Sitesi’ne taşınmalarıyla birlikte, 1953 yılından itibaren Ä°negöl mobilyacılığı yeni bir ivme kazanarak, geliÅŸimine hız verir. Cerrah elektrik santralinin, 17 Ocak 1951 tarihinde iki adet su türbini, toplam 420 HP (beygir gücü) gücüyle devreye girmesiyle, Yeni oluÅŸturulan Küçük Sanayi Sitesi’ne 220 kilowattlık elektrik enerjisi verilmeye baÅŸlanır.
Bu güzel gelişme nedeniyle, makineler daha hızlı ve uzun süreli çalıştığından yapılan seri üretimler sayesinde üretim artışı da hızlanır. Ayrıca, Küçük Sanayi Bölgesi, o güne kadar ancak 20-25 civarında olan imalatçı sayısının da, kısa zamanda artmasına neden olur.
Zamanın hükümeti ve Belediye BaÅŸkanı Nuri DoÄŸrul’un birlikte çalışması sonucu yapılmış olan Küçük Sanayi Sitesi’ne taşınan mobilya üreticilerinin, düzenli ve toplu bir sitede üretim yapmaları da Bursa ilçeleri içinde bir ilk olmuÅŸtur. Bu olumlu geliÅŸme ile Ä°negöl mobilyacılığı, 1953 yılı sonlarında KuruluÅŸ Dönemi’ni (1946-1953) tamamlamış olur.
İnegöl mobilyasının kuruluş devresinde emeği geçen Âli ve İbrahim Özyeşil Kardeşler ile Mehmet ve Ahmet Güryıldız Kardeşler İnegöl mobilyasının ilk kuşak ustalarıdır. Hakkı Maltepe, İbrahim Ak, Şevket Şen, Kemal Yüksel, Ömer Çağlayan, İbrahim ve Yaşar Arabacı Kardeşler ile Şişman Rasim, ikinci kuşak mobilya ustaları olarak kabul edilir.
İnegöl mobilyasının dünya ülkelerinde bir marka olması için ilk tohumu bu cefakâr insanlar atmıştır. Adı geçen bu ustaların İnegöl mobilyasına atmış oldukları ender güzellikteki imzaları, hiç silinmeyecek ve daima özenle yâd edilecektir.
Bu gün Ä°negöl Mobilyacıkığı ülkemiz ve dünyada hakettiÄŸi yere hızla ilerlemektedir. Yeni ve çaÄŸdaÅŸÂ yatırımlar son teknoloji kullanılarak yapılmaktadır. Gelecekte birçok mobilya markası Ä°negöl’den çıkacaktır.
Nuri DOÄžRUL
İnegöl Belediye Başkanı Demokrat Parti İnegöl İlçe Teşkilatı Kurucu Başkanı
Ä°negöl’ün geçmiÅŸinde yüzyıllardır etkin olan Hamzabey Ailesi’ne mensuptur. 1314 Ä°negöl doÄŸumludur. DeÄŸirmencilik, ziraat iÅŸleri yaparak hayatını sürdürmüştür. 1935-1942 yılları CHP, 1950-1955 yılları arasında da Demokrat Parti adına Ä°negöl Belediye BaÅŸkanlığı görevini yerine getirmiÅŸtir. 05 Mayıs 1946 tarihinde kurulan Demokrat Parti Ä°negöl Ä°lçe TeÅŸkilatı BaÅŸkanlığı yapmıştır. 1953 yılı Ä°negöl Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi Kurucu Yöneticisidir. Ä°smi ilçemizde 1959 yılında açılan bir caddede yaÅŸatılmaktadır. Ölüm tarihi 13.10.1964 tür.
Bu bölüme baÅŸlamadan önce, 1953 yılında Ä°negöl’de yaÅŸanan çok önemli geliÅŸmeyi de anlatmamızda fayda vardır. Bursa’dan sonra ilçemizde kuruluÅŸu gerçekleÅŸtirilen bu müessesenin, tüm esnafa mali kaynak saÄŸladığı gibi özellikle mobilyacılara yapmış olduÄŸu maddi destekler asla unutulmamalıdır. O zamanlar yapılmış olan bu kaynak aktarımlarından bu gün de, en fazla mobilya imalatçılarının yararlandığı da bir gerçektir.
İNEGÖL ESNAF VE SANATKÂRLAR KREDİ VE KEFALET KOOPERATİFİNİN KURULUŞU
negöl ticaretinin daha canlı hale getirilebilmesi için, esnaf ve tüccarların sıcak paraya ihtiyaçları vardır. Bu problemin, ülkede henüz kurulmaya çalışılan esnaf ve sanatkârları kefalet kooperatifi gibi kuruluÅŸlarca çözülebileceÄŸine inanılır. O gün İnegöl Belediyesi’nde Meclis Ãœyesi (1950-1955) de olan Ahmet Türkel, Ä°negöl eÅŸrafından ve ticaret erbabından önemli ÅŸahsiyetlerle, konuyu görüşür. Bu çalışmalar kısa zaman içinde, zor da olsa olumlu sonuçlanır.
Kooperatifin kuruluÅŸ tüzüğü Ticaret Bakanlığı’nın, 10.04.1953 Gün ve 4/569 sayılı kararı ile kabul edilerek 14.05.1953 tarihinde ticaret siciline “Mahdut Mesuliyetli Ä°negöl Esnaf ve Sanatkârları Kefalet Kooperatifi” adı ile tescil edilir. Bursa’dan sonra ilk defa Ä°negöl’de kurulan bu teÅŸkilata, Ä°negöl halkı çok sevinir.
Kuruluş müracaatını yapanların görev bölümü şöyle olur:
Ahmet Türkel (BaÅŸkan), A.Osman Sönmez (ikinci baÅŸkan), üye Aziz Aydın(keresteci), üye Ä°smail Saraç, üye Ali Mutlu, üye Ali ÖzyeÅŸil, üye A.Galip Hoban (mobilyacı). Murakıplar: Nuri doÄŸrul, Abdüsselam Cumhur (mobilyacı), Mehmet Çelik, Cevat Parman (keresteci). Kooperatif kurulurken 12 kurucu arasında, üç mobilyacı iki de keresteci vardır. Bu da göstermektedir ki, 1950’li yıllardan itibaren mobilya ve aÄŸaçla temas, Ä°negöl’ün en önemli ticaret alanlarından biridir.
Bu kuruluş, esnaf ve sanatkârlara kredi temininde yardımcı olmaya başlar. İşler yavaş yavaş büyütülür. İnegöl ticaret erbabı, çevre ilçelerden mal alıp-satmaya başlar. Bu kuruluş, uzun yıllar esnaf ve sanatkarların yararına çalışmalar yapar. İşte yeni kurulmuş olan bu kooperatif, çarşının küçük esnafları yanında özellikle keresteci, marangoz ve mobilyacılar ile sandalyecilerin nakit ihtiyacını karşılarken, daha büyük işletmeler kurabilmeleri için de cazip kredi imkanları sunar. İşte bu nedenledir ki, İnegöl mobilyacılığının damarlarına kan veren ve onu daima canlı tutarak büyüten bu müessese çok önemlidir.
1953 yılında Ä°negöl’de, çarşı esnafı dışında imalat sektöründe çalışan 30’a yakın sandalye üreticisi vardır. Bunlar, Hazeran sandalye dışında çeÅŸitli modellerde park-bahçe, kahvehane ve deÄŸiÅŸik yerlerde kullanılan işçiliÄŸi de az olan normal sandalye üretirler. Ãœretilen bu sandalyeler de yurdun her yerine Ä°negöl’den gönderilir. Bugün, mobilya sektöründe olduÄŸu gibi o günlerde de, yeni yetiÅŸen gençlerin birçoÄŸu sandalye imalathanelerinde çalışır. Ä°negöl’ün o zamanlar en önemli iÅŸkolu sandalyeciliktir.
Åžehir içindeki iÅŸyerlerinin. Küçük Sanayi Bölgesi’ne taşınması ile beraber, bu sahada yeni mobilya imalathaneleri de açılmaya baÅŸlar. Daha önceleri, büyük-küçük ancak 20-25 civarında olan mobilyacıların sayıları da, 1953 yılından itibaren iki katından fazla artış olur. Daha çok Cevat Parman Sokak ve Musa Durmaz Sokaklarda üretim yapan mobilyacılara yeni iÅŸyerleri, zamanla dar gelmeye baÅŸlar.
1955 yılına kadar Küçük Sanayi Bölgesi’nde, yeni mobilya imalathanesi açacak yer kalmaz. Mobilya imalatçılarının çoÄŸalmasıyla da, daha fazla elektrik ihtiyacı oluÅŸur.Kurulan iÅŸyerleri ve oluÅŸan elektrik ihtiyacı, zamanın Kamu ve yerel yöneticileri tarafından çözümlenmesi hususunda çeÅŸitli çalışmalar yapılır.
Daha önce kuruluÅŸ döneminde baÅŸlayan civar kasaba ve Bursa il merkezine yapılan mobilya satışları, yerleÅŸim döneminde devamlılık kazanır. Mobilya üretiminin büyük bir kısmı dışarıya satılmaya baÅŸlayınca da; imalat kalitesi zorunlu olarak yükseltilmiÅŸ ve modeller de çeÅŸitlenmiÅŸtir. 1960’lı yıllara kadar mobilyalar kısmen Bursa’da, EskiÅŸehir toptancıları aracılığıyla da, Ankara ve Anadolu’nun çeÅŸitli illerine gönderilir.
Belediye BaÅŸkanı Nuri DoÄŸrul (1950-55),Küçük Sanayi’nin elektrik ihtiyacının karşılanması için elektrik iÅŸletmesine, 29.01.1955 tarihinde 300 hp,sekiz silindirli ve 500 devirli Blackstone marka Elektrik motorunun sisteme ilave edilmesini saÄŸlar.
Yapılmış olan bu ilave güç aslında; 1934’te USTÄ°Åž’in kuruluÅŸundan itibaren sisteme yapılan dördüncü ilavedir.
1953’te iÅŸyerlerinde ustalık yapanlar, sonraki yıllarda kendileri mobilya üreticisi olur. Böylece,onlar sayesinde de mobilyacı sayısında artışlar olur. Ayrıca, sandalye fabrikalarında çalışan kalfa ve ustalar,aÄŸacı tanıdıkları ve aÄŸaç işçilerine yatkın oldukları için büyük sandalye fabrikalarından ayrılarak kendilerine ait mobilya imalathaneleri açarlar. Bu geliÅŸmeler de mobilya üreticisi sayısını artırır.
1955’ten sonra, Küçük Sanayi Bölgesi’ne sığamayan mobilyacı, marangoz ve keresteciler için, Küçük Sanayi’nin devamında büyük bir alan, Büyük Sanayi adıyla oluÅŸturulmaya baÅŸlanır. “1956 yılında Ä°negöl’de büyük bir kereste fabrikası, 28 adet motorla çalışan testere ve bıçkı atölyesi beÅŸ sandalye fabrikası vardır. Yıllık sandalye imalatı 200.000 adettir.
Ä°negöl Belediyesi tarafından, 1955 yılından itibaren oluÅŸturulmaya çalışılan Büyük Sanayi Bölgesi’nde, 1957 yılında Åžirin Sokak’ta ilk iÅŸyerini yaparak üretime baÅŸlayan kiÅŸi Åžefik Hersekli olur. Ä°kinci mobilya üreticisi ise, Ä°brahim Arabacı’dır. Daha sonra da Åževket Åžen, Kemal Yüksel, Vahit Sümer gibi eski mobilyacılar, aynı sokakta iÅŸyerlerini açarlar.
İnegöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti
KuruluÅŸ: 1955
1955 yılı baÅŸlarında Ä°negöl’de bulunan marangoz ve mobilyacılar kendi aralarında bir toplantı düzenleyerek devlet imkanlarından yararlanma konusunu tartışırlar. Sonuçta, Åžefik Hersekli’nin önderliÄŸinde Kozahan’da bulunan Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın toplantı salonunda; Ä°negöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti’nin ilk kurucu yöneticileri belirlenir. (Röportaj:Åžefik Hersekli)
1- Mehmet Aydın Başkan
2- Şefik Hersekli Başkan Yardımcısı
3- Nuri Ä°rtem Ãœye
4- Recep Ä°rtem Ãœye
5- Cafer YetiÅŸ Ãœye
Altı ay sonra yapılan ilk genel kurul toplantısında da; ilk yönetim kurulu üyeliğine seçilenler:
İbrahim Arabacı Başkan Şevket Şen Başkan yardımcısı Ömer Çağlayan Muhasip Vahit Sümer Üye Şevket Kaptan Üye
Ä°negöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti,Yenice Mahallesi Elektrik Sokak No: 53 de bulunan büro da çalışmalara baÅŸlarlar. Bu cemiyet Marangoz ve Mobilyacılar DerneÄŸi’nin ilk adımı olur.
Bu cemiyet, mobilyacıların istek ve amaçlarının Belediye ve diğer resmi kurumlara ulaştırılmasında önemli çalışmalar yapar. 1965 yılına kadar on yıl çalışır. Yeni sanayinin oluşumunda ve orman işletmesinden tahsisli ağaç alımında mobilyacılara çok yardımcı olur.
NURÄ° DOÄžRUL CADDESÄ°’NÄ°N AÇILIÅžI
Ä°negöl’ün nüfusunda da artışlar olur. Åžehir nüfusu 1960 yılı baÅŸlarında 25.297’ye, toplam nüfusu ise, 74.539’a yükselir. Bursa yönünden gelerek Ankara’ya gidecek olan araçlar, Hükümet Meydanı’ndan saÄŸa dönerek Uzun Sokağı geçtikte sonra Ä°shak PaÅŸa Cami önüne gelirler. Bu bölgede köfteciler, lokanta ve diÄŸer esnafların iÅŸyerleri vardır. Belediye önünde mola verilerek Ankara istikametine devam edilir. Åžehir merkezi ise; Belediye önü. Beylik Hanı ve Ä°shak PaÅŸa Cami’nin çevresidir.
Zamanın Belediye BaÅŸkanı Mehmet Çıracı (27.10.1957- 8.10.1959), ÅŸehir ulaşımını rahatlatmak amacıyla Nuri DoÄŸrul Caddesi’nin açılması çalışmalarını baÅŸlatır. Bir yıla yakın yapılan çalışmalar sonunda cadde, tesviye ve asfaltlama iÅŸlemlerinin ardından, Åžubat 1959’da halkın hizmetine sunulur. Açılan bu yol, Ä°negöl’e yepyeni bir çehre kazandırır. Bu cadde üzerinde yeni iÅŸyerleri, yeni konutlar yapılmasıyla baÅŸlanır.
Ä°negöl’ün en önemli ulaşım yolu olur. Daha sonra bu bölgede Ä°negöl’ün alışveriÅŸ yerleri açılır. Hatta burada, mobilya satış maÄŸazaları da açılmaya baÅŸlanır. Zamanla ÅŸehre kattığı görsel güzellik yanında ekonomik canlılık da getirir.
Belediye BaÅŸkanı Mehmet Çıracı, diÄŸer bir taraftan da iÅŸyeri talebinde bulunan mobilyacıların sorunlarını çözmek amacıyla, kuruluÅŸ çalışmaları 1955 yılında baÅŸlatılan Büyük Sanayi Bölgesi’nde; Artezyen Sokak ile UÄŸur Sokak arasındaki alana da, 10.07.1959 tarihinde Belediye Blok Dükkanları adıyla, 44 adet iÅŸyerinin temelini atar. Lâkin bu iÅŸyerleri, Mehmet Çıracı’nın, saÄŸlık sorunları nedeniyle Belediye BaÅŸkanlığı görevinden, 08.10.1959 tarihinde ayrılması ve ardından da yedi ay sonra, 27.05.1960 Ä°htilalı’nın yapılması sonrasında geliÅŸen deÄŸiÅŸik ekonomik sebepler nedeniyle ancak, 1964 yılında bitirilerek, marangoz ve mobilya esnafına kiraya verilebilmiÅŸtir. Yapılan bu iÅŸyerleri biraz küçüktür, birçoÄŸu 12 m2 den oluÅŸur.
Arkalı önlü dört bloktan oluÅŸan bu iÅŸyerleri, iÅŸyeri alamayacak veya bir arsa alıp iÅŸyeri yaptıramayacak durumda olan mobilyacı ve marangoz esnafına kiralanmıştır. Ä°negöl Belediyesinin Ä°negöl mobilyacılığına katkı saÄŸlaması bakımından bir ilktir. (Not: 2015 yılında yıkılarak camiye kadar otopark yapılmıştır.Belediye BaÅŸkanı Mehmet Çıracı’nın yapmış olduÄŸu çok önemli çalışmalardan birisi de; ÅŸehir ÅŸebekesinin eskimiÅŸ ve çürümüş olan aÄŸaç direkleri sebebiyle, sık sık kesilen elektrikler nedeniyle çok büyük ekonomik kayıplar yaÅŸayan mobilya üreticileri, ÅŸehir esnafları ve halkın bu maÄŸduriyetinin giderilmesi amacıyla yapmış olduÄŸu çalışmadır.
03.09.1959 tarihinde ÅŸehrin çeÅŸitli yerlerine dört adet trafo, sanayinin yüksek gerilim ÅŸebekesi ile şehrin muhtelif yerlerine 730 demir direk dikilmesi, iÅŸlerinin geçici ve kesin kabulleri de yapılır. Bu çalışma ile Ä°negöl’de sık sık elektrik kesintilerinin önüne geçilmiÅŸ olur. Böylece üreticiler kesintisiz, arızasız bir elektrik enerjisiyle daha fazla üretim, daha uzun çalışma süresine kavuÅŸmuÅŸ olurlar.
Mehmet Çıracı’ nın daha önce, 27.10.1957 tarihinde görevi devraldığı Kemal Özkan’a, bu defa saÄŸlık soruları nedeniyle, 08.10.1959 tarihinde görevi tekrar devretmesinin ardından iÅŸe baÅŸlayan Belediye BaÅŸkanı Kemal Özkan, (1959-1960 ikinci defa) mobilya üreticilerinin bitmek bilmeyen enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla, 23.01.1960 tarihinde Belediye Elektrik Ä°ÅŸletmesi’ne 520 hp gücünde bir dizel motor daha ilave edilmesini saÄŸlayarak sanayicilere ve ÅŸehre daha çok elektrik verilmesini saÄŸlar. (Åžirin Ä°negöl-28.4.1960). Bu çalışma, İnegöl Elektrik Ä°ÅŸletmesi’nin kurulduÄŸu 1934 den itibaren, beÅŸinci defa geliÅŸtirme ilavesidir. Mobilya üreticileri çoÄŸaldıkça ve üretimde kullanılan yeni ve modern makineler kullanılmaya baÅŸlandıkça, elektrik ihtiyacı da artmaya devam eder.
1950-1960 arasında her yıl, üreticilerin artmasıyla geliÅŸme gösteren mobilya üretimi ile mobilyanın bir parçası olan hazeran (Thonet) tipi sandalye üretimi, mobilyada Ä°negöl’ün adının duyurulmasına önemli katkısı olur.
Ayrıca 1950-1960 yılları arasında yapılan altyapı yatırımları, üreticileri yeni, çağdaş alet ve makineler almaya, daha geniş mekanlarda üretimin yanında, yeni pazarlar aramaya yönlendirir. Bu dönemde mobilya üreticileri, İnegöl ve çevresi dışında Eskişehir, Ankara, Bursa hatta zaman zaman da İstanbul tüketicisine mobilya satar hale gelir.
Ãœreticiler yeni pazarlardan önemli ölçüde para kazanırken, yaptıkları çaÄŸdaÅŸ yatırımlar sayesinde de ürettikleri kaliteli ve katma deÄŸeri yüksek, piyasada aranan üretimler sayesinde yeni pazarlarda Ä°negöl mobilyası adının parlatılmasını saÄŸlarlar. Ä°negöl mobilyası ve mobilyacılığı adına oluÅŸan bu olumlu geliÅŸmeler, henüz yeni toparlanmaya baÅŸlayan ekonomik geliÅŸmeler sonucu, ülke insanının da Ä°negöl’e ve Ä°negöl mobilyasına dikkatlerini çevirdiÄŸi yıllar olur.
Daha önceleri, ürettiÄŸi mobilyaları EskiÅŸehir ve Ankara’daki mobilya toptancıları aracılığıyla yurdun çeÅŸitli yerlerine gönderen üreticiler, Ä°negöl iÅŸadamlarının kurdukları mobilya nakliyat ÅŸirketleri aracılığıyla da, aracısız ve sürekli pazarlara açılırlar. İnegöl mobilyasının yükünü uzak pazarlara taşıyarak Ä°negöl mobilyacılığına önemli katkılar saÄŸlayan ve 1940’lı yıllarda Şükrü Susever ve ortaklarının kurmuÅŸ olduÄŸu Suhulet Nakliyat ile daha sonraki yıllarda kurulmuÅŸ olan Hür Nakliyat firmalarının, Ä°negöl mobilyacılığının geliÅŸiminde önemli birer kuruluÅŸ olduÄŸu unutulmamalıdır.
Lâkin, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ihtilal nedeniyle tüm ülkede olduÄŸu gibi, Ä°negöl’de de mobilya üretiminde ve pazarlamasında önemli bir duraklama yaÅŸanır. Nihayet 17 Kasım 1963 tarihinde yapılan yerel seçimler sonucu biraz da olsa düzelen ekonomi sonucu, tekrar Ä°negöl sanayisinde geliÅŸim çalışmaları baÅŸlar.
Ülke ekonomisinde oluşan düzelmeler sonucu da; mobilya talebinde ciddi artışlar görülür.
Bu durum hem mobilya imalatçı sayısında, hem de üretimde artışa sebep olur. Mobilya üreticilerinin her yıl biraz daha artmasıyla, daha önce mobilya üreticilerine tahsis edilmiş olan alanlar dar gelmeye başlar. Bu gelişmeler doğrultusunda,önceki yıllarda İnegöl Belediyesi tarafından yapılarak marangoz ve kerestecilere 1965 yılında tahsis edilen saha, mobilya imalathane ve mağazalarının bulunduğu alan haline dönüşür.
Yapılan bu çalışmalar; Ä°negöl mobilyacısını yavaÅŸ yavaÅŸ sanayiciliÄŸe yönlendirdiÄŸi gibi, daha büyük ve daha geniÅŸ iÅŸyerleri oluÅŸturarak daha fazla işçi istihdamıyla daha fazla çeÅŸitli ürünün piyasaya sürülebileceÄŸi düşüncesini oluÅŸturur. Aslında bu düşünce, Ä°negöl mobilyacısına “Büyük düşün; geleceÄŸe yatırım yap” fikrinin ilk örneÄŸi de olmuÅŸÂ olur.
Mehmet Hilmi ÇIRACI
1327(1910) Ä°negöl ‘de doÄŸdu. Ä°lkokul eÄŸitimini Ä°negöl’de yaptı. Ticaret yaparak hayatını sürdürür. 1928 yılından itibaren sporcu ve üye olarak Ä°negöl İdmanyurdu Kulübü’nün parçasıdır. 1939yılında, Bursa ÅŸampiyonu olan kadronun da sporcusudur. Demokrat Parti Ä°negöl Ä°lçe TeÅŸkilatı kurucularındandır. 1950-1955 ve 1955-1960 Ä°negöl belediyesi Meclis Ãœyesidir. 1957 yılında yapılan kongresinde Demokrat Parti ilçe BaÅŸkanı seçilir. Belediye BaÅŸkanı Kemal Özkan’ın, 27 Ekim 1957 Milletvekili Genel Seçimlerinde aday olmak için istifası nedeniyle İnegöl Belediye Meclisi tarafından, 08 Eylül 1957 tarihinde Belediye baÅŸkanı seçilir. Ä°ki yıl kadar bu görevi sürdürür, saÄŸlık sebepleri nedeniyle Belediye BaÅŸkanlığı görevini bırakır, yeniden belediye meclis üyeliÄŸine döner. 1968-1973 tarihleri Ä°l Genel Meclisi ve Ä°l Daimi Encümen üyeliÄŸi’ yapar. Uzun süre, Kozabirlik Ä°negöl temsilciliÄŸini üstlenir. Dönem dönem Bizim Ä°negöl Gazetesi’nde köşe yazıları da yazar. Avcılar DerneÄŸinde yöneticilik ve baÅŸkanlık yapmıştır. Bir yolculuk esnasında Yalova’da kalp krizi geçirerek vefat eder. Ä°smi, Ä°negöl Akhisar Mahallesi’nde bir caddede yaÅŸatılmaktadır.
BÃœYÃœK SANAYÄ° (1965-1967)
1953 yılında yapımına baÅŸlanan Küçük Sanayi’ye ÅŸehir içindeki arabacılar, demirciler, sandalyeci ve mobilyacılar zaman içinde taşınınca, yapılan yerler çok kısa sürede de dolar. Daha sonra,1955’li yıllardan itibaren de,Büyük Sanayi’nin oluÅŸumuna baÅŸlanır. Buraları oldukça büyük ve geniÅŸ bir alandır. Bu bölge zaman zaman da, Bedre Deresi’nin suları altında kalan sulak bir yerdir. 1964 yılında Bedre Deresi’nin taÅŸması nedeniyle, dere yatağına yakın ev ve iÅŸyerleri de sular altında kalır. 1963 yılında Belediye BaÅŸkanlığı’na seçilmiÅŸ olan Ahmet Akyollu (1963-1977), ilk iÅŸ olarak Bedre Deresi’nin ıslahı ile iÅŸe baÅŸlar. 1965 yılına kadar süren dere ıslahı iÅŸlemlerinin ardından, 1965-1967 yılları arasında “Büyük Sanayi” adıyla anılan bölgenin parselasyon ve altyapı çalışmalarını tamamlayarak, Ä°negöl Mobilya üreticilerine hazır hale getirir.
Yapılmış olan bu çalışma ile Küçük Sanayi’nin ardından Büyük Sanayi’de, fiilen kurulmuÅŸ ve mobilya üreticilerinin istifadesine sunulmuÅŸtur. Böylece, YerleÅŸim Dönemi de(1953-1965) tamamlanmış olur.
Büyük Sanayi’nin en önemli özelliÄŸi; mobilya üreticileri yanında keresteciler ve mobilya üretiminde kullanılan diÄŸer ürünlerin de bu bölgede üretim ve satışının yapılmasıyla, mobilya üreticilerine önemli bir imkan sunmuÅŸ olmasıdır.
İNEGÖL ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ AÇILDI (16 EYLÜL 1965)
Ä°negöl mobilyacılığının geliÅŸimi için ,1965 yılında ikinci bir geliÅŸme daha yaÅŸanır. GeliÅŸmenin baÅŸladığı bu yıllarda, mobilya imalathanelerinde çalışacak nitelikli insan gücünün karşılanmasına büyük ölçüde katkı saÄŸlayacak olan bu geliÅŸme, gerek Ä°negöllüler ve gerekse Ä°negöl esnaf ve sanatkarları arasında büyük bir memnuniyetle karşılanır. Nihayet, AÄŸaç Ä°ÅŸleri, Metal Ä°ÅŸleri ve Tesviyecilik Bölümlerini de içinde barındıran Endüstri Meslek Lisesi, 20 Eylül 1965 tarihinde eÄŸitim-öğretime baÅŸlar. BaÅŸlangıçta, orta ve lise bölümleri için öğrenci alınır. 4000 metrekare alanda eÄŸitim ve öğretime baÅŸlayan Endüstri Meslek Lisesi’nin Kurucu Müdürü Adnan Tüzün’ün olaÄŸan üstü gayretleriyle, okul kısa zaman içinde önemli geliÅŸmeler gösterir.
Okuldan mezun olanlar, mobilya üretimi yapan işyerlerinde hemen işe başlarlar. Bu tarihten itibaren mobilya üreticilerine ara eleman yetiştiren okulun mezunları, zamanla da mobilya üreticileri olurlar.
Bursa ilçeleri içinde ilk defa Ä°negöl’de açılan Endüstri Meslek Lisesi, Ä°negöl mobilyacılığının geliÅŸimine profesyonel katkı saÄŸlayan önemli bir kuruluÅŸ olur. Okulda öğrenim gören öğrenciler, o günün yeni ve modern makinelerinde mobilya çeÅŸitlerini üretirler. Bu geliÅŸme, Ä°negöl mobilya üretiminin geliÅŸmesinin baÅŸlangıcını da beraberinde getirmiÅŸ olur.
E.M.L Ãœretimi – 1970
E.M.L. Ãœretimi- 1975
E.M.L. -2017
Adnan TÃœZÃœN
Ä°negöl Erkek Sanat Okulu Kurucu Müdürü, Belediye meclis üyesi, cemiyet adamı. 16.10.1929 Bursa doÄŸumludur. Ä°lk ve ortaöğretimini Bursa’dayaptıktan sonra yüksek öğrenimini Ankara Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu ‘nda yaparak teknik öğretmen oldu.1965-66 öğretim döneminde eÄŸitim ve öğretime baÅŸlayan Ä°negöl Erkek Sanat Okulu ‘na Kurucu Müdür olarak atandı. 16.09.1965 ve 21.09.1970 tarihleri bu görevi yerine getirdi. İnegöl DoÄŸanspor Kulübüne 1968-1970 ve 1980 tarihli Kongrelerde kulüp baÅŸkanı seçildi. 26 Mart 1984 Yerel seçimlerinde DYP Ä°negöl Belediye Meclis üyesi seçildi. 18.01.1994 tarihinde Ä°negöl’de vefat etti. 2014 yılında İnegöl Belediye Meclisi tarafından kurucusu olduÄŸu Ä°negöl Erkek Sanat Okulunun bulunduÄŸu BaÅŸaran Sokağın adı Adnan Tüzün Sokağı olarak deÄŸiÅŸtirildi.
İNEGÖL MARANGOZLAR VE MOBİLYACILAR
DERNEĞİ (09.10.1965)
1965 yılı geliÅŸmelerinden üçüncü ve en önemlisi de, Mobilyacılık iÅŸ kolunda profesyonel anlamda örgütlenmenin gerçekleÅŸmesidir. 1955 yılında kurulmuÅŸ olan Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti ile, 1955 yılında kurulan Keresteciler ve Sandalyeciler Cemiyeti’ne üye olan mobilya ve sandalye üreticileri, 1964 yılında yürürlüğe giren “507 Sayılı Esnaf ve Sanatkar Kanunu” gereÄŸince teÅŸkilat yapılarını yenilerler.
Bu kanun gereÄŸince, 09.10.1965 tarihinde Ä°negöl Marangoz ve Mobilyacılar DerneÄŸi, yeniden yapılandırılarak üye kayıtları yenilenir. Bu derneÄŸin yeni yönetimi; BaÅŸkan; Ä°brahim Arabacı, Ä°kinci BaÅŸkan; Ömer ÇaÄŸlayan.Ãœyeler ise; Kemal Yüksel, Orhan Bilgiç, Mustafa Çalışkan, Sabahattin Koyu, Mustafa Ä°rtem, Akif koyu ve Muharrem Åžentuz’dan oluÅŸur.
Yenilenen dernek, mobilyacı esnafının bir araya gelmesiyle sorunların daha da kolay çözülebileceğinin bilinciyle çalışmalara başlar.
Ä°lk zamanlar, Ä°brahim Arabacı’nın Åžirin Sokak’ta bulunan iÅŸyerinde küçük bir büro oluÅŸturulur. Üyelerin iÅŸlerini takip için de bir kiÅŸi görevlendirilir. Bu görevli, üye kayıtlarını yapar, üyelerin vergi dairelerindeki iÅŸlerini takip eder ve üyelerden de aidat tahsil eder.
Dernek ilk iÅŸ olarak, mobilyacılara tahsisli kereste temini konusunda Orman Bakanlığı ile ortaklaÅŸa anlaÅŸma yapar. Buna göre; her iÅŸyeri için yıllık, 75 m3 saha tahsisli tomruk verilecektir. Dernek de bu tahsisli tomrukları, kura ile mobilya üreticilerine dağıtacaktır. Böylece mobilyacılar uygun ÅŸartlarda tomruk alabileceklerdir. Bu dağıtım yılda üç-dört defa yapılacaktır. Bu anlaÅŸma Türkiye’de bir ilktir.
16.10.1965 tarihinde yeniden oluÅŸumu gerçekleÅŸen Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’ne ilk üye kaydı yaptıranlar arka sayfada belirtilmiÅŸtir.
HALK BANKASI Ä°NEGÖL ÅžUBESÄ°’NÄ°N AÇILIÅžI (02.08.1966)
1966 yılında Ä°negöl’ün kent nüfusu 27.777’yi, toplam nüfusu ise 77.012 kiÅŸiyi (1965 Nüfus sayımı) geçer. O yıllarda ticari faaliyetlerin birçoÄŸu, sandalyecilik ve mobilyacılık alanında geliÅŸmeye baÅŸlar. Esnaf ve sanatkarlar ticari iÅŸlemlerini daha önce ÅŸubelerini Ä°negöl’de açan,T.C Ziraat Bankası (15.04.1942), Yapı Kredi Bankası (16.01.1950), Türkiye Ä°ÅŸ Bankası (05.05.1955), ve EskiÅŸehir Bankası (06.12.1966)    gibi kuruluÅŸlar aracılığıyla yürütür.
Lâkin, 12.02.1953 tarihinden itibaren İnegöl esnaf ve sanatkârlarına kredi vermeye başlayan S.S İnegöl Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifinin kredileri geri ödeme ve kredi talepleri, 13 yıl altı aydan beri Bursa Halk Bankası Şubesi aracılığıyla yapılması zorundadır. Bu durum, İnegöl esnaf ve sanatkârları için büyük bir külfettir. Ayrıca, kaybedilen zaman nedeniyle üretim ve maliyet kaybıdır.
Uzun yıllardır yaÅŸanan bu sorunun çözümünü ve Halk Bankası’nın Bursa ilçeleri içinde ilk defa İnegöl’de ÅŸube açmasının hikâyesini, zamanın İnegöl Marangoz ve Mobilyacılar DerneÄŸi Ä°kinci BaÅŸkanı Ömer ÇaÄŸlayan’dan aktaralım:
Bu durum esnafa çok zor geliyordu. Dernek olarak bu durumun çözümü için, HalkBankası’nın Ä°negöl’e şube açmasını istiyorduk. En son yapılan görüşmede yetkililer bize; “Halk Bankası ÅŸubesini İnegöl’e açarız ama, açılacak olan ÅŸubenin altı aylık kirasının Ä°negöl’de faaliyette bulunan esnaf derneklerinin bir araya gelerek ödemeleri gerekir” dediler. Bu öneriyi hemen kabul ettik.Bizim derneÄŸe de, 500.00 tl düştü. Biz de bu parayı, yönetimde bulunan Ä°brahim Arabacı (BaÅŸkan), birkaç yönetim kurulu üyesi ve ben, derneÄŸin bütçesinden deÄŸil de cebimizden ortaklaÅŸa ödedik. Halk Bankası Ä°negöl’e böyle getirildi.
Halk Bankası Ä°negöl Åžubesi, Ziraat Bankası Ä°negöl Åžubesi’nden (15.0 4.1942) tam 24 yıl sonra açılan ikinci devlet bankası olur.
Halk Bankası Åžubesinin açılışıyla, esnaf ve sanatkarlarda büyük bir rahatlama olur. 27.10.1965 tarihinde yapılan Genel Seçimler sonucu tekrar iktidarını sürdüren hükümet, uyguladığı ekonomik istikrar ve geliÅŸim programları nedeniyle, ülke genelinde oluÅŸmuÅŸ olan olumlu hava seçimlerden sonra da devam eder. Bu durum Ä°negöl esnaf ve sanatkarlarında da açıkça görülür. Yeni ve daha geniÅŸ kapasiteli yatırımlar yapılır. Küçük ve Büyük Sanayi bölgelerinde mobilya imalatçılarının yatırımları hızlanır. Bu aÅŸamada Halk Bankası’nın, İnegöl yatırımcı iÅŸ adamları ile küçük esnaf ve sanatkârlarına çok büyük katkıları olur.
Ä°ÅŸini büyütmek isteyen mobilya üreticisi Halk Bankası’ndan uygun faiz oranlarıyla krediler alır. Bu kredilerle de daha büyük yatırımlar yapar.
Ömer ÇAĞLAYAN
13.03.1934 Mestanlı’da (Bulgaristan) doÄŸar. Ä°lk ve orta (RuÅŸdiye) Mestanlı’da okur. 1948 Tasof Totora isimli Bulgar bir ustanın yanında 15 yaşında doÄŸrama ve mutfak dolabı yapımı ile iÅŸe baÅŸlar. 15.10.1950’ye kadar marangozluk ve mobilyacılık yapar. 04.01.1951 tarihinde Ä°negöl’deki akrabalarının yanına gelir. Şubat 1951 de Reji aralığında küçük bir iÅŸyeri açar. Temmuz 1951-1954 balık pazarında Åževket Åžen’in yanında çalışır. Daha sonra Kemalettin Yüksel’in yanında çalışmaya baÅŸlar. Cin aralığında küçük bir iÅŸyeri açar. Ali Usta’ya fason iÅŸ yapar. 1959’da Büyük Sanayi Ömer Esin Sokak’ta bir iÅŸyerine taşınır.
Ä°MASKO’ya ortak olur. Ä°dare heyetinde görevler üstlenir. 1955 yılında Marangozlar ve Benzerleri Cemiyet’ı’ni Ä°brahim Arabacı, Åževket Åžen, Ömer ÇaÄŸlayan, Vahit Sümer, Åževket Kaplan ile beraber kurarlar. 09.10.1965 tarihinde Ä°brahim Arabacı (BaÅŸkan), Ömer ÇaÄŸlayan (BaÅŸkan Yardımcısı), Kemalettin Yüksel, Mustafa Çalışkan, Muharrem Şentuz, Sabahattin Koyu, Akif Koyu, Orhan Bilgeç, Mustafa Ä°rtem ile birlikte Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’ni kurarlar. Ä°negöl’de en çok kalfa yetiÅŸtiren usta olarak bilinir. Halen Bursa’da yaÅŸama devam etmektedir.
Ä°negöl’de mobilya sanayinin hızla geliÅŸmesi, elektik ihtiyacının artışını da beraberinde getirir. Ä°negöl Belediyesi bugüne kadar beÅŸ defa elektrik iÅŸletmesine ilaveler yapmış olmasına raÄŸmen bu ilaveler, 1964 yılı baÅŸlarına kadar ancak yeterli olabilmiÅŸtir. Aslında bu zamana kadar kullanılmış olan elektrik, 110 K\N dır. Hatta, yıllardan itibaren enerji yetersizliÄŸi nedeniyle mobilya sanayine bazı zamanlar, 24 saat elektrik verilir, 24 saat elektrik verilmez. Bu olumsuz geliÅŸme hem sanayicileri, hem de yöneticileri üzer. Lâkin, ülkenin ekonomik yapısı da henüz toparlanmaya baÅŸladığından dolayı sorunların çözümleri de zaman alır. Bu durumdan Ä°negöl ekonomisi olumsuz yönde etkilendiÄŸi için, yetkililer harekete geçer. Ä°negöllü Bursa Milletvekili Ahmet Türkel, (I.Dönem 19.10.1961-27.10.1965) her zaman olduÄŸu gibi Ä°negöl’ün bu önemli da el atarak, sorunun çözümünü baÅŸlatır.
Ä°lgililerle yapılan çalışmalardan sonra, 22.04.1965 tarihinde Ä°negöl Belediye BaÅŸkanı Ahmet Akyollu (1963-1977) ile Etibank Bursa Müdürü Cemal Külahlı’nın aralarında yaptıkları anlaÅŸma ile, İnegöl’e kesintisiz elektrik verilmeye baÅŸlanır. İnegöl’e kesintisiz elektriÄŸin verilmesi hem halkı, hem de mobilya ve fabrika iÅŸletmecilerini memnun eder. Ahmet Türkel’in milletvekilliÄŸinin I.Döneminde gerçekleÅŸen bu olay, Ä°negöl sanayicisine yeni bir sayfa açar.
Ä°negöl’e verilen bu cereyan, 220 KW gücündedir. Ä°lk günler sisteme uyum güçlükleri yaÅŸansa da, sonraki aylarda normale döner. Sanayide çalışan makineler daha hızlı ve daha güçlü çalışır. Bu son derece olumlu geliÅŸme, üretime de yansır.
MARANGOZLUK VE DOÄžRAMA Ä°MALATI
Doğrama kapılarda, pencerelerde, yer ve tavan döşemelerinde kullanarak geçmişte el işçiliği ile daha sonra makinelerle şekillendirmiş malzemesine denir. Bu mesleği yapan ustalara marangoz denilmektedir. 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlarına kadar yapılıp günümüze kadar da gelebilen İnegöl evlerinin kapı, pencere, cumba, merdiven, tavan ve yer döşemelerinde örnekleri bulunmaktadır.
MARANGOZLUK
AÄŸaç iÅŸleriyle uÄŸraÅŸan ve aÄŸaçtan çeÅŸitli eÅŸya yapan sanatkâra “marangoz”, bu sanata da “marangozluk” denir. Marangozluk ayrıldığı kollara göre, mobilyacı, doÄŸramacı, dülger, modelci, aÄŸaç tornacısı, arabacı, fıçıcı gibi isimler alır. Mobilyacılık halk arasında “ince marangozluk” diye de adlandırılır. Oturma odası, yatak odası, yemek odası, salon, hol, giriÅŸ gibi bütün yerlerin mobilyaları mobilyacılar tarafından yapılır.
Halk arasında “kaba marangoz” denilen doÄŸramacı; kapı, pencere, panjur, lambri gibi iÅŸlerini, dülger; bina yapımında, binanın çatı, tavan, taban ve merdiven gibi aÄŸaç iÅŸlerini, modelci; dökümü yapılacak kulp, tutamak, çeÅŸitli makine ve motor parçalarının yumuÅŸak aÄŸaçtan modelini yapar. AÄŸaç tornacısı ise, çeÅŸitli mobilyaların ayak veya kayıtlarını, merdiven küpeÅŸtelerini, tepe süsleri gibi çeÅŸitli parçalarını yapar.
Marangozluk, önceleri bir ustanın yanında çırak olarak çalışmak suretiyle öğrenilirdi. Zamanımızda da bu ÅŸekilde öğrenilmekte ise de, daha çok Endüstri Meslek liselerinin aÄŸaç iÅŸleri üzerine açılmış olan bölümlerinde öğretilmektedir. Bu okullarda marangozluk mesleÄŸinin inceliklerini ve tekniÄŸini öğreten dersler vardır. Ä°ster çıraklıktan, ister sanat okullarından yetiÅŸmiÅŸ olsun, marangozun bilmesi gerekli temel bilgiler vardır. Bunların en önemlisi, “Malzeme Bilgisi”dir.
Hangi cins aÄŸacın hangi iÅŸlerde kullanılacağı, okuldan veya ustadan öğrenilir. Ä°kincisi ise “Alet BiIgisi” dir. Avadan denilen marangoz takımlarındaki, 100’e yakın aletin ne iÅŸe yarayacağını ancak okulda görerek, çalışarak veya çıraklıkla öğrenmekle mümkün olur.
Bu mesleğin esas ustalığı, bu aletlerin gerektiği gibi kullanılmasındadır. Bütün aletlerin her birinin ayrı ayrı ne işe yaradığını, kullanılan malzemeye göre hangi aletin kullanılacağı uzun tecrübelerle öğrenilen bir gerçektir. Marangozlukta bilinmesi gerekli üçüncü esas bilgi de, marangozluk, mobilyacılık ve yapı işleri tarihidir. Bu bilgi usta bir marangozun daha güzel işler yapmasına yardımcı olur.
Amatör olarak marangozluk işleriyle uğraşmak, boş vakitleri değerlendirmek bakımından çok faydalıdır. Bazı aletlerle evde birçok işler yapılabilir. Bu işler çok zevkli olduğu gibi bu sayede evin ihtiyacı olan ufak tefek birçok marangozluk işi de yapılmış olur. Osmanlı Sultanlarından İkinci Abdülhamid Hanın yaptığı mobilyalar birer şaheserdir.
Vurma ve çarpmalara karşı dayanıklı olabilmesi için marangozlukta kullanılan tezgâhların, gürgen, diÅŸbudak gibi mukavim aÄŸaçlardan, kalın olarak yapılması lazımdır. Normal marangoz tezgâhının boyu 180 cm, geniÅŸliÄŸi 65 cm,yüksekliÄŸi ise 80-90 cm’dir. Bu ölçülerin deÄŸiÅŸtirilerek yapıldığı tezgâhlar da söz konusudur. Tezgâhın baÅŸlıca kısımları; kalın aÄŸaçtan yapılmış tabla, tezgâhın saÄŸ ve sol tarafındaki sıkma (mengene) düzeni, tabla,arkasındaki boÅŸluk (alet koyma yeri, çekmece ve ayaklardır).
Ön mengenede yapılan deÄŸiÅŸikliÄŸe göre tezgâhlar; Alman ve Fransız tipi tezgâh olarak ikiye ayrılır. Bu iki tip tezgâhtaki tek fark, ön sıkma mengene aletinde olup, diÄŸer kısımlar aynıdır. Yerden kazanmak için dört köşe bir tablanın her köşesine birer arka mengene (sıkma düzeni) konularak yapılan tezgâhlar da vardır. Bunlara “dörtlü marangoz tezgâhı” denir. Bu tezgâhlarda; ortada bir takım (aletler) boÅŸluÄŸu, dört adet çekmece ve tablanın oturduÄŸu ayaklar vardır. Ä°kili tezgâhlarda olduÄŸu gibi dörtlü tezgâhta da, tabla üzerinde, tezgah demirini takma delikleri bulunur.
Belli başlı marangoz aletlerinin isimleri şunlardır: Rende, testere, kerpeten, gönye, bileyi taşı, burgu, eğe, tokmak, çekiç, tornavida, matkap, mengene, pergel vb.
Teknolojinin gelişmesiyle elektrikli makineler marangozlukta da kullanılmaya başlanmış, el aletleriyle yapılan pek çok iş planya matkap, bıçkı, kalınlık, pres vb. gibi elektrikli marangoz tezgahlarında yapılır hale gelmiştir.
Ä°NEGÖL’DE MARANGOZLUK
Ãœlkemizin önemli ormanlarına sahip olan Ä°negöl, çok eski tarihlerden itibaren kereste üretim merkezi konumunda olmuÅŸtur. Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’nun kalyon ve çeÅŸitli gemi üretimlerinde kullandığı keresteler, Ä°negöllüler tarafından hazırlanarak istenilen yerlere götürülmüştür. Kısacası İnegöllülerin aÄŸaçla teması çok uzun yıllara dayanır. 1900’lü yılların başından itibaren kereste ihtiyaçları UludaÄŸ’dan doÄŸan akarsu üzerlerinde kurulan suyla çalışan Hızarlar vasıtasıyla saÄŸlanmıştır.” 1925 yılında Ä°negöl’de iki büyük marangoz vardır.
KemalpaÅŸa Mahallesi’nde, Ä°smail Zülfü Efendi (Laz Ä°smail Efendi )’ye ait olan imalathanede, günlük 500 adet yumurta sandığı imal edilirmiÅŸ. Ayrıca da, 13 büyük keresteci vardır.38
DiÄŸeri de, Orhaniye Mahallesi’nde Ä°lyas Usta’ya ait olan imalathanede, günlük 100 adet araba baÅŸlığı imal edilir.”
Bunlardan baÅŸka suyla çalıştırılan hızarlardan, marangozluk yapan küçük iÅŸletmeler de vardır. 1930’lu yıllardan itibaren UludaÄŸ ve Karamel Ormanları Kereste Limitet Åžirketi’ nin çalışmaya baÅŸlamasıyla Ä°negöllüler, marangoz mesleÄŸine daha çok önem verirler. Åžehrin çeÅŸitli yerlerinde kurulan bıçkıların sayısı da her yıl çoÄŸalır. Buralarda çalışanların çoÄŸu hayatlarına ,marangoz olarak devam ederler.
Bu marangozların bazıları,1935 yılından sonra Ä°negöl’de üretilmeye baÅŸlanan hazeran sandalye üreticisi olurken bazıları da, park, bahçe ve kahvelerde kullanılan normal sandalye üreticisi olurlar. Ä°negöl’ün ÅŸehir nüfusu 13.079 ,toplam nüfusu ise 53.142 kiÅŸidir. Bu yıllarda Ä°negöl, dışarıdan göç alan deÄŸil dışarıya azda olsa göç veren bir Anadolu kasabasıdır.
1940′ lı yılların ortasına gelindiÄŸinde, Ä°negöl’de 15 tane büyük marangoz atölyesi çeÅŸitli kereste ve diÄŸer aÄŸaç mamulü ürünler üretir. Bu yıllarda İnegöllü üreticiler, iÅŸlenmiÅŸ kereste ile iÅŸlenmemiÅŸÂ kereste yanında, sandalye de ihraç ederler.
1955 yılı başında Ä°negöl marangozları örgütlenerek Ä°negöl Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti” adı altında bir meslek örgütü oluÅŸtururlar. Bu cemiyetin 1 No’lu üyesi de, Bosna’da sanatkarlar mektebinden mezun olup Ä°negöl’e yerleÅŸerek sanatını profesyonelce sürdüren Mehmet Güryıldız’dır.
Yine 1955 yılında marangozluktan sandalyeciliÄŸe geçiÅŸ yapan üreticiler de “Sandalyeciler ve Keresteciler Cemiyeti’ni” kurarlar.
1955 yılında 19.297 kiÅŸinin yaÅŸadığı Ä°negöl ÅŸehir merkezi,dışarıdan ilk göçlerin de baÅŸladığı yıl olur. 1965′ gelindiÄŸinde ise,ÅŸehir merkezinin nüfusu 27.777 kiÅŸiye ulaşır. Bu yıllarda marangoz ve mobilyacıların sayısında da önemli artışlar olur. Bu artışlar sonucu cemiyetin ismi ,09.10.1965 tarihi itibari ile Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi olarak deÄŸiÅŸtirilir. 1965 yılında bu derneÄŸe, 65 marangoz ve mobilyacı kayıt yaptırır. 1967 yılında yapılan bir araÅŸtırmada; 34 marangoz, 60 Bıçkıcı, 10 Takunyacı ve dört fıçıcının Ä°negöl’de faaliyet gösterdiÄŸi belirtilmiÅŸtir.
1975 yılına gelindiÄŸinde ÅŸehir nüfusu, 37.085′ kiÅŸiye ulaşır.
Marangoz ve mobilyacıların sayısı da,272’ye ulaşır. (Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası Ãœye Kayıt Defteri) yıllar içinde mobilyaya ilginin artışının bir diÄŸer nedeni de; Ä°negöl ve Çevre illeri meyve üreticilerinin kullandığı meyve sandıklarının İnegöl’de yapılmasıdır. Özel bir sipariÅŸ olmadıkça kavak aÄŸacından tekli, ikili ve üçlü olarak yapılan meyve sandıklarının çakma iÅŸi ise, özellikle yaz tatiline giren gençlerin ve çocukların harçlıklarını çıkarmak için çalıştıkları önemli bir çalışma alanı olur. Bu konuda da,Ä°negöl’de yaz tatillerinde meyve sandığı imalatına gitmeyen genç yoktur diye söylenir.
Böylece İnegöllü her genç, ağaca, tahtaya çiviye de temas etmiş olur. Okul bittikten sonra da, bir çoğu marangoz veya mobilyacı çırağı olarak işe başlar. Bu nedenle uzun süre, İnegöl mobilya üreticileri ara eleman sıkıntısı çekmezler.
O yıllarda, Ä°negöl’de faaliyet gösteren marangozların tamamına yakını yaz aylarında meyve sandığı imalatı yaparlar. Bugün Ä°negöl’de marangoz sayıları çok fazla deÄŸildir. Daha çok mobilyacı ve sandalyeciler çoÄŸunluktadır.
TEL DOLAP Ä°MALATI
GeçmiÅŸin buzdolapları olan tel dolaplar, buzdolabı kullanımı yaygınlaşıncaya kadar evlerin demirbaşıydı. Yiyeceklerin saklanması ve çeÅŸitli canlıların yiyeceklere ulaÅŸmaması için, önü ve iki yanı boÅŸ çerçeveli olarak imal edilir,daha sonra da çerçevenin içine tel çakılarak tamamlanırdı. İnegöl’de bilinen en eski tel dolap ustaları, Turgut Kaya ve Beytullah BeÅŸiktepe’dir.
BEBEK BEŞİĞİ
Bebek beÅŸikleri, geçmiÅŸte el aletleriyle farklı modellerde tamamen el işçiliÄŸi ile yapılırdı. Ãœzerleri çeÅŸitli motiflerle süslenirdi. Ä°lerleyen yıllarda İnegöl’de mobilya sanayisinin geliÅŸmesi nedeniyle, modern anlamda atölyelerde üretilmeye baÅŸlandı. Günümüzde ise,bebek beÅŸiÄŸinin yanına dolabı ve çamaşırlığı da eklenerek bebek odası takımı adıyla yeni tasarımlar geliÅŸtirildi.Ä°negöl’de bu konuda üretim yapan dünya çapında marka olmuÅŸÂ firmalarımız vardır.
ÇEYİZ SANDIĞI, YUMURTA SANDIĞI, OKUL
ÇANTASI VE BAVULU İMALATI
Kökleri Osmanlı dönemine varan bir zanaattır. Önceleri Kayın ağacından, ilerleyen dönemlerde de ceviz ağacından yapılan çeyiz sandıkları, daha sonra boyanıp üzerleri motiflerle süslenip satışa sunulmuştur. Günümüzde de farklı modellerde, farklı boyda ve çeşitli süsleme teknikleri kullanılarak sandık üretimine devam edilmektedir.
Ä°negöl köylerinden pazara getirilen yumurtaları yumurta tüccarları toplar, toplanan bu yumurtalar da, Ä°negöl’de üretilen yumurta sandıklarına bir sıra saman bir sıra yumurta ÅŸeklinde dizilerek Bursa ve Ä°stanbul tüccarlarına gönderilirdi. 1927 tarihli Bursa Vilayeti resmi kayıtlarına göre, KemalpaÅŸa Mahallesi’nde Ä°smail Zühtü Efendi adında bir marangoz ustasının yılda 500 adet yumurta sandığı imal ettiÄŸi belirtilmektedir. İnegöl’de, 1960’ların sonuna kadar okul çantası ve bavullar ceviz aÄŸacından üretilir, tüm ülkemize de satışı yapılırdı.Ä°negöl iÅŸi çantalar bu nedenle ülkenin her tarafında bilinir hale gelmiÅŸti.
O yıllarda okula giden her öğrencinin özlemi uzun yıllar, ceviz aÄŸacından yapılmış” Ä°negöl Ä°ÅŸi Okul Çantası”nın olmasıydı. Ä°negöllü üreticiler bu çanta yapımından yıllarca yararlandılar ve Ä°negöl Mobilyacılığına da önemli katkılar saÄŸladılar. Bu konuda ÅŸiirler bile yazılmıştır. Daha sonraki yıllarda bu çantalar, deri ve suni deri kaplamalı üretilmeye baÅŸlandı .Yıllar geçtikçe de bu yeni model çanta ve bavulların kullanımının artmasıyla,” Ä°negöl Ä°ÅŸi Çanta “üretimi de sona erdi.
Çeyiz sandığını Ä°negöl’de ilk yapan Muharrem Gelberi, ikinci ise Åžefik Hersekli’dir.
İnegöl İşi Çantam
Parmağıyla ilkokul çantamı tık tık diye vurur cevizdendir,
İnegöl işidir kıymetini iyi bil derdi babam
Küçük bir askerdim ben de
Siyah önlüğümün içinde bembeyaz bir yürek
Dökülürdüm yollara
Hava soÄŸuktu okulum uzak
Bir avucumda közde pişmiş sıcacık bir patates
Hem beslenmeliyim hem üşümesin diye elimi değiştirirdim arasıra
Cevizdendir, “Ä°negöl Ä°ÅŸi”dir kıymetini iyi bil derdi babam
Babamın bilmediği bir şey vardı
Her sabah çantamın içine bir gün doğar ortasından ekvator geçer
Ve masmavi gökyüzünde çantamın
Güneyden kuzeye göçmen kuşlar uçardı
Gülün bakalım bıyık altından şimdi siz
Söylesem inanmayacaktınız
Siz uyurken çantamın içinde Atatürk Samsun ‘a çıkardı
Ve bilirdi 7kere 8’in 42 olduğunu
Bil meşeydi eğer Bandırma vapuru Sinop
Burnuna çarpardı
Ben bir türlü bilemedim aram hiç iyi olmadı Hesap kitapla
Nohut ve fasulyeden bir abaküsüm vardı
Hesabını hala verebilmiÅŸ deÄŸilim hayataÂ
İyi şiir okurdum ama iyi resim yapardım
Eyvah dediler bu çocuk adam olmazÂ
Yazık oldu çantaya Cevizdendi, Ä°negöl iÅŸiydi…
Ahmet Uluçay
MALZEME VE NALBURÄ°YE
Ä°lk dönemler daha çok hazeran sandalye ve diÄŸer park bahçe sandalyeleri yapıldığından mobilya malzemeleri ihtiyacı fazla yoktur. 1955-1965 yılları arasında mobilya üretiminde bir miktar artış olur. 1965-1970 yılları arasında da mobilya malzemeleri genellikle Ä°stanbul’dan temin edilir. Bazı mobilyacılar ihtiyaçlarını bizzat Ä°stanbul’a giderek toptancılardan kendileri alırken, daha çok orta düzeyde üretim yapanlar ise; Ä°negöl’ün ilk ve tek mobilya malzemeleri toptancısı Ömer Taner’den mobilya malzemeleri alırlar.
30.09.1968 tarihinde noter tasdikiyle kurulmuÅŸÂ olan Ä°MASKO’nun, 1970’den itibaren mobilya malzemesi satışına baÅŸlaması ile birlikte mobilyacı sayısında artış görülür. Mobilya üreticisinin tüm ihtiyaçlarını temin ettiÄŸi kooperatif olan Ä°MASKO, üreticilerin kendileri tarafından kurulduÄŸu için mobilyacıların daima birinci tedarikçisi olur.
Ä°MASKO’da sunta, kontrplak, boya, çivi, vida, tutkal ve el aletleri gibi çeÅŸitli makine ve mobilya malzemesi en kısa sürede üreticiye ulaÅŸtırılır. İMASKO Ä°negöl mobilyacısının sabah ilk uÄŸradığı kapısı olur. Bu kooperatifin Ä°negöl mobilya tarihinde çok önemli bir yeri vardır. 1970’li yılların sonuna doÄŸru yurt içi mobilya talebindeki artış mobilya üreticilerinin de çoÄŸalmasını saÄŸlar. Bu geliÅŸmeler sonucu bazı mobilyacılar sunta ve kontrplak gibi mobilya malzemeleri satmaya baÅŸlarlar.
1970’li yılların sonunda mobilya malzemesine ulaşım kolaylaÅŸmıştır. Türkiye’nin Ä°stanbul ve İsparta’dan sonra üçüncü üreticisi Ä°negöl Ä°STAŞ Sunta Fabrikası, 1972’den itibaren üretime baÅŸlamış ve Türkiye’nin yanında komÅŸu ülkelere de ihracat yapar konuma ulaÅŸmıştır. Bu geliÅŸme İnegöl mobilyacısına çok büyük imkanlar sunar. İMASKO’nun da ortağı olduÄŸu bu fabrika sayesinde mobilyacılar en önemli ihtiyaçları olan sunta temini sıkıntısı yaÅŸamazlar.
Ä°MASKO’dan sonra ikinci bir önemli kuruluÅŸ, 10.09.1970 tarihinde bir gazetede vermiÅŸ olduÄŸu ilan ile mobilya malzemeleri satışına baÅŸlar. Şükrü ve Fikri Bayraktar’ın Atatürk Bulvarı Hal Sokak No:48’de hizmete giren firması, sunta, kontrplak, tutkal, formika ve kereste satar. Bu firma ayrıca mobilyacıların çeÅŸitli ihtiyaçlarını karşılayabilecek kapasitede olan ilk özel ÅŸirket olur.
Daha sonraki yıllarda özel nalburiye dükkanları, suntacılar, kaplamacılar, mobilya boya malzemeleri, kumaşçılar, süngerciler, aksesuarcılar ve camcılar gibi tedarikçi firmalar çoğalarak mobilya malzemeciliği günümüzde önemli bir sektör haline gelmiştir.
Fikri BAYRAKTAR
Belediye meclis üyesi, Ä°negölspor Kulüp BaÅŸkanı, cemiyet adamı, iÅŸadamı. 1947Ä°negöl doÄŸumludur. 1957-1958 Ä°negöl Altı eylül Ä°lkokulu, 1960-1961 İnegöl Ortaokulu mezunudur. Lise eÄŸitimini Bursa Ticaret Lisesi’nde, yüksek öğrenimini ise Ankara Ticaret Turizm Yüksek Öğretmen okulunda tamamlar. 1970’li yıllarda Ä°negöl Halk EÄŸitim Merkezi bünyesinde uzun yıllar fahri daktilo kursu öğretmenliÄŸi yaparak birçok kimsenin meslek sahibi olmasına katkı saÄŸladı. 1977-1984 yılları İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Ãœyesidir. 1977-83 yılları Ä°negöl Yıldızspor Kulüp BaÅŸkanı’dır. 1977-80 yılları AP, 1999-2004 yılları MHP Ä°negöl Belediye Meclisi üyesidir. 1994-95 MHP Ä°lçe BaÅŸkanı’dır. 1989 yılından itibaren BeÅŸiktaÅŸ Kulübü Kongre Delegesi, Divan Kurulu Üyesi ve Ä°negöl BeÅŸiktaÅŸlılar DerneÄŸi Kurucu Yönetim Kurulu Ãœyesidir. 1984 yılında Kurucu Yönetim Kurulu üyesi olduÄŸu Ä°negölspor’da 28 Mayıs 1985,24 Åžubat 1987ve 30 Mayıs 1994 tarihli kongrelerde baÅŸkanlık görevini üstlenmiÅŸtir. İnegöl’de yaÅŸamını sürdürmektedir.
TORNACILIK
AhÅŸap parçaların yuvarlak formlara getirilip üzerine, çeÅŸitli bıçaklar kullanarak motifler yapılması sanatıdır. GeçmiÅŸten günümüze İnegöl’de, ahÅŸap tornalı parçalar, mobilya, aksesuar ve doÄŸrama sektöründe kullanılmıştır.
Ramazan MAZLUM
09.06.1957 Karagölet Köyü’nde doÄŸar. Salih Coş’un yanında çırak olarak iÅŸe baÅŸlayan Mazlum, daha sonraları Özkan GüriÅŸ’ in yanında devam eder. ÇoÄŸunlukla Ä°skandinav koltuk üretiminde çalışır.
1981 yılında bir torna makinesi alarak Küçük Sanayi’de kendine ait bir iÅŸyeri açar. 1989 yılında da Belediye Dükkanları’na geçer. Devam eden 28 yıl boyunca burada meslek hayatını sürdürür.
Bugün, klasik tornacılığı devam ettiren on kişiden biridir. Mobilyaların ayak, kulp, ağaç aksesuar gibi orijinal malzemelerini üretir.
Halen tornacılık yapan meslektaşları: Ramazan Mazlum, Adem-İbrahim Yenisoy, Haluk Aracıkan, Mevlüt Türk.
İskeletin Yapımı
Her mobilyanın dayanıklılığını ve belkemiğini iskelet yapısı oluşturur. Bu yüzden de iskelet yapımında, sanayi amacıyla yetiştirilen ve birkaç sezon boyunca beklemiş iyi kalite kayın ağacı kullanılır. Kayın ağacı gövdesindeki halkaların diğer ağaçlara göre daha düz olması nedeniyle, üreticiler tarafından daha çok tercih edilir. Gövdenin düz olması zayıf noktaları ortadan kaldırmasının yanı sıra, ağacın dökülmesini ve esnemesini de en az seviyeye indirmektedir.İskeleti daha fazla güçlendirmek için bütün köşeler ağaç blokları ile desteklenerek vida ile sağlamlaştırılır.
Boya ve cilalar; eskitme, antika beyazı, krem, ceviz, natürel ceviz seçenekleriyle kullanılır. Eğer elinizde hazır bir numune varsa, size de isteğiniz doğrultusunda onun aynısı yapılabilir.
Ä°negöl’de Ä°skeletçilik
KüçükSanayi’nin 1955’li yılların başından itibaren oluÅŸmasıyla daha önceleri, Cevat Parman ve Musa Durmaz Sokak’ta yerleÅŸmiÅŸ olan mobilya üreticilerinden bazıları, koltuk iskeletçiliÄŸi üretimine yönelirler. Ä°lk yıllarda ‘Çay koltuÄŸu” adı verilen iskeletler yapılır. Daha sonra “Berjer” denilen açık kollu iskeletler yapılmaya baÅŸlanır. Birkaç yıl sonra da ceviz aÄŸacından yapılan “Hilton koltuk” adı verilen iskeletler yapılır. Yapılan koltuk iskeletleri daha çok cilalanmış olarak satılır.
1965’e doÄŸru koltuk döşemeciliÄŸinin yaygınlaÅŸmasıyla, iskeletler döşenerek satılmaya baÅŸlanır. I960′ yılların sonuna doÄŸru koltuk döşeme hanelerinin de sayısı artar.
Aslında iskelet kapalı ve açık olmak üzere iki çeşittir. Kapalı iskeletin en iyisini, Özkayalar ve Hakkı Değirmenler yapar. Açık iskeletin iyisini ise Akif Koyu, Sabahattin Koyu ve Özkan Güriş yapar.
“Hakkı DeÄŸirmenler, Halil ve Mehmet Özgüller ile Atilla Karakoçaken iyi iskelet ustalarıdır. 1970’li yılların başında Behçet Menderes’in Cevat Parman Sokak’ta birden fazla imalathanesi vardır. 25-30 kiÅŸi çalışır. Daha sonra, Osmanbey Caddesi’nin saÄŸÂ tarafında bir mobilya satış maÄŸazacılığı da yaptılar.
Koltukçular ise Güven Mobilya, Solak Mustafa, Hüseyin Çepel, Muzaffer Samda ve ortağı Ä°hsan Akgül iyi konukçudurlar. Ä°negöl’de 1970’li yılların başında ilk defa Akif Koyu tarafından yapılan “Ä°skandinav Koltuk Ä°skeleti” yıllar ilerledikçe çok aranan model olur. Sonraki yıllarda Zekeriya Zeybek de bu modeli en güzel yapanlardan birisi olur. 1975’den itibaren de Habil Kosova bu modeli yapmaya baÅŸlar. Bugün itibari ile Habil Kosava, 42 yıldır bu modeli bozmadan, kalitesinden de taviz vermeden üreten Türkiye’de ilk ve ender Üreticilerdendir.
Oymalı İskelet
Koltuk iskeletçiliÄŸinde, el işçiliÄŸi yanında sanat deÄŸeri de bulunan oymalı koltuk iskeletler de yapılmaktadır. Daha önceleri Ankara, Gaziantep, Urfa, Adana ve Ä°zmir gibi illerde çokça yapılan bu iskeletler, 1970’lı yılların başından itibaren de İnegöl’de yapılmaya baÅŸlanır.
Oymalı koltuk iskeletlerini Ä°negöl’de ilk yapanlardan birisi de, Oymacı Saim Usta’dır.Ayrıca Kerim Åženol, Mustafa Tekcan ve Akif Koyu’da önemli oymacı ustalardandır. (SöyieÅŸkUfuk inç) 1970 ‘li yıllarda Özkan GüriÅŸ, Yeni Sanayi Üçüncü Sokak’taki 800 metrekarelik imalathanesinde, oymalı koltuk iskeleti üretmek için KahramanmaraÅŸÂ ve Ankara’dan oymacı ustaları getirir. 1972-1980 tarihleri arasında bu imalathanede her gün 25-30 oymacı çalışır. Ä°negöl’de ilk defa “Barok Sitili” mobilyalarda burada üretilir. Pantograf makinesi (oymanın kabasını alan makine) Ä°negöl’de ilk defa bu iÅŸyerinde kullanılır.
1974-1975’li yıllarda Kemal Keskiner, Ä°negöl’de ilk defa ‘Burmalı Koltuk” iskeleti imalatını gerçekleÅŸtirir. Bu koltuk modeli, 1980’lı yılların başına kadar çok meÅŸhur olur.
Çevre il ve ilçe mobilya maÄŸazalarında, kaliteli Ä°negöl mobilyası diye satılır. O yıllarda Ä°negöl’de burmalı koltuk deyince Kemal Keskiner akla gelir. 1965 yılında Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’ne kayıtlı 14,1970’te 24,1975 yılında ise, 66 iskeletçi vardır.
Akif KOYU
1933 yılında Ä°negöl’de doÄŸar. Ailesi aslen Kırım kökenli Romanya göçmenidir. Mobilyada aÄŸaç oymacılığını öğrenmek için Domaniçli Ali Usta’nın yanında iÅŸe baÅŸlar ve uzun süre burada çalışır. 1965 yılında da kendi iÅŸyerini açar. Ä°stek üzerine kapalı iskeletler de üretir. 1969 yılında İnegöl’de ilk Ä°skandinav koltuk iskeletini yapan Akif Koyu olur. ‘Sitil Ä°skandinav Koltuk imalatı’ adıyla iÅŸi OÄŸlu Ziya Koyu’ya 1983 yılında devredene kadar 20 yılı aÅŸkın süre Ä°skandinav Koltuk üretimi yapar. Ä°yi, kaliteli iskelet isteyenler daima Akif Koy u’yu tercih eder ve onun vereceÄŸi teslim tarihini beklerler. EÄŸer elinde birinci kalite kerestesi yoksa sipariÅŸ asla almaz.
1965 tarihinde kurulan Ä°negöl ve Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’nin 7 no’lu kurucu üyesidir. Sporu çok sever ve Ä°negöl DoÄŸan Spor Kulübü’ne, 10 Åžubat 1967 tarihinde baÅŸkan seçilir. Bir dönem baÅŸkanlık yapar. Akif Koyu 1996 yılında 63 yaşında vefat eder.
Hüseyin DİREK
1936 yılında Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lkokulu okuduktan sonra, Ä°brahim Arabacı Usta1hin yanında askere gidene kadar çırak ve kalfa olarak çalışır.
1958 yılında askerden geldikten hemen sonra aynı işyerinde usta olarak mesleğe devam eder. 1963 yılında da 50 metrekarelik bir imalathane de kendi adına koltuk iskeleti imalatına başlar. Koltuk iskeleti yapan ilk ustalardan biridir.
Çıraklık kalfalık ustalık işyeri sahipliği derken 2012 yılına kadar kendi işyerinde koltuk iskeleti imalatına devam eder. Bugün 81 yaşında olan Hüseyin Direk onlarca iskelet ustası ve kalfası yetiştirir.
Oymacılık
Ahşap oymacılığı, ahşap yüzeylere önceden tasarlanmış motiflerin çizilerek daha sonra çeşitli büyüklüklerde üretilmiş özel bıçaklarla oyularak işleme sanatıdır. Geçmişten günümüze İnegöl mobilya sanayisinde üretilen yatak odaları, yemek odaları ve koltuk takımlarında ahşap oymalar kullanılmaktadır.
Üretilen modellerin, memnun edici bir görünüme sahip olmasında iskelet şekline, tasarımına ve tabii ki dekoratif oymalarına uzun bir zaman ayrılır. Dekoratif oymalar, modelin tarzına ve karakterine uygun olabilmesi için günler hatta bazen aylar süren çalışmalar sonucunda ortaya çıkar. Ürünler de yer alan bütün oyma motifleri, ustalar tarafından elle yapılır.
Tatmin edici bir sonuç almak için ise, tasarımların sanatsal hassasiyetle yapılmasına özen gösterilir.
Modellerdeki temiz ve yalın çizgilerin tamamı, standart oranlara ve tarihsel doğrulara sadık kalınarak yapılır.
Akif Koyu ayrıca, Ä°negöl’ün en iyi oymacı ustası olarak da bilinir. Bu sanatı da,Ankara’dan gelen İhsan isminde bir ustadan öğrenmiÅŸtir. Sonraki yıllarda bu sanatı Dişçi ihsan’ın OÄŸlu Turan da bu sanatı yapmaya baÅŸlar. Saim Uysal da Ä°negöl’ün en ünlü oymacılarından birisidir. 1972′ den itibaren Özkan GüriÅŸ’i de bu sanatı yapanlar arasında sayabiliriz. Ä°negöl’ün bilinen en eski oyma ustaları: İhsan Usta, Saim Uysal, Kırcalı Hikmet, Arif Sümer, Özkan GüriÅŸ ve Ahmet NeÄŸiÅŸkaya.
Saim UYSAL
1942 yılında inegöl’de doÄŸdu. AÄŸaç iÅŸleme ile ilk olarak babası marangoz Zekeriya ustanın yanında kapı, pencere, tavan, merdiven yaparak baÅŸladı, Ä°negöl’ün ilk mobilyacısı Ali ustanın yanında çıraklık ve kalfalık yaptı. AskerliÄŸini yapmadan önce Ä°stanbul Kumkapı’da Agop ustanın yanında aÄŸaç oymacılık sanatının inceliklerini öğrendi. Oymacılık dışında mobilya model çiziminde de yetenekliydi.
Ülkemizce tanınmış birçok iş adamı ve sanatçının ev ve işyerine önemli ve güzel eserler yaptı.
1975-77 yıllarında Almanya’nın ileri gelen mobilya firmalarında ustalık, 1986-88 yıllarında Kuzey Yemen baÅŸkenti San a’da Kraliyet sarayının oyma iÅŸlerini yaptı.
Ä°negöl’de 10’larca mobilya ve aÄŸaç oymacılığı ustası yetiÅŸtirmiÅŸ, Ä°negöl mobilyasının günümüze gelmesinde önemli katkıları olmuÅŸtur. 2005 yılında vefat etmiÅŸtir.
DÖŞEMEHANE
Ä°negöl’de iskelet üretiminin artmasıyla birlikte yeni döşemehanelerin kuruluÅŸ süreci de hızlanmıştır. İlk yıllarda kırtık, ot,vevijidal kullanılarak yapılan koltuk takımları üretilmekteydi. Döşemehanelerde kompresör yokken koltuklara karabaÅŸ çivi kullanılmaktaydı. Ä°lerleyen yıllarda kompresörlerin, döşemede çivi tabancaların, süngerin piyasaya girmesi ve teknolojinin geliÅŸmesiyle birlikte seri üretime geçilmiÅŸtir.
Günümüzde ise, yatak ve yemek odası takımların yanında, iç piyasa ve yurtdışına koltuk takımları satışı yapan markalaşmış çok güçlü koltuk takımı üreten firmalar bulunmaktadır.
Ä°negöl’de Döşemecilik
Ä°negöl’de koltuk döşemeciliÄŸi 1960’li yıllardan sonra yavaÅŸ yavaÅŸ yapılmaya baÅŸlanır. Daha çok tekli koltuk ve fiskos pufu gibi mobilyalar yapılır.
1965 yılından itibaren de, döşemecilik biraz hızlanır. EskiÅŸehir ve Ankara’dan koltuk döşemecileri getirilir. Ä°lk getirenlerin başında Behçet Menderes Usta gelir. Behçet Usta iskeletini de kendisi yapar kendisi döşetir. (Röportaj;Ufuk Ä°nç) İlk zamanlar kenarları açık koltuk üreten çok azdır. Daha çok kapalı koltuk imal edilir. Koltukların içine yaylar baÄŸlanır, pirinç sapı döşenir, üstüne de içirik denilen malzeme ile örtülerek kumaşı gere gere sırasıyla çiviler çakılır.1974 yılına kadar hep böyle devam eder. 1974 yılında tabanca kompresörler çıkar. Bu aleti de Ä°negöl’e Yusuf ve Mustafa adlarında iki kardeÅŸ getirmiÅŸlerdir. 1975’lerden itibaren de döşemeciler bu aleti kullanmaya baÅŸlarlar.
Ä°lk koltuk döşemecileri arasında; Behçet Menderes, Muzaffer Samda, Hüseyin Çepel, Osman OÄŸuz, Selami Seymen, Fehmi Fergana, Ahmet Ungan, Necdet Cayıklı, Rafet Acar, Ahmet Cavcı, Nazmi Akduman, Rıdvan Korkmaz, Ragıp Sürer, Muammer ÖzÅŸahin, ErdoÄŸan Sezer, Basri Olgun, Ahmet Kemal Temelli, Nurettin Öncel, Ä°lyas Ä°peker, Ä°zzettin MemiÅŸÂ ve Ali Ondaç sayılabilir.Â
Yıllar içinde, döşeme malzemeleri ve kullanılan aletlerde de çeşitler artar. Son teknoloji ürünü el aletleri ve kesim, biçim makineleriyle daha gösterişli ve güzel döşemeler yapılır. Döşemecilik bugün de, geçerliliğini sürdüren bir meslek koludur. Mobilya ,döşemeci ustası olmadan üretilemez. İyi mobilyalar, iyi döşemeci ustalarının elinden çıkar.
BOYAHANE
Ä°negöl’de mobilya üretiminin baÅŸlaması ile birlikte her mobilya atölyesi, kendi bünyesinde elle gomalak cila yapmaya baÅŸlamıştır.
1960’lı yılların sonlarında ise, kompresörlerin ve sanayi boyalarının yaygınlaÅŸmasıyla birlikte müstakil boyahaneler oluÅŸmaya baÅŸlamıştır. Günümüzde de bu boyahaneler faaliyetine devam ederken, bazı mobilya fabrikalarının ise kendi boyahaneleri bulunmaktadır. 1947-1950 yıllarında üretilmeye baÅŸlayan camlı ÅŸifonyer, iki kapılı bombeli gardırop, çay koltuÄŸu, hazeran sandalye gibi mobilyalarda; bugünkü sentetik boyalar olmadığından gomalaktan üretilen cila kullanılır.
Yurtdışından getirilen gomalak, bir gece ispirtoda bekletilerek erimesi saÄŸlandıktan sonra mobilya üzerine pamuk ile defalarca sürünerek cila yapılır. Gomalağın da birkaç rengi bulunur. Gomalaktan elde edilen bu cila, mobilyanın da ömrünü uzatır. Gomalak cilayı her mobilya üreticisi kendisi özenle yapar. Çünkü gomalak cila, mobilyayı daha iyi gösterir. 1967-1968’den sonra ise, Ä°negöl’de sentetik boyalar kullanılmaya baÅŸlanır. Bunu da ilk kullanan mobilyacı Åžefik Hersekli olur.
1970’li yılların başından itibaren Ä°negöl mobilya sanayisinde bu sentetik boyaların kullanımının artması ve boya iÅŸinde kompresörlerin devreye girmesi ile, az oluÅŸmaya baÅŸlar
Lâkin bu kompresörler çok pahalı olduÄŸundan her üretici bunu alamaz. 1971 yılında mobilyacı Åževket UÄŸurdaÄŸ, bazı malzemelerin birleÅŸiminden bir kompresör geliÅŸtirir. Ä°negöl’de boya kompresörü kullanan ilk kiÅŸi Åževket UÄŸurdaÄŸ olur.
Daha sonraki yıllarda mobilya üretiminin artması ile birlikte, boyahane sayıları da artar. Mobilya sanayisinde daha çok ikinci, üçüncü katlarda kurulmuş olan boyahanelere, mobilya üretimi yapanların büyük çoğunluğu mobilyalarını götürerek boyatır. Bugün dahi küçük çapta mobilya üretimi yapanların tamamı müstakil boyahaneleri kullanır.
Son zamanlarda suntalem (boyalı sunta) kullanıldığından boyahanelerin sayılarında önemli bir azalma olmuştur. Kendi aralarında şirketleşerek büyük işletmeler kuran mobilyacıların fabrikalarında, kendilerine ait boyahaneleri de kurdukları görülmektedir.
DEWILUX BOYA’NIN DÃœZENLEMÄ°Åž OLDUÄžU TABANCA
Ä°LE BOYAMA KURSU (23.08.1967)
1965 yılı itibariyle üretilen mobilya çeşitlerinde değişim görülmeye başlar. Bazı mobilyacılar, klasik mobilyadan modern mobilya üretimine dönmeye başlar. Modern mobilyalar, klasik mobilyalara göre biraz daha el işçiliği az olan bir mobilya çeşididir.
Lâkin bunların da en önemli özelliÄŸi, polyester-lake boyasıdır. Albenisi çok, alıcısı da yeni yeni oluÅŸmaya baÅŸlayan bir çeÅŸittir. Bu deÄŸiÅŸimi ilkönce fark eden, Ä°negöl’ün duayen mobilya ustalarından biri olan Åžefik Hersekli’dir. Bu önemli geliÅŸmeyi. Şefik Hersekli’nin anlatımıyla sunalım.
‘1967’den itibaren modern mobilyaya dönüş yaptım. Bu tür mobilyada oyma, kıvırma gibi el iÅŸi olmazdı. Modern mobilyanın en önemli özelliÄŸi polyester lake boyasıydı. Bu boyayı öğrenmek için İzmir’e Dewilux firmasının fabrikasına gittim. Boyanın mobilyaya uygulanması üzerine bir ay kurs gördüm. Ä°negöl’ e gelince de polyester boyayı ilk kullanan kiÅŸi oldum.
Daha sonra bu firma, devletin de önderliÄŸiyle Ä°negöl’e getirildi. Ankara’dan da bir resmi öğretici öğretmen geldi.Boyama Kursu ilk önce, 23.08.1967 tarihinde Ä°negöl Endüstri Meslek Lisesi’nde baÅŸlatıldı. Sonra okulun fiziki koÅŸulları yeterli olmadığı için. Yeni Sanayi’de, benim iÅŸyerimde bu kursa devam edildi. Yaklaşık50-60 kiÅŸi kursa iÅŸtirak ediyordu. Kurs sonunda sözlü sınav yapıldı. Kursiyerlere Ä°negöl Belediyesi’nin düğün salonunda yapılan törenle belgeleri verildi. Bu törende bana birincilik ödülü, altın saat ve bir de Belge verildi.
Bu kursta dikkat çeken en önemli şey, ikinci ve üçüncü kuşak mobilya ustalarının ilgi göstererek yeni gelişmelere ayak uydurmalarının getireceği güzellikler olur.
Nitekim bu kurstan sonra mobilya üreticilerinin çoğu, boya tabancaları kullanmaya başlarlar. Dewilux firmasının mobilyacılara açmış olduğu bu kapı halen de açıktır. Daha sonraki yıllarda da. Endüstri Meslek Lisesi öğretmenlerinin zaman zaman gerçekleştirmiş oldukları kurslar aracılığıyla, cila ve lake konusunda verdikleri bilgi ve eğitimlerin mobilya sanayisinde çalışanlara çok büyük katkıları olur.
Åžefik Hersekli
09.02.1932 tarihinde Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lk okulu İsmetpaÅŸa ve GazipaÅŸa ilkokullarında bitirdikten sonra, Ä°negöl Ortaokulumdan mezun olur. Ä°lkokuldan hemen sonra Ä°brahim Efendi’nin (Ak) yanında çırak olarak iÅŸe baÅŸlar. Burada klasik mobilya yapımını ve sıcak tutkal yapımını öğrenir. Daha sonra da İnegöl’ün tek sanat okulu mezunu olan Mehmet Güryıldız’ın yanında, bir müddet çalışır. 1954 yılında da, Cin Aralığı Sokağı’nda bir mobilya imalathanesi açar. Burada, lukens ayaklı masa ve sehpalar yapar.
1958 yılında da,Büyük Sanayi’den bir iÅŸyeri arsası alır. O yıllar Büyük Sanayi’nin yeni oluÅŸmaya baÅŸladığı yıllardır. 1959 yılında Büyük Sanayide ilk iÅŸyerini açan Åžefik Hersekli olur. Daha sonra Kemal Yüksel, Ä°brahim Arabacı, Åževket Åžen, Ömer ÇaÄŸlayan, Vahit Sümer Büyük Sanayide iÅŸyeri kurarlar. Uzun yıllar mobilya imalatçılarının duayen önderlerinden biri olur. Yaşının ilerlemesi sebebiyle meslekten ayrılır. Bu gün 86 yaşında olan Åžefik Hersekli, uzun yıllar I edinmiÅŸ olduÄŸu bilgi ve tecrübelerini halen de meslektaÅŸlarıyla paylaÅŸmaktan da mutluluk duyar.
S.S.İNEGÖL AĞAÇ İŞLERİ İMAL ALIM SATIM
KÜÇÜK SANAT KOOPERATÄ°FÄ°Â
(Ä°MASKO)
KURULUÅž
İnegöl mobilyacıları, 1955-1960 yılları arasında daha çok küçük mekanlarda çalışırlar. Makine ve diğer akşamı sınırlıdır. İşyerlerinde baba-oğul veya ağabey-kardeş birlikte çalışırlar. Daha çok 3-4 kişilik işletmelerdir. Küçük Sanayi denilen bölgede Cevat Parman ve Musa Durmaz isimli sokaklarda yoğunlaşmışlardır.
Lâkin 1965’den sonra ülke ekonomisinde görülmeye baÅŸlayan canlanma, Ä°negöl Mobilya üreticilerine de yansımaya baÅŸlar. Gerek ÅŸehir içi, gerekse ülkenin çeÅŸitli illerindeki evlerde mobilya kullanımı artmaya baÅŸlar. Böylece Ä°negöl’de, mobilya imalatı ve satışları da artar.1960’lı yılların sonuna doÄŸru artan imalatçı sayısı doÄŸrultusunda, mobilya malzemeleri temininde de sıkıntılar olur. Mobilya malzeme ve üretim aletlerinin tamamına yakını Ä°stanbul piyasasından temin edildiÄŸi için, zaman zaman malzeme temininde gecikmeler yaÅŸanır.
Ä°negöl’de mobilya sektöründe baÅŸlayan canlanma sonucu artan imalatçı oranında, sunta, aÄŸaç, vernik gibi hammaddelere de ihtiyaç duyulmaya baÅŸlanır. Bu sıralarda serbest rekabet ortamı bulunmadığı ve çok az sayıda sermaye sahibi bulunduÄŸu için, hammaddeler tek elden satılmaktadır. Mobilya üreticileri hammaddeleri karaborsa üzerinden temin ederken, bazen de parasını ödedikleri halde haftalarca hammadde beklemek zorunda kalmaktadır.
Zaman içerisinde oldukça zor durumda kalan üreticiler, ilk kez bir dayanışma örneği sergileyerek temel felsefesi birlik, beraberlik ve dayanışma ilkesi olan ve üyelerinin tüm mesleki ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamak, kendilerini tüccara, karaborsacıya karşı korumak için bir örgüt kurmaya karar verirler. Büyük Sanayi Şirin Sok No:1 adresini kiralayarak işe başlarlar. Bu konuda daha önce de tecrübeleri vardır.
1955 yılında kurulan Marangozlar ve Benzerleri Cemiyeti, yine 1955 yılında kurulan Sandalyeciler ve Keresteciler Cemiyeti ve ardından ,09.10.1965 yılında 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile yeniden oluşturulan Marangozlar ve Mobilyacılar Derneği, 31.08.1965 ve tarihinde oluşturulan Sandalyeciler Derneği oluşumları mobilyacıların devletle olan bağını daha çok kuvvetlendirerek bazı sorunların aşılmasına yardımcı olmaları amacıyla çalışmaktaydı. İMASKO ise, mobilya imalatçılarının mobilya imalatında kullanılan ana malzemelerini, bizzat kendi örgütü aracılığıyla zamanında ve uygun fiyatla temini için yine kendileri tarafından, 05.10.1968 tarihinde kurulan, kuruluşunun noter tasdikiyle onaylanmasıyla ülkemizde örnek oluşturan, ticari, sosyal ve kültürel bir kooperatif kuruluşudur.
Ä°MASKO’nun KuruluÅŸ amacı;
1.    Ortaklarının sanat ve meslekleri için ihtiyaç duydukları her türlü hammaddeleri temin eder.
2.    Ortakları tarafından imal edilen ürünlerin en uygun şartlarda sürüm ve satışı için gerekli tedbirleri alır. Piyasada düzenleyici görev yapar.
3.    Ortakların imal ettiği ürünlerin kalitesinin iyileştirilmesi standardizasyonunun sağlanması, hazırlık, ambalaj ve sevk usullerinin düzenlenmesi ve giderlerinin azaltılması konusunda çalışmalar yapar.
4.    Kooperatifin çalışma konusuna dâhil sanat ile ilgili gelişme ve ilerlemelerini izleyerek ortakların bundan yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri alır, gereken makine ve malzemeleri temin eder.
5.    Kooperatifin amaç ve konusunun gerektirdiği işletmeler, imalathaneler veya yardımcı atölyeler açar.
6.    Kooperatifin kendi ihtiyaçlarını karşılaması amacıyla ilgili finansman kuruluşuna başvuruda bulunur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılması sağlayıcı tedbirleri alır.
7.    Amaçlarına uygun gördüğü gayrimenkulleri satın alır veya yaptırır, gerekirse satar ve benzeri tasarruflarda bulunur.
8.    Diğer kooperatiflerle işbirliği yapar, küçük sanat kooperatifleri üst kuruluşlarına girer.
9.    Ortakların sigorta ihtiyaçlarına aracı olur, teslim ettikleri ürün oranında avans verir.
10.    Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur; konusuyla ilgili eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur.
Ä°negöl mobilya üretimine önderlik etmiÅŸ, kiÅŸililiÄŸiyle ve çalışmalarıyla bu güzel ve özel mesleÄŸe deÄŸer katmış ender insanlar; mesleÄŸe olan sevgi ve saygılarını bir kez daha ispatlayarak İMASKO ‘da kuruculuk görevini üstlenirler.
Kuruculuk görevini üstlenenler, İnegöl Mobilyacılığının aslında kutup yıldızlarıdır. Bu güzide topluluk üç ay sonra, 19.01.1969 tarihinde yapılan ilk genel kurul toplantısında aldıkları görevleri, yeni oluşturulan idare heyetine devrederler.
Seçilmiş olan bu idare heyeti de, 29.01.1969 tarihinde imza yetkisini alarak çalışmalara başlar. Bu tarihten itibaren 50 kurucu üyesine hizmet verirken bir taraftan da yeni üye temini çalışmalarına devam eder.
Muhasebe iÅŸlerini yürütmesi amacıyla Muhasip Suat ÃœNER görevlendirilir. Her ortağın kuruluÅŸÂ sermaye taahhüdü de, 500.00 TL dir ve dört eÅŸit taksitle Ä°MASKO ‘ya ödenecektir.
Kanun ve yönetmelikler hükümleri gereğince 31.01.1970 tarihinde yapılan Genel Kurulda da yeni idare heyeti aşağıdaki şekilde oluşur.
BaÅŸkan : Halit TÄ°MUR
2.BaÅŸkan : Åževket ÅžEN
Muhasip : ErtuÄŸrul TÄ°MUR
Veznedar : Kemal YÃœKSEL
Katip    : Remzi KILIÇ
Üyeler    : Ahmet ŞENEL ve Mehmet AYDIN
Yeni yönetimin yaptığı çok önemli iÅŸi, Ä°STAÅž Ä°NEGÖL SANAYÄ° TESÄ°SLERÄ° VE TÄ°CARET A.Åž. tarafından yeni kurulacak olan yonga levha(sunta) fabrikasına ortak olmaktır. Åžirketin 700 civarında ortağı vardır. Åžirket ortaklarının %10’u tüzel kiÅŸiliÄŸe haizdir. Bu ortakların unvan, sermaye payları ve oranları aÅŸağıda verilmiÅŸtir.
Ä°STAÅž Sanayi Tesisleri Yonga Levha Fabrikası deneme üretimine, 01 Aralık 1971 tarihinde baÅŸlar.Ä°STAÅž Ä°negöl’de Ä°lk sunta bayiliÄŸini, %0.26 hisse oranıyla tüzel kiÅŸi olarak ortağı da olan İMASKO’ ya verir.
31.12.1961 tarihi itibariyle Ä°MASKO’da ortak sayısı, 110 kiÅŸiye yükselir. Ortak sayısı arttıkça da iÅŸler yoÄŸunlaşır. Bu nedenle de EskiÅŸehir Bankası Ä°negöl Şubesi’nde ÅŸef olarak çalışmakta olan Erol EKMEKÇİ, 01.03.1973 tarihinde Ä°MASKO muhasebe müdürlüğüne getirilir.
Sayıları hızla artan mobilya üreticileri zamanla ürünlerini pazarlama sıkıntısına girer. Çünkü İnegöl’ün perakende pazarı Osmanbey Caddesi’dir. Oysa bu caddenin ÅŸehir tarafında meskenler olduÄŸundan o tarafta maÄŸaza oluÅŸumu çok sınırlıdır. Bu nedenle,Osmanbey Caddesi’nde maÄŸazası bulunmayan mobilya üreticiler, ürettikleri mobilyaların satışında sorunlar yaÅŸamaktadırlar.
Bu konuyu deÄŸerlendiren Ä°MASKO yönetimi, üreticilerini maÄŸduriyetlerini gidermesi amacıyla TeÅŸhir Salonu’ açmaya karar verirler.Kısa an sonra da, BaÅŸkan Halit TÄ°MUR’ un konuÅŸmasıyla Osmanbey Cad. No:42’de bir teÅŸhir salonunun açılışı yapılır.
“TeÅŸhir Salonu Açıldı”
10 Mart 1973 Cumartesi günü saat 11.00 de Küçük Sanayi Osmanbey Cad. No:42’de bir teÅŸhir salonu açılmıştır.
Seçkin ortakların hazır bulunduÄŸu açılış töreninde konuÅŸan Kooperatif BaÅŸkanı Halit TÄ°MUR konuÅŸmasında Ä°stanbul, Ankara, Ä°zmir gibi büyük şehirlerde de ÅŸubeler açacaklarını belirtmiÅŸlerdir. Sayın Kaymakamımız Ahmet SÄ°VASLIGÄ°L ‘in kurdeleyi kesmesiyle davetliler teÅŸhir salonunu ve kooperatif ortaklarının salondaki imalatlarını oldukça beÄŸenmiÅŸlerdir.
Ä°MASKO YENÄ° HÄ°ZMET BÄ°NASI
İMASKO, kuruluşundan itibaren ortaklarına önemli hizmetler yapar. Ortakların mobilya üretiminde kullandıkları malzemeleri en uygun fiyata kooperatif olarak kendileri sunar. Yıllar ilerledikçe. Kooperatifin ekonomik durumu da güçlenir. Daha önce kiralık olarak bulunduğu işyerinden daha büyük bir yere taşınabilmek için, 04.10.1973 tarihinde Büyük Sanayi İbrahim Şenbel sokakta, kendine ait yeni hizmet binasının temelini atar.1974 yılının sonlarına doğru da, yeni hizmet binasına taşınır. Burası, iki katlı ve geniş bir hizmet alanı olan bir yerdir. Mobilyacıların kullandıkları malzemeler, burada en güzel şekilde mobilyacıların beğenisine sunulur.
Ekonomide oluÅŸan olumlu geliÅŸmeler doÄŸrultusunda, Ä°MASKO Kooperatifinin öncülüğünde Ä°negöl’de bir mobilya fabrikası kurulması için çalışmalar baÅŸlatılır.
03.02.1974 tarihinde yapılan kongrede; Halit TÄ°MUR’ un baÅŸkanlığında; Mehmet AYDIN, Ahmet ŞENEL, Gafur ÅžAR, Kemal YÃœKSEL, Mustafa AÅžIR, Enver SOYLU, Mustafa ÇALIÅžKAN, muhasipliÄŸe; Ömer ÇAÄžLAYAN ve Ali CURA seçilirler. Çok deÄŸerli mobilya duayenlerinden oluÅŸan Ä°MASKO yönetimi, mobilya esnafına gerekli her türlü desteÄŸi verir. Üye sayıları da her geçen gün çoÄŸalır. Uygun fiyat ve uygun ödeme koÅŸulları, kuruluÅŸun önceliÄŸidir.
Bu arada Ä°MASKO;Ä°STAÅž, DEWILUX BOYA gibi Türkiye’nin tanınmış mobilya malzemeleri üreten firmaların Ä°negöl bayi temsilciliklerini alır.
İmasko Kooperatifinin Amblem Yarışması Yapıldı
lçemiz İMASKO Kooperatifi tarafından açılan amblem yarışmasında kız ve erkek sanat öğrencileri hazırladıkları eserleri ile yarışmaya girmişler ve kendi aralarında İMASKO tarafından sunulan ödülleri paylaşmışlardır.
Okul öğrencilerini yarışmalara sevk eden Ä°MASKO’ nun amblem yarışmasında birinciliÄŸi Erkek Sanat Enstitüsü’nden Ä°smail Çetin almış baÅŸarı armaÄŸanı olarak bir takım kostümlük verilmiÅŸtir.
Ä°kinci AyÅŸe ÖZSARGIN’ a. Kız Sanat Enstitüsü, baÅŸarı armaÄŸanı olarak bir saat verilmiÅŸtir.
Üçüncülüğü Mobilya Sanayi çalışanlardan Refik KOÇ almış, başarı armağanı olarak kendisine dolma kalem verilmiştir.
Sevgi BİLGİÇ (Kız Sanat Enstitüsü), dördüncü olmuş, başarı armağanı olarak kendisine 50. Yıl kitabı verilmiştir.
Mobilya TeÅŸhir Salonunun Devredilmesi
10.03.1973’de Osmanbey Caddesi’nde açılmış olan Mobilya TeÅŸhir Salonu, istenildiÄŸi gibi çalıştırılamadığından, 1975 yılında borçlarıyla birlikte Ä°MASKO BaÅŸkanı Halit TÄ°MUR’ a devredilir.
Ä°MASKO’ nun Sosyal Faaliyetleri
25 Ekim 1973 tarihinde Ä°MASKO Kooperatifi üyelerine Ä°negöl Åžehir Lokantası’nda, protokolünde katılımlarıyla bir iftar yemeÄŸi verilmiÅŸtir. Amaç ortaklar arasında kaynaÅŸmayı ve tanışmayı artırmaktır.
Ä°MASKO’ nun Yıllık Kongresi Yapıldı
GeçtiÄŸimiz gün Belediye Düğün Salonunda yapılan, kongrede 1986 yılı bütçesi görüşüldü ve aklandı. Kısa adı Ä°MASKO olan S.S. Ä°negöl AÄŸaç İşleri Ä°mal Alım Satım Küçük Sanat Kooperatifi, Enver Soylu BaÅŸkanlığında, 1986 yılı mali bütçesi görüşülerek yapılan oylama sonucu aklandı. Müessese Müdürü Erol Ekmekçi ,1987 çalışma raporunu açıklandıktan sonra 13 yıl Ä°MASKO baÅŸarılı hizmetler veren, Refik Koç’a bu baÅŸarılarından dolayı bir plaket verildi. BilindiÄŸi gibi Refik KOÇ, 1987 yılı baÅŸlarında Ä°MASKO’ dan ayrılmıştı. Ä°MASKO’ nun yaptığı yıllık mali kongre sonucu, 1986 yılı bütçesi kabul edilirken 1987 yılı programı da üyelere açıklandı. Daha sonra bazı baÅŸarılı üyeler plaketler verilerek, kongre sona erdi.
Ä°MASKO Mobilya Katalogu 1994
Ä°MASKO son olarak Ä°negöl’de ilk defa mobilya toplu katalogunu bastırarak dağıtımını yapar. Bu çalışma, İnegöl’ ün ilk toplu katalogu olması yanında, Ä°negöl Mobilya tarihi bakımından da çok önemlidir. İMASKO yönetim kurulu üyesi Bülent TEMELLÄ°’ nin çok yoÄŸun çalışmaları sonucu hazırlanan Mobilya Katalogu 1994′ de, 110 mobilya firmasının son model ürünleri tanıtılır. Büyük boy renkli kuÅŸe kâğıdında 15000 adet bastırılan katalog, 420 milyon liraya mal olur.
Katalogun önce, İnegöl içinde dağıtımı yapılır. Daha sonra, Türkiye genelindeki mobilya firmalarına, Ticaret ve Sanayi Odalarına Türki Cumhuriyetlere, Arap ve Balkan ülkelerindeki mobilya satıcılarına ve meslek odalarına da gönderilir.
Bu güzel çalışmayı Bülent TEMELLİ, ilgilileri şöyle sunar;
‘Siz deÄŸerli müşterilerimizin Ä°negöl’ de üretilen tüm modelleri gezip görebilmesinin, görse bile maÄŸazasında teÅŸhir edebilmesinin imkânsızlığını bir nebze olsun aÅŸabilmek amacıyla hazırladığımız bu katalogda, umarız amacımıza ulaÅŸmışızdır. Fakat sizler de takdir edersiniz ki ,yüzlerce modelin birçok desende iÅŸlendiÄŸi, modellerin sık sık deÄŸiÅŸtiÄŸi bir sektörde hepsini bir araya toplamak imkansızdır. Bu nedenle diyoruz ki: ‘Mobilya görerek alınır.’ Gelin misafirimiz olun ,size özel uygun ödeme koÅŸullarımızla tanışın.
1994 yılı modellerimizin sîzlere bol kazançlar getirmesi dileğiyle.
İMASKO İnegöl Mobilyası Adına Bir İş Daha Yapar
Ä°MASKO Nisan 1994 tarihinde, Türkiye Gazetesi ve TGRTTV ile Ä°negöl Mobilyasının tüm yurt genelinde tanıtımı amacıyla bir sözleÅŸme imzalar. Kısa zaman içinde tanıtım çekimleri yapılır. GünlerceTGRT FM-TGRT TV ve Türkiye GAZETESÄ° ‘nde Ä°negöl Mobilyası’nın reklamı yapılır. Yönetim kurulu üyesi Bülent TEMELLÄ°’ nin üstün gayretleriyle yapılan çalışmalar sonunda hazırlanan bu proje, Ä°negöl Mobilyası’nın tüm yurtta tanıtılmasına büyük faydalar saÄŸlar. Bu çalışmada, Ä°negöl mobilyacılığına Ä°MASKO’ nun güzel bir hediyesi olur.
Ä°MASKO’ nun Ä°ÅŸyerinin Satışı
Uzun yıllar mobilyacılara hizmet sunan Ä°MASKO, 1991 ‘den sonra yavaÅŸ yavaÅŸ mali yönden zayıflar. OluÅŸan borçları ödeyebilmek içinde 21.02.1994 tarihinde hizmet binası satışa çıkarılır.
Ä°MASKO ‘DA KAPANIÅž
Hoşçakal İMASKO
Ahmet Åženel, Mehmet Aydın, Behçet Menderes, Gafur Åžar, Halit Timur gibi isimlerin öncülüğünde oluÅŸturulan Ä°MASKO, (Ä°negöl AÄŸaç Ä°ÅŸleri Ä°mal Alım ve Satım Küçük Sanayi Kooperatifi) 1980 yılına kadar üyelerine oldukça uyÄŸun ÅŸartlarda hammadde temin ederken, Ä°negöl Mobilyasının geliÅŸimine büyük katkı saÄŸlar. 330′ a kadar varan üye sayısıyla Ä°negöl’ün en güçlü kooperatifi durumuna gelen Ä°MASKO, sonraki yıllarda ekonomik sıkıntılar yaÅŸamaya baÅŸlar. Özellikle ekonomide serbest piyasa modeline geçilmesiyle de, Ä°MASKO iÅŸ yapamaz duruma gelir.
Kar amacı gözetmediÄŸinden dolayı, yüksek enflasyonla ezilen ve kısa sürede üye sayısı 170′ lere düşen Ä°MASKO’nun son yıllarda 45-50 üye ile ayakta kaldığı gözlenir. Bu arada yöneticilerin yüksek banka kredileri kullanmaları Ä°MASKO’ ya indirilen son darbe olur. Ä°negöl’de mobilya sanayinin geliÅŸmeye baÅŸladığı dönemde kurulup, 26’ncı faaliyet yılını geride bırakan Ä°MASKO, tasfiye kararı alır. O yıl Haziran ayında yapılan genel kurul toplantısında üyelerinin üçte ikisinin olumlu oy kullanması sonucunda tavsiye kararı alınan İMASKO’ nun bu kararı Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafında da tescil edilir.
Ä°MASKO’ nun son yönetiminde görev alan, Bülent TEMELLÄ°, 10 Temmuz 1995 tarihli Bizim Ä°negöl Gazetesi’nde;” Ä°MASKO’nun bütün borçlarını üyelerinden hiç para almadan ödemeye çalıştıklarını, bu yılda birkaç etkinlik düzenleyeceklerini vurgulayarak tasfiye kararıyla ilgili şöyle konuÅŸur: ‘Görevde olduÄŸumuz 3 yıl içinde, kooperatifi malzeme alım -satım yönünde çalıştıramadık. Bunun nedenlerinin birisi de, kooperatifin kar amacıyla kurulmamasıdır.
Hal böyle olunca da, mal alım satım ve pazarlık gücümüz kalmadı. Şahsi gayretlerle temin edebileceğimiz malın faturalı olması sebebiyle maliyetler artıyor. Mobilya imalatçılarının piyasadan çok daha ucuza mal alma imkânı bulunuyor. Yıllar önce branşında ilk olarak kurulan İMASKO, bugün ayakta kalan son kooperatif durumuna düşmüştür. Özelde kooperatifler için üzücü olan bu durum, genelde ülke ekonomisinin iyiye gitmesi, yokluk ve kara borsa döneminin ortadan kalktığı anlamına gelmesi nedeniyle de iyi bir gelişmedir.
Misyonunu tamamlayan Ä°MASKO’ ya, Ä°negöl mobilyasının geliÅŸmesine yapmış olduÄŸu katkılardan dolayı tüm mobilya esnafı ve Ä°negöl halkı müteÅŸekkir kalmıştır.
26 yıl boyunca Ä°negöl mobilya imalatçılarına çok büyük hizmetler veren, küçük imalatçıları da o dönemin sermaye sahipleri olan kiÅŸilerin karaborsacı yaklaşımına ve tekelci zihniyetine mahkum etmeyen Ä°MASKO, büyük olasılıkla 1996 yılında tasfiye edilir.”
Ä°MASKO’ nun Ä°negöl Mobilyacılığına Katkısı
-İnegöl mobilyacılığında toplu olarak hareket etme kültürünün ilk uygulamasıdır.
-Adeta her şeyin karaborsa olduğu o günün koşullarında mobilya imalatçısına uygun fiyat ve şartlarda malzeme temini görevini yapmıştır.
-Serbest piyasa ekonomisine geçiÅŸ yılları olan,1980′ li yıllara kadar mobilya malzemeleri fiyatlarında belirleyici ve tampon görevi üstlenmiÅŸtir.
-İnegöl mobilyacılığının ilk yıllarında çok önemli olan malzeme, tanıtım ve uygulama seminerleri ile mobilya sanayinde ilk eğitim çalışmaları gerçekleştirmiştir.
-1994 yılında 10.000 adet basılıp dağıtılan ilktoplu mobilya katalogu (Ä°negöl Mobilya ve AÄŸaç Sanayi İmalat Katalogu ) ile Ä°negöl Mobilyası’m tüm Türkiye’ye tanıtmıştır.
1994 yılında ilk ciddi reklam kampanyası düzenleyerek, TGRT televizyonu ve Türkiye Gazetesi’nde günlerce Ä°negöl Mobilyası tanıtımı yaptırılmıştır.
Daha önceleri işyerlerinde usta ve kalfa olarak çalışanların önünü açarak onların da işyeri sahibi olmalarını sağlamış, üretici sayısını arttırmıştır.
“Ä°MASKO kurulunca mobilya malzeme satıcıları da dengeler bir konum üstlenir. Hatta mobilya malzeme satıcıları iÅŸlerine gitmeden önce Ä°MASKO’ nun önünden geçer bakarlardı. Ä°MASKO’ da sunta, kontrplak var mı, yok mu; yoksa gelmesi bir iki günü bulur düşüncesiyle kendi sattığı mobilya malzemelerinin fiyatını ona göre ayarlardı. İnegöl’de tampon vazifesi yapardı. Çok faydalı bir kuruluÅŸtu.
1963yılında Çankırı’da doÄŸdu. Ä°lk orta ve lise tahsilini Ä°negöl’de tamamladı. 1986 yılında ticaret hayatına atıldı. 1991-1995 yılları arasında Ä°MASKO kooperatifinde yönetim kurulu üyeliÄŸi yaptı. Uzun yıllar Ä°negöl Halk Kütüphanesi Koruma DerneÄŸi yönetim kurulu üyeliÄŸi, Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası meclis üyeliÄŸi gibi görevlerde bulunan Bülent TEMELLÄ° özellikle ilçemiz ekonomisinin itici gücü durumunda bulunan mobilya sektörü geliÅŸimi ve tanıtımıyla ilgili çalışmalarıyla dikkat çekmektedir. Bu amaçla kurulan MODEF’ in kuruluÅŸundan itibaren içinde aktif rol alarak bugüne gelmesinde önemli ölçüde katkılarda bulunmuÅŸtur.
Ekim 2008 ve Ocak 2012 tarihlerinde yapılan ilçe kongrelerinde üst üste iki kez AK Parti ilçe başkanlığına seçilmiştir.
Mobilya sanayinde faaliyet gösteren firmasının yönetim kurulu başkanı olarak ticaret hayatını sürdüren ve orta derecede İngilizce bilen Bülent TEMELLİ, evli ve üç çocuk babasıdır.
BURSA-İNEGÖL ÇEVRE YOLU
Bir diÄŸer önemli geliÅŸme ise; Bursa, Ä°negöl ve Ankara ulaşım yolunun Ä°negöl’den geçirilmesi olur. Bursa’yı Anadolu ve Ege Bölgelesi’ne baÄŸlayan bu önemli ticaret yolu, Ä°negöl1 ü çok kısa sürede ÅŸehir haline dönüştürür.
Bursa’dan Ä°negöl veya Ä°negöl-Bursa istikametine gitmek isteyenler, Bursa-Kestel-Aksu-Ä°negöl güzergâhını kullanılırlardı. Bu yol Ä°stiklal Savaşı’nda iÅŸgali ve kurtuluÅŸu yaÅŸamış, tarihi kimliÄŸi de olan meÅŸakkatli bir yoldur. Cumhuriyetten önceki ÅŸartlar içinde yapılmış, zamanın önemli ulaşım yollarından biri olup, Hüdavendigar Vilayeti (Bursa), liva ve sancakları ile beldelerine bu yolla baÄŸlanmıştır.
Bunun için Bursa – EskiÅŸehir yolu, daha geniÅŸ ve bakımlı hale getirilecektir. 1967 yılında proje çalışmalarına baÅŸlanır.
Bursa-Kestel-Turanköy- Ãœmitalan istikametine ilave proje ile yol Ä°negöl’e döndürülür. Yapılacak olan geniÅŸ yol, Ä°negöl’ün dışından geçecek ÅŸekilde projelendirilir. Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü’nün en önemli projesi olması nedeniyle çalışmalar fazla uzamaz. 1973 yılında Bursa-Ä°negöl yolu trafiÄŸe açılır.
Bu çalışmanın hemen ardından, ikinci etap olan yeni yol yapım çalışmalarına baÅŸlanır.Eski yol,Ä°negöl’den sonra KurÅŸunlu Kasabası, Pazaryeri ilçesi ,Karaköy istikametinden Ahi Dağı’nın kıvrım kıvrım virajlarıyla Bilecik-Bozüyük-EskiÅŸehir yoluna baÄŸlanır. Bu yol da, tarihi çok eskilere dayanan, kurtuluÅŸ savaşımızda kullanılan ve ulaşımı oldukça zor olan bir yoldur. Can ve mal kaybının en çok yaÅŸandığı bu tehlikeli yolun güzergâhının mutlaka deÄŸiÅŸtirilmesi gereklidir. Ä°ÅŸte bu nedenle de, ikinci etap çalışmalar baÅŸlar.
İNEGÖL-MEZİT-BOZÜYÜK YOLU
1969 yılında Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü personeli ve Mezit BoÄŸazı köylerinin ortaklaÅŸa çalışmaları ile yol güzergâhı belirlenir. Yolun yapımı, 1971 yılı yatırım programına alınır. Plan projeler hazırlanır. 22.08.1971 tarihinde Karayolları, 14. Bölge Müdürlüğü Åžantiyesi’ni Mezit BoÄŸazı’nda kurarak yol yapım çalışmalarına fiilen baÅŸlar. Yolun yapımı dört yıl sürer. Mezit Vadisi’nde, 04.11.1974 tarihinde yapılan bir törenle trafiÄŸe açılır. Açılışa Ahmet Türkel, Bursa Valisi Sedat Tolga, Karayolları Genel Müdür Yrd. Ahsen Altınalmaz ve Karayolları 14. Bölge Åžantiye Åžefi Ayhan Gedik Ä°le çok sayıda Ä°negöllü katılır.
Bu yol sayesinde Ä°negöl’ün ÅŸehir olduÄŸu, sanayi bölgesinin oluÅŸumunun bu yolun Ä°negöl’den geçmesiyle gerçekleÅŸtiÄŸi, ayrıca, Ä°negöl ticaret ve sosyal hayatının bu yol sayesinde bugünlere kadar canlılığını koruyabildiÄŸi asla unutulmamalıdır.
1965 YILINDAN Ä°TÄ°BAREN MOBÄ°LYACILIKTA
YAÅžANAN GELÄ°ÅžMELER
Büyük Sanayi kurulmasıyla Ä°negöl’deki mobilya imalathaneleri, 1965’den sonra biraz daha büyür. Bu alan geniÅŸliÄŸi, daha çok çalışanla çeÅŸitli ürün yapılmasını saÄŸlar. Aslında bu, mobilyacılık alanında önemli bir geliÅŸmedir. Bu geliÅŸme, Ä°negöl mobilyacılığının da ayaÄŸa kalktığı yıllardır. Böylece 1965 yılından sonra mobilya üretimi hızlanır. 1960’lı yılların başından itibaren mobilya talebinin gerek Ä°negöl ve gerekse Türkiye’de artması, bir taraftan da demir sandalye üretiminin bir çeÅŸit olarak piyasaya girmeye baÅŸlamasıyla, sandalye üreticileri 1965’den itibaren bir arayışa girerler. Bunun sonunda birçok sandalyeci sektörden çekilirken, mobilya üretimine geçenlerin yanında kereste ticaretine yönelenler de olmuÅŸtur. Sandalyecilerden sadece Halit Timur mobilyacılığa geçiÅŸ yapar. Sandalye imalathanelerinde çalışan yüzlerce usta, çırak ve kalfaların hemen tamamı mobilya sektörüne geçerler. Bunlardan bazıları kendine ait iÅŸyeri açarken, bazıları da koltuk iskeletçiliÄŸi alanında çalışmaya devam eder.
Daha önceleri, sık sık kesilen elektrik nedeniyle bazı mobilyacılar gece saat 12’den sonra çalışırlar. 22.04.1965 tarihinden itibaren ÅŸehre ve sanayi bölgesine kesintisiz cereyan verilince, imalathaneler gece gündüz çalışmaya baÅŸlar. O gün için, sanayide üretim yapan büyük- küçük 50’den fazla imalathane vardır. Bunlardan 30 tanesi sandalye imalathanesidir . Bu sandalye imalathanelerinde, 3-8 arasında çalışan vardır. Yılda 130.000 muhtelif sandalye üretilir. Mobilya imalathanelerinde ise, 2-8 kiÅŸi arasında işçi çalışır. Yılda 400 oda takımı ve muhtelif mobilyalar üretilir.
İlk Teşhir ve Satış Mağazalarının Kurulması
1-Küçük veya Büyük Sanayi’de yapılan birbirinden güzel mobilyaların bir yerde halka teÅŸhiri de çok önemlidir. Bu konuda ilk öncülüğü eski sandalyecilerden Halit TÄ°MUR yapar. 1965 yılında Belediye önünde Bursa-Ä°negöl minibüsleri yazıhanesi yanında TANÄ°Åž 55 adıyla bir teÅŸhir ve satış maÄŸazası açar. Burada yemek, yatak odaları, iki kapılı dolaplar, sandalye, sehpa gibi ürünler teÅŸhir edilerek satışı yapılır. Åžehrin tam merkezinde olması nedeniyle de büyük ilgi görür. TANÄ°Åž 55 yıllarca ÅŸehir merkezinde inegöllü ve diÄŸer alıcılara hizmet eder. Bir taraftan da gazetelere reklam vererek Ä°negöl Mobilyacının tanıtımına katkı saÄŸlar.
2- Nizami OKÇU, 1967-68 yıllarında Karlıova üretim yapan iki ustadan biridir. Bu i usta da, Ä°negöl Mobilyası’nın tanıtımı ve ı için Cuma Camii’nden Sinanbey Camii’ne giden aranın başında Nuri DoÄŸrul caddesine cepheli, bugün ise bir bankanın bulunduÄŸu köşede, bir mobilya teÅŸhir ve satış maÄŸazası açar. Lâkin 1970’li yılların başında mülküyle birlikte meslektaşı Behçet Menderes’e satar. Behçet Menderes’de Osmanbey Caddesi’ne geçene kadar burayı iÅŸletir.
3-lbrahim Arabacı 1950’li yıllardan beri Karlıova IÅŸhanı’nda çalışan ikinci mobilyacıdır. Koltuk iskeleti imalatı yanında, açık- kapalı berjer ve çay koltuÄŸu gibi mobilyalar üretir. Bu ürünleri teÅŸhir ve satış amacıyla da 1967 yılı başında, Nuri DoÄŸrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında 20-25 m2 mobilya teÅŸhir salonu açar. Daha sonra bu yeri, EskiÅŸehir’e taşınması nedeniyle 1968 yılı sonunda kapatır.
1970’li yılların baÅŸlarından itibaren de, Osmanbey caddesinde saÄŸlı -sollu mobilya teÅŸhir-satış yerleri açılmaya baÅŸlar.
1965-1975 YILLARI ARASINDA MOBÄ°LYA
YAPIMINDAKÄ° GELÄ°ÅžMELER
1964’ün sonuna kadar sunta olmadığından dolgulu, iki tarafı kontrplak kaplamalı yemek odası, yatak odası, gardırop ve ÅŸifonyerler üretilir. 1965 yılından itibaren yavaÅŸ yavaÅŸ sunta üzerine kaplama kullanılmaya baÅŸlanır. Ä°negöl mobilyacılığının sunta ile tanışmaya baÅŸladığı yıllardır. Ä°negöl’de sunta ve kontrplak satışının birçoÄŸunu Ömer Taner yapar. Sunta kaplama ile ilgili mobilyalarda sıcak tutkal bazen de plastik soÄŸuk tutkal kullanılır. Normal preslerle baskılanarak ve sıkıştırılarak kaplamalar yapıştırılır. Mobilyalar bu yöntemle üretilir.
1968-1969 yıllarından itibaren de, formika ve laminant denilen malzeme mobilya üretiminde kullanılmaya başlar. Formika daha çok düz zeminde kullanılan 130-250 cm ebadında tabaka şeklinde sert bir malzemedir. Her ikisi de sunta üzerine plastik tutkal ile yapıştırılıp preslerle sıkılarak mobilyalar üretilir.
1970’den itibaren de mobilya üreticilerinin çoÄŸu formika ve laminant ile mobilya üretir.
Bu durum, kaplamalı mobilya yapan Ankara ve EskiÅŸehir mobilya üreticilerinin, Ä°negöl Mobilyasının yerine geçtiÄŸi bir dönemin de baÅŸlangıcı olur. Ä°negöl’de bile mobilya maÄŸazaları ürünlerinin birçoÄŸunu Ankara’nın Siteler ‘inden getirirler. Satış elemanları alıcılara, Ankara mobilyasının olumlu özelliklerini sıralayarak ürün satmaya çalışırlar. Ä°negöl mobilyasının adı yavaş örselenmeye baÅŸlar.
Formika ve laminant, Ä°negöllü mobilyacıların birçoÄŸu tarafından 1975’lerin başına kadar kullanılır. Bu dönemde, Ä°negöl mobilya üreticisi kaplama mobilya üretimini neredeyse unutur hale gelir.
1970-1975 yılları arası, İnegöl mobilyacılığının yeni bir yol bulma dönemidir. Bir bakıma sancılı geçen yıllar olur. Bu dönemi Turgut ŞEN şöyle anlatır:
“1968 yılı başında formika devri baÅŸladı. Ä°negöllü mobilyacılar birkaç yıl içinde kaplama iÅŸini unuttu. İşçiliÄŸi az ama parası çoktu. Bunun sonucunda bütün Ä°negöllüler, kaplama iÅŸini sürdüren Ankara sitelerinden mobilya almaya baÅŸladı. Uzun bir süre İnegöllü mobilyacılar formika iÅŸinde bocaladı. Bu nedenle Ä°negöl Mobilyacılığında kötü günler yaÅŸandı. Formikalı mobilya da, 6-7 sene içinde güncelliÄŸini yitirdi.
En sonunda tekrar kaplamaya dönüldü ama mobilya üreticileri, Ankara mobilyasının Ä°negöl’ü iÅŸgali nedeniyle çok zarar ettiler. Çabuk kaplamaya dönüş yapamamanın acısını tüm üreticiler çekti.”
Ä°negöllü mobilyacılar 1975’li yılların başından itibaren yapmaya baÅŸladığı teknoloji dönüşümüyle beraber artan üretim fazlalığı ise, o güne kadar giremedikleri pazar olan Ä°stanbul piyasasına yönelerek hem üretim hem de satış kapasitelerini geliÅŸtirirler.
Mobilya üreticilerinin daha önce çalıştıkları alanların toplamından geniÅŸ olan Yeni Sanayi sahasının imalatçılara devredilmesiyle, mobilya endüstrisinde geliÅŸme dönemi baÅŸlar. Çok geniÅŸÂ olan bu sahanın hizmete sunulması sonucunda, daha önce mobilya imalathanelerinde kalfa olarak çalışanlar, en kısa zamanda kendi imalathanelerini kurarlar. Buna baÄŸlı olarak da, çalışan işçi sayısında önemli artışlar görülür. OluÅŸan bu potansiyelle de, mobilya pazarı sahasını geniÅŸletir. Marmara Bölgesi, Batı Karadeniz, Batı Ege, Akdeniz Bölgesi’nin doÄŸusundaki iller, İç Anadolu Bölgesi’nde Çankırı,Tokat, Ankara ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’ndeki Gaziantep gibi iller, Ä°negöl mobilyacılılarının hedef pazarı haline gelir.
ÖrneÄŸin, 1965′ de 56 mobilya imalatçıları varken, ilerleyen yıllarda %20 artış göstererek 1969yılında 106’ya yükselmiÅŸtir. Daha sonra satış sahasına İstanbul gibi büyük bir nüfusun yaÅŸadığı bölgenin de katılmasıyla imalatçı artış yüzdesinde ani bir yükselme görülmüş %30 artışla 1971 yılında da 173 imalatçıya ulaÅŸmıştır. 1972 yılında Bursa yolu çıkışında sunta fabrikası faaliyete geçer. Bu yıldan itibaren mobilya üretiminde sunta kullanılmaya baÅŸlamıştır. Ayrıca elektrikli testerelerin ustalarca mahirce kullanılmaya baÅŸlanmasıyla da 1972 de mobilyacı sayısı %40 artış göstererek 240’a yükselmiÅŸtir. 1975’de 364′ e sıçramıştır.
Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın, 1975 yılında yapmış olduÄŸu tahmini tespitlere göre 1975 yılında elde etmiÅŸ olduÄŸu 564.000.000 tl. Sanayi gelirinin, 420 000 000 TL lik kısmını mobilyacılıktan elde etmektedir. Görüldüğü gibi Ä°negöl endüstri ve ticaretinin önemli bir kısmını mobilyacılık sektörü saÄŸlamaktadır.
MOBÄ°LYA SANAYÄ°Ä°NDE ALAN GENÄ°ÅžLEMELERÄ°
İnegöl Sanayi Kooperatifi (İSKO)
1971 yılında NeÅŸet Akalan, Kadir Akkul,YaÅŸar Çakmak,Kamil Çetin ve BarikGüleç’in önderliÄŸinde kuruluÅŸu gerçekleÅŸtirilen kooperatif, küçük sanatkârlara iÅŸyeri saÄŸlamak amacı ile çalışmalarına baÅŸlamıştır. Bu iÅŸ için de, Bedre Deresi civarı olarak isimlendirilen mevkide, deÄŸiÅŸik kiÅŸilerden satın alınarak toplam, 53000m2 bir yer saÄŸlamıştır. Fakat aldıkları bu yer ÅŸehir imar planı dışında kaldığından, Bu bölgede iÅŸyeri yapımına ve elektrik alımına olanak bulamamışlardır. Nihayet 1977′ de yapılan yerel seçimlerle yenilenilen Ä°negöl Belediye Meclis üyeleri ve ile Belediye BaÅŸkanı Refik TabakoÄŸlu, Kooperatifin bu sorunu ile ciddi bir ÅŸekilde ilgilenmiÅŸ, alınan yerlerin Belediye Ä°mar planı sınırları içine alınmasına ve imar planında buna göre deÄŸiÅŸiklik yapılmasına karar vermiÅŸlerdir.
Kooperatifin kuruluş ve gelişimini Ramazan Şimşek şöyle anlatır:
“120 üyesi olan bu kooperatif, 1982′ den itibaren süregelen yapısal problemlerini çözer. Arsalar, kerestecilere 449 m2, mobilyacılara 200 m2,135 m2, ve 100 m2 olmak üzere dört çeÅŸit olarak oluÅŸturulur. Ara yolları 8-10-12 m2 ye çıkartılır. 1985 yılından itibaren haksahipleri arsa tapularını alırlar. Bazı alt yapı eksiklikleri nedeniyle iÅŸyeri yapımları gecikmesine raÄŸmen, 1990 yılı başından itibaren de yapılan iÅŸyerlerinde üretimler baÅŸlar. Üyelerin çoÄŸu mobilya üreticilerinden oluÅŸan Ä°SKO kooperatifinde çok az da olsa keresteciler bulunur. Bedre Deresi üzerine devlet tarafından 1.köprü yapılır. 2. Köprü ise, 1990-1991 yıllarında Ä°sko üyesi ReÅŸat Erkul’ un önderliÄŸinde, Belediye ve kooperatif üyelerinin katkılarıyla yapılır.”
İSKO kooperatifi üyelerinden Erdinç Akalan ise yapılan çalışmaları şöyle anlatır:
“1978-1982 arasında kooperatif sahasında elektrik yoktu. Su motorlarından elektrik elde edilerek çalışılırdı.
07.11.1982 tarihinde 4721 sayılı ‘BütünleÅŸen Gecekondu Bölgeleri Kanunu’ ile bir af kanunu çıkarıldı. Ä°SKO olarak bu af kanunundan yararlanarak yapısal problemlerimizi çözdük. 1985’den itibaren de arsa tapuları dağıtıldı. Kısa süre sonra da kooperatif sahasına elektrik verilmesi için müracaatta bulunduk.1990’dan itibaren de iÅŸyerlerinde üretim baÅŸladı.”
BELEDÄ°YE DÃœKKANLARI 1981-1982
1980’lere doÄŸru sayıları hızla artan mobilya üreticileri, sanayi bölgesinde üretim yeri sıkıntısı çekmektedir. Kalfalar hızla usta olurken, ustalar da mobilya imalathanesi yokluÄŸundan ÅŸikâyetçidirler. Bu ihtiyacı gören Ä°negöl Belediyesi, bugün Sanayi Camii’nin kuzeyinde, doÄŸu-batı doÄŸrultusunda uzanan ve 75m2 lik26 iÅŸyerinin bulunacağı toplam 1950m2 lik alanda, Belediye BaÅŸkanı Rafiz KarataÅŸÂ tarafından 1981 yılında temeli atılır. Kısa sürede bitirilmesi planlanan iÅŸyerlerinin vatandaÅŸlara kiralanması çeÅŸitli nedenlerden dolayı gecikir. Nihayet, 18.12.1982 tarihinde yapılan bir ihale ile, yapımı bitirilen 20 adet iÅŸyeri 10.800-24.000 TL arasında oluÅŸan fiyatlarla kiraya verilir. Ä°negöl Belediyesi bu iÅŸyerlerinden ayda, 276.960 TL gelir elde eder.
Tapuya kayıtlı işyeri bulunmayan mobilya üreticilerinin katıldığı bu ihalede, işyerleri aşağıdaki kişilerce kiralanır.
Rafiz KARATAÅž
01.07.1947 Yugoslavya-Makedonya Ãœsküp’de doÄŸar. Ä°lkokulu Dündar Ä°lkokulu’nda okur. İnegöl Ortaokulu’nu bitirdikten sonra, Bursa Cem Sultan Lisesi’ni bitirir. 25 AÄŸustos 1969 tarihinde Ä°negöl Kaymakamlığımda Tahrirat Kâtibi Refiki olarak göreve baÅŸlar. 15 Mayıs 1977’de Ä°negöl Kaymakamlığı Yazı Ä°ÅŸleri Müdürlüğü’ne getirilir. 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi sonucu, 22 Eylül 1980 ile 28 Mart 1984 tarihleri arasında Ä°negöl Belediye BaÅŸkanlığı görevinde bulunur. 28 Mart 1984 tarihi sonrası yeniden Ä°negöl Kaymakamlığı Yazı Ä°ÅŸleri Müdürlüğü görevine döner. 25 Ekim 2005 tarihinde emekliye ayrı lana kadar burada çalışır. Görev yaptığı 36 yıl boyunca 18 Kaymakamla çalışır. Ä°negöl Folklorunu Koruma DerneÄŸi Yönetim Kurulu ÃœyeliÄŸi, Ä°negöl Ä°yi Yönetim Komisyonu ÃœyeliÄŸi, Ä°negöl Sefertası DerneÄŸi Denetleme Kurulu ÃœyeliÄŸi görevlerinde bulunur. Halen Ä°negöl’de yaÅŸamaktadır.
YENÄ° SANAYÄ°NÄ°N OLUÅžUMU
1960’lı yılların sonlarına doÄŸru bulundukları bölgeye sığmamaya baÅŸlayan mobilyacılar, yetkililerden yeni çalışma alanları oluÅŸturmalarını isterler. Bu geliÅŸmeler sonucunda Ä°negöl Belediyesi çalışmalara baÅŸlar. Yeni sanayi adıyla geniÅŸ bir alan belirlenir. Dokuz sokaktan oluÅŸan bölge iki bölümden oluÅŸur.
Birinci bölüm kuzey-güney doÄŸrultusunda 1-9 adet sokağın ucu ÖzyeÅŸil Caddesi’ne kadar uzanır. Il.bölüm de, ÖzyeÅŸil Caddesi ile ErtuÄŸrul Gazi Caddesi arasında kalan bölgedir. Birinci bölüm, 1970-1971’den itibaren mobilya imalatçılarına dağıtılmaya baÅŸlanır. Bu geliÅŸme Ä°negöl mobilya imalatçılarına büyük bir kolaylık saÄŸlar. Burada arsalar büyük, ara caddeler geniÅŸ olarak düzenlenmiÅŸtir. Bu bölge adeta küçük mobilya fabrikaları kurulabilecek ÅŸekilde oluÅŸturulur. Il.bölüm de, 1973-1974’den sonra düzenlenerek mobilyacılara dağıtı11r.(Röportaj: Orhan TANHAN)
Belediye BaÅŸkanı Ahmet AKYOLLU (1963-1977), Büyük Sanayi’den sonra Yeni Sanayi Bölgesi’ni de imalatçıların hizmetine sunmasıyla, Ä°negöl mobilyacılığında yeni bir baÅŸlangıcın oluÅŸmasına da katkı saÄŸlamış olur. Bu baÅŸlangıç yeni bir anlayışı da beraberinde getirir. Bu yeni anlayış; küçük iÅŸletmeler yerine daha büyük ve iki-üç katlı iÅŸletmelerin oluÅŸumunu baÅŸlatır. Bir-iki kiÅŸi ile çalışan iÅŸletmelerde, 10-15 bazen de 20 kiÅŸi çalışabilecek konuma gelir.
Makine ve diÄŸer kullanım malzemeleri de günün son teknolojisine göre düzenlenir. Ãœretim çeÅŸitleri ve miktarı da artar. En önemlisi ise; mobilya imalatçısının ufku deÄŸiÅŸir. Ä°ÅŸyerine yatırımı artırırken tüm Türkiye’ye mobilya ulaÅŸtırabilmenin yollarını arar. Kısacası çok önemli bir baÅŸlangıç olan bu geliÅŸme, Ä°negöl Mobilyacılığımda bir döneminde baÅŸlangıcı olur.
‘Yeni Sanayi’ denilen çok geniÅŸ bir sahanın birden bire hizmete açılmasıyla, o zamana kadar kalfa olarak çalışanlar en kısa zamanda imalathane sahibi olma yoluna girmiÅŸlerdir. Buna baÄŸlı olarak bu alanda çalışan işçi sayısında da hızlı artış görülmüştür. Bu potansiyel, Batı Karadeniz, Batı Ege, Akdeniz Bölgesi’nin doÄŸusu, İç Anadolu ve GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’ni mobilya pazarı alanı içine almıştır.
1976 yılında mobilya imalatçıları sayısı 429’a ulaÅŸmış, mobilya imalathane sayısı ise ,1981 yılında toplam iki buçuk kat artarak 1065’e yükselmiÅŸtir.
“05.01.1955 yılında Ä°negöl’de doÄŸdum. Ä°lkokulu GazipaÅŸa Ä°lkokulu’nda okuduktan sonra aÄŸabeyim Zeki AYHAN’ ın torna iÅŸiyle ilgili açtığı dükkânda çalışmaya baÅŸladım. Yeni Sanayi’deki dükkânların Aralık 1974’de inÅŸaatı bitmiÅŸti. Belediye ihale ile kiraya verdi. Biz de Ocak 1975′ den beri burada çalışıyoruz. 5 bloktan oluÅŸuyor. Ä°lkönce 1 blok yani bulunduÄŸumuz bloktaki 35 dükkân yapılmıştı. Sonra sırasıyla 5 blok 1980 yılına kadar tamamlanarak kiraya verildi. 1982’de de Kuzey kısmında yapılan blok bitirilerek kiraya verildi. Böylece belediye dükkânları tamamlanmış oldu. Bugün bu iÅŸyerlerinde faaliyet gösteren herkes belediyenin kiracısıdır.”
MOBÄ°LYA ÃœRETÄ°MÄ°NDEKÄ° YENÄ° GELÄ°ÅžMELER 1975-1985
1968-1969 yıllarında başlayan mobilya üretiminde formika laminat kullanımı, 1975 yılına kadar zirve yapar. Mobilya üreticilerinin birçoğu bu malzemelerle üretim yapar. Yaklaşık 7-8 yıl böyle devam eder. Bu sürenin sonunda ise bir gerçek ile yüzleşilir.
1975’ten itibaren Ä°negöl mobilyacıları mobilya pazarının yavaÅŸ yavaÅŸ Ankara EskiÅŸehir gibi şehirlere kaydığını acı tecrübeyle anlarlar. Daha önce yaptıkları ve çokça para kazandıkları ahÅŸap kaplamalı mobilya üretimine dönüş baÅŸlar. Ãœretimi formikalı mobilyaya göre biraz zahmetli olmasına raÄŸmen kullanımı ve satışı daha kolay olan kaplamalı mobilyalar, sunta üzerine soÄŸuk tutkal sürerek ahÅŸap kaplama yerleÅŸtirilir. Elektrik ile ısıtılan büyük preslerde sıkıştırılır, beÅŸ altı saniyede yapıştırılarak iÅŸlem tamamlanır.
Bu ahÅŸap kaplamaya tekrar dönüşümü Özkan GüriÅŸ şöyle anlatır: “O yıllarda Almanya’dan Suphi Usta İnegöl’e gelirken mesleÄŸi gereÄŸi bir elektrikli pres, bir de kaplama dikiÅŸ makinesi getirir.
Suphi Usta, kaplama iÅŸini Ali Usta’ dan sonra ikinci defa Ä°negöl’de iÅŸleme koyan kiÅŸi olur.
Mobilyacılar kaplamasını Suphi Usta’nın presinde metrekare hesabı ile sıkarlar. Daha önce elde sıkılan kaplamalar ilk defa Suphi Usta’nın presinde beÅŸÂ altı saniyede sıkılmaya baÅŸlanır. Daha sonra Ä°brahim EroÄŸlu ile Ä°brahim Çalışkan ortak pres alırlar. Zamanla presçilik sektör haline gelir. Bu geliÅŸim ile kaplamalı mobilya üretiminde çok önemli artışlar olur. Sıcak presle ile birlikte palet zımparalar da kullanılmaya baÅŸlanır. Önceleri elle yapılan zımpara iÅŸi palet zımpara makinesi ile artık çok kısa sürede yapılır. 1980’li yıllarda Mobilya sanayisinde faaliyet gösteren 40-45 tane pres iÅŸi yapan iÅŸletme olur.
1975-1990 yılları arasında 15 yıl mobilyalar meÅŸe, ceviz, maun aÄŸaçlardan üretilen kaplamalarla üretilir.1990’lı yılların başından itibaren de suntalem kullanılmaya baÅŸlar. Bu dönemden sonra da presçilik iÅŸi de yavaÅŸ yavaÅŸ biter.
1975 yılında Ä°negöl ÅŸehir nüfusu 37.805 kiÅŸi, toplam nüfus ise 88.005 kiÅŸiye ulaşır. 1960-1975 yılları arasında 15 yılda 12.508 kiÅŸi nüfus artışı gerçekleÅŸmiÅŸtir. Bu durum Ä°negöl’e son yıllarda yavaÅŸ yavaÅŸ göç hareketlerininde baÅŸladığını gösterir. O yıllarda Ä°negöl’de Büyük Sanayi yatırımları henüz baÅŸlamamıştır. Daha çok özel sektör tarafından kurulmuÅŸ olan bazı fabrikalar vardır. Bunlar da aÅŸağıdaki tabloda görülebilir.
Tablo incelendiğinde, yarısının ağaç işleme ile ilgili fabrikalar olduğu görülebilir.
Ahmet AKYOLLU
Yunanistan Ä°skeçe 1916 yılı doÄŸumludur. Ä°skeçe Ortaokulu mezunu olup 1933 yılında Türkiye’ye göç edip önce Bursa’ya 1942 yılında da Ä°negöl’e yerleÅŸirler. 1949 yılından itibaren tütün tüccarı olarak tanınmaktadır. 1955-59yılları Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Ãœyesidir. 1961 yılında Adalet Partisi Kurucu Ä°lçe BaÅŸkam olup 17.11.1963,02.06.1968 ve 09.12.1973 tarihlerinde yapılan yerel seçimlerde Adalet Partisinin adayı olarak girdiÄŸi seçimleri kazanarak Ä°negöl Belediye BaÅŸkanı seçilmiÅŸtir. KuruluÅŸundan itibaren iliÅŸki içinde olduÄŸu Ä°negöl Yıldızspor’un 1958, 1959 ve 1960yılları kongrelerinde kulüp baÅŸkanıdır. 1959 yılı Ä°negöl Çimen Camii Yaptırma ve YaÅŸatma DerneÄŸi Kurucu Yönetici, 08.06.1959 Ä°negöl İlkokulları Yaptırma ve YaÅŸatma DerneÄŸi Kurucu BaÅŸkam, 15 Mayıs 1969 tarihinde Ä°negöl Mehter Takımını Belediye’nin uhdesinden alarak “Ä°negöl Mehter DerneÄŸi”nin kurulmasını saÄŸlayarak Ä°lk baÅŸkanı olur. Ä°negöl Organize sanayi Bölgesi Yaptırma MüteÅŸebbis Heyet BaÅŸkam gibi görevlerde bulunur. 25.05.2008 tarihinde vefat etti. Ä°smi ilçemizde bir caddede yaÅŸatılmaktadır.
İNEGÖL MOBİLYACILARI YAPI KOOPERATİFİ (İMYAK-I)
1975’den itibaren sürekli geniÅŸleyen mobilya üretim sahasına Yeni Sanayi’nin güney ucunda kalan Kahraman Sokak ile Ankara Caddesi arasında kalan bölümünde, mobilya üreticileri tarafından yaptırılan Ä°negöl Mobilyacılar YardımlaÅŸma Kooperatifi (Ä°MYAK-1) tarafından kurulan 17 iÅŸyeri 07Temmuz 1978 tarihinde sahiplerine dağıtılmıştır. Bu geliÅŸme Altıeylül Gazetesi’ne verilen bir ilan ile halka şöyle duyurulur.
İnegöl Mobilyacıları Yapı Kooperatifi inşaatı tamamlanmıştır. Mobilyacı Esnafların ortaklaşa gerçekleştirdik-leri örnek dükkânların açılışı yarın yapılacaktır. 17 dükkânlık ÎMYAK Kooperatifinin açılışına bütün İnegöl’lüler davet edilmişlerdir.
1975’den itibaren hızla geliÅŸen mobilya sektöründe iÅŸyeri yatırımları da hızla devam eder. Bu yatırımlar her defasında olduÄŸu gibi Ä°negöl Belediyesi öncülüğünde gerçekleÅŸmiÅŸtir.
Daha önce kurulmuÅŸ olan, Ä°negöl Mobilyacılar YardımlaÅŸma Kooperatifi Ä°MYAK,AÄŸaç Sanayicileri Kooperatifi ve UÄŸur Yapı – Ä°ÅŸ (Demirciler ve Benzerleri) adlarındaki bu üç kooperatifin iÅŸyerleri yapmak amacıyla Ä°negöl Belediyesi’ne yapmış oldukları arsa talepleri incelenmiÅŸ ve uygun görülerek Ä°negöl Eski Hayvan Pazarı mevkiinden kooperatiflere arsaları, 20 Temmuz 1978 tarihinde teslim edilmiÅŸtir.
Ä°MYAK-II üyelerine 120 m2, AÄŸaç Sanayicileri Kooperatifi üyelerine 540 m2, UÄŸur Yapı-Ä°ÅŸÂ Kooperatifi üyelerine de, 120 metrekarelik arsalar teslim edilmiÅŸtir. Ä°negöl Belediyesi’nin esnaf ve sanatkârlara saÄŸladığı bu güzel katkıdan dolayı, İMYAK Kooperatifi BaÅŸkanı Ahmet Åženel, AÄŸaç Sanayicileri Kooperatifi BaÅŸkanı M.Emin Baykoz ve UÄŸur Yapı Kooperatifi BaÅŸkanı M.Ali Özdemir, Belediye BaÅŸkanı RefikTabakoÄŸlu’nu makamında ziyaret ederek teÅŸekkürlerini bildirmiÅŸlerdir. Bu iÅŸÂ yeri yatırımları Ä°negöl mobilyacılarının adım adım ilerlemesini, yatırım alanlarının geniÅŸlemesiyle iÅŸÂ ve istihdamın da artacağının bir göstergesidir.
UZ KARDEÅžLER’Ä°N Ä°NEGÖL MOBÄ°LYASINA KATKILARI
Ä°negöl’de mobilya sanayinin öncülerinden Uz KardeÅŸler, 14 Aralık 1978 tarihinde Osmanbey Caddesi’nde düzenlenen görkemli bir açılış töreni ile Möble Sarayı’nın ülkemize ve Ä°negöllülerin hizmetine sunar. Ä°negöl’de bir ilk olan ve Ä°negöl mobilyasının tüm çeÅŸitlerinin aynı çatı altında alıcılarının beÄŸenisine sunar. Bu güzel çalışma İnegöl mobilya üreticilerini de örnek olur.
Osmanbey Caddesi ve çevresinde toplanan büyük maÄŸaza imalathaneler 1980 yılı itibariyle 55-60 civarındadır. Ä°negöl mobilyasındaki son geliÅŸmeler ve yeni ürünler ÅŸehir dışından gelen mobilya alıcıları ve Ä°negöl’e üreticiler tarafından Osmanbey Caddesi ve çevresindeki mobilya maÄŸazalarından takip edilir.
Ä°brahim UZ
1 Temmuz 1945 Ä°negöl doÄŸumludur. Ikokulu Kulaca’ Köyü’nde bitirir. Ä°lkokuldan sonra Ä°negöl’de Ä°brahim Arabacı’nın yanında çıraklığa baÅŸlar. Ä°lk yıllar çay koltuÄŸu, klasik, arkası oymalı çay berjeri, bombeli elbise dolapları yapar. 1967’de asker dönüşü kardeÅŸleriyle birlikte 1970 yılında Uz KardeÅŸler Mobilya Anonim Åžirketi’ni kurarlar. Ä°negöl’de ilk defa 1979 yılında radyo ve TV reklamlarını Uz KardeÅŸler yaptırır. Bu çalışmalar Ä°negöl mobilyasına önemli katkılar saÄŸlar.
Domaniçli Ali Usta nasıl teknik bilgi bakımından Ä°negöl mobilya sanayine öncülük yapmışsa ,Uz KardeÅŸler de mobilya satışı konusunda Ä°negöl’e büyük katkı saÄŸlamışlardır. Ayrıca son yıllarda İbrahim Uz, Yenice Yolu üzerinde Ä°BERBA Anonim Şirketi’ni çocuklarıyla birlikte kurarak hem yurt İçine hem de yurt dışına mobilya ihraç eder. Ä°negölspor’da bir dönem yönetim kurulunda görev alır. Kitap okumayı sever. MesleÄŸiyle ilgili bir çok ödüller alır. Halen de çok sevdiÄŸi mesleÄŸini sürdürmektedir.
1980 YILINDAN SONRAKÄ° GELÄ°ÅžMELERÄ°
İnegöl Organize Sanayi Bölgesi
İnegöl Askeri Havaalanın Organize Sanayi Bölgesi olarak değerlendirilmesi amacıyla, Milli Savunma Bakanlığı ile çalışmalar başlatılır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının konu ile ilgili yazdığı raporu. Yüksek Planlama Kurulu da onaylar. Bu rapor daha sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından, 24.12.1973 tarihinde onaylandıktan sonra, Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girer.
Ä°negöl Belediyesi, Ä°negöl Ticaret Odası ve Ahmet Türkel bir araya gelerek yoÄŸun çalışmalar yürütürler. 25.10.2975 tarihinde Milli Savunma ve Maliye Bakanlıkları ile yapılan çalışmalar sonucu Maliye Bakanlığı,Ä°negöl Havaalam’mn (2.702.500 m2)lik bölümünü, 24.10.1975 tarihinde Arsa Ofisi’ne 18.602.500.000 TL ye satar. Altyapı tesislerinin yapılması için Birdal A.Åž. firması ile, 18.04.1976 tarihinde anlaÅŸma yapılır.
18.02.1975 tarihinde kuruluşun gerçekleşmesi için 108.900.000 tahsisat verilir.
22.06.1977    tarihinde Organize Sanayi Bölgesi’nin tapusu, 28.739.748 TL ödenerek arsa ofisinden alınır. Türkiye’de ilçe bazında ilk Organize Sanayi Bölgesi’nin kuruluÅŸu Ä°negöl’de gerçekleÅŸmiÅŸ olur. Yapılan parselasyon planına göre 10.000 metrekare ile 50.000 metrekare arasında deÄŸiÅŸen 109 parsel oluÅŸturulur.Â
Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi alanında oluÅŸturulan çeÅŸitli büyüklükte ki 109 parsel, 01.01.1978    tarihinden itibaren satışa arz edilir. Ä°lk önce Şükrü Bayraktar’ın baÅŸkanlığında kurulan ve 1980 yılında kuruluÅŸ çalışmalarına baÅŸlayan MEKAPSAN A.Åž. iÅŸyeri arsasını alır.
Fabrikanın makineleri 1 Kasım 1980 tarihinde yerleştirilir. Diğer işlerini de hızlı bitiren şirket, .05.1981 tarihinde 40 işçinin çalışabileceği fabrikanın açılışını yapar. Bu tesislerde kaplama kesme ve ağaç parke mamulleri üretilecektir. Organize Sanayi Bölgesinde ilk faaliyete geçen fabrika MEKAPSAN olur.
Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nden, 05.02.1982 tarihinde bir gazeteye yapılan açıklamada; bugüne kadar toplam 14 adet fabrika inÅŸaatına müsaade edildiÄŸi, arazi tahsisi yapıldığı ve diÄŸer fabrika taleplerinin de Ä°ncelenmekte olduÄŸu, bölgede halen üç fabrikanın faaliyete geçtiÄŸi ve diÄŸerlerinin de inÅŸaat proje aÅŸamasında olduÄŸu belirtilmiÅŸtir.
Mekapsan 1981, Ä°negöl Yem Sanayi 1982, Ä°nesgimtaÅŸ 1982, AnıllarYem 1983. Projeleri kabul edilerek üretime baÅŸlayan bu fabrikalar, ancak 1987 yılında tam kapasite ile faaliyete geçer. 1970’li yıllarda ÅŸimdiki Büyük Sanayi Sitesi’nin dolması ile 1973-1977 yılları arasında Organize Sanayi Bölgesi planlanıp tesis edilmiÅŸtir.
Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi de mobilya sanayine önemli katkılar yapmıştır. BaÅŸlangıçta Organize Sanayi Bölgesi’nde yem fabrikaları, kaplama kereste ve sunta fabrikaları birbiri ardına kurulur. Mobilya fabrikaları ise, daha sonra bu alanda yatırım yapmaya baÅŸlarlar. Organize sanayi Bölgesi mobilya sanayine ihtiyaç duyduÄŸu malzemeyi isteÄŸi miktarda ve daha düşük maliyette sunarak Ä°negöl Mobilya Sanayi’nin avantajlarını yükseltir.
Ä°negöl mobilyacılığı 1975’den sonra büyük bir geliÅŸme göstererek iÅŸletme sayısı ,1976’da 429 da çıkar. 1981 yılı sonunda da, iki buçuk kat artarak 1065’e yükselir. Bu iÅŸletmelerin yüzde sekseni, iki ya da üç kiÅŸi çalıştıran küçük iÅŸletmelerdir. Aslında bu küçük iÅŸletmeler, 1980’li yılların başından itibaren geniÅŸ pazarlama imkânına sahip ve ekonomik durumu iyi olan büyük maÄŸazaların imalathanelerinin sipariÅŸ ettikleri mobilyaları üretmektedirler.
Şükrü BAYRAKTAR
1939 yılı Ä°negöl doÄŸumludur. Ä°lk ve ortaöğrenimini Ä°negöl’de tamamlar. Lise eÄŸitimini Bursa Ticaret Lisesinde bitirir. Baba mesleÄŸi kerestecilik ve nakliyecilik yaparak hayatını sürdürür. Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nde, 1981 yılında ilk faaliyete geçen fabrika MEKAPSAN’ın kurucu ortağıdır. 03 AÄŸustos 1983 tarihinde DYP Ä°negöl Ä°lçe TeÅŸkilatı Kurucu BaÅŸkanı olur. 07 Åžubat 1984 tarihinde istifa eder. 1982-83 ve 1985-86 sezonlarında Bursaspor Kulübü yönetim kurulu üyeliÄŸi görevinde bulunur. Şükrü Bayraktar, sosyal sorumluluk duyguları çok olan bir yapıya sahiptir. Gerek iÅŸ hayatında, gerekse toplum içinde hiç düşünmeden insanlık yararına görev almaktan mutluluk duyan ender insanlardan biridir.
Yaptığı her işe heyecanını yansıtır. İnegöl ve İnegöl Sanayii kendisine minnettardır. 02 Eylül 2017 tarihinde vefat etmiştir.
1980-1985 Yılları Arasında Mobilyacılığın Gelişimi
Önce Mobilya üretmek üzere KahramanmaraÅŸ’tan oymacı ustaları, ardından Ankara’dan cilacı ustaları İnegöl’e gelerek Ä°negöl’ün iÅŸgücü piyasasındaki insan kaynağını zenginleÅŸtirir.
“1980’li yıllardan sonra yavaÅŸ yavaÅŸ EskiÅŸehir ve Ankara’dan Ä°negöl’e mobilya ustaları gelince, mobilya üretiminde hızlanma görülmeye baÅŸlar. Daha önceleri mobilya üretimi fazla yoktur. “ÖrneÄŸin, haftada bir takım koltuk bitiren usta, patron tarafından bir çeyrek altınla ödüllendirilirmiÅŸ. Çiviler aÄŸza alınır, dil ile düzeltilir, çekiçle çakılır. O zamanlar Ä°negöl’de döşemecilik yok gibidir. Ä°negöl’de döşemecilik, 1981-1982 den itibaren EskiÅŸehir ve Ankara’dan gelen ustaların katkılarıyla hızlanır.
1980 öncesi EskiÅŸehir mobilyacılıkta çok ileridedir. Daha sonraları geliÅŸen teknolojiye ayak uyduramayınca, Ä°negöl ön plana çıkar. Ä°negöl mobilyacıları, 1980’den sonra çok hızlı bir teknolojik dönüşüm gerçekleÅŸtirirler. Bu nedenle de EskiÅŸehirli mobilya ustalarının tercihi Ä°negöl olur. Onların gelmesi ile de, Ä°negöl mobilyasının da hızlı bir geliÅŸim ve deÄŸiÅŸim yaÅŸanır. Aynı durum Ankara için de söylenebilir. Bugün ise Ä°negöl mobilyası ve mobilyacılık hepsinin öne geçmiÅŸtir denilebilir” (SöyleÅŸi: Ufuk Ä°nç -23.09.2017)
1982 yılının başında modüler mutfak sistemleri, tüm dünyada olduÄŸu gibi günümüzTürkiye’sinde de çaÄŸdaÅŸ ev tasarımının vazgeçilmez bir parçası haline gelir. Bu ihtiyacı ve kaçınılmaz geliÅŸmeyi gören Artekol Mutfak firması, çalışmalarını bu yönde yapar. Yapılan çalışmaların zaman içinde dünya normlarına uygunluÄŸu Artekol Mutfak’ı doÄŸurur.
İNEGÖL MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ
İnegöl Mesleki Eğitim Merkezi 1983 yılında İnegöl Endüstri Meslek Lisesi bünyesinde 2 sınıf olarak 2089 Sayılı Çıraklık ve Ustalık Kanunu ile ilçemizde faaliyetine başlamıştır. 1983-1984 eğitim öğretim yılında, 65 mobilyacıya ustalık belgesi verilmiştir. 1983 yılında 2 Meslek Dalı ile eğitim öğretime başlayan Çıraklık Eğitim Merkezi 19/06/1986 tarihinde 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunun yürürlüğe girmesi ile 18 meslek dalında eğitim vermeye başlamıştır.
26 meslek grubunu kapsayan 49 öğrenciye çıraklık eÄŸitimi verilmiÅŸtir. Bugün itibariyle 5 yönetici, 7 öğretmen, 2 ücretli öğretmen, 1 memur kadrosu ile hizmet vermektedir. Bugün Ä°negöl Mesleki EÄŸitim Merkezi’nde 20 meslek dalında toplam 900 öğrenci eÄŸitim görmektedir.
1985 yılına gelindiÄŸinde Ä°negöl nüfusunda belirgin deÄŸiÅŸiklikler olur. 1985’de 45.273 olan ÅŸehir nüfusu, 54.654 kiÅŸiye yükselir. Böylece Ä°negöl, tarihinde ilk defa 51.713 kiÅŸi olan kır nüfusunu geçmiÅŸtir. Bu durum 1985’den itibaren kırdan ÅŸehre yerleÅŸimin hızlandığı yılların baÅŸlangıcıdır. Bu hızlı nüfus artışında; Ä°negöl Mobilya Sanayi’nin hızla yükselmesinin yanında, Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan fabrikalarının da 1983-84’den itibaren faaliyete geçmelerinin belirgin etkisi olur. Bir diÄŸer önemli geliÅŸme de, sanayi deyince enerji akla gelir. Hızla geliÅŸen mobilya ve diÄŸer sanayi iÅŸÂ kollarının daha saÄŸlıklı ve kesintisiz güç kaynağı ile çalışabilmeleri için, 1985 yılında Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulan 15.400X34.500 Kw gerilimine, 50.000 Kw gücündeki trafo merkezi vasıtasıyla enterkonnekte sistemine baÄŸlanmasıdır.
Bu gelişme, mobilya sanayi için de son derece önemlidir. Bu gelişmeler, kısa zamanda mobilya üretimine kalite ve çeşit bolluğu olarak yansır. Mobilya imalatçılarına çalışma alanları dar gelmeye başlar. Üreticilerin büyük çoğunluğuda, imalathanelerinde son çıkan teknolojik aletlerle üretim yaparak işlerini büyütme isteği oluşur.
Ä°lk örnekler için 1986 yılında Organize Sanayi Bölgesi I.Caddesinde mobilya fabrikaları kurmak için mobilya üreticilerinin yoÄŸun isteÄŸi üzerine dört büyük arsa oluÅŸturulur. OluÅŸturulan bu arsalara, Özkan GüriÅŸ, Hasan ÇaÄŸlayan, Åževket UÄŸurdaÄŸ ve Nurhas A.Åž. mobilya fabrikası kurmak amacıyla satın alır. Bu kiÅŸi ve firmalar, Ä°negöl’ün ilk mobilya fabrikalarının da kurucuları olurlar.
Bu geliÅŸimi Åževket UÄŸurdaÄŸ şöyle anlatır: “Almanya’da 1974-75 yılları arasında çok büyük bir mobilya fabrikasında çalıştım. Orada çok ÅŸey öğrendim.
Türkiye’ye döndüğümde büyük iÅŸyerlerinde mobilya üretimi yapılması lazım geldiÄŸini her ortamda dillendirdim. Nihayet 1986 yılında zamanın yöneticileri ile görüşerek ve onları da bilgilendirerek Organize Sanayi Bölgesi’nde beÅŸer dönüm yer tahsisi için sekiz kiÅŸi müracaatta bulunduk ve sekiz kiÅŸiye 40 dönüm yer tahsis edildi. Lâkin dört kiÅŸi kararından vazgeçti. 40 dönümü dört kiÅŸi paylaÅŸtık. Ä°lk önce Nurhas A.Åž. üretime geçti. Sonra UÄŸurdaÄŸ, arkadan da ÇaÄŸlayan ile Gür Mobilya üretime baÅŸladı. Yapılan bu çalışma, Ä°negöl mobilyacıları arasında güzel bir örnek oldu.Mobilya üreticilerine cesaret geldi.”
Bu fabrikalarda onlarca işçi çalıştırılır. Seri üretim sayesinde üretim kapasiteleri artar. Diğer firmalara da önemli bir örnek oluştururlar. Ondan sonra büyük düşünülmeye başlanır. Küçük üreticiler güçlerini birleştirerek büyük ortaklıklarla firmalar kurulmaya başlar. Bu bir sıçrama tahtası gibi olur ve hızlı bir gelişme devresi başlar.
1990 yılında Ä°negöl’de, 2500’ü üretim halinde 500’ü de üretime geçme aÅŸamasında olan imalathane vardır. Ayrıca, Mobilya Sanayi Bölgesi’nde 550 mobilya maÄŸazası vardır. Buralarda üretilen ve satışı yapılan ürünler.
650 kamyon ve kamyonetle yurdun çeÅŸitli yerlerine ulaÅŸtırılmaktadır. 1990 yılı itibariyle, İnegöl’de hemen her evde bir veya birkaç kiÅŸi mobilya üretim-pazarlama-sevkiyat gibi bölümlerde çalışmaktadır.
Ä°negöl ve Türkiye’ye mobilya ve sunta üreterek uygun fiyatlarla satan Ä°STAÅž’ın yanında, Organize Sanayi Bölgesi’nde STARWOOD Sanayi ve Ticaret A.Åž. 1990 yılında kurulmuÅŸ ve 1992 yılından itibaren de kontraplak, kontratabla ve kereste üretimiyle çalışmalarına baÅŸlamıştır.
Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar YardımlaÅŸma ve Dayanışma DerneÄŸi 14.04.1986 – 15.07.1996
Üretim alanı geniş bir sahaya yayılan mobilyacılar, 1985 yılından itibaren yurtiçi mobilya taleplerini karşılamakta zorlanmaya başlarlar. Bu sıkışıklığı aşabilmek için de imalathanelerin büyütülmesi ve yeni teknoloji ürünü malzemelerin kullanılmasının zamanının geldiğini anlarlar.
Bu konuda bireysel çözümlerin yeterli olmayacağı, mobilya imalatçılarının birlikte çözmeleri gereken bir sorun olduğuna karar verirler.
Bunun için Marangozlar ve Mobilyacılar DerneÄŸi’nin öncülüğünde, Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar YardımlaÅŸma ve Dayanışma DerneÄŸi 14.04.1986 tarihinde kurulur.
Seçilen geçici yönetim özellikle mobilyacıların toplanma yeri ihtiyacının giderilmesi için Ali Hatipoğlu Sokak No: 42/A Ap. Zemin katında 100 m2 lik bir yeri lokal olarak kullanmak amayıcla satın alır.
14.04.1986 tarihinde kurulan bu dernek üyelerine, yurtiçinden ve yurtdışından temin edilen broşürler dağıtır, video ve slayt gösterileri ile üyeler aydınlatılır. İmalatçıların sorunlarına çözüm aranır. Bunun yanı sıra esnafın yeni çıkan kanunlar hakkında aydınlatılması, gerekirse eğitim görebilmeleri için bilirkişiler nezaretinde eğitim seminerleri verilir. Yanlarında çalıştırdıkları kalfa ve çırakların kurs ve imtihanlara daha bilinçli bir şekilde hazırlanması sağlanır.
Mobilya üreticilerinin pazarlama konusunda yaÅŸanan sorunların azaltılabilmesi ve yurtdışına adını duyurabilmeleri için gönüllü organizasyonlar oluÅŸturulur. Finansal ve yasal sorunların çözümü için gerekli mercilere baÅŸvurular yapılır. En önemli çalışma ise, AÄŸaç Ä°ÅŸleri Küçük Sanayi Sitesi’nin oluÅŸum toplantıları burada yapılmış olmasıdır. 1987 yılında da Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi’nin kuruluÅŸu burada gerçekleÅŸmiÅŸtir.
İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi 1987
Bir zamanlar Ä°negöl mobilya üreticileri ÅŸehir içinde çeÅŸitli sokaklara dağılmış iÅŸyerlerinde çalışırlardı. İşyerleri bazen 10 m2, bazen de ancak 25 m2 alanlardı.1953 yılında ÅŸehrin doÄŸusunda oluÅŸturulan “KüçükSanayi”ye iÅŸyerlerini taşıyınca, üreticiler biraz daha geniÅŸ çalışma mekanlarına da kavuÅŸtukları gibi meslektaÅŸlarıyla karşılıklı etkileÅŸim kurabilme imkanlarına da kavuÅŸmuÅŸ olurlar.Bu aslında Ä°negöl’de ilk defa karşılaşılan bir durumdur. Aslında Sanayi Bölgeleri birlikte geliÅŸmenin daha hızlı olduÄŸu yerlerdir. Öyle de olmuÅŸtur.
1959 yılında Ä°negöl Belediyesi Blok Dükkanlarının iÅŸyerlerinin Küçük Sanayi’nin güney kısmında temelleri atılır. Lâkin geliÅŸme hızlı devam ettiÄŸinden, 1963’ten itibaren de üreticilere çalışabilecekleri daha büyük alanlar oluÅŸturulması amacıyla “Büyük Sanayi” adıyla oldukça geniÅŸ bir alan daha oluÅŸturulur. Kısa bir süre sonra da; bu bölgenin doÄŸusunda hem geniÅŸ ek caddeleri hem de çok daha büyük çalışma alanları yapılması amacıyla, dokuz büyük ve geniÅŸ cadde ve onların çevresinde yüzlerce arsa oluÅŸturur.
Planlanan bu bölgelerde kısa zamanda iÅŸyerleri yapılır ve üretim çok hızlı bir ÅŸekilde çeÅŸitlenerek 1980’lere gelinir. Lâkin yine iÅŸ yeri sıkıntısı ve iÅŸyeri mekanlarının küçüklüğü sorgulanmaya baÅŸlanır.
Çok hızlı geliÅŸen ve Ä°negöl ekonomisinin de can damarını teÅŸkil eden mobilyacılığın, ülke ve dünyaya açılabilmesi için önündeki mekansal sorunun bir an önce çözüme kavuÅŸturulması gerekmektedir. Ä°ÅŸte bu nedenle de, 1987 yılı başından itibaren baÅŸlatılan çalışmalar sonucu, 25 Şubat 1987 tarihinde S.S. Ä°negöl Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi kurulur. Bu sanayi sitesinde çalışma alanları 3602 olup, caddeler ise çok geniÅŸtir. Bir diÄŸer özelliÄŸi de Türkiye’nin ilk sanayi sitesi olmasıdır. Türkiye’ye örnek olarak yapılmıştır. 500 iÅŸyerinin bulunduÄŸu imalat merkezinde artık CNC Avrupai makineler, ve yeni teknolojiler kullanılarak üretim yapılırken yüzden fazla çeÅŸitli ürün gerek yurtiçi gerekse yurt dışına ihraç edilir. Küçük Sanayi Sitesi Ä°negöl mobilyacısının güçlü, etkin bir ÅŸekilde ayakların üstüne basarak ayaÄŸa kalktığı ve tüm ülkeye ben de varım dediÄŸi mekansal bir alan olur.
İnegöl mobilyacılığının çok önemli bir çalışmasının kuruluş hikâyesini aşağıda anlatalım.
İnegöl Küçük Sanayi Sitesi Ağaç İşlerinin Kuruluşu:
Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın, 25 Åžubat 1987 tarih ve 1531 sayılı kuruluÅŸ onayının ardından Eray Ayçan, Mehmet IşındaÄŸ, Atilla Karakoçak, Mehmet Berk, Ömer Lütfi Timur, Hüseyin ErdoÄŸan, M.Fahri Geçim’den oluÅŸan kurucu üyeler tarafından faaliyetlere baÅŸlanır. Mobilyacılar için öncelikle İnegöl’ün doÄŸusunda, Ankara yolu boyunca 37.996 m2 bir alan belirlenir. 12 Mayıs 1987 tarihinde üyeler ilk defa bir araya gelir.
Zamanın Belediye BaÅŸkanı Muhittin TanoÄŸlu’nun da önemli katkılarıyla ayrılan, 4337.996 m2 lik alanda oluÅŸturulan mobilya Sanayi Sitesi’nde yapılacaklar, 500 plan ve projeleri Ä°negöl halkını anlatılır.
Her geçen gün üst yapı çalışmaları hızla sürdürülür. (18 Kasım 1989 tarihli Bursa Hakimiyet yazısı) Nihayet uzun uğraşlar sonucu altyapı çalışmaları düzenlenen bir törenle başlatılır, (i8.11.1989 Bursa Hakimiyet Gazete Küpürü)
Her biri, 60 metre2,120 metre2 200 metre2 ve 360 metre2 den oluşan işyeri inşaatlarının üst yapı işlerinin yapımında; Bayındırlık ve İskan Bakanı Hüsamettin Oruç, Bursa Milletvekili Fahri Sabuniş, Mehmet Gedik, Bursa Valisi Erol Çakır, İnegöl Kaymakamı Hüseyin Atak ile çeşitli kurum ve kuruluşların yöneticilerinin de katıldığı görkemli bir törenle başlanır.
Ä°negöl Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatif yönetim i bundan sonra iÅŸleri çok hızlı bir ÅŸekilde yönlendirerek altyapı iÅŸlerini tamamlar. Daha sonra iÅŸyerlerinin üst yapıları olan su baÅŸmanlarının yapımına baÅŸlanır. Kooperatif yerlerinin katkılarıyla 29 Eylül 1993 tarihinde su baÅŸmanlarının önemli bir bölümünün yapımı tamamlanır. 15.08.1994 tarihinde de %80’lik bölümü bitirilmiÅŸ olur.
Çok geniş bir sahayı kapsayan bu inşaat malarının bir an önce bitirebilmesi için etten 24 Şubat 1998 tarihinde 75 milyar ödenek gelir.
Ödeneklerle de işyerlerinin üst çatı kaplamaları yapılarak üyelere teslim edilecek duruma getirilir. Şubat 2000 tarihinde yapılan kura çekimi ile işyerleri üyeleri dağıtılır.
OSMANBEY CADDESÄ° (1970-1980)
“1960-1965’li yıllarda ÅŸehrin elektrik ihtiyacı, Cerrah Hidroelektrik Santrali ile Etibank ÅŸebekesinden karşılanmaktadır. Ä°negöl’ün senelik elektrik ihtiyacı 3 milyon kilovatsaattir. Bunun 900.000 kilovat saati Cerrah santralinden geri kalan kısmı da Etibank şebekesinden temin edilmektedir.
Cerrah Hidroelektrik Santrali yaz aylarında 100 kilovat saat, kış aylarında 260 kilovat saat enerji üretmektedir. Elektrik abone sayısı 5800 kadardır.”21
Osmanbey Caddesi’nde mobilya satış maÄŸazaları, 1965-1970 yılları arasında yavaÅŸ yavaÅŸ oluÅŸmaya baÅŸlar. Bu oluÅŸum imalatçıların çoÄŸalmasıyla zamanla hızlanır. Bazı mobilya üreticilerinin Osmanbey Caddesi’nde hem üretim yeri, hem de teÅŸhir salonları bulunurken, bazılarının da sadece pazarlama-satış maÄŸazaları vardır.
Aslında bu mobilya teşhir ve satış yeri açma işine, daha önce şehrin içinde başlanmış lâkin Osmanbey Caddesinin mobilya alıcılarının sıkça uğrayıp alışveriş yaptığı yer haline dönüşmesiyle, şehir içinde açılmış olan bu yerler daha sonra kapatılmıştır.
“1965’te Belediye Meydanında Halit Timur’un açtığı “TaniÅŸ 55″ mobilya maÄŸazası, 1967’de Nizami Okçu’nun Nuri DoÄŸrul Caddesi Sinanbey Cami’sine giden sokak başında açtığı, kısa süre sonra da Behçet Menderes Usta’ya devrettiÄŸi maÄŸazası, ve 1968’de Ä°brahim Arabacılar Usta’nın yine Nuri DoÄŸrul Caddesi’nde Radyocu Hamdi’nin evinin altında açmış olduÄŸu maÄŸazası ile 970’li yılların başında Uz KardeÅŸler firmasının Çınarlar altında, ayrıca Atatürk Caddesi’nde Vehbi Demiröz’ün evinin altında açtığı mobilya maÄŸazaları örnek olarak sayılabilir.”
Osmanbey Caddesinin oluÅŸumunu ve geliÅŸimini duayen mobilya ustalarından dinleyelim: “1965’te kesintisiz cereyan Ä°negöl’e verilene kadar Osmanbey Caddesi’nin saÄŸ tarafı mesken olduÄŸundan 110 volt ev cereyanı vardı. Bu nedenle bu cadde Mobilya üreticileri için o kadar deÄŸerli deÄŸildi.
Esas deÄŸerli yerler, Küçük Sanayi’deki Cevat Parman ve Musa Durmaz sokaklardı. Mobilyacılar daha çok bu iki sokakta yoÄŸunlaÅŸmışlardı. Osmanbey Caddesi; Belediye BaÅŸkanı Ahmet Akyollu (1963-1977) zamanında, Etibank ile yapılan anlaÅŸma ile 22.04.1965 tarihinde Ä°negöl’e 220 volt kesintisiz elektrik verilmeye baÅŸlanmasından sonra saÄŸlı sollu deÄŸer kazanmaya baÅŸladı. 1965-1966’dan sonrada Osmanbey Caddesi’nin saÄŸ tarafında mesken olarak kullanılan yerler, yavaÅŸ yavaÅŸÂ iÅŸyerine dönüşmeye baÅŸladı. Kısacası, Osmanbey Caddesi’nin her iki yanında, 1966-1967’den itibaren hızlı bir canlanma oldu. Arka tarafta çalışan imalatçıların bazıları iÅŸyerlerini bu caddeye taşıdı.
Bazıları da burada yeni maÄŸaza açmaya baÅŸladı. Mobilya üreticilerinin hızla çoÄŸalması, yapılan mobilyaların pazarlanması sorunu gündeme getirdi. Ãœreticiler mobilya üretiyor ama pazarlama iÅŸi baÅŸka bir iÅŸti. Bu durum Osmanbey Caddesi’ ndeki iÅŸyerlerini harekete geçirdi. Hızlı bir ÅŸekilde mobilya satış maÄŸazaları kuruldu. Ãœretilen mobilyaları Osmanbey Caddesi’nde alıcı-toptancı daha çabuk bulabiliyordu. Sonra bugünkü gibi mobilya modelleri beÅŸ-altı ay arayla deÄŸiÅŸmiyordu. Üretilen modellerin en az üç-dört yıl hatta beÅŸ yıl üretimi devam ediyordu.”
“Osmanbey Caddesi, 1965-1967 yılları arasında genelde üreticilerin piyasası iken, 1970’li yılların başından itibaren satıcıların yoÄŸunlaÅŸtığı caddeye dönüştü. Profesyonel anlamda olmasa da, satıcılar piyasasının kısa sürede oluÅŸması, üreticiler piyasasının daha da büyümesine katkı yaptı. Zira Osmanbey Caddesi satıcıları, o günün kısıtlı koÅŸullarında dahi, bütün Türkiye’yi dolaşıp ülke genelinde mobilya satışını baÅŸlattılar. Zincirleme olarak birbirini tetikleyen bu geliÅŸmeler, Ä°negöl’ün marka olarak adının duyrulmasını saÄŸlamıştır.”
“Bu dönemde Ä°negöl mobilyası sunta üstüne kaplama mobilya üretimi yapıyordu. Ä°negöl mobilya sanayisi ceviz, maun ve bunun gibi kaplamalarla ÅŸekillendirilmiÅŸ harika mobilyalar üretiyordu. Bu durum, 1960’lı yılların sonuna kadar devam etti. Formika kaplamanın çıkmasıyla da İnegöl mobilya üreticileri, 1970’dan itibaren formika kaplamalı mobilya üretimine baÅŸladı. Kısa zaman içinde aÄŸaç kaplamalı mobilyacılık unutuldu. Çünkü aÄŸaç kaplama mobilyalar emek, zaman ve sanatkârlık gerektirmekteydi. Formika düz zemine kullanıldığı için kolay ve işçilik o kadar gerekmez. Bu geliÅŸme, Osmanbey Caddesi perakendecilerini Ankara mobilyasına yönlendirdi. Aslında bu geliÅŸme, hayra alamet olmamıştı.
Kaplama ile yapılan mobilyaların %80’i Ankara’dan getirilerek satışa sunulmaya baÅŸlandı. Ankara üreticilerin en iyi müşterisi Ä°negöllü maÄŸazacılar oldu. Hafta sonları, Osmanbey Caddesi saÄŸlı-soldu müşterilerle dolardı. Bazen de Ankara mobilyasıdır, deÄŸerlidir, kalitelidir diye müşterilere telkinlerde bulunurdu tezgâhtarlar.”
“1970’lı yılların başından itibaren de, Osmanbey Caddesi’nde mobilya satış maÄŸazaları hızla çoÄŸaldı. Adeta perakendeciler pazarı oluÅŸtu.
Caddenin doÄŸusunda oluÅŸan mobilya üretim atölyelerinde yapılan mobilyalar, Osmanbey Caddesi’nde satılırdı.
1965-1974 arasında Osmanbey Caddesi’ndeki maÄŸazalar; Güler Mobilya, Menderesler, Sadullah Şanlı, Ä°brahim OÄŸuz, Mustafa Demirel, ErtuÄŸrul Tosun,Yılmaz DiÅŸbudak, Gür Mobilya, Enver Soylu, Sedat TandoÄŸan, Muzaffer SamdaÄŸ-Ä°hsan Akgül, Ramazan Solak, Hisar Mobilya, Halil Ä°brahim Bayrak, Şevket-Turgut Åžen, Mehmet Cavcı, Hüseyin Çepel, Ömer ÇaÄŸlayan, Abdurrahman ve Mülayim ÅžeÅŸka”
Osmanbey Caddesi’nin geliÅŸimini Kumaşçı Ufuk Ä°nç şöyle anlatır:
“Babam Sami Ä°nç ,Uz mobilyada çalışırdı. Ben de Lazlar Camii yanında bir iÅŸyerinde 1971 yılında “Cennet yatağı” adıyla sünger yatak imalatına baÅŸladım. Bu yatakları satmak için Osmanbey Caddesi’nde bir satış yeri açtım. Çok satış yapıyordum. 1974 yılında da Osman ve Ä°brahim uz kardeÅŸlerin yönlendirmesiyle kumaÅŸ iÅŸine de girdim. Onlar daha çok koltuk üretiyorlardı. Ãœretilen koltukları Karadeniz Bölgesi’ne gönderirlerdi. En büyük müşterim de Uz KardeÅŸler’di. Ä°negöl’de benden baÅŸka kumaÅŸ satan yoktu. Santrolen kumaÅŸ satıyordum. Penkle, Tekzen, kadifetex, Hisar Mensucat gibi büyük firmaların bayiliÄŸini aldım. Yurtdışından Ä°thal kumaÅŸlar getirdim. 1990 yılına kadar bu iÅŸ yaptım.
1970′ li yıllarda Osmanbey Caddesi’nde, yedi-sekiz mobilya satış maÄŸazası vardı. Osman Uz, Mustafa Demirel, Ragıp Sürer, Sadullah Åžanlı, Ä°brahim OÄŸuz, Ömer ÇaÄŸlayan, Muzaffer Samda ile Hüseyin Çepel bunlardan bazılarıydı. Zaman içinde Türkiye’de perakendecilik yayılmaya baÅŸlayınca, daha önceleri Osmanbey Caddesi’nde bulunan demirci, arabacı ve yaÄŸcılar yerlerini mobilyacılara bıraktı.Ben o zamanlar, Ä°negöl’de mobilyacı sayısı az olduÄŸu için EskiÅŸehir, Ankara ve Ä°stanbul mobilyacılarına da kumaÅŸ satardım. 1980’den sonra EskiÅŸehir ve Ankara’dan mobilyacılar Ä°negöl’e gelmeye baÅŸladı. Ä°ÅŸte ondan sonra mobilyacılık hızla Ä°negöl’de geliÅŸti. Buna baÄŸlı olarak da, Osmanbey Caddesi’nde mobilya maÄŸazaları da çoÄŸaldı.”
Osmanbey Caddesi, 1970-1990 yılları arasında İnegöl mobilyacığına tanıtım ve perakende satışları konularında görevini yapar.
Caddenin fiziki yapısı nedeniyle geniÅŸleme ve modernleÅŸmeye elveriÅŸli olmadığı için, bir türlü istenen sonuç alınamaz. Hatta son olarak 1991 ve 1992 yıllarında yapılan Mobilya ve Dekorasyon Fuarları Osmanbey Caddesi’nde gerçekleÅŸtirilir. Kısacası Osmanbey Caddesi, 1990’lı yılların başından itibaren Ä°negöl mobilya üretici ve perakendecilerine dar gelmeye baÅŸlar. Son olarak da Belediye BaÅŸkanı Cemal Arık ve çalışma arkadaÅŸları, Osmanbey Caddesi esnafı ile birlikte yoÄŸun bir çalışma baÅŸlatırlar.
O günlerde Osmanbey Caddesi’nin iyileÅŸtirilmesi için yapılan çalışmaları Cemal Arık şöyle anlatır: “Osmanbey Caddesi’ni o kadar meÅŸhur hale getirelim ki, Türkiye’de mobilya deyince Osmanbey Caddesi akla gelsin ve mobilya perakende fiyatları Osmanbey Caddesi’nde belirlensin.
Bunun için Osmanbey Caddesi’ndeki bazı binaların lenmesi ve caddenin baÅŸtan aÅŸağı çaÄŸdaş ünümlü hale getirilmesi gerekiyordu. Osmanbey Caddesi esnafının yüzde sekseni bu çalışmaya katıldı. Metre kare başına belirlenen paralarını yatırdılar. Lâkin o zamanın büyük ve tanınmış firmalarından 8-10 kadarı, sonradan ne hikmetse daha önce vermiÅŸ oldukları sözlerinden caydılar ve bu güzel çalışmayı da gerçekleÅŸtiremedik. Katılım paylarını da geri iade etmek zorunda kaldık. Tabii ki üzüldük. Bugünkü parayla da, 15-20 milyon lira para toplanmıştı. O gece Belediye’de ilgililerle toplandık ve bir karar aldık.
ErtuÄŸrulgazi Caddesi’nin planlamasını yaptık. Çok kısa zamanda bu Cadde oluÅŸtu. Zaman içinde de, çaÄŸdaÅŸ bir görünüme ulaÅŸtı. Sonraları, Osmanbey Caddesi’ndeki giriÅŸimimize engel olan 8-10 kiÅŸi, “Osmanbey Caddesi esnafını ErtuÄŸrul gazi caddesi bitirdi’ propagandası yaptılar, doÄŸru. Çünkü, Ä°negöl mobilya pazarının böyle bir caddeye çok ihtiyacı vardı. Yıllar sonra ErtuÄŸrulgazi Caddesi de, Mobilyum’un Önünü açmıştır.”
Osmanbey Caddesi’nin Ä°ÅŸlevini Yitirmesi
“Osmanbey Caddesi’nin iÅŸlevini yitirmesinin en önemli nedenlerinden birisi, 1974 yılında Bursa-Ä°negöl Çevre yolunun trafiÄŸe açılmasıdır. Uzun yıllardır ÅŸehrin içinden geçen bu yolu kullanan vasıtalar Osmanbey Caddesi’nin giriÅŸinden geçerlerdi. Mobilya alıcıları ve toptancıları, zorlanmadan Osmanbey Caddesi’ne ulaşırdı. 1974’den itibaren bu ünlü caddeye ulaşım zorlaÅŸtı. Müşterilere ÅŸehir içindeki mobilya maÄŸazalarına ulaÅŸmak zor geldi. 1992’den itibaren yapımına baÅŸlanan ErtuÄŸrulgazi Bulvarı Ä°se, Bursa-Ankara Çevre yoluna baÄŸlandı. Yıllar önce Osmanbey Caddesi’nin durumuna benzer bir konumda oluÅŸturuldu. Mobilya alıcı ve toptancıları için kolay ulaşım olduÄŸundan, Osmanbey Caddesi cazibesini hızla yitirdi.
Bir diÄŸer önemli neden de; Osmanbey Caddesi esnafının %80’i maÄŸazacı, %20 si ise imalatçıydı. Osmanbey Caddesi esnafı, imalat yerine hep al-sat düşüncesiyle çalıştı. Ankara-Izmir-Ä°stanbul, Adana, Hatay gibi birçok ilden mobilya getirip İnegöl mobilyası diyerek sattı. Ä°malatını kendimiz yapalım diye uzun süre hiç düşünülmedi. Kar miktarı perakende de çok yüksek olduÄŸundan imalat düşünülmedi. Kazanılan paralar imalat alanına aktarılamadığı için de Ä°negöl Mobilyası zaman zaman tökezlemiÅŸtir. Buna raÄŸmen Osmanbey Caddesi esnafı, 1970-1990 yılları arasında Ä°negöl mobilyasının adını her yerde duyurarak zamanında önemli bir görev de yapmıştır.”
Ufuk İNÇ
18.09.1957 Ä°negöl’de doÄŸmuÅŸtur. GazipaÅŸa Ä°lkokulu’ndan sonra Ä°negöl ortaokulunu bitirir. İlk önce, 1971 yılında “Cennet Yatağı”markasıyla üretmiÅŸ olduÄŸu yaylı sünger yatakları satmak için Osmanbey Caddesi’nde bir iÅŸyeri açar. 1974’yılında da, Osmanbey Caddesi’nin ilk kumaÅŸÂ maÄŸazasını açar. O yıllarda Ä°negöl’de mobilyacı sayısı az olduÄŸu için, Ä°stanbul-Ankara ve EskiÅŸehir’e kumaÅŸ satar. Osmanbey Caddesi’nde Ufuk Ä°nç’ten baÅŸka kumaÅŸ satan yoktur. Bu iÅŸe de Uz KardeÅŸler’in yönlendirmesiyle girer. Pengle,tekzen, kadifeteks, Hisar Mensucat gibi büyük firmaların bayiliklerini alır. Yurtdışından ithal kumaÅŸlar getirir.
1990yılında kumaÅŸ satışına son verir. 1985yılında Osmanbey Caddesi’nde açmış olduÄŸu mobilya satış maÄŸazasına, 1990’dan itibaren tamamen ağırlık verir. Ä°zmir ve Ankara’da mobilya satış maÄŸazaları açar. 1984 yılında OSB’de ilk kurulan fabrikalardan, Altın Yem’in kurucu on ortağından birisidir. Bu gün de ErtuÄŸrulgazi Caddesi’ndeki mobilya satış maÄŸazasında hizmetlerini sürdürmektedir’.
1990 YILINDAN Ä°TÄ°BAREN MOBÄ°LYACILIKTA
YAÅžANAN GELÄ°ÅžMELER
1990’lı yılların başından itibaren suntalem kullanmaya baÅŸlayan üreticiler, suntalem ile mobilya üretiminin kolaylığından güç alarak geleneksel üretim sisteminden fabrikasyon üretim sistemine hızla geçiÅŸ yaparlar.
Bu geçişi tetikleyen en önemli faktör ise, İnegöl mobilya üreticilerini gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışı mobilya fuarlarına taşıyan organizasyonlar olur. Bu fuarlar İnegöl mobilya üreticilerinin dünyaya bakışını ve ilgisini değiştirir.
Bu geliÅŸmeyi mobilya ustaları şöyle anlatır; Melaminli suntanın mobilya üretiminde kullanılmaya baÅŸlaması. “Ä°negöl mobilyasının hızlı geliÅŸmesi, melaminli suntanın (boyalı suntalem) üretilmesi ve müşterinin de bu tür malzemeyle üretilmiÅŸ mobilyalara yönelmesiyle, Ä°negöl mobilyasında hızlı bir dönüşüm yaÅŸanır.
Çünkü; daha az insan gücü, gelişmiş makinalarla az zamanda daha fazla ürün yapılabiliyor. Müşteri potansiyelinin de bu tür ürünlere yönelmesi ile suntalem (boyalı sunta) İnegöl Mobilyacılığında çığır açtı denilebilir. (Söyleşi; Ahmet Selvioğlu)
“1990’lı yılların başından itibaren suntalem çıkar ve kısa zamanda suntalem, formika ve kaplamanın yerini alır. Mobilyada renkli suntalemlerin çıkması ve üretime bilgisayar teknolojisinin de girmesiyle, İnegöl mobilyası her geçen gün geliÅŸir.” (SöyleÅŸi; Cemil Ustaer)
“1990 yılların başından itibaren laminant malzemenin mobilya yapımında kullanılmaya baÅŸlanmasından itibaren ahÅŸap kaplamalı ve ahÅŸap mobilyaya talep günden güne azalınca, Ä°negöl mobilya sanayinde ahÅŸap mobilya yapan bütün usta ve kalfalar büyük bir boÅŸluk içinde kaldılar.
Laminatlı mobilya üretimine ayak uydurabilenler devam etti. Uyduramayanlar da iÅŸyerlerini kapamak mecburiyetinde kaldılar. Bu durum 1955’den itibaren Ä°negöl mobilya sanayinde bir dönemin kapanmasına, yeni bir döneminde baÅŸlamasına neden oldu. Yeni dönemde fabrikalaÅŸma ön plana çıktı. Mobilyanın her parçasını bir kiÅŸi deÄŸil, her bir parçasını deÄŸiÅŸik kiÅŸi ve iÅŸletmeler yapar hale geldi. Daha sonra bu parçalar birleÅŸtirilerek mobilyaları üretilir oldu. Yatak odasının hazasını baÅŸka bir iÅŸletme, baÅŸlığını da baÅŸka bir iÅŸletme yapar hale geldi. Yani her iÅŸletme, her ÅŸeyi üretmiyor. Bir bakıma oto yan sanayi gibi bir oluÅŸum meydana geldi. Bu aslında, sessiz, sedasız mobilya sanayi üretim devrimi gerçekleÅŸmesiydi.” (SöyleÅŸi: Atilla Karakoçak03.08.2017)
Ãœlkemizde mobilya sanayinin geliÅŸmesinde önemli payı olan Ä°negöllü mobilyacılar, klasik sistem yerine teknolojik geliÅŸmelerden istifade ederek, mevcut makine parkurlarını yenileyip 1995’den sonra otomasyon sistemle üretime geçmeyi baÅŸarmış, üretimde maliyetlerin düşmesini saÄŸlamışlardır.
Mobilya üretimi konusunda Ä°negöl’de ÅŸu anda faaliyet gösteren firma sayısı, 3000 dolayında seyretmesi, ilçede mobilyacılıksektörünün ne denli geliÅŸme gösterdiÄŸini açıkça ortaya koymaktadır. Öte yandan son üç-dört yıldan bu yana özellikle fabrika düzeyinde üretim yapan bir çok iÅŸletme, üretimini gerçekleÅŸtirdikleri ürünleri, dünyanın çeÅŸitli ülkeleri ile Arap ülkelerine ihraç etmektedirler.
Ä°negöl’de mobilyacılık hareketini artık Türkiye geneli tanımış ve kabul etmiÅŸtir. Mobilyacılığın öncülüğünü yapan ilçemiz mobilya fabrikalarında daha ucuz, daha kaliteli, seri üretim yapılmakta ve ülkemiz mobilya üretiminde ilk sıralarda yer almaktadır.
Bugün için Ä°negöl’de; 3000 üretim halinde, 600 üretime geçme aÅŸamasında imalathanenin bulunduÄŸu, 700 mobilya pazarlama maÄŸazasının İnegöl Mobilya Sanayi bölgelerinde bulunduÄŸu bir gerçektir. Buralarda üretilen mobilyalar, mobilya nakliyesinde çalışan 800 adet kamyon ve kamyonetle yurdun çeÅŸitli yerlerine nakledilmektedir. Ä°negöl’de bir sanat halini alan mobilyacılıktan bugün tahminen, 25.000 kiÅŸi kazanç saÄŸlamaktadır.
İNEGÖL MOBİLYACILIĞININ ZOR YILLARI 1990-1994
Irak’ın, 02 AÄŸustos 1990 da Kuveyt’i iÅŸgal etmesiyle, ABD öncülüğündeki 40’a yakın ülkenin dahil olduÄŸu bir koalisyon gücü, Irak’a karşı askeri hareket düzenler. Körfez Savaşı olarak bildiÄŸimiz bu savaÅŸ, 17 Ocak 1991-28 Åžubat 1991 arasında gerçekleÅŸir ve Kuveyt iÅŸgalden kurtarılır.
Yanı başımızda cereyan eden bu krizin ve savaşın sonucunda, Türkiye’de tüm dengeler ve beklentiler bir anda deÄŸiÅŸir. Dövize olan talepte patlama olur. 1990 yılında enflasyon %40 iken, 1991’de %6Te fırlar. Ekonomik büyüme %9’dan %0’a kadar düşer. Sayısız iÅŸletme kapanır.
1993 yılının sonuna gelindiğinde, ülkede Cumhuriyet tarihinin en büyük cari açığı oluşur. Yıl sonunda göreve gelen, DYP-SHP (Çiller-Karayalçın) hükümeti, iç borçlanma politikasında maliyetleri düşürecek arayışlara girer.
Borçlanma ihaleleri iptal edilir, borçlanma kâğıtları üzerinden elde edilen faiz gelirlerine ise, ek vergi getirme kararı alınır. Bunun ardından, son hızla bir ülkeden sermaye çıkışı yaÅŸanmaya baÅŸlanır.Türkiye, döviz rezervlerini göz açıp kapayıncaya kadar yok eden bu tür bir ÅŸokla, daha önce karşılaÅŸmamıştır. 5 Nisan 1994’te hükümet, ekonomi tarihimize “05 Nisan Kararları” olarak geçen bir önlem paket ilan eder.
%400 faizli borçlanma kâğıtları piyasaya sürülür; ancak faiz oranlarını yapay yolla düşürmeye çalışan bu çaba, faizde çok daha büyük bir fırlamaya neden olur. Sonuçta %40’a yakın oranda TL devalüe edilir. Bu geliÅŸme doksanlı yılların en derin krizi olmuÅŸtur.
Körfez krizi, mobilya satışlarını da durdurur. Irak’ın Kuveyt’i iÅŸgal etmesinden sonra, Türkiye’nin özellikle OrtadoÄŸu ülkelerine yaptığı ihracatta önemli düşüşler görülür.
Ä°negöl’ün mobilyacı esnafı; Körfez Krizi’nin baÅŸlamasından sonra ihracat baÄŸlantılarının büyük bir çoÄŸunluÄŸunun iptal edildiÄŸini, bu durumun da mobilyacılara çok zararı olduÄŸu” görüşünde birleÅŸir.
MARKALARIN OLUÅžUMU
Ä°negöl mobilyacıları, 1994-1995-1996 PerÅŸembe pazar yerinde, 1997 yılında da Belediye Ek hizmet Binası’nda düzenlemiÅŸ oldukları Mobilya Fuarı organizasyonlarında büyük bir tecrübe kazanırlar.
11 Kasım2000 tarihinde ise, Kültür Park içinde yapılan geniÅŸ ve modern Fuar alanında Mobilya ve Dekorasyon Fuarı (MODEF)’nı tertip ederler. Bu fuar Ä°negöl Mobilyacılarının, Dünyadaki örneklerine benzeyen ilk profesyonel Mobilya Fuarıdır. Yurtiçinden ve yurtdışından yüzlerce alıcı gelir. Bu Fuar Türkiye’de de örnek olur. Ä°negöllü mobilya üreticilerinin ufkunu açar.
Bu fuardan sonra Ä°hracata yönelik modern, çaÄŸdaÅŸ, yeni tasarımlar geliÅŸtirilmesi ve dünya devletlerine ihracat yapılması düşüncesi Mobilya üreticilerinin hedefi olur. Ä°ÅŸte Ä°negöl mobilyacılığında çağın gereklerine uygun dönüşüm, 11 Kasım 2000 tarihinden itibaren baÅŸlar. Küçük firmalar bir araya gelerek ÅŸirketler oluÅŸturur. Bu ÅŸirketler kendilerine daha uygun büyük çalışma alanlarına taşınır. Büyüyen bu çalışma alanlarına da, seri üretim yapacak son model LNC Modüler Mobilya üretimini gerçekleÅŸtirecek makineler alınır. Her şirket kendine bir veya birden çok Marka tescil ettirir. 2005 yılından itibaren de, Dünya’nın çeÅŸitli ülkelerinde düzenlenen Mobilya Fuarlarına katılan Mobilya üreticileri, buralardaki geliÅŸmeler doÄŸrultusunda yabancı dillerde markalar da oluÅŸturmaya baÅŸlarlar. NDESÄ°NG, CASCADE, CLASSÄ°, MORELLO, CASSONÄ°, LÄ°VALLÄ°, WELTEW, GALA, NILL’S, ÇİLEK, SALONI, ODAM, NELL, EVA, BÄ°EZZA, AYHAN, ÇELMO, Ä°NMODA, RENDÄ°, GABBA, SELÄ°MOÄžLU…. Gibi. Bazı firmalar üretmiÅŸ oldukları yeni modellerdeki kalite ve tasarımlarıyla çeÅŸitli özel ödüller almaya baÅŸlarlar.
Ä°negöl Mobilya üreticileri 2009 yılında, dünya devi Mobilya markalarıyla ilk defa Ä°stanbul Mobilya Fuarı “2009 Ä°MOB” da ilk defa buluÅŸurlar. 2010 İMOB’ un 200 katılımcısından 68’ini, Ä°negöllü mobilyacılar oluÅŸturur.
Bu geliÅŸme, Türkiye ve dünya mobilya markaları arasında Ä°negöllü mobilya markalarının kendilerine yer açma mücadelesinin de bir göstergesi olur. Nasıl ki, 1995 yılında “ÇİLEK” markası 0-24 yaÅŸ Genç Odası konseptiyle markalaÅŸma serüvenine baÅŸlayıp, 2000 yılında markasını 48 ülkede tescil ettirip, 2001 yılında ilk maÄŸazasını Malta’da açıp, 2007 yılında 50 ülkeye ihracat yapan, yurtiçinde 85, yurtdışında 39 maÄŸaza açan, 2009 yılında 3.632.901 TL kurumlar vergisi ödeyerek Ä°negöl kurumlar vergisi birinci sırasına çıktıysa, bugün için Dünya da bir milyondan fazla 0-24 yaÅŸ arası çocuÄŸun odasınında “ÇİLEK” markalı mobilyanın baÅŸarı öyküsü hala canlı ve heyecanlı olarak yaşıyor ve yaÅŸatılıyorsa, niçin dünya mobilya pazarında onlarca mobilya markası Ä°negöl’ den çıkmasın.
Bu güzel düşünceden hareketle, 05.10.2009 tarihinde Ä°NEGÖL MOBÄ°LYASI TANITIM GRUBU oluÅŸturulur. Yerel, ulusal ve uluslar arası yazılı ve görsel basın aracılığıyla Ä°negöl mobilyasının tanıtımlarına baÅŸlar. Dünya’ da mobilya markalarının oluÅŸtuÄŸu ülke Ä°talya ise, Türkiye’de de mobilyanın baÅŸkenti Ä°negöl olması yönünde yoÄŸun çabalar sarf edilir. Bu amaca ulaÅŸmak için yapılan çalışmaların en başında, Türkiye’nin ilk “Ä°negöl Mobilya AÄŸaç Ä°ÅŸler Ä°htisas Organize Sanayi Bölgesi, 11.05.2006 tarihinde kurulmuÅŸtur. I. Organize Sanayi Bölgesi alanından bugün itibari ile 5 kat daha büyük olup, 4100 dönüm alana sahiptir. Bu gün için 45 mobilya fabrikası üretimini burada gerçekleÅŸtirmektedir. Yakın gelecekte sayıları 80’e ulaÅŸacak olan mobilya fabrikaları, İnegöl mobilyacılığına önemli katkılar saÄŸlayacaktır. 2009 yılında Avrupa Kalite ödülü birinciliÄŸi ile Ä°stanbul Ä°hracatçılar BirliÄŸi ihracat ödülü alan DONAT ve çeÅŸitli ödülleriyle gurur duyulan ÇİLEK örneÄŸinde olduÄŸu gibi Ä°negöl’de, mobilyada Dünya ülkelerine yön verecektir.
Ä°STAÅž bu bölümde sîzlere geniÅŸ bir ÅŸekilde anlatılacaktır. Çünkü Ä°STAÅž, Ä°negöl mobilyasının Ülkemiz ve Dünyada tanınmasını saÄŸlayan çok önemli bir kuruluÅŸtur. Ä°negöl’ün ünlü mobilya ustaları Ä°negöl Mobilyasfnın geliÅŸimimi anlatırken, İSTAÅž’ tan önce böyleydi ama, Ä°STAÅž’ tan sonra daha güzel ÅŸeyler oldu diyerek sözlerini sürdürmüşlerdir.Ä°ÅŸte bu nedenle de Ä°STAÅž’a bu bölümde geniÅŸ yer ayrılmıştır. Umarım okuyanlara ve araÅŸtırıcılara yararlı olur.
Ä°negöllü iÅŸ adamları tarafından daha önce kurulan, 04.08.1975 tarihinde de üretimine baÅŸlayan ve 1965 yılına kadar da sorunsuzca çalıştırılan Kiremit ve TuÄŸla Fabrikası, yatırımcılarına kazandıran iyi bir örnek olur. Bu güzel örnekten güç alan Ä°negöllü iÅŸadamları, Ahmet Türkel ve Ahmet Zeki Kalyon’un önderliÄŸinde ‘Ä°negöl Sanayi Tesisleri ve Ticaret Anonim Åžirketi (Ä°STAÅž) ni, 11.01.1966 tarihinde kurarlar. Tamamen halka açık olan bu ÅŸirketin 650 ortağı vardır. Åžirket ortaklarının %10’u tüzel kiÅŸiliÄŸi haizdir. Halkın tasarruflarını deÄŸerlendirmek amacıyla 1.050. 000 tl sermaye ile kurulmuÅŸtur.
Ä°STAÅž ÅŸirketi ilk iÅŸ olarak, Ä°negöl Ziraat Odası ve Ä°negöl çiftçilerinin de katılımıyla Ä°STAÅž SOÄžUK HAVA DEPOSU’ nu , 19.04.1967 tarihinde bir merasimle açar. Ä°negöl’de özel sektörün kurmuÅŸÂ olduÄŸu bu ilk ve tek soÄŸuk hava tesisi, ilk olarak 800 ton meyve, 1500 ton süt ve süt ürünlerinin muhafazası ve sanayinin ihtiyacı olan ‘kalıp buz’ üretimiyle baÅŸlar. KurulduÄŸu yıldan itibaren de ortaklarına kar payı dağıtır.
Kiremit ve tuÄŸla fabrikası ile Ä°STAÅž SoÄŸuk Hava Deposu’nun ortaklarına her yıl kar payı dağıtması, İnegöllü yatırımcılarda büyük bir memnuniyet oluÅŸturur. Bu memnuniyet üzerine, ikinci bir yatırım için Ä°STAÅž Yönetimi Yonga Levha (sunta) fabrikası kurulmasına karar verir.
Yonga Levha Ãœnitesi (Sunta) Ä°negöl’ün çevresinde bulunan orman varlığının daha verimli bir ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesi için, Yonga Levha Ãœretim Fabrikası kurulmasına karar verilir.
Ä°STAÅž’ in II. KuruluÅŸu olacak bu fabrikayı Alman BÖEHLER firması yapacaktır. 04.09.1969 tarihinde firmayla yapılan anlaÅŸma gereÄŸince, 3.800.000 mark verilecektir. Ä°STAÅž Åžirketi yöneticilerinden Suat Ãœner, Ä°lhami Bosnalı, Ahmet Kalyon yapılacak olan tesislerin onayını, 04.08.1969 tarihinde Devlet Planlama Dairesi’nden onaylatırlar. Yatırım indirimi, gümrük muafiyeti ve kredi temini teÅŸviklerinden faydalanmak üzere, Ticaret Bakanlığından TeÅŸvik Belgesi alırlar. Zamanın Ticaret Bakanı Ahmet Türkel, tüm kapıların hızla açılabilmesi için gerekenleri yapar.
650 ortaklı halka açık olan Ä°STAÅž öncülüğünde kurulan bu fabrika, tam kapasite ile, 01.01.1972 tarihinde üretime baÅŸlar. 24900 m3 /yıl yonga levha kapasiteli bir tesistir. 42.500.000 TL’ye (1973 fiyatı) mal olur. Bu modern tesislerde 75 işçi ve teknisyen çalışmaya baÅŸlar. Standart boyda, 183cm-366cm ve 8 mm, 10 mm, 13mm, 16mm, 19mm, 22mm, 25mm kalınlıklarında kaliteli yonga levha üretir. Mobilya sanayi ve inÅŸaat sektörünün belli baÅŸlı kuruluÅŸları, yıllarca Ä°STAÅž ürünlerini büyük bir beÄŸeniyle kullanırlar.
Yapılan yeni yatırımlar sonucu,1976’dan itibaren de;0.65 mm kalınlığında ceviz, 0,7 mm kalınlığında kayın, 0.8mm kalınlığında meÅŸe ve kavak kaplama üretir.
1976 yılı ikinci yarısından itibaren de, melamin üretim bölümünü devreye alarak melamin üretimine başlar.
Yanmadan ve sudan etkilenmeyen bu malzeme, çok kısa zamanda mobilya sektöründe kullanılmaya başlanır.
İSTAŞ aynı yıl, melaminli suntanın ithal mallı girdisi olan empreyenli kağıdın imalatı için yeni bir tesis daha kurar. Bu ünite de, 1977 yılı sonunda üretime geçer. Böylece melaminli sunta her şeyiyle İSTAŞ tesislerinde üretilmiş olur.
Ä°STAÅž yapmış olduÄŸu bu yatırımıyla,183 cm eninde, 366 cm boyundaki yonga levhaların üzerinde melamin veya kaplama pres ederek, kaliteli yonga levhasına bir deÄŸer daha kazandırır. Melaminli yonga levha beyaz renkli veya desenli üretilir. Kaplamalı yonga levha da Ä°STAÅž’ ın ürettiÄŸi birinci sınıf kaplama ve yonga levhanın birleÅŸtirilmesiyle elde edilir.
Ä°STAÅž’ TA MOBÄ°LYA ÃœRETÄ°MÄ°
İSTAŞ 01 Mayıs 1977 tarihinden itibaren faaliyete geçen mobilya tesislerinde, halk tipinden en lüks tipe kadar her cins ağaç kaplama, melamin kaplama ve aynı şekilde de, Türk ve Avrupa standartlarına uygun mobilya çeşitleri üretir. Halka ve resmi kuruluşlara uygun, ucuz ve kaliteli çeşitleri ile mobilya sanayinde yeni bir çağ açar.
Ä°STAÅž Mobilya Bölümü’nün kuruluÅŸ çalışmalarını biraz daha detaylandırarak anlatılması gerekir. Bu nedenle de, mobilya bölümünün oluÅŸmasında bizzat görev alan duayen ustalarımızdan BURHAN ALICI, kuruluÅŸ sürecini şöyle anlatır:
“Ä°STAÅž, Mart 1974 tarihinde mobilya bölümünü oluÅŸturmaya baÅŸlar. Bunun için de, OrtadoÄŸu ve balkanların en büyük mobilya üretim fabrikası olan, Hacettepe Ãœniversitesi Vakfı’nın sahibi olduÄŸu TEPE Mobilya fabrikasında çalışan ErtuÄŸrul Hoca İSTAÅž fabrikasında da danışman olarak görevlendirilir.
ErtuÄŸrul Hoca da, daha önce öğrencileri de olan Hasan Eke (kaplama). Fazıl Kara (cila), Ethem Ä°nce (masif). Burhan Alıcı (teknik resim), Ä°smail Çakmak, Sami Kırgan (tabla) ve ErdoÄŸan Çiftel’i (ön maliyet iÅŸi) konularında çalıştırmak üzere getirir. Bir ay sonra fabrikayı kuran Alman firması; FarukÇemenli (suntalem). Burhan Alıcı (mobilya), Yusuf Kurt (kereste kaplama), Mahmut Sokullu (sunta), Süleyman Gencay (mobilya), ErdoÄŸan Çiftel’i (ön maliyet iÅŸi) Almanya’nın çeÅŸitli mobilya fabrikalarında bilgi ve tecrübe kazanımı için bir ay süreyle Almanya’ ya götürür. Almanya dönüşü mobilya üretimi baÅŸlar. Bir yıl sonra da Alman Mayer Usta, Ä°STAÅž’ın mobilya bölümünün yöneticisi olur.
Ä°lk iÅŸ olarak Eczacıbaşı firmasına SELENA markasıyla suntalem hazır mutfak üretilir. Suntalemi Ä°STAÅž, üç renkte üretmektedir; türkmeÅŸe, rustikmeÅŸe ve beyazdır. Suntalem üretimine çok büyük bir talep olur. Ä°negöllü mobilyacılar, suntalem ile mobilya yapılabileceÄŸini ‘Selena Mutfak’ üretimiyle anlarlar. Daha önceleri hazır mutfak üretimine önyargıyla yaklaÅŸanlar, hazır mutfak yapımını Ä°STAÅž’ ta görürler. Ä°STAÅž çaÄŸdaÅŸ anlayış ve modern çizgileriyle, Ä°negöl mobilya üreticilerinin geliÅŸimine katkı saÄŸlar. Hatta burada yetiÅŸen usta ve çırakların da önemli bir meslek okulu olur. Ä°STAÅž mobilya bölümü tam kapasite ile çalışmaya baÅŸladığında, 300 kiÅŸi ile çalışır. Mobilya bölümünde yemek odası, yatak odası, oturma odası ve kapı üretilir.
Türkiye’ de ilk defa Ä°STAÅž, 07.07.1980 tarihinde Ä°sviçre’ye mobilya ihracatı gerçekleÅŸtirir. Ayrıca üretilen mobilyaların cam bölümleri için Ortakçı Cam Firması çeÅŸitli makineler alarak Ä°STAÅž’ ın iÅŸlerini yapar. Ä°negöllüler de, yapılan iÅŸleri örnek alarak mobilyacılıktaki yeni geliÅŸmeler saÄŸlanır.
Bir de, Ä°STAÅž’ m Almanya’dan ithal ederek kullandığı mobilya aksesuarlarının Türkiye’de yapılması için Samet Aksesuar ile anlaÅŸma yapılır. Böylece, Ortakçı Cam ‘dan sonra Samet Aksesuar da, Ä°STAÅž sayesinde mobilya piyasasında adından söz ettiren ikinci firma olur. Bu aksesuarlardan İnegöllü Mobilyacılar da çok yararlanır. İSTAÅž’ ta zamanla kalifiye elemanlar yetiÅŸir. Bunlar daha sonra, kendi iÅŸyerlerini açarlar. Ä°STAÅž yapmış olduÄŸu bu deÄŸerli hizmetiyle de Ä°negöl mobilyacılığına en önemli katkıyı saÄŸlamış olur.”
TimpaÅŸ
Ä°STAÅž’ ın ürettiÄŸi tüm ürünlerin, yurt içi ve yut dışında daha rahat pazarlanması için, 1978yılında TÄ°MPAÅž adı ile bir ÅŸirket kurulur. Bu ÅŸirket tekelden satışlar yapar. 1979yılında Ä°stanbul Hilton Oteli’nde düzenlenen MODEHA Mobilya Fuarı’na Ä°negöl’den sadece Ä°STAÅž firması katılarak ürünlerini sergiler. Uzun yıllar Ä°negöl’de ticaret yapan bu firma, devlete büyük oranda katma deÄŸer kazandırır.
Ä°STAÅž’TA 1981 YILINDAN SONRAKÄ° GELÄ°ÅžMELER 1970’li yılların sonlarında Türkiye’deki ekonomik koÅŸulların ağırlığı, faiz hadlerin anormal deÄŸiÅŸmesi, ve ekonomik zorlamalar bazı ÅŸirketleri olumsuz yönde etkilemiÅŸtir.Bu nedenle Ä°STAÅž da yeni bir yapılanmaya gitmek zorunda kalmıştır.Nihayet 1981 yılında Ä°STAÅž ‘ta ortaklık grubu deÄŸiÅŸmiÅŸtir. Bu deÄŸiÅŸimden sonra yönetim kurulu baÅŸkanı olan Memet Yıldız 1982’ den itibaren oluÅŸan deÄŸiÅŸim ve geliÅŸimleri şöyle anlatır:
“1982-83 yıllarında yatırımlara tekrar devam edilmiÅŸtir. Kaplama ünitesi ayda bir milyon 250 bin metrekare üretimle, üç misli kapasiteye çıkartılmıştır. Ayrıca, mobilya üretimi ayda iki bin adet yatak odası takımına, 15 bin adet kapı, üç bin adet sandalye, iki bin 500 adet mutfak takımına, melamin kapasitesi de aylık, 254-300 adet üretime baÅŸlamıştır.
Yıllar peÅŸpeÅŸe geçerken, Avrupa’daki yeni teknolojileri Türkiye’ye getirme ÅŸansına ilk sahip olan ÅŸirketimiz, 1986 tarihinde yatırım maliyeti büyük olan Postforming olayına girmiÅŸtir. Postforming radüs olabilen, piyasada bilinen formika cinsinde bir malzemedir. Alınan yonga levha, MDF, aÄŸaç radüslü olarak ÅŸekillendikten sonra üzerine yapıştırılan bir nevi formikadır. Postforming, sert darbeli zeminlerde, ıslak ,rutubetli alanlarda, hijyenik yerlerde çok rahat kullanılabilen bir malzeme olarak, modern binaların lüks otellerin yapımında, mutfak tezgahlarında, büro masalarında yerini bulmuÅŸtur. 1986′ dan itibaren de bu malzeme ile (laminat) mobilya yapımına baÅŸlanır.
Türkiye’de ormanların azalması ve ihtiyaç olan tomruk cinslerin çoÄŸalmasıyla kaliteli mobilya doÄŸramasının ihtiyaç gösterdiÄŸi 1980′ li yılların sonlarına doÄŸru, firma entegrasyonuna kereste bölümü de eklenmiÅŸtir. Böylece, Afrika’dan çeÅŸitli cinslerde tomruklar ithal edilerek, kaplama ve masifinde bulunmak üzere kereste imalatına baÅŸlanmıştır.
1988yılına gelindiÄŸinde Türkiye’nin ilkve tekaÄŸaç entegre tesisi yine Ä°STAÅž’ tır. Yılda 30 bin m3 tomruk ve 25 bin ton odun iÅŸleyerek ülkemiz ekonomisine çok büyük katkılar saÄŸlar.
Hammadde ihtiyacının büyük bir bölümünü halen ithalat yoluyla sağlamakta olan İSTAŞ ,entegre bir tesis olduğu için, ürettiği mamullerin büyük kısmını kendi bünyesindeki diğer üretimlerde tüketir. Kalanını ise iç piyasaya sürer.
Ä°negöl’ ün emek istihdamı açısından büyük önem taşıyan kuruluÅŸlarından biri olan Ä°STAÅž’ın baÅŸlıca mamulleri; tomruk, kereste, mobilya, yonga levha, ahÅŸap kaplama ve yıldız lam dır.
Toplam 700 personelin çalıştığı fabrikada, üretilen mamullerin tamamı yine kuruluÅŸa ait bayilerce pazarlanır. Türkiye geneline yayılan bayiler, aynı zamanda Ä°negöl adının duyurulması ve tanıtımı açısından önemli bir rol üstlenirler.”
1992 yılında Ä°STAÅž’ m suntalem (laminat) ile üretmiÅŸ olduÄŸu mobilyalar ülke genelinde önemli bir çığır açar. Titiz ve yeniliÄŸe yönelik çalışmalarla üretilen laminat mobilyalara, büyük bir talep olur. Modüler mobilya grupları yanında, modüler mutfak, hazır kapı üretimlerini çeyrek asrı aÅŸan tecrübesi ve modern teknolojisi ile tüketicisine sunar. Bunların yanında melaminli yonga levha, MDF, ahÅŸap kaplama, ahÅŸap kaplı yonga levha, yıldızlam, kenarfalı, kontrplak kereste ve kontratabla gibi üretimini yaptığı ürünleri Türkiye pazarına sunarken, birçok ürünü de OrtadoÄŸu ve Avrupa ülkelerine de ihraç eder.
Laminant mobilyanın ülkemizde yeni kullanılmaya başlamasıyla birlikte, mobilya üretiminde yeni bir dönem de başlamış olur. Laminat mobilyaların hammaddesinin yanmaması çizilmemesi ve kolaylıkla deforme olamaması nedeniyle müşterilerin çok ilgisini çeker.
Laminat ile üretilen mobilyaya ülke genelinde önemli bir talep olur. Artık ülke mobilya tüketicisinin hazır (modüler) mobilyaya yöneldiÄŸi görülür. Bu talebin en önemli nedeni ise toplu konut yapımının, 1985’den itibaren hızla artmasıdır. Bu sektörde yapılan projelerde standart üretim yapılmasının istenmesiyle »mobilya sektörü de hızla modüler (hazır) mobilya, hazır mutfak ve hazır kapı üretimine geçiÅŸ yapar. Ä°STAÅž, bu hızlı geçiÅŸin de ülkemizin önder kuruluÅŸu olur. Ä°STAŞ ilçemizdeki tesislerinde üretimini yaptığı hazır mutfaklar ile, 1991-1992 yıllarında hazır mutfak pazarının yüzde %20 sini tek başına üreten çok önemli bir kuruluÅŸ haline gelir.
Bu hızlı geliÅŸmenin sebebi. Bursa yolu çıkışında Ocak 1972 tarihinde tam kapasite ile faaliyete geçen entegre tesisi olan SUNTA FABRÄ°KASI’ dır. Yılda 24 900 m3 yonga levha (sunta) üreten bu kuruluÅŸ, Ä°negöl Mobilyacılığının can damarı olur.
Ä°STAÅž kurulduÄŸunda, 650 ortaklı anonim ÅŸirkettir. Ayrıca Ä°STAÅž, ekonomi çevrelerinde Türkiye’nin çokortaklı halka açıkilkanonim ÅŸirketi olarak kabul edilir.
Mobilya sanayi ve inÅŸaat sektörünün önemli kuruluÅŸları, Ä°STAÅž ürünlerini kullanır. Ä°negöl’ de mobilya üretiminde 1972 tarihinden itibaren Ä°STAŞ sunta kullanılmaya baÅŸlanır. Bütün bu geliÅŸmeler sonucu, 1972 yılı sonu itibariyle mobilya üreticilerinin sayısı, 240’a, 1975 yılında ise 364’e yükselir.
Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası’nın 1975 yılında yapmış olduÄŸu tespitlere göre, 564.000.000 TL olan Sanayi gelirinin, 420.000.000TL’ lik bölümünü, mobilyacılıktan elde edilen gelirler oluÅŸturur. Görüldüğü gibi o yıllarda, Ä°negöl endüstri ve ticaretinin çok önemli bir kısmı mobilya sektörü tarafından gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir.
Ãœlkemizin bu önemli tesisinin Ä°negöl’ de kurulması ve üretiminin çeÅŸitlenerek yine Ä°negöl’ den ihraç edilmesi, Ä°negöl mobilya üreticilerinin ufkunu açar. Türkiye ve dünya pazarlarında gurur kaynağı olur. İSTAÅž, 1998 yılında kapanana kadar tam 26 yıl İnegöl’ e katma deÄŸer saÄŸlar.
Ä°STAÅž’ ı bu kadar önemsememiz; hem Ä°negöl mobilyacılığına açtığı ufuk, hem de Ä°negöl sanayisine yapmış olduÄŸu öncü katkıları nedeniyledir. Türkiye’nin ilk ilçe Organize Sanayi Bölgesi’ nin 28.12.1973 yılında, Ä°negöl’de kurulmasına karar verilmesinde dahi, Ä°STAÅž ve baÄŸlı kuruluÅŸlarının çok büyük payı olmuÅŸtur.
1950’li yıllardan itibaren dışarıya göç veren bir kent, 1970’li yıllardan baÅŸlayarak dışarıdan göç alan bir ÅŸehir haline dönüşmüşse eÄŸer, Ä°STAÅž ve baÄŸlı kuruluÅŸlarının çok büyük faydaları olmuÅŸtur.
Ä°ÅŸte bunun için bu konu ile ilgisi olanlar derler ki; Ä°negöl’de mobilya sanayi, Ä°STAÅž’dan önce ve İSTAÅž’tan sonra diye Ä°ki ana bölümde tasnif edilerek anlatılmalıdır.
İSTAŞ tüm üniteleriyle ,1998 yılında üretimine son verir. Bugün İSTAŞ A.Ş. ortaklarına halen kar payı dağıtmaya devam etmektedir.
Ä°STAÅž’IN DÃœNÃœ BUGÃœNÃœ
Ä°negöl mobilyasının geliÅŸimini Ä°STAÅž’ın kurucularından Ahmet Zeki Kalyon şöyle anlatır:
“Åžimdi mobilya sanayisi olan Ä°negöl’ de o zaman üç mobilyacı vardı. Ä°negöl sanayiye ÅŸirketleÅŸmeye soÄŸuk bakıyordu. Çünkü daha önce bir kiremit fabrikası kurulmuÅŸ, baÅŸaramamışlar. Bu giriÅŸimcilerin moralini bozmuÅŸ. Biz bir soÄŸuk hava deposu kurduk. Sermayi toplamakta da bu nedenle çok güçlük çektik. Fakat çok güzel iÅŸlettik. İnegöllüye itimat geldi. Sonra Ahmet TÃœRKEL Ticaret Bakanı oldu. Biz Ä°negöl’de nasıl bir fabrika kurarız diye düşünüyoruz. Önce tekstil konusunu araÅŸtırdık. Sonra sunta denilen yonga levha fabrikası çok cazip geldi. Türkiye’de üretim yapan Kartal Sunta diye bir fabrika vardı. Bizi fabrikaya sokmadılar. Yurtdışında araÅŸtırmaya baÅŸladık.
Biz fabrikaları Avrupa’da gördük. Çok zoruma gitmiÅŸti. Bize sanayi olarak neyiniz var diyorlar ‘SoÄŸuk hava depomuz var’ diyoruz. Tabii durum tuhaf. Fakat yıkılmadık. Bu arada bizimle beraber iki ÅŸirket daha kuruldu Türkiye’de. Birisi Demirel’in kardeÅŸi Åževket DEMÄ°REL. Bir de bugün Ä°stanbul Belediye BaÅŸkanı TOPBAÅž. Neyse sonuçta bütün engellemelere raÄŸmen, Ä°STAÅž A.Åž. adıyla Türkiye’nin dördüncü yonga levha fabrikasından birini Ä°negöl’de kurduk. Böylece ÅŸimdiki mobilya sektörünün temeli atılmış oldu.”
Ä°negöl’lüler bu fabrikaya sahip çıktılar, maddi manevi destekleriyle zamanla fabrika çok geliÅŸti. DeÄŸiÅŸik yatırımlar yapıldı bu fabrika sayesinde İnegöl ekonomisi de geliÅŸmiÅŸ oldu.
Ahmet Zeki KALYON
25.05.1927 tarihinde Mudanya’ da doÄŸar. Ä°stanbul Ãœniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni 1949 yılında tamamlar. Ä°negöl’ün ilk ve tek eczacısı Ali ReÅŸit Eralp’ın 1949yılında vefatı nedeniyle Eralp ailesinin isteÄŸi üzerine ,1952’de Ä°negöl’e gelir. 1955’te Eralp’in Eczanesi’ni devralır. BaÅŸarılı çalışmalarıyla dikkat çeken Ahmet Zeki Kalyon, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası BaÅŸkanı olarak, 21.08.1964-14.12.1972 tarihleri arasında sekiz yıl dört ay aralıksız görev yaparak, o güne kadar en uzun süreyle görev yapan ilk kiÅŸi olur. Daha sonra, Ä°negöl Sanayi Tesisleri Anonim Şirketi (Ä°STAÅž)’m kurucuları arasında yer alır. Bu şirket; 19.04.1967 tarihinde Ä°STAÅž SoÄŸuk Hava Tesisleri’ni iÅŸletmeye açar. 01.01.1972 tarihinde İSTAÅž Yonga Levha Fabrikası açılır. 1972 yılında Kimya Endüstri Ticaret A.Åž. (KENTAÅž), 1978yılında İSTAÅž Mobilya Ãœnitesi kurulur. Tam 32 yıl yönetici ve hatırı sayılır bir hissedar olarak, Ä°negöl Sanayisinin kurulmasında elini taşın altına koyarak öncülük eder. 2018 yılı itibariyle hala İSTAÅž hissedarıdır.
Ä°STAÅž’IN Ä°NEGÖL MOBÄ°LYASINA KATKILARI
Nakliyeciler uzun yıllar Ä°negöl Mobilyası’nı yurdun her köşesine hasarsız ve zayiatsız taşıdılar. Onlar da zamanla, mobilyanın alıcısına en iyi ÅŸekilde nasıl ulaÅŸtırılabileceÄŸini öğrendiler.
Ä°STAÅž, Türkiye’nin en iyi mobilya camcısı olan Ortakçı Cam’ı yetiÅŸtirdi. Bunlar hep Ä°negöl Mobilyası’nın yanı başında oldu.
En önemlisi de Ä°negöl’ün Ahmet Türkel’ e sahip olmasaydı. Bu gün Ä°negöl ekonomisi incelendiÄŸinde, kalkınma hedeflerinin altından daima Ahmet Türkel çıkar.
Ä°negöl mobilyacısı ve çalışanları daima Ä°STAÅž’ı örnek almıştır. EÄŸer bu önemli örnek yanı başında olmasaydı, Ä°negöl mobilyacısı da maalesef yoktu.
Bu nedenle Ä°STAÅž’ın Ä°negöl’e katkısı çok büyüktür. Ä°STAÅž’a gelen ustalar Ä°negöllülere cam delmesini, cam iÅŸlemesini, pres nedir, freze nedir bir firmanın içinde malzeme nasıl taşınır, ham madde nasıl nakledilir bunun gibi modern öğretiler, Ä°STAÅž’ta görüldü ve öğrenildi. Ä°STAÅž’ın Ä°negöl mobilyacısına yapmış olduÄŸu bilgi, görgü ve teknoloji bilgisi sayesinde Ä°negöllü üreticiler üç nesil bir arada çalışır oldu.
Ä°STAÅž tesislerinde 700 de fazla işçi çalıştırarak, 1965’den itibaren hızla artan dışarıya göçün de durmasına yardım etmiÅŸtir. Mobilyanın ham maddesi olan sunta, kaplama çeÅŸitleri gibi malzemeyi Ä°negöl mobilyacısı her zaman elinin altında kolayca bulabilmiÅŸtir Ä°STAÅž sayesinde.
Burhan ALICI
 1949 yılında Ankara’da doÄŸdu. Erkek Sanat Enstitüsü AÄŸaç iÅŸleri bölümünden mezun olur. Ankara Teknik Resim Bölümü’nden 7 969 yılında bitirir. Daha sonra ek sınavlar vererek Teknik Öğretmen unvanını alır.
1969 yılında Hacettepe Ãœniversitesi Vakfının kuruluÅŸu olan Tepe Mobilya Fabrikasında iÅŸe baÅŸlar. Daha sonra, Ä°STAÅž fabrikasına çalışmak üzere Ä°negöl’e gelir. Bir ay sonra fabrikayı kuran Alman firması Burhan Alıcı ‘yı, Köln ÅŸehrindeki bir fabrikada teknik resim kursundan yararlanması amacıyla Almanya’ya görür. Daha sonra, Ä°STAÅž’ daki iÅŸlerinin başına döner. 1981 yılında, Ä°negöl’de kurulan NURHAÅž A.Åž. ‘nin daveti üzerine Ä°STAÅž’tan ayrılır.
Ä°STAÅž’tan edindiÄŸi bilgi ve tecrübelerini NURHAS’a aktarır. NURHAS, Ä°STAÅž’tan sonra Ä°negöl mobilyacısının kolektif üretim alanında bilgi ve tecrübeler edindiÄŸi ikinci okul olur. 1990 yılın kadarda, NURHAS’ta çalışır.Daha sonra, kendine ait bir iÅŸyeri açarak bilgi ve tecrübelerini genç mobilya üreticilerine aktarır.
NURHAS MOBÄ°LYA
1974 yılında Ahmet SelvioÄŸlu birkaç arkadaşıyla birlikte. Has mobilya adıyla bir mobilya imalathanesi açarlar. O yıllarda daha çokformikalı mobilya üretilmektedir. 1976 yılı başından itibaren de Ali Kemal Tuna, Ahmet SelvioÄŸlu ve Hamit Ersoy, Yıldırım Mobilya adıyla Büyük Sanayi Åžirin Sokak no: 15’te bir komandit ÅŸirket kurarlar. Ä°lk yıllar mobilya imalatı yapılır. Daha sonra, kaplama ve mobilya üretim malzemeleri satışı da birlikte yapılmaya baÅŸlanır. 1980 yılı başından itibaren şirketi büyütme çalışması sonucu, Ä°negöl’ün İSTAÅž’tan sonra ikinci çok ortaklı mobilya ÅŸirketi NURHAS A.Åž kurulur. Yapılan mobilyalar Åžirin Sokak no: 15’te bulunan teÅŸhir maÄŸazasında satışa sunulur. Ãœretim ise, Büyük Sanayi Uçkun Sokak No: 14’te yapılır.
NURHAS A.Åž Organize Sanayi Bölgesi’nde
Organize Sanayi Bölgesi’nde , mobilyacılar İçin oluÅŸturulan 10.000 metrekarelik dört parselden birisini, 1986 yılında Nurhas A.Åž alır. Kısa süre içinde yatırımını tamamlar. 4000 metrekare kapalı alanı olan fabrikada, yeni makineler ve yeni çizimlerle mobilya üretimine geçilir. Daha önce küçük atölyelerde yapılan imalat geniÅŸ ve büyük fabrikaya taşınır. Yüzlerce işçi çalışarak seri üretimle daha çok mobilya üretimi gerçekleÅŸtirilir. Nurhas A.Åž, 1977 yılında mobilya üretimine baÅŸlayan Ä°STAÅž’tan sonra, 1987 yılı başından itibaren mobilya seri üretimini gerçekleÅŸtiren ikinci kuruluÅŸ olur. Ä°STAÅž’da olduÄŸu gibi, bu kuruluÅŸta da çalışan işçiler modern anlamda mobilya üretimini Nurhas’da öğrenir.” Mobilya fabrikası” düşüncesi Ä°negöl mobilyacılığında oluÅŸmaya baÅŸlar.
Daha önceleri beÅŸ-on kiÅŸiyle çalışan mobilya üretim atölyeleri, daha fazla üretim yapma düşüncesiyle birkaç mobilyacı birleÅŸerek ÅŸirket kurmaya baÅŸlarlar. Nurhas’ın açmış olduÄŸu ufuk sayesinde birleÅŸmeler çoÄŸalır.
Ä°STAÅž fabrikası entegre bir tesistir. Ä°STAÅž’da sunta, kereste, kaplama, mobilya vs üretimi yapılırken Nurhas’da sadece mobilya üretimi yapıldığından, İnegöl mobilyacılarına önemli bir örnek olur. Sadece mobilya üreten yapısıyla Ä°negöl’ün Çok ortaklı ilk oluÅŸumu Nurhas A.Åž olmuÅŸtur.
NURHAS A.Åž Ä°HRACAT
“Nurhas ilk yıllar, üretiminin büyük bölümünü yurtiçine pazarlar. Ä°lk ihracatını da ,1980 de Ãœrdün’e gerçekleÅŸtirir. Daha sonrada Arabistan’a ihracat yapmaya baÅŸlar. O zamanlar Arabistan’da mobilya maÄŸazacılığı pek yaygın deÄŸildir. Åžehrin kenarında belirlenen bir yerde, yerlere serilen naylonların üzerine mobilyalarımızı yerleÅŸtirirdik.
Ä°kindiden sonra Arap müşteriler gelir domates, biber satışı gibi mobilyaları satardık. Bin bir güçlükle mobilyalar satılırdı. Sonraki yıllarda yavaÅŸÂ yavaÅŸ maÄŸazalar açılmaya baÅŸladı. Onlara mobilyaları vermeye baÅŸladık. Ä°lk yıllarda İnegöllüler, zahmetli sunumlarla Araplara çok mobilya satmışlardır. Yıllar ilerledikçe Kuveyt’e de ihracat yapmaya baÅŸlandı. Sonraki yıllarda da Yunanistan, Atina ve Selanik’e ihracat yapılmaya baÅŸlandı.”
NURHAS A.Åž. olarak ilk fuara katılım, 1988 yılında eski sebze halinde düzenlenen fuara olmuÅŸtur. Bu fuar Özkan GüriÅŸ ve Ali Kemal Tuna’nın sorumluluÄŸu çerçevesinde hazırlanmıştır. Nurhas bu fuarda “Jüri Özel ödülü” alır. Nurhas, Ä°negöl’de daha sonra düzenlenen fuarlara da katılır. 1989’da ürünlerini sergiler. Nurhas A.Åž ayrıca Ä°stanbul, Ankara, Samsun, Gemlik ve BeÅŸinci satış maÄŸazasını da, Yıldırım (Bursa)’da, 4 Kasım 1996 tarihinde açar.
Ahmet SELVÄ°OÄžLU
04.04.1955 tarihinde Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lk ve orta okulu Ä°negöl’de, okuduktan sonra Bursa Ä°mam Hatip Lisesinden 7 973 yılında mezun olur. Ayrıca İnegöl Lisesi son sınıfında bir yıl daha okuduktan sonra ikinci bir lise diploması alır. Bursa iktisadi ve idari bilimler fakültesinden 1980yılında mezun olur.
1974 yılında açmış oldukları Erkam Mobilya imalathanesinde işlerine devam eder. 1976 tarihinde Ali Kemal Tuna ve Hamit Ersoy ile birlikte Yıldırım Mobilya firmasını kurarak hem mobilya üretimi hem de mobilya üretiminde kullanılan, sunta, kaplama, boya, tutkal vs malzemelerinin satışını yaparlar.
Bir süre sonra şirketi çok ortaklı anonim şirket haline getirerek adını da Nurhas A.Ş olarak değiştirirler. Uzun yıllar bu şirketin yönetiminde çeşitli görevler alır.
2011’de sanayiden çekilir. Ahmet SelvioÄŸlu hayatını emekli mobilyacı olarak sürdürmektedir.
Nurhas A.Åž.’nin kuruluÅŸunu ve geliÅŸimini Ali Kemal Tuna şöyle anlatır:
“Önce, üç arkadaÅŸ olarak bir komandit ÅŸirketi kurduk. Daha sonrada A.Åž.’ye dönüştürdük. Burada yemek odası, yatak odası koltuk üretimi yapılırdı. Ben mobilyacılığa ,1974’te baÅŸladım ama ÅŸirketi 1976 da kurduk, çok ortaklı bir ÅŸirketti. 1986′ da Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yere daha fazla büyümek için geçtik. Çünkü o yıllar,çok güzel mobilya pazarı vardı. Mobilya konusunda büyümek istedik.Talep bizi büyümeye yönlendirdi.
Yeni yerimizde, 4000 metrekare kapalı alan oluÅŸturduk. Makineleri da Almanya’dan ithal ettik. Almanya’dan getirilen makinelerden Ä°negöl’de pek yoktu, ilk ihracatımızı da, 1980’li yılların baÅŸlarında Ãœrdün’e yaptık .Daha sonra Arabistan, Mısır, Yunanistan derken devam ettik .Yurt içinde ise en çok mobilyayı Ä°stanbul’a gönderdik. 1984 – 1993 tarihleri arasında Bursa’da düzenlenen Mobilya Dekorasyon Fuarlarının bir çoÄŸuna katıldık.
1988 yılında eski sebze halinde düzenlenen fuar organizasyonu Özkan GüriÅŸ ile birlikte yaptık. Dört kategoride yarışma yapıldı. Nurhas’ta ödüllendirildi. Nurhas Anonim Åžirketi Ä°negöl mobilyacılığında daima önder olmaya çalıştı.
Yıllarca Ä°negöl’e yetiÅŸmiÅŸ eleman kazandırdı. Ben Nurhas ÅŸirketinden 2002 yılında ayrılarak emeklilik hayatına baÅŸlamış oldum.”
Ali Kemal TUNA
1952 yılında Trabzon’un Yomra ilçesinde doÄŸdu. Mobilya sanayii konusunda uzun bir araÅŸtırma ve inceleme yapan Tuna, Türkiye’nin mobilya üretimi konusunda önemli merkezlerinden biri konumunda olan Bursa’nın Ä°negöl ilçesinde, 1978 yılında Nurhas Mobilya Sanayi ve Ticaret A.Åž.’ni bir kaç arkadaşıyla birlikte kurar. Uzun yıllar bu şirketin Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve Genel Müdürü olarak çalışır.
Ä°negöl mobilyacılığına yeni bir anlayış ve çaÄŸdaÅŸ bir görüş kazandırılmasında öncü olur. Nurhas A.Åž.’ni birçok mobilyacının yetiÅŸmesi için meslek okulu haline getirir. Ä°negöl’e çok sayıda mobilya ustası yetiÅŸmesi saÄŸlanır. Nurhas, Ä°negöl ekonomisine önemli katkılar saÄŸlar. Ä°negöl mobilyacılığına örnek bir kuruluÅŸ olur. Ali Kemal Tuna 25 yıl çalıştıktan sonra 2002’de Nurhas’tan ayrılır. Evli ve 4 çocuk babasıdır.
ÇİLEK
Ä°negöl’ün ve Türkiye’nin gururu, dünya markası Çilek Mobilya’nın kuruluÅŸ ve marka olma serüvenini, Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Muzaffer Çilek şöyle anlatır:
“Üç kardeÅŸ olarak hepimizin tecrübeleri vardı ve bu tecrübelerimizi birleÅŸtirerek, mobilya iÅŸine yansıttık. Mobilya sektöründe alanımızı belirleyip yeni bir firma kurma, yeni bir marka oluÅŸturma arzumuz vardı. Ancak bizden önce, mobilya sektörü dünyasında güçlü ÅŸirketler ve tanınmış önemli markalar da vardı. Bunların arasından ne yaparak sıyrılıp, büyümenin zincirlerini kırabiliriz diye çok düşündük. O zamanlarda mobilyacılar; adı mobilya olan her ÅŸeyi imal edip satıyorlardı. Dünya mobilyacıları çocuk ve genç odaları da imal ediyorlardı ancak modeller, düz ve sade, hepsi aynı renkte, heyecansız mobilyalardı.
Bundan 22 yıl önce, Türkiye’nin genç nüfusunun yüzde ellisini 0-24 yaÅŸ olduÄŸu basında yazılmıştı.
Yine aynı dönemde basında, çocukların markaya olan etkisinden bahsediliyordu. Yani anne ve babaların marka tercihlerinde çocukların oynadığı rollerden bahsediliyordu.
Madem Türkiye’de bu kadar genç nüfus var, madem çocuklar markaları bu kadar çok etkiliyor, o zaman direk çocuklara yönelik bir marka oluÅŸturalım dedik. Çocuklara yönelik mobilya yapıp, onların odalarına sahip çıkalım dedik. Bunu yaparken de, sadece odalarına mobilya deÄŸil, mobilyadan da öte aksesuarlarını, halısını perdesini, lambasını, sandalyesini, cibinliÄŸi bütün olarak düşünelim ve bir oda sunalım, böylece orada da farklı olalım konuda uzman bir marka olalım istedik.
Tam 22 yıl önce böyle bir konumlama yaptık. Dolayısıyla işin en başındayken hedefimizi belirlemiştik.
Soyadımızı marka haline getirmeyi başlangıçta düşünmemiştik. Fakat hep bilimsel hareket ettik; daha işin başında ciddi bir araştırma yaptırıp, Çilek kelimesinin uygun bir marka olup olmayacağını anketlerle belirledik. Çok sayıda insan olumlu cevap verince, soyadımızı marka yaptık. ÇİLEK Logosu da Ali Taran tarafından tasarlandı. Hedef kitlesine uygun olan iyi bir marka adı, zaferin yarısını peşin kazanmak gibidir.
Çocukların ve gençlerin hayallerine daha fazla yaÅŸam alanı açmak; iÅŸte bizim uzmanlık alanımız. “Her çocuÄŸun ve her gencin dünyası ayrı, hayalleri farklı” düşüncesinden hareketle 1995’te yola çıktığımız mobilya üretiminde, hayallerin yaÅŸam bulacağı stil iÅŸi tasarımlara odaklandık. Kendi yaÅŸları, ilgi alanları ve tarzlarına hitap eden odalar tasarlayarak, onlarla hep ortak noktada buluÅŸtuk.
Böylece hayallerinden esinlenerek, kendilerini yeniden keşfedecekleri odalarla hepsini ayrı ayrı mutlu etmeyi başardık.
Fakat yaptığımız araştırmalar bebek ve genç mobilyasının toplam mobilya pazarı içindeki payının %5 dolayında olduğunu gösteriyordu. O halde hem bu mini pazar içinde çok albenili olmak; hem de milli pazarla yetinmeyip dünyaya açılmak zorundaydık.
Çilek, ulusallık ve küreselliÄŸi aynı anda deneyip baÅŸaran çok özel bir vakadır. Ä°lk yıllarda, kapanan İstaÅŸ Fabrikası’nı makine ve ekipmanları ile birlikte kiraladık. Kiralama sayesinde elde olan kapitalimizi, makine ve ekipmanımıza ve iÅŸletme sermayesine ayırdık. Bu sayede daha iyi makinelerle, daha iyi şartlarla yüksek kapasitede ürün yapabildik. Burada altı yıl kaldık. 2000 yılında da, KurÅŸunlu’da yapmış olduÄŸumuz kendi iÅŸyerimize taşındık. Gerek İnegöl’de ve gerekse KurÅŸunlu’daki iÅŸyerlerimizde klasik mobilya üretiminden farklı bir üretimimiz olduÄŸu için öncelikle, Ä°negöl Meslek Yüksek Okulu Mobilya Dekorasyon bölümü mezunlarını iÅŸe alıyorduk.
Yurt içinde Ä°lk defa, 06.09.1995 tarihinde Eski PerÅŸembe Pazarı’nda düzenlenen Ä°negöl Mobilya Fuarına katıldık.1996 yılında da, daha bir yaşındayken profesyonellerin katıldığı ünlü uluslararası fuarlara katılmaya baÅŸladık. “Aynı fuara en az üç yıl katılma” gibi bir ilkemiz oldu. Bu fuarlar ilk zamanlar hiç iÅŸe yaramıyor gibi gözükse de, sonuç alabilmek için mutlaka katılmaya devam ettik.
Görünür olmak, sahneyi terk etmiyor olmak önemliydi. Sonuçta 71 ülkeyi ve 3 milyondan fazla çocuğu çilek odası ile tanıştırdık.
Ä°negöl’de ilk defa modüler mobilya seri üretimi Ä°staÅŸ tarafından yapılmıştır. Çilek 1995 yılında, IstaÅŸ’tan sonra Ä°negöl mobilya sanayisinde modüler mobilya yapan ikinci kuruluÅŸtur. Ayrıca Çilek mobilya, üretimi, pazarlaması, satın alması, ihracat ve muhasebesi ile Ä°negöl’de farklı bir ekol ile her zaman bir okul olmuÅŸtur.
Biz yaklaşık 15 yıldır kesintisiz iki vardiya :. Son dönemde Çilek ürünlerine artan talepleri karşılamak için üç vardiya sistemine döndük ve mavi yakalı personel sayımızı yaklaşık %20 oranında artırdık. Aslında Çilek olarak tüm çocukların düşlerini gerçeÄŸe çevirmek için gece gündüz çalıştığımızı söylesek yanılmayız. Bugün Çilek, beÅŸ kıtada 71 ülkede 500’ü aÅŸkın satış noktasına, 2000 çalışana ve 60.000 metrekare satış alanına sahiptir.
Çilek olarak, 2017 yılının ilk on ayında pozitif bir büyüme sergileyerek yıl sonu hedefimizi tutturacağımızı öngörüyoruz. On aylık süreçte yurtiçinde 35, yurtdışında ise 55 yeni maÄŸaza açıp %39 oranında bir büyüme gerçekleÅŸtirmenin gururuyla 2023 yılı hedeflerimize emin adımlarla yürüyor, gelecek altı yıl içinde satış noktamızın beÅŸÂ yüzden 1000’in üzerine çıkarmayı, iç ve dış pazarda daha da büyümeyi hedefliyoruz. Aynı zamanda 2023 yılına kadar özellikle Güney Amerika, Afrika ve Asya Pasifik gibi bölgelerde yeni ülkelere gitmek ve yüzlerce maÄŸaza açmak için çalışıyoruz. Lâkin biz, üretime ilk defa Ä°negöl’de baÅŸladık ve bu verimli ve bereketli topraklarda yatırımlarımızı yaptık, burada da devam edeceÄŸiz. Çünkü Ä°negöl müteÅŸebbis ve inovatif ruha sahip bir ÅŸehirdir. Dünyanın mobilya baÅŸkenti olmaması için hiçbir sebep yoktur. Ä°negöl’deki tüm yerel yöneticiler ve iÅŸletme sahipleri uzun yıllardan beri yılmadan ve kesintiye uÄŸratmadan Ä°negöl mobilyasının daha ileri teknoloji, hammadde ve pazar olanaklarına kavuÅŸması için çalışmaktadır. Bu çaba günümüzde meyvelerini vermiÅŸtir. Ä°negöl gelecekte “Dünya Mobilya BaÅŸkenti” olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Günümüzde tüm mobilya merkezleri tarafından gıpta ile izlenmektedir.
STAR ORMAN ÃœRÃœNLERÄ° SAN. TÄ°C. A.Åž. (STARWOOD)
STARWOOD A.Åž. KURULUÅžU
“1990 yılı baÅŸlarında Ä°dareci pozisyonundakiler ve mühendisler Dünya literatürünü takip ederek, teknolojinin devamlı deÄŸiÅŸmesi nedeniyle zamanla ilerlemeleri görmek için hükümet politikasından da esinlenerek, yabancı ortaklık kurmanın ülkemize menfaat getireceÄŸini, ÅŸans tanıyacağını düşünerek, yabancı ortaklık kurmaya karar verirler. Yapılan araÅŸtırmalar sonunda Ä°sviçre Grubu Infore Inwerst AG firmasıyla %50 – %50 ortaklık kurulur. Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nde 190 dönüm arazi üzerine OrtadoÄŸu Balkanlar ve Avrupa’nın tam entegre tesisi olan 100 bin m2 kapalı alanda
imalatının %75’i ihracata dönük olmak üzeregünlük üretimi 250 metreküp kontrplak, 50 metreküp kontratabla, 350 metreküp kereste, 600 metreküp yonga levha üreten büyük bir iÅŸletme faaliyete geçer.
1990 yılında Star A.Åž.’ nin kurulmasıyla, kontrplak, kontratabla ve kereste üretimine geçilir, bir taraftan da sunta ve melamin tesisleri montajı da devam eder. Proje 1994 yılı olarak planlamasına raÄŸmen 1991 yılının ikinci altı aylık döneminde tamamlanacaktır. Yatırım deÄŸeri 55 milyon dolar olan yeni tesiste 1500 kiÅŸi çalışacaktır.”
1990 yılında Organize Sanayi Bölgesi’nde OrtadoÄŸu, Balkanlar ve Avrupa’nın tam entegre tesisi olarak kurulan Starwood ,164 m2‘si kapalı olmak üzere 190 m2 alan üzerinde 1992’den itibaren de; kontrplak, kontratabla ve kereste üretimi ile iÅŸe baÅŸlar. 2003 yılında da, Ä°stanbul Sanayi Odası’nın en büyük 500 sanayi kuruluÅŸu sıralamasında, 121. Sırada yer alarak büyük bir baÅŸarıya imza atan firma, kendi alanında da birinci durumdadır.
Yüz bin kişinin yaşadığı yerleşim alanının elektrik ihtiyacını karşılayacak güçte elektrik tribünlerine sahip olan firma, kendi elektriğini kendi üreten ülkemizin nadir kuruluşlarından da biridir.
2000 yılına kadar üretiminin büyük bir bölümünü iç piyasaya veren firma, 2002’de üretiminin %10’unu, 2003 yılında da %19’unu Irak, Yunanistan, Bulgaristan, Azerbaycan, Gürcistan ve Ä°ran gibi komÅŸu ülkelere ihraç eder.
Ana felsefesini ‘Önce ve daima kalite’ olarak belirleyen firma, 2004 yılında günlük 500 m3 olan üretim kapasitesini yapacağı yeni tesisiyle 3000m3 kapasitesine çıkarak Avrupa’nın sayılı firmaları arasına girmeyi, böylece Avrupa ve Afrika ülkelerinin de bir kısmına ihracat yapmayı amaçlamaktadır.
Starwood, müşterileriyle yakın iletişime çok önem verir. Ürünlerinin renk ve model seçimini uluslararası fuarlara katılan diğer firmaların ön görüleri ve talepleri sonucu şekillendirerek piyasayı daha yakından izleme imkânı elde eder.
Starwood’ un çok önemli bir özelliÄŸi de; kendi personelini kendi yetiÅŸtirmesidir. Bu sebeple Starwood, meslek okulu olma özelliÄŸi de taşımaktadır.
Ä°negöl’ün Ãœnlü iÅŸodomı Mehmet Yıldız 7 ve yoÅŸom öyküsünü gençlere ve genç iÅŸadamlarına örnek olması amacıyla sunuyorum.
25.06.1942 tarihinde Samsun’un Bafra ilçesinde dünyaya gelir. Ä°lkokulu Bafra Gazi Ä°lkokulu’nda okuduktan sonra Bafra Ortaokulu ve Samsun Ticaret Lisesi’ni bitirir. Ãœniversite öğrenimini de İstanbul Ä°ktisat Akademisi’nde tamamlar.
ve orta öğrenim süresince ailesi yanında çeÅŸitli iÅŸlerde çalışır. Akademi öğrenimi süresince de İstanbul’da çok deÄŸiÅŸik iÅŸlerde çalışarak para kazanmanın acı ve tatlı anılarını yaÅŸar. 1962-1964 yılları arasında Gaziantep’te yedek subay olarak askerliÄŸini yapar.
Daha önceleri bayisi olarak ürünlerini pazarladığı Ä°negöl’de Kurulu bulunan Ä°STAÅž A.Åž’nin %50’den fazla hissesini 1981 yılında satın alarak sanayiciliÄŸe baÅŸlar. Birkaç yıl içinde Ä°STAÅž Anonim Åžirketi ürünleri her yerde aranır konuma gelir. 1993 yılında İnegöl’de14.7 69.964.000 Tl ile en fazla kurumlar vergisi ödeyen ÅŸirket olur.
Bir taraftan da 1990 yılında, Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nde OrtadoÄŸu ve Balkanların en büyük ve tam entegre fabrikası olan Starwood’u %50-50 hisse dağılımıyla kurarlar. Fabrika 1992 yılından itibaren de üretime baÅŸlar. 3-4 yıl sonra da Starwood’un tamamını satın alır.
1998 yılında Ä°STAÅž A.Åž. üretimini sonlandırdıktan sonra, emeÄŸini ve olanca gücünü Starwood Anonim Åžirketi’ne ayırır. Çok kısa süre içinde bu fabrikayı Türkiye’nin yıldızı yapar.2003 yılında İstanbul Sanayi Odası’nın yapmış olduÄŸu en büyük 500 sanayi kuruluÅŸu sıralamasında 121. sırada yerini alır.
Mehmet Yıldız hangi iÅŸi yaparsa yapsın yaptığı iÅŸi beÄŸenmeyen, daha iyisini yapamaz mıyım diye düşünen bir yaradılışa sahiptir. Bugün 75 yaşında olmasına raÄŸmen yorulmadığını bunu da, “Benim annem bana çok iyi bakmış. Dedem istedi diye üç yaşıma kadar annem bahçede sepet taşırken bile beni emzirmiÅŸ” diye espriyle anlatır.
Mehmet Yıldız, özellikle eÄŸitime olaÄŸanüstü önem verir. Bu nedenle Ä°negöl’de iki tane ilk ve orta öğretim okulunu yaptırarak Milli EÄŸitim Bakanlığı’na bağışlar. En son olarak da, içinde özellikle birden çok mesleki okulların bulunduÄŸu ve çok sayıda öğrencinin eÄŸitim görebileceÄŸi Hacı Sevim Yıldız EÄŸitim Kampüsü’nü yaptırarak 2015 yılından itibaren Milli EÄŸitim Bakanlığı’na devreder.
Mehmet Yıldız’ın spor hariç her türlü hayır hasenat iÅŸlerine günül kapısı ardına kadar açıktır. Hatta bu konuda “Verin ki Allah size daha çok versin” diye de çevresindeki dostlarına öneride bulunur.
Yaptığı yardımlar konusunda; nerede, ne zaman, ne kadar ve kime verdiÄŸini de o gün unutacak kadar gönül terbiyesine sahiptir. En son olarak da geçmiÅŸine, atasına olan sevgi bağının bir örneÄŸini oluÅŸturan Ä°stanbul Sultanahmet Cami’nin restorasyonu ve çevre düzenlemesi çalışmalarının tüm masraflarını üstlenerek, Allah’a olan gönül bağını güçlendirir.
Gençlere de şöyle tavsiyede bulunur: “Kendi imkânlarıyla ne kadar yapabilirlerse hayır yapsınlar, ne miktarda yaparlarsa yapsınlar, servetleri azalmaz. Aksine Allah, daha fazlasını muhakkak verir. Ne zaman verir, tabi onu da Allah bilir.”
Kendini yapmış olduğu işe yoğunlaştırdığından ayrıca boş vakti kalmaz. Sadece evine ve çocuklarına vakit ayırabilir. En büyük hobisi, torunlarıyla olabildiğince vakit geçirmektir. Tek başına seyahat edip alışveriş yapabilecek kadar İngilizce anlar ve konuşur. Evli bir erkek, iki kız babası ve iki erkek, dört kız torun sahibidir.
Mehmet YILDIZ
25.06.1942 tarihinde Samsun’un Bafra ilçesinde dünyaya gelir. Ä°lkokulu Bafra Gazi Ilkokulu’nda okuduktan sonra Bafra Ortaokulu ve Samsun Ticaret Lisesi’ni bitirir. Ãœniversite öğrenimini de İstanbul Ä°ktisat Akademisi’nde tamamlar. 1981 yılında Ä°STAÅž A.Åž. ni satın alarak sanayiciliÄŸe baÅŸlar. 1990yılında da,Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nde OrtadoÄŸu ve Balkanların en büyük ve tam entegre Starwood A.Åž. fabrika sini kurar. Mehmet Yıldız, eÄŸitime olaÄŸanüstü önem verir. Bu nedenle Ä°negöl’de iki tane ilk ve orta öğretim okulunu yaptırarak Milli EÄŸitim Bakanlığı’na bağışlar. Son olarak da, içinde birden çok mesleki okul bulunan ve çok sayıda öğrencinin eÄŸitim görebileceÄŸi Hacı Sevim Yıldız EÄŸitim Kampüsü’nü yaptırarak2015yılında Milli EÄŸitim Bakanlığı’na devreder.
Mehmet Yıldız’ın en büyük hobisi, torunlarıyla olabildiÄŸince vakit geçirmektir. Tek başına seyahat edip alışveriÅŸ yapabilecek kadar Ä°ngilizce anlar ve konuÅŸur. Evli bir erkek, iki kız babası ve iki erkek,dört kız torunu sahibidir.
SÃœLEKLER
Sülekler, 1973’de Kerestecilik yapmaya baÅŸlarlar. 1975’de Salih Sülek askerden gelir. KeresteciliÄŸe devam ederler.1978’de Salih Sülek evlenir ve ayrılarak kendi iÅŸini kurar. Fason kereste kestirerek kereste ticareti ile iÅŸe baÅŸlar. 1981 yılından itibaren de, yeni Sanayi BeÅŸinci Sokak’ta kaplama iÅŸÂ yapmaya baÅŸlarlar. Daha çok toptan kaplama satışı yaparlar.
KardeÅŸler bir araya gelerek 1987 yılında, Sülekler Anonim Åžirketi kurulur. Daha önce Kerestecilik yaptıkları Ä°brahim Åženbel Sokak’taki iÅŸyeri, mobilya satış maÄŸazasına çevrilir. Daha sonra, kaplama iÅŸinin hızlı yükseliÅŸi nedeniyle de,mobilyacılığı sonlandırarak kaplama üretimi alanına yönelinir.
1993 yılında,Ä°negöl Organize Sanayi Bölgesi’nin giriÅŸinde, Sülekler Anonim Åžirketi olarak kaplama fabrikası kurulur. 1993 yılında Ä°negöl’de;13-14 kaplama kesen fabrika vardır. Sülekler Anonim Şirketi sondan ikinci fabrikadır. Son olarak da Severler Kaplama Fabrikası kurulur. Bugün ise; en son kurulan iki fabrika üretime devam etmektedir. DiÄŸerleri zamanla kapanır.
Türkiye’de 1990’lı yılların sonlarında, çeÅŸitli aÄŸaçlardan kaplama üreten 27-28 fabrika vardır. Lâkin SÃœLEKLER, çok çeÅŸit aÄŸaç türünden kaplama üreten, diÄŸer ülkelerdeki kaplama üretim fabrikalarıyla diyaloga girerek onların kalitesini yakalayan, çok önemli bir fabrika olur. Bugün dünyanın en iyi kerestesini ve en iyi kaplamasını Sülekler üretir. Ãœretilen ürünlerin %80’i ihraç edilir. Sülekler’de Dünyanın en modern kurutma makineleri, kaplama ve kereste kesim makineleriyle üretim yapılır.
Fabrikada, 20.000 m2 kapalı, 20.000 m2 açık alanda üretim yapılır. Ayrıca gelece yatırım amacıyla da, II.OSB’de Büyük bir fabrika yeri satın alınır. Bugün ülkemizde, bu iÅŸi layıkıyla yapan dört-beÅŸ firma vardır. Sülekler A.Åž. bunların içinde de lider bir Türkiye kuruluÅŸudur. Ä°ÅŸlerin çok hızlı olduÄŸu zamanlar, 90-95 kiÅŸi çalışır. Yurtdışında Ä°ran da büyük bir satış noktası, dünyanın çeÅŸitli ülkelerinde de bayileri vardır. Nijerya, Ä°talya, Ä°ran, Ä°srail, Lübnan gibi onlarca ülkeye ihracat yapılır.
Dünyanın her yerinde iÅŸleriyle ilgili düzenlenen fuarlara Sülekler A.Åž. standını açarak katılır. Ä°lk defa 1995 yılında Milano’da düzenlenen fuara katılmıştır. Daha sonra Ä°spanya, Güney Afrika, Almanya, Nijerya, Amerika BirleÅŸik Devletleri, Çin, Rusya Federasyonu gibi bir çok ülkede düzenlenen fuarlara bizzat katılımcı olarak teÅŸhir reyonu açar. SÃœLEKLER A.Åž. bu gün de, Ä°negöl’ün ve ülkemizin en önemli kaplama ve kereste imal eden ve ihracat yapan kuruluÅŸlarında birisidir.
Salih SÃœLEK
05.12.1952’de Ä°negöl’de doÄŸar. Ä°lkokuldan sonra Ä°negöl Orta Okulu ikinci sınıftan ayrılarak babası Hacı Ä°brahim Sülek’in yanında çırak olarak iÅŸe girer. 1973 yılında kereste ticaretine baÅŸlar. 1975 yılında askerden gelince de keresteciliÄŸe devam eder.1978 yılında kendi iÅŸyerini açarak kaplama satışı yapar.
1993 yılında kardeÅŸleri Sinan ve Kenan ile birlikte Sülekler Orman Ãœrünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Åžirketi’ni kurarlar.
2004 yılında da Sülekler Tekstil Sanayi anonim şirketini kurarlar.
Salih Sülek halen ülkemizin önemli sanayi kuruluÅŸlarından birisi olan Sülekler Anonim Şirketi’nin Yönetim Kurulu BaÅŸkanlığı ile Sülekler Tekstil Sanayi Anonim Åžirketi’nde Yönetim Kurulu ÜyeliÄŸi yapmaktadır. 1978-1979 yıllarında da İnegöl DoÄŸan Spor Yönetim Kurulunda görev alır.
Evli ve iki çocuk babasıdır.
EKONOMÄ°K GELÄ°ÅžMELER
İnegöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası üyelerinin 2008-2015 yılları arasındaki sayısal gelişim.
Ä°negöl Marangozlar ve Mobilyacılar Odası’ndan alınan verilere göre, Ä°NMOB’ un üye sayısı 2008’den baÅŸlayarak 2013’e kadar her yıl azalış göstermiÅŸ, 2014 ve 2015 yıllarında ise artmıştır. 2008’de 1362 üyesi bulunan Ä°NMOB’ un üye sayısı toplamda yaklaşık %46 azalarak 2015’te 624’e düşmüştür.
AÇILAN FİRMA
Açılan firma sayılarına bakıldığında, 2008’den 2012’ye dalgalı bir trend seyrettiÄŸi görülmektedir. Açılan firma sayısı 2008’den 2009’a yaklaşık %59 azalarak46’dan 19’a gerilemiÅŸtir. 2010’da ise açılan firma sayısı yaklaşık%32 artarak 28’a ulaÅŸmış, 2011 yılında yine yaklaşık %32 artarak 37’e ulaÅŸmış, 2012 yılında yaklaşık %26 artarak 46’ya ulaÅŸmış, 2013 yılında yaklaşık %6 artarak49’a ulaÅŸmış, 2014 yılında %273 artarak 183’e ve 2015 yılında %12’lik bir azalışla açılan firma sayısı 161’e düşmüştür.
KAPANAN FÄ°RMA
Kapanan firma sayıları da, 2008’den 2014’e dalgalı bir trend seyretmiÅŸtir. 2008’de 230 olan kapanan firma sayısı 2009’da %38 azalarak 142’ye düşmüştür. 2010’da yaklaşık %56’lık bir azalışla 63, 2011 yılında da yaklaşık %230 artarak 208, 2012 yılında %43’lük düşüşle 118, 2013 yılında %237 oranında artışla 398, 2014 yılında yaklaşık %86’lık bir azalışla 56 ve 2015 yılında ise %11 oranında artışla 63 olarak belirlenmiÅŸtir.
Mesleki EÄŸitim Merkezi
Mesleki EÄŸitim Merkezi’ne kayıt olan öğrenci sayısı 2008’de 28 iken, 2009 yılında yaklaşık %60 azalarak 11 olmuÅŸtur. 2010’da yaklaşık %27 oranında artış göstererek 14 olan kayıt olan öğrenci sayısı, 2011 yılında sadece bir kiÅŸi farkla 13 kiÅŸi, 2012 yılında yine bir kiÅŸi farkla 12 kiÅŸi, 2013 yılında 10 kiÅŸi, 2014 yılında 8 kiÅŸi ve 2015 yılında 6 kiÅŸi, 2016 yılında 25 öğrenci, 2017 yılında 35 yeni kayıt ile toplam 60 öğrenci olarak belirlenmiÅŸtir.
MOBÄ°LYA ALIÅžVERÄ°Åž MERKEZLERÄ° (AVM)
Mobiya Kent- Mobiliyum
Türkiye’nin ilk Mobilya AVM’si Mobiliyum 15.06.2015 tarihinde Ä°negöl’de açıldı.
225.000 m2 kapalı alanı, 26.000 m2 otoparkı, çocuk oyun alanları, kafeler, beş yıldızlı 150 odalı oteli, 365 gün açık fuar anlayışı, 200 mağazası, 200 yerli üretici markasıyla; yatırımcıyı üetici ile, toptancıyı parakendeci ile, kaliteli seçkin ürünleri de müşterisiyle buluşturur.
Tarihi Ä°pek Yolu üzerinde bulunmanın getirdiÄŸi ticari hareketliliÄŸi ve hammadde kaynaklarına yakın olmanın avantajıyla Ä°negöl; 150’nin üzerindeki ülke ihracatı, ülkemizdeki mobilya üretiminin yüzde ellisini karşılayan kapasitesi, 31 sektör çalışanıyla Türkiye’de mobilya endüstrisinin kalbi konumundadır.
Bu ekonomik ve sosyal bilinçle, İnegöl, 100.000.000$ lık maliyetle yapılandırılan Mobiliyum AVM ile de, bölgenin ve dünyanın mobilya merkezi olması yolunda en ciddi yatırımı gerçekleştirir. Dev bir komplekste, tamamen kapalı ve konforlu bir mekanda binlerce ürünü müşterisiyle buluşturur. Mobilya alışverişine kolaylık ve keyif katar.
İMOTİM (İnegöl Mobilya Ticaret Merkezi)
Ä°MOTÄ°M; Ä°negöl’de 150 Mobilya üreticisinin bir araya gelerek oluÅŸturduÄŸu, mobilya ticaret merkezidir. 2014 yılında Ä°negöl Bursa karayolu üzerinde inÅŸa edilen, 40.000 metrekare kapalı alana sahip binanın temeli, Seyran Koltuk Firma’sı sahibi Mahmut Yaran ve kardeÅŸleri tarafından atılmıştır.
Mobilya Fuarı konsepti ile tasarlanan ticaret merkezinde farklı tarzlarda üretim yapan mobilya firmaları, ürünlerini toptan ve perakende müşterilerine sergileme imkanı bulmaktadır.
Gelişen mobilya sektöründe İMOTİM akla gelen ilk adres olmayı hedeflemektedir.
Mobilya alış-verişine yepyeni bir soluk getiren İMOTİM, kolay ulaşımı, geniş otoparkı, çocuk oyun alanı, Meşhur İnegöl Köftesinin sunulduğu Restoranı, katlar arasında rahatça dolaşmayı sağlayacak yürüyen merdivenleri, yaz kış çalışan iklimlendirme sistemleri ile alışverişe konfor katarak, mobilya ticaret merkezi isminin hakkını veriyor.
SANAL DÃœNYADAN MOBÄ°LYA MARKETLER
Online Satış
Ä°letiÅŸim çağında alışveriÅŸ kültürü artık bilgisayarlara kaymış durumdadır. BiliÅŸim, teknoloji ve cep telefonu hayatımızın her anını kuÅŸatmıştır. Bu geliÅŸmeler doÄŸrultusunda Ä°negöl’de bazı firmalar kurumsallaÅŸma, markalaÅŸma yolunda hızla ilerleyen firmalara enteraktif pazarlama siteleri ile ticarete yeni bir boyut kazandırmak amacıyla mobilya marketleri kuruyorlar. Bu siteler daha çok, İnegöl mobilyasına damga vuran, tanınan ve kalite üreten markalarla çalışıyor. Yapılan bu çalışmalarla aslında; Ä°negöl’ün mobilya vitrinini sanal dünyadaki tüketiciye de kolay ve hızlı bir ÅŸekilde görsel sunumunu yapmış oluyorlar. E-ticaret dünyasında farklı sunumlar, kolay eriÅŸim ve çeÅŸitli galerilerle müşterileri ve özellikle de kadınları sanki bir mobilya maÄŸazasında geziyor gibi alışveriÅŸe çağırıyor. Marka mobilyaların buluÅŸma adresi mobilya marketler, zaman zaman farklı kampanyalarda düzenleyerek çok ciddi bir rekabet ortamının oluÅŸmasını saÄŸlıyorlar.
Klasik, avangart, modern, spor ve düşlediÄŸimiz her çeÅŸit mobilyalarınız hayatınızı, yaÅŸam biçiminizi ve karakterinizi belirler hale geldi. Hangi mobilyayı tercih ederseniz edin, kendinize nasıl bir dünya kurmak isterseniz isteyin artık evinizi veya büronuzu bir “tıkla” döşeyebileceÄŸiniz yepyeni bir alışveriÅŸ kavramı ile çalışan mobilya marketlerle buluÅŸuyorsunuz.
Mobilya modasına yön veren seçkin markaların yer aldığı son trendleri konsept çerçevesinde sunan bu siteler, hızlı ve kolay alışveriş fırsatlarıyla evinizin ihtiyacı olan tüm mobilya çeşitlerini kapınıza getiriyorlar.
Bu konuda Ä°negöl’de ilk çalışmayı baÅŸlatan firma ise “Mobilyam Ä°negöl’den” logosuyla kurulmuÅŸÂ olan “e-mobilya maÄŸazası “mobilya marketleridir. Bu konuda faaliyet gösteren baÅŸka marketler:
1- Mobilyam.net
2- Mobilyanınbaskenti.com
3- Mobilyadünyası,
Mobilyacılığın İnegöl Ekonomisine Faydaları
Ä°negöl’ün lokomotif sektörü mobilya, ÅŸehri ayakta tutan önemli bir dinamiktir. Uzun ince bir yoldan tecrübe ve bilgi birikimiyle sürekli yükselen bir ivme kazanarak günümüze kadar gelen bu sektör artık,Türkiye mobilya pazarının %24’den fazlasını elinde tutar konuma gelmiÅŸtir.
2001 yılında 77 firma, 52 ülkeye ihracat yaparken, bugün 130 ülkeye ihracat yapmaktadır. 2001 yılında 10.971.209.01 dolarlık mobilya ihracatı İnegöl ihracatı içinde %4.9’nu teÅŸkil ederken, 2011 yılında ise 176.553.018.60 dolara Ä°negöl ihracatı içindeki payı da %26.11’lere yükselmektedir. 10 yıl içinde oluÅŸan beÅŸ kattan fazla artış aslında tarihi bir rekordur.
Bugün Türkiye’de toplam ihracatın %1’ini, mobilya aÄŸaç ürünleri ihracatının %17’sini, yurtiçi mobilya talebinin ise %40 ‘mı Ä°negöl karşılamaktadır. 2011 yılı itibariyle Ä°negöl Mobilya sektörü ,168.530.243 dolar dış ticaret fazlası veren bir lokomotif sektör haline gelmiÅŸtir.
Yukarıdaki veriler incelendiÄŸinde bugün dünya markası olan ÇİLEK Mobilya, Modüler Mobilya ihracatının % 81.96’sını gerçekleÅŸtirmiÅŸtir.
Yine 2001 yılında mobilya ihracatı yapılan ilk beş ülke şöyle sıralanıyordu;
Ä°negöl’ün Dış Ticaret Ä°statistikleri ve Mobilya Sektörü
Ä°negöl’ün Dış Ticaret Ä°statistikleri
İnegöl 2015 yılında 705 firma ile, 796.193.751,84 dolar ihracat, 41 firma ile de 268.880.928,64 dolar ithalat gerçekleştirerek toplam dış ticaret hacmini 1.065.074.680,48 dolara çıkartmıştır.
2015 yılında İnegöl, 527.312.823,21 dolar dış ticaret fazlası vererek ülkemiz için model ekonomi şehri olma geleneğini sürdürmüştür.
Sektörel olarak incelendiğinde, 2015 yılında en fazla ihracatın mobilya sektöründe olduğunu görülür.
İnegöl 2015 yılında 705 firma ile, 796.193.751,84 dolar ihracat gerçekleştirmiştir. İhracat rakamları içerisinde en yüksek orana mobilya sektörü sahiptir.
650 firma ile toplam ihracatın %41’i bu sektör tarafından gerçekleÅŸtirilirken; Tekstil, Gıda, Orman Ürünleri, Otomotiv Yan Sanayi, DiÄŸer Sektörler, Kimya ve Makine&Metal ihracat rakamları ile Mobilya Sektörünün arkasından gelmektedir.
İnegöl mobilyacılığın bugünkü ekonomiye katkısı azımsanmayacak kadar büyüktür. Kurulduğu yıllarda parmakla sayılabilecek kadar az olan mobilyacı işyerleri bugün yerini yüzlercesine bırakmıştır. Bu iş yerlerinde üretilen mobilyaların çeşitleri ve modelleri oldukça zengindir.
Sektördeki firmalarımız, Ä°negöl’de her yıl organize edilen mobilya dekorasyon fuarları ile hem ulusal hem de uluslar arası düzeyde iÅŸadamları ve tüketicileri misafir etmekte ve onlara Ä°negöl mobilyasını tanıtma fırsatı sunmaktadır.
İNEGÖL MOBİLYA AĞAÇ İŞLERİ İHTİSAS
ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
KuruluÅŸ
Bursa İli, İnegöl ilçesi sınırları içerisinde 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümleri çerçevesinde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 11.05.2006 tarih ve 4660 sayılı yazısında belirtilen 245 sicil numarası ile kuruluş protokolü onaylanarak faaliyete geçmiştir.
Ä°negöl Mobilya AÄŸaç Ä°ÅŸleri Ä°htisas OSB, Ä°negöl Belediyesi, Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası ile Bursa Yatırım izleme ve Koordinasyon BaÅŸkanlığının ortak giriÅŸimleri ile kurulmuÅŸtur. Bu kurumlar kuruluÅŸÂ aÅŸamasında toplam 1.000.000 TL vererek OSB’mizin ilk sermayesini oluÅŸturmuÅŸlardır. Yer seçiminin kesinleÅŸmesinin ardından KuruluÅŸÂ Protokolü yapılarak ana sözleÅŸmesi hazırlanmış ve 11.05.2006    tarihinde Tüzel KiÅŸilik kazandırılmıştır.
Ä°negöl Mobilya AÄŸaç Ä°ÅŸleri Ä°htisas OSB Ä°negöl ilçesinden 8 km, YeniÅŸehir Ä°lçesinden 17 km uzaklıkta, Hamzabey-TokuÅŸ – BoÄŸazköy-Çayırlı ve Akçapınar köyleri arasında kurulmuÅŸtur.
4.100 Dönümlük I.Etabın 2.500 Dönümü Sanayi parseli, geri kalan alan ise Yol,Yeşil alan Teknik Alt Yapı alanı Sosyal Altyapı alanı vs. olarak ayrılmıştır.
2.500 Dönümlük sanayi parselinden 119 firmaya 2.479 Dönüm yer tahsis edilir. Bu firmalardan 91 ‘ı İnegöl, 25’ Ä° ise Ä°negöl dışındandır. 2500 dönüm sanayi parselinde oluÅŸacak toplam inÅŸaat alanı 1.750.000 m2 dir.
Ä°negöl Mobilya AÄŸaç Ä°ÅŸleri OSB’sinde 45 adet üretim de, 37 adet inÅŸaat halinde, 15 adet harfiyat çalışması yapan, 24 adet proje aÅŸamasında toplam 119 adet tahsisli sanayi parseli bulunmaktadır. Faaliyette olan 45 fabrikada toplam 3000 civarında kiÅŸi istihdam edilmektedir.
Ãœretimdeki Fabrikalar
Arıcı (İdol) Mobilya, Bayramoğluları Orm.Ürün., Akbel Koltuk, İnegöl Arı Mobilya, Özcanlar (Leta) Sandalye, Akyol (Odam) Mobilya, Fuat Fener, Pınar Orm.Ürün., Genç Stil (Gencecix) Mobilya, Altınzambak (Gala) Mobilya, Nirvana Mobilya, Yaprak (Rendi) Orm.Ürün., Sülekler Orm.Ürün., Beytaş Cam, Calimera Genç Odası, İnegöl Murat Cam, Starwood A.Ş.(3), Arimis Plastik, Cem Sünger, Depar Mobilya, Samet Nalburiye, Doğagüneş Mobilya, Erdinç Ürpermez, Woodlent Orm.Ürün., Bay-Pa Mobilya, Dilay Mobilya, Özgür Mobilya, Onursal Konveyör, Umut Colletion, Fladim Boya, İnmoda Mobilya, Kenar Mobilya, Sakalar Mobilya, Sanat Mobilya, Ahmet Oran, Cemre Koltuk, Arhan Ahşap, Gündemir Mobilya, Avcılar Mobilya, Samer Mobilya, Elifya Mobilya, Veli Fidanverdi Mobilya, Asama İzoasyon.
Ä°nÅŸaat Durumundaki Fabrikalar
Ömer Fergana, Emek Mobilya, Orhan Arıcıkan, Baleno Orm.Ürün., Yerekonmazlar Mobilya, Baysal Orm.Ürün., Sistem Elektrik, Yılmaz Sünger, Özel İnegöl Teknik Okulu, Ülke Ticaret, İbrahim Ortakçı Cam, Kenar Mobilya, İsil Mobilya, By Ahşap Sandalye, Osman Aybil, İslamoğlu Plastik, Elit Preabrike, Estetik Yay(2), İnegöl Ada Koltuk, Bayraktar Orm.Ürün., Titi Mobilya, KamelyaMobilya(2), Muzaffer Mobilya, Aykaçlar Mobilya, Anıl Orm.Ürün., Köse Mobilya, Encorthrem Fırın, Gündoğdu Mobilya, Ali Akyol, Star Mobi, Ahmet Arslan, Elmalı Mobilya, Limra Yapı, Cihangir Tahirler, Dizaynekol Plastik.
Harfiyat Yapan Fabrikalar
Metin Alkanat, Sadık Mobilya, Lidya Mobilya, Günsan Çel i k(2). Kamsan Sandalye, Bilbay Orm.Ürün., Atabey Aktepe, Meran A.Ş., Pega Otomotiv, Ademoğlu Mobilya, Gümüş Ev Mobilya, Aysan Kanepe, Berkfa Kenar Bandı, Özcanlar(Leta) Sandalye.
İNEGÖL-YENİCE ISLAH ORGANİZE SANAYİ
BÖLGESİ
Ä°negöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’ne ait kuruluÅŸ protokolü Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca 21.04.2015 tarihinde onaylanarak sicil kayıt defterine 306 sicil numarası ile iÅŸlenmiÅŸtir. 2015 yılı itibariyle, Ä°negöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’ne ait nazım ve uygulama imar planlarının revizyonları yapılmaktadır. Bu sebeple kamulaÅŸtırılan parsel bulunmamaktadır. Bölgeye ait alt yapı teknik çalışmaları projelendirme süreci devam etmektedir.
2015 yıl sonu itibariyle tamamlanan yol çalışması ve Bölge Müdürlüğüne tahsis edilebilecek parsel bulunmamaktadır.
Ä°negöl-Yenice Islah Organize Sanayi Bölgesi’nde 10 adet tekstil, 10 adet mobilya ve orman ürünleri, 4 adet gıda, 4 adet kimya-plastik, 1 adet ambalaj, 1 adet makine, 1 adet soÄŸuk hava tesisi ve 1 adet cam ayna sektöründe faaliyet gösteren toplam 32 firma bulunmaktadır. Firmaların toplam istihdam sayısı 1988’dir.
2017 SONU İTİBARİYLE İNEGÖL EKONOMİSİ
Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası (Ä°TSO), Ä°negöl’ün 2016 yılı dış ticaret rakamlarını açıkladı. Ä°TSO BaÅŸkanı Metin Anıl, Ä°negöl 2006 yılında 726 firma ile 777 milyon $ ihracat, 44 firma ile 344 milyon $ ihracat yaparak 1.121.000.000 $ dış ticaret hacmi gerçekleÅŸtiÄŸini ve 433 milyon $ dış ticaret fazlası verildiÄŸini ifade etti.
2016 yılı ihracatı 2015 yılına göre %2 gerilediÄŸini belirten Ä°TSO BaÅŸkanı Metin Anıl “Ä°hracat 796 milyon $’dan 777 milyon $ düşerek %2 geriledi. İthalat 269 milyon $’dan 344 milyon $ artarak%28 arttı. Bu verilere göre 2006 yılında ilçemizin dış ticaret hacmi de yaklaşık %5,28 arttı.”
Ä°HRACAT BÄ°RÄ°NCÄ°SÄ° MOBÄ°LYA OLDU
2016 yılının ihracat birincisi mobilya sektörü oldu. Tekstil Orman Ãœrünleri ihracatında düşüş yaÅŸanırken mobilya sektörü, 345 milyon $ ihracat gerçekleÅŸtirerek Ä°negöl’ün ihracatında %44 ile en büyük paya sahip oldu. Ä°hracatta en büyük düşüş %14 ile tekstil sektöründe yaÅŸanırken diÄŸer sektörlerde toplam ihracattaki düşüş %22 olarak gerçekleÅŸti. Kimya sektöründe %40, makine ve metal sektörünün ihracatında %38, gıda sektörünün ihracatında %16, mobilya sektöründe %4 artış gerçekleÅŸti. Ä°thalatta %28 lik bir artış yaÅŸanırken gıda sektöründe %190, tekstil sektöründe %73, otomotiv yan sanayi sektöründe %61 ve kimya sektöründe %27 artış gerçekleÅŸti. İthalatta makine ve metal sektörü %69, mobilya %23, orman ürünleri %7 ve diÄŸer sektörlerde %5 düşüş yaÅŸandı.”
Ä°NEGÖL, TÃœRKÄ°YE’DE Ä°LLER SIRALAMASINDA YEDÄ°NCÄ° SIRADA
“Ä°negöl olarak 2016 yılında 777 milyon $ ihracatla 21. sıradaki yerimizi koruduk. 344 milyon $ ithalat ve 25., 1 milyar 120 milyon $ dış ticaret hacmi ile 20. sıraya yükseldik, 433 milyon $ dış ticaret fazlası ile Türkiye’nin iller sıralamasında yedinci sırada yer aldık. Mobilya sektöründe Türkiye’nin toplam ihracatı 2.142.000.000 $ olarak gerçekleÅŸmiÅŸ, Ä°negöl bu ihracatın %16’sı olan 345 milyon dolarlık kısmını gerçekleÅŸtirdi.”
Metin ANIL
1956yılında Ä°negöl’de doÄŸdu. GazipaÅŸa Ä°lkokulu’nu bitirdikten sonra Orta ve Lise öğrenimini de Ä°negöl Lisesi’nde 1974 yılında tamamladı.
20.03.1984    – 23.11.1987 tarihleri arasında Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Ãœyesi ve BaÅŸkan Yardımcılığı yaptı. 23.11.1987 tarihinde yapılan seçimlerde de Yönetim Kurulu BaÅŸkanlığı’na seçildi. 32 yıldır bu görevini sürdürmektedir.
Dört dönem, yaklaşık 16 yıl Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi Konsey ÃœyeliÄŸi yapmaktadır. 23.05.1984    tarihinde kurulan Ä°negöl Spor’un kurucuları arasında yer aldı. 1990-1991 yılları arasında da bir yıl Ä°negöl Spor BaÅŸkanlığı yaptı. İnegöl Spor’un kuruluÅŸundan 2007sezonuna kadar da Yönetim Kurulunda uzun süre görev aldı. Çocukluk yıllarından itibaren avcılık ve balıkçılık sporlarıyla ilgilenmektedir. Hatta avcılık yaÅŸam biçimi haline dönüşmüştür. Halen Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu BaÅŸkanlığı görevini sürdürmektedir, sanayici ve iÅŸadamıdır. Metin Anıl evli ve üç kız babasıdır.
İNEGÖL MOBİLYACILIĞINDA DİĞER GELİŞMELER
2000 yılından itibaren küçük mobilya imalathaneleri yerlerini, daha büyük iÅŸletmelere yani fabrikalara bırakmaya baÅŸlar. Mobilya fabrikaları 2005 yıllarına kadar yaygınlaşır. Ä°nternet teknolojisi ve çok kaliteli ürün katalogları ile de pazar ağını geniÅŸletirler. Yurt içi ve yurt dışında düzenlenen fuarlara katılan büyük iÅŸletmeciler, 2010’lu yıllara gelindiÄŸinde ise ,talebi karşılayabilmek için mobilya sanayisinde bulunan küçük iÅŸletmelere istekleri doÄŸrultusunda fason mobilya veya ürettikleri mobilyaların daha çok el işçiliÄŸi gerektiren parçalarını yaptırarak bir bakıma, oto yan sanayi gibi mobilya yan sanayinin oluÅŸmasını saÄŸlarlar.
İnegöl Mobilyası son on yıldır da tarihinin en parlak dönemini yaşıyor denilebilir. İnegöl mobilyasının bu konuma gelmesindeki en önemli etkenin ise, teknoloji ile tasarımın AR-GE ile de güçlendirilerek seri üretime hızlı geçiş yapabilmesi olmuştur.
Haritada nerde olduÄŸunu bile bir çoÄŸunun bilmediÄŸi onlarca ülkeye mobilya ihraç eden İnegöl, aslında daha fazlasını hak etmektedir. Ekonomik büyüklük olarak Türkiye’deki 15 ilden sonra 16. Sırada gelmesi de bunun önemli bir göstergesidir.
Ä°negöl’deki mobilya firmaları, kaliteli üretimin yanı sıra, doÄŸru pazarlama stratejileri geliÅŸtirerek dünyanın bütün ülkelerine mobilya ihraç edebilecek seviyeye gelmiÅŸlerdir.
Ayrıca ,Cumhuriyetin 100. Yılı olan 2023 yılına kadar Türkiye’de mobilyanın baÅŸkenti olmayı amaçlayan Ä°negöl mobilya üreticileri, bu konuda yapılabilecek her tür çalışmayı dünyayı gezerek öğrenmekte ve en az bir milyar dolar mobilya ihracatını hedeflemektedirler. Bugün itibariyle 25.000 kiÅŸinin çalıştığı mobilya sektörü, tüm sivil toplum kuruluÅŸları, resmi kuruluÅŸlar ve Ä°negöl halkı ile birlikte, 2023 hedeflerine rahatlıkla ulaşılabileceÄŸi, herkes tarafından samimi düşüncelerle kabul görmektedir.
2017 yılı itibari ile Ä°negöl’lü mobilya üreticileri her geçen gün çok ortaklı ÅŸirketler oluÅŸturarak büyük mobilya fabrikaları kurmaktadır. Åžirket oluÅŸumunu gerçekleÅŸtiremeyenler de, kendi üretim bantlarında bu büyük fabrikalara mobilya üretmektedirler. Son yıllarda mobilya talebinin artması nedeniyle üretilen bir modelden yüzlerce adet istendiÄŸi için bu isteÄŸi ancak modern ve yeni makinelerle bilgisayar destekli üretim bantları olan iÅŸletmeler karşılayabilmektedir.
Bu nedenle her geçen gün hızla oluşan büyük mobilya şirketleri, ürünlerini 365 gün sergileyebilecekleri mobilya alış veriş merkezleri oluşturmak veya internet üzerinden satış yapmak suretiyle İnegöl ekonomisine canlılık sağlamaktadır.
MOBİLYA NAKLİYECİLİĞİ
Ülkelerin ve o ülkeye ait şehirlerin ekonomik kalkınmasında taşımacılık büyük rol oynamaktadır. Taşımacılık hizmetleri bir ülkenin, bir şehrin ekonomisini ya da firmayı diğer şehirlerle ve dünya ile bütünleştirir. Böylece insanların ve eşyaların en ekonomik, en hızlı ve en kaliteli şekilde dolaşımı sağlanmış olur.
Nakliye’nin önemi her alandadır. Doktoru hastaneye, ilacı hastaya, kitabı okula, çimentoyu inÅŸaata, evlerimizde kullandığımız yaÅŸam malzemelerini konutlara kısacası her türlü ürünü tüketiciye ulaÅŸtıran sistem nakliyedir. Nakliye olmadan da ticaretinin yapılamayacağı bir gerçektir.
Taşımacılığın önemini vurguladıktan sonra Ä°negöl’deki durumuna bakabiliriz. Ä°lk önce 1930’lu yıllardan itibaren hazeran sandalye üretimi yanında Bursa’nın en büyük iki kereste fabrikasından biri olan UludaÄŸ ve Karabel Ormanları A.Åž.’nin İnegöl’de üretim yapması, kereste ve hazeran sandalye ihracatının oluÅŸumunu saÄŸlamıştır.
Ä°negöl’den 1945 yılında iÅŸlenmiÅŸ kereste ihracatı yapılmıştır. Bunun yanında Ä°negöl’ün güneyindeki Domaniç DaÄŸlarfnın bakir ormanlarındaki orman varlığının da nakliyeciliÄŸin geliÅŸiminde önemli katkıları olmuÅŸtur. 1950’li yılların baÅŸlarından itibaren de mobilya üretiminin baÅŸlamasıyla nakliyecilik biraz daha çeÅŸitlenmiÅŸ olur.
Konumuz mobilyacılık olduğundan bu bölümde daha çok mobilya nakliyatçılığı ve nakliyatçılığın İnegöl ekonomisine katkıları üzerinde durulacaktır.
1930’lu yıllardan itibaren Ä°negöl’de üretilen hazeran ve diÄŸer sandalyelerin sekiz adedi bir baÄŸÂ yapılmak suretiyle at veya manda-öküz arabalarıyla KurÅŸunlu-Pazaryeri üzerinden Karaköy Tren istasyonuna götürülerek Ankara-EskiÅŸehir’e komisyoncu veya tüketicilere gönderilir. Bu durum 1950’li yıllara kadar genellikle böyle devam eder.
Domaniçli Ali Usta kendi üretmiş olduğu mobilyaları 1950 yılından itibaren kendi arabasıyla götürür. Daha sonra Şükrü Susever ve ortaklarının kurduğu Suhulet Nakliyat ilk defa mobilya nakliyatına başlar.
1955-1960 arasında Hür Nakliyat ve Özen Nakliyat kurulur. Ekim 1961 de Yusuf Fergana ve Aziz HoÅŸcan’ın kurmuÅŸ olduÄŸu Yeni Nakliyat daha sonrada Muzaffer ve Zafer’in ortaklaÅŸa kurdukları Zafer Nakliyat firmaları Ä°negöl mobilyasını Ankara-EskiÅŸehir-Ä°stanbul gibi illere taşıyan nakliyat firmaları olur. Bu dönemde daha çok sandalye üreticileri vardır. Sayılarının 48-50 olduÄŸu söylenir. Bu nakliyat firmaları parça başına ücret alırlar. Bazı mobilya ve sandalye üreticileri bir kamyon mal üretir ve alıcıya götürürler. Cumartesi hariç her gün iki araba sandalye götürülür. Salih Soyuak-Özçetinler, Taner sandalye, Ali Mutlu, Åževket Mutlu gibi üreticiler en çok sandalye yapan firmalardır.
Ekim 1961 tarihinde kurulan yeni nakliyat firması her pazar ve perÅŸembe günleri Ankara’ya, EskiÅŸehir’e ise her gün nakliye yapar. Arabalar gece sabahlara kadar yüklenir, sabah yola çıkılır. Mobilya nakliyat iÅŸini 1970’e kadar profesyonelce Yeni Nakliyat firmasının yaptığı söylenir.
1965 yılından itibaren üretilen mobilyaların tamamına yakını, dışarıya pazarlanmaya baÅŸlanır. Pazar sahası Bursa ilinin tamamı ile, Balıkesir, Ä°zmit, İstanbul, EskiÅŸehir gibi illeri kapsar. Pazarın geniÅŸlemesi, imalatçı sayısındaki artışı da beraberinde getirir. 1965 yılında 64 mobilya imalatçısı varken, ilerleyen yıllarda %20 artışla 1969 yılında 128’e yükselir. Daha sonra satış sahasına büyük bir nüfusun yaÅŸadığı Ä°stanbul bölgesinin de katılmasıyla 1970 yılında 182 İmalatçıya ulaşır. (Kaynak : Ä°MMO Kayıt Defteri) Mobilya üretiminin çoÄŸalması onlarca nakliyeci esnafının oluÅŸmasını saÄŸlar. Yurdun her köşesine mobilya taşıyan bu nakliyatçılar, Ä°negöl mobilyasının tanıtım elçileri olurlar.
Bunların her biri, gidiş gelişlerinde İnegöl ekonomisine canlılık sağlar.
“1970’li yıllara kadar mobilyalar kayın aÄŸacı tahtalarından yapılan ve “tabut ambalaj” denilen bir sistemle istenilen yere gönderilir. Çam ve kavak aÄŸacı tahtaları da kullanılır ama kayın aÄŸacının saÄŸlamlığı nedeniyle genellikle kayın aÄŸacı kullanılırdı. Önce EskiÅŸehir’e komisyoncu Kadir HoÅŸcan’a gönderilir, oradan da istek sahiplerine ulaÅŸtırılırdı. Ä°negöl’de nakliyat firmaları kurulunca EskiÅŸehir’e gönderme iÅŸi de sonlandı.
1970’li yılların başında iÅŸler çoÄŸalmış ama nakliyat üreticileri, 8-10 yıl önceki rayiçler üzerinden ödenmesi Ä°negöl nakliyat firmalarını, 03.05.1970 tarihi itibari ile grev yapmalarına neden olmuÅŸ. Akaryakıt zamları ve kamyon fiyatlarının artması nedeniyle bundan böyle kilo olarak nakliyat yapılmasına gidileceÄŸini belirterek greve baÅŸlamışlardır.
“Mobilya sektörünün geliÅŸmesinde Ä°negöl’ün dışarıdan aldığı göçlerin de büyük payı vardır. Özellikle 1970’lerden bu yana sektörün geliÅŸmesine paralel olarak Ä°negöl; Karadeniz, DoÄŸu ve GüneydoÄŸu ve İç Anadolu bölgelerinden göç almaktadır. Ekonomik ve sosyal açıdan oluÅŸan bu yapı Ä°negöl’ün sosyo ekonomik yapısına etki eden en büyük faktörlerdendir. Mobilya sektörünün oluÅŸturduÄŸu Bu çekim gücü, bu sektörden dolaylı olarak yararlanan yan sektörlerinde doÄŸmasına yol açmıştır. Bu sayede ÅŸehir içi ve ÅŸehir dışına malzeme ve mal sevkiyatı yapan nakliye iÅŸkolu da geliÅŸmiÅŸtir.”
Ä°negöl’e yurdun her bölgesinden gelen göç ile 1970 yılında ÅŸehir nüfusu 31.839’a toplam nüfusu ise %9 artışla 80.778’e ulaşır. Ä°negöl’de kurulan Türkiye’nin ilk ilçe Organize Sanayi Bölgesi’nin de etkisiyle 1975’te toplam nüfus %16 artışla 88.005 kiÅŸiye ulaşır.
Mobilya imalathanelerinin sayılarının her geçen gün artış göstermesi ile geniÅŸleyen istihdam sahası nedeniyle göçler de hız kesmeden devam eder. 1980 yılına gelindiÄŸinde ÅŸehir merkezi nüfusu 45.837 ye toplam nüfus ise %20 gibi yüksek bir oran artışıyla 97.812 ulaşır. Ä°negöl’de nüfus artışı ekonominin de her alanda hareketlenmesini beraberinde getirir. Nakliyatçılık da bunlardan biridir.
Ä°negöl’de 1994 yılında mobilya nakliyatı yapan 22 nakliyat firması vardır. Bu firmalar 1975’lerden itibaren mobilyaları daha çok siyah battaniyelere sararak arabalara yüklemeye baÅŸlar. Bu yöntem 2000’li yıllara kadar devam eder. Hatta bugün bile az da olsa bu yöntemi kullanan mobilya nakliyatçıları vardır. 2000’den sonra yavaÅŸ yavaÅŸÂ fabrikasyon üretimine geçilmesi ile de mobilyalar karton ambalajlarla nakledilmeye baÅŸlanır. Bugün itibariyle %90 oranında mobilyalar böyle taşınır. Bugün itibariyle mobilya nakliyatı daha modern anlayışla ve çok yeni model arabalarla gerek yurt içine, gerekse yurt dışına sorunsuzca taşınmaktadır.
Ä°negöl Genç Ä°ÅŸadamları DemeÄŸi Ä°GÄ°AD’ın önerisi üzerine Ä°FOR tarafından gerçekleÅŸtirilen Ä°negöl Mobilyası logolu tırlar yollara çıktı.
Ä°negöl Mobilyası’nın Türkiye kapsamında reklamının yapılması amacıyla baÅŸlatılan nakliye araçlarının, “Ä°negöl Mobilyası” logolu giydirme kullanmaları projesi kapsamında ilk35 tır hazırlanır. Belediye BaÅŸkanı ve Ä°FOR Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Alinur AktaÅŸ, Ä°TSO, Ä°GÄ°AD, Mobilyacılar Odası, Şoförler Odası ve Ä°for yetkilileri ile birlikteTIR’ların tanıtımını yapılır.
Proje ile ilgili açıklama yapan Ä°negöl Belediye BaÅŸkanı Alinur AktaÅŸ, “Ä°negöl Belediyesi baÅŸta olmak üzere, 6 kuruluÅŸun destekleriyle 300 bin TL’lik bir bütçe oluÅŸturduklarını ve 100 tırlık bir proje yaptıklarını dile getirdi. Åžu ana kadar 35 tır giydirildiÄŸini aktaran AktaÅŸ, amacımız ilk etapta 100 civarında tırı giydirmek. Umarım çok yakın bir zamanda, tüm Türkiye’de ÅŸehirlerarası yollarda ve şehir içlerinde, Ä°negöl Mobilyası logolu tırlarla yeniden konuÅŸulur olacağız” dedi.
18 Aralık 2012 tarihinde alınan karara göre 100 aracı giydirmeyle alakalı bir komisyon oluÅŸturulur Belediye BaÅŸkan Yardımcısı ve aynı zamanda Ä°FOR tanıtım kurulu üyesi Yusuf Åžen baÅŸkanlığında, Mobilyacılar Odası BaÅŸkanı Özcan Ayhan, Ä°negöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Ãœyesi ve aynı zamanda Ä°GÄ°AD BaÅŸkanı Bahadır Bayraktar, İnegöl Åžoförler ve Otomobilciler Odası BaÅŸkanı Bahattin Korkmaz, Ä°FOR Yönetim Kurulu Ãœyesi Burhan Alıcı, Ä°FOR Avukatı Mehmet Yılmaz ve Ä°GÄ°AD üyesi olan Umut Ortakçı ile Ä°FOR Åžirket Müdürü Ali Karasu ile birlikte sekiz kiÅŸiden oluÅŸur. Projenin finansı ise, Ä°negöl Belediyesi baÅŸta olmak üzere, İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası, birinci organize sanayi bölgesi, mobilya ihtisas sanayi bölgesi, İnegöl Küçük Sanayi Sitesi ve Ä°negöl Mobilyacılar AVM olmak üzere 6 kuruluÅŸun destekleriyle oluÅŸan 300 bin TL’lik bir bütçedir.
Tır’lar da baÅŸka bir ÅŸirket reklamı veya bir mobilya firmasının reklamı kullanılmaz. Bu reklamda sadece İnegöl Mobilyası vurgulanıyor. Bir kıyısında da nakliye ÅŸirketinin kendi ismi ve telefon numaraları verilir.”
MOBİLYA VE İÇ MEKÂN TASARIMI TEKNOLOJİSİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ
Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Teknolojisi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı tematik proje okulu olarak eğitim öğretime başlamıştır. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi sertifikalarına sahiptir. Bu okul, mobilya sektörünün ihtiyaç duyduğu alanlarda uzman, teknolojik gelişmelere açık, ekip çalışmasına yatkın ve etik değerlere sahip insan gücünün yetişmesinde önemli rol oynamayı hedeflemektedir.2018-2019 Eğitim Öğretim yılından itibaren orta öğretime geçiş sisteminde sınavla öğrenci alan okullar arasındadır. Mobilya sektörünün önde gelen firmalarıyla imzalanan protokoller sayesinde sektör ile beraber hareket eden okul, öğrencilerine mezun olduklarında iş garantisi sunmaktadır. Bu doğrultuda okulda İç Mekan ve Mobilya Teknolojisi, Mobilya İskeleti ve Döşeme ile Mobilya ve İç Mekan Ressamlığı dallarında eğitim verilmektedir.
İç Mekân ve Mobilya Teknolojisi dalında eğitim gören öğrenciler, mobilya imalatı yapabilen, mobilya imalatında kullanılan makinelerin bakım, onarım ve kullanımı konularında uzmanlaşmanın yanında son teknoloji CNC makinelerinin kullanımı ve yazılımlarına hâkim, planlama ve yönetimi konularında bilgili olarak mezun olmaktadırlar. Mobilya İskeleti ve Döşeme dalında eğitim gören öğrenciler, ileri seviye döşemeli mobilya imalatı yapabilen, bilgisayar ortamlarında mobilya iskeleti ve döşeme resmi tasarlayabilen, üretim aşaması için gerekli dosyaları ve prototipleri hazırlayabilirle konularında bilgili olarak mezun olmaktadırlar. Mobilya ve iç mekân ressamlığı dalında eğitim gören öğrenciler, ileri seviye mobilya tasarımı yapabilen, AR-GE- inovasyon konularında bilgili, bilgisayar kontrolüne sahip mobilya imalat makineleri için gerekli CAD-CAM programlarını bilen, üretim aşaması için gerekli dosyaları ve prototipleri hazırlayabilen iş yeri yönetimi ve planlama konusunda bilgi sahibi olarak mezun olmaktadır.